مقدمه
اسکیزوفرنی یک اختلال روانی شدید و یکی از علل اصلی ناتوانی در جهان است [1]. میزان شیوع سالانه‌ی اسکیزوفرنی متفاوت بوده اما به طور متوسط 15 در هر 100000 نفر عنوان شده است [2]. علائم اسکیزوفرنی شامل هذیان، توهم، اختلالات فکر، اختلالات گفتاری، اختلالات رفتاری، بی‌تفاوتی و کند شدن پاسخ‌های احساسی است [3].
نقص در عملکرد اجتماعی و مهارت‌های اجتماعی اغلب با تشخیص اسکیزوفرنی همراه است [7, 6, 5, 4]. در مطالعه‌ای که در ایران روی 208 بیمار با تشخیص اسکیزوفرنی انجام شد 95/75 درصد جمعیت مورد مطالعه، اختلال در عملکرد اجتماعی داشتند [2، 3]. دیگر مطالعات، اختلال در عملکرد اجتماعی در اسکیزوفرنی را بین 50 تا 87 درصد گزارش کردند [9 ,8 ,10].
 عملکرد اجتماعی یک واژه‌ی کلی است که به توانایی فرد برای تعامل مناسب و موثر در جهان اجتماعی بر می‌گردد [11]. توانایی حل مسئله‌ی بین فردی یکی از جنبه‌های اصلی مهارت‌های اجتماعی است که بسیاری از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در آن دچار اختلال اند [12, 13].
 اختلال در عملکرد اجتماعی یکی از جنبه‌های ناتوان کننده و مقاوم به درمان اسکیزوفرنی است. مشکلات اجتماعی در بزرگسالی ممکن است موجب اختلال شدید در حیطه‌های نقش‌های عملکردی (نظیر: ازدواج، استخدام و دوستی) شود [14]. آسیب در عملکرد اجتماعی همچنین کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد [15] و پیش بینی کننده‌ی نتایجی از جمله عود، دوره‌ی ضعیف بیماری و عدم اشتغال است [16, 17, 18]. 
داروهای ضد روانپریشی در حال حاضر اساس درمان اسکیزوفرنی هستند [19]. اگرچه درمان‌های رایج دارویی تا حدودی باعث کاهش علائم مثبت و بستری مجدد بیماران می‌شود، اما کمک معنی داری به نتایج عملکردی ضعیف نظیر مشکلات اجتماعی نمی‌کنند [20]. از این رو آموزش مهارت‌های اجتماعی به عنوان یک مکمل برای دارو‌های ضد ‌روانپریشی در افراد دارای اختلال روانی به کار رفته است، چرا که داروها در ابتدا برای کاهش علائم موثر اند در حالی که آموزش مهارت‌های اجتماعی به بیماران اجازه می‌دهد تا به بهبود عملکرد بین فردی، تطبیق در جامعه، و کیفیت زندگی خود کمک کنند [21].
تاکید روی بهبود مهارت‌های اجتماعی به عنوان یک هدف درمانی برای اسکیزوفرنی، نیاز برای یک ابزار ارزیابی مناسب با شرایط روانسنجی خوب را ایجاد می‌کند. وجود یک ابزار ارزیابی به منظور مشخص کردن سطح پایه‌ی مهارت‌های فرد، نقاط قوت و ضعف و میزان پیشرفت بیمار ضروری است تا به کمک آن، درمانگر برنامه‌ی توانبخشی مناسبی را برای مراجع فراهم آورد.
اهمیت عملکرد اجتماعی در اسکیزوفرنی باعث افزایش توجه به توسعه ابزار‌های ارزیابی معتبر در این حیطه شده است [22, 23, 24]. ابزارهای عملکرد اجتماعی از استراتژی‌هایی نظیر خود اظهاری، گزارش فرد آگاه، درجه بندی بالینی، مشاهده‌ی رفتار و ایفای نقش استفاده می‌کنند که هرکدام نقاط مثبت و منفی خود را دارند [25]. خود اظهاری و گزارش فرد آگاه شواهد غیر مستقیم از عملکرد اجتماعی فرد فراهم می‌آورد [26] و بیشتر بر عملکرد گذشته‌ی فرد تاکید دارند تا عملکرد فعلی وی، از طرفی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بینش ضعیفی نسبت به بیماری خود دارند و علائمی نظیر هزیان، توهم، خود بزرگ بینی و افسردگی ممکن است بر قضاوت بیمار از عملکرد خودش تاثیر گذار باشد، بنابراین ممکن است ابزارهای ارزیابی خود اظهار نتوانند اطلاعات دقیقی را از عملکرد اجتماعی این بیماران فراهم آورند [27, 28, 29]. از این میان ایفای نقش اغلب به دلیل سازگاری بالا، تنوع در موقعیت بین فردی قابل ارزیابی، تجزیه و تحلیل عمیق رفتار‌ها در تحقیقات استفاده می‌شود [30]. 
ابزار ارزیابی حل مسئله بین فردی (AIPSS) یکی از ابزارهای ایفای نقش است که مهارت‌های اجتماعی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی را بر مبنای حل مسئله‌ی بین فردی ارزیابی می‌کند [32 ،31]، این ابزار توسط دوناهو و همکاران در سال 1990 معرفی شده و تاکنون به زبان‌های فرانسوی [33]، ترکی [34]، چینی [35]، سوئدی [36] و نروژی [37] ترجمه شده است و در مطالعات مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است [33، 38, 39, 40 ,41, 42]. به نظر می‌رسد که ابزار AIPSS ابزار حساسی است و مشکلانی را در اسکیزوفرنی آشکار می‌کند که دیگر ابزار‌ها نمی‌توانند نشان دهند [38]. AIPSS به دلایل زیر از دیگر ابزار‌های مرسوم در ارزیابی عملکرد اجتماعی متفاوت است: 1- استفاده از مشاهده‌ی ایفای نقش به جای خود اظهاری یا گزارش شخص سوم. 2- رتبه‌ی فعلی بیمار را به جای عملکرد گذشته وی مشخص می‌کند. 3- شامل صحنه‌های ویدئویی از زندگی واقعی است که به توانایی بیمار برای حل مشکلات اجتماعی مربوط می‌شود. 4- ارزیابی ادراک اجتماعی بیمار و پردازش اطلاعات اجتماعی برای برنامه ریزی اقدامات و پاسخ‌های کلامی و غیر کلامی اجتماعی [39, 40 ,41, 42]. در این مطالعه روایی و پایایی نسخه‌ی فارسی این ابزار مورد بررسی قرار گرفته است.
روش بررسی
این مطالعه از نوع روش شناختی (ابزار سازی، روان سنجی) است و جامعه آماری بیماران (بزرگسال) ایرانی مبتلا به اسکیزوفرنی مراجعه کننده به بیمارستان روانپزشکی رازی تهران در سال 1398بود. تعداد 52 نفر از این افراد به صورت نمونه گیری در دسترس با توجه به معیار‌های ورود و خروج برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند.
معیار‌های ورود شامل: 1- ابتلا به اسکیزوفرنیا بر اساس نسخه پنجم راهنمایی تشخیص و آماری اختلالات روانی که در پرونده پزشکی توسط متخصص روانپزشکی مندرج شده است. 2- سن بالای 18 سال 3- داشتن رضایت کامل برای ورود به مطالعه 4-عدم وجود اختلالات همراه با توجه به پرونده پزشکی (عقب مانده‌گی ذهنی، اختلالات شخصیت، سوء مصرف مواد، اختلالات نورولوژیکی) و همچنین معیارهای خروج؛ 1- وجود نقص بینایی یا شنوایی شدید 2- وجود اختلال شدید در واقعیت آزمایی یا قطع ارتباط با واقعیت (اگر بیماری متوجه فرایند آزمون نشد از مطالعه حذف شد) 3- عود علائم حین اجرا 4- عدم تمایل برای ادامه همکاری بود.
یافته‌ها
این مطالعه در دو مرحله کلی تهیه‌ی نسخه‌ی فارسی و سپس تعیین روایی و پایایی این آزمون انجام شد. 
فرایند تهیه نسخه فارسی
نسخه‌ی فارسی براساس پروتکلل بین‌المللی ارزیابی کیفیت زندگی صورت گرفت. پس از کسب رضایت طراحان اصلی آزمون، دستورالعمل اجرا و صحنه‌های ارزیابی توسط دو مترجم (1 و 2) با زبان مادری فارسی و آشنا به زبان انگلیسی، به فارسی برگردانده شد. دو نسخه در جلسه‌ای با حضور پژوهشگران به بحث گذاشته و در نهایت یک نسخه به عنوان نسخه واحد از آن دو استخراج شد. این نسخه برای بررسی کیفیت ترجمه در اختیار مترجم 3 و 4 قرار گرفت. این مترجمین زیرمقیاس‌ها و موارد آنها را از نظر کیفیت ترجمه نمره‌دهی کردند. پس از اعمال نظر مترجمین 3 و 4 نسخه‌ی بدست آمده برای ترجمه‌ی رو به عقب در اختیار یک مترجم دیگر (مترجم 5) با زبان مادری فارسی و تسلط کامل به زبان فارسی و انگلیسی قرار گرفت. نسخه انگلیسی بدست آمده در این مرحله با نسخه انگلیسی اصلی آزمون در جلسه‌ای با حضور پژوهشگران به لحاظ یکسانی محتوایی و مفهومی بررسی شد. در نهایت این نسخه برای توسعه دهنده‌ی اصلی آزمون ارسال شد.
به منظور رسیدن به نسخه‌ی فارسی صحنه‌های ارزیابی ابتدا در جلسه‌ای با حضور پژوهشگران رونوشت فارسی صحنه‌های ارزیابی که در مرحله‌ی قبلی بدست آمده بود به منظور تطابق فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از این رونوشت صحنه‌های ارزیابی فیلم برداری شد. سپس این فیلم توسط 7 متخصص فعال در حیطه‌ی روان (2 نفر از اساتید دانشگاه با مدرک دکتری کاردرمانی، یک نفر از اساتید دانشگاه با مدرک کارشناسی ارشد کاردرمانی، 1نفر دکتری کاردرمانی، 2 دانشجوی دکتری کاردرمانی، 1 دانشجوی دکتری روانشناسی) مورد بررسی قرار گرفت. برای مقایسه‌ی دو نسخه، فرمی‌ در اختیار این افراد قرار داده شد که شامل موارد زیر بود: محیط، کیفیت گفتار (حجم، وضوح، سرعت و زیر و بم صدا)، اجزای غیر کلامی (ظاهر، جنسیت، بیان چهره، نگاه کردن، پوسچر، وضعیت بدن و ژسست‌ها) و در نهایت محتوای کلامی. برای هر یک از این موارد این سوال پرسیده شد که آیا مغایرت عمده‌ای بین صحنه‌ی اصلی و بازسازی شده وجود دارد؟ (جواب با بله یا خیر). همچنین برای هر صحنه به منظور بررسی تطابق فرهنگی سوالی با این عنوان "آیا نسخه فارسی از لحاظ فرهنگی برای جامعه ایران قابل استفاده است" قرار داده شده. از پیشنهادات متخصصین به منظور بهبود صحنه‌های ارزیابی استفاده شد.
بررسی روایی ظاهری و محتوایی
بررسی روایی ظاهری صحنه‌های ارزیابی آزمون، با استفاده از نظر خواهی از 7 فرد مجرب، صاحب نظر و متخصص در حیطه روان صورت گرفت و این افراد صحنه های ارزیابی را از نظر وضوح و سادگی بررسی کردند. جهت تعیین روایی محتوایی نیز از روش لاوشه و محاسبه شاخص روایی محتوایی  و نسبت روایی محتوایی استفاده شد. برای این منظور متخصصین محتوای آیتم‌های آزمون را از نظر مرتبط و ضروری بودن نمره‌دهی کردند و در نهایت آزمون مقدماتی بر روی 3 نفر سالم و 2 نفر بیمار صورت گرفت تا قسمت‌هایی که در اجرای آزمون مبهم می‌باشد روشن شود.
ابزارها
در این آزمون از پرسشنامه اطلاعات فردی و ابزار ارزیابی حل مسئله‌ی بین فردی استفاده شد.
پرسشنامه اطلاعات بین فردی
 اطلاعات دموگرافیک شامل سطح آموزش، جنس، سن، وضعیت تاهل و مدت بستری در بیمارستان شرکت کننده بود. این اطلاعات از طریق خود شخص یا پرونده پزشکی به دست آمد.
ابزار ارزیابی حل مسئله‌ بین فردی
این ابزار برای ارزیابی مهارت‌های اجتماعی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی با استفاده از مدل حل مساله در سال 1990 توسط دوناهو و همکارانش طراحی شد. AIPSS با استفاده از یک فیلم انجام می‌شود که متشکل از 14 صحنه‌ی کوتاه از تعامل بین دو بازیگر است. یک صحنه، صحنه‌ی آماده سازی است که برای آشنا کردن آزمون دهنده با روند تست مورد استفاده قرار می‌گیرد، در سه عدد از این صحنه‌ها هیچ مشکلی وجود ندارد و در هر یک از 10 صحنه‌ی باقی مانده یک مشکل تعامل اجتماعی نشان داده می‌شود. آزمونگر پس از هر صحنه‌، پخش فیلم را متوقف می‌کند و از آزمون دهنده می‌خواهد مجموعه‌ای از سوالات را برای ارزیابی مهارت‌های دریافت، پردازش و ارسال پاسخ دهد.
AIPSS شش مقیاس دارد: ابتدا، دو مقیاس برای مهارت‌های دریافتی: 1- شناسایی؛ در آن از فرد مورد آزمون پرسیده می‌شود که آیا در صحنه‌ای که دیده است مشکلی وجود دارد یا خیر، نمره‌ی 0 برای پاسخ نادرست و 1 برای پاسخ صحیح. 2- تشریح؛ در آن از فرد خواسته می‌شود که مشکل را توصیف کند، 1 امتیاز برای شناسایی هدف شخصیت اصلی و 1 امتیاز برای مشخص کردن مانع رسیدن به هدف. سپس یک مقیاس برای مهارت‌های پردازشی؛ در آن از فرد پرسیده می‌شود که شرح دهد اگر در این موقعیت قرار می‌گرفت، چه می‌کرد و چه می‌گفت. امتیازات این بخش 0، 1 یا 2 هستند که با استفاده از معیار‌هایی بر اساس اینکه چگونه راه حل پیشنهادی می‌تواند مشکل را بدون عواقب منفی حل کند، نمره دهی می‌شوند. در نهایت برای مشخص کردن مهارت‌های ارسالی از فرد خواسته می‌شود که در قالب ایفای نقش نشان دهد که دقیقا چه کار می‌کند. این بخش شامل سه مقیاس می‌باشد: 1- محتوا؛ که چقدر محتوای کلامی آزمون شونده در این شرایط برای حل مشکل مناسب است 2- اجرا؛ یک اندازه‌گیری از چگونگی اجرا پاسخ مناسب (در درجه‌ی اول اجزای غیر کلامی) 3- نمره‌ی مجموع؛ در مجموع چقدر پاسخ بازی شده با توجه به محتوا و اجرا مناسب بوده است. نمره‌ی محتوا، اجرا و مجموع بین 0 تا 2 با افزایش نیم واحدی است. امتیاز کل برای هر مقیاس با جمع کردن نمرات 10 صحنه‌ی دارای مشکل و تقسیم آن به حداکثر امتیاز ممکن به دست می‌آید. زمان این آزمون بین 30 تا 45 دقیقه است.
بررسی پایایی
به منظور تعیین همسانی درونی آزمون از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای سنجش پایایی بین ‌ارزیاب‌؛ 2 ارزیاب به نمره‌گذاری در حین اجرای آزمون بر روی 22 بیمار پرداختند، سپس ضریب همبستگی درون رده‌ای مورد محاسبه قرار گرفت. جهت ارزیابی پایایی نسبی در دفعات آزمون روی 15 نفر از بیماران به فاصله‌ی 2 هفته آزمون دوباره اجرا شد و برای محاسبه‌ی آن از ضریب همبستگی درون رده‌ای با فاصله اطمینان 95% استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نسخه‌ی 26 نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها
در این مطالعه 52 نفر از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی با میانگین سنی و انحراف معیار 10/32 ± 39/92 که همگی مرد بودند شرکت کردند. همچنین میانگین مدت بستری در این افراد 49/69 روز با انحراف معیار 54/14 بود. تحصیلات 69/2 درصد از نمونه‌ها زیر دیپلم و 30/8 درصد هم دیپلم و بالاتر بود.
روایی
در بررسی روایی ظاهری تقریبا بیشتر متخصصین بر این نظر بودند که در صحنه‌های 1 و 9 کیفیت و وضوح صدا مناسب نیست، بر این اساس این دو صحنه دوباره مورد فیلم برداری قرار گرفتند. در دیگر صحنه‌ها مشکل خاصی عنوان نشد، مورد تایید قرار گرفتند و آزمون بدون مشکل روی 3 فرد سالم و 2 فرد بیمار اجرا شد. باتوجه به نظر 7 متخصص حیطه روان مقدار شاخص روایی محتوایی و نسبت روایی محتوایی برای همه‌ی مقیاس‌ها 1 بدست آمد.
پایایی
 برای تعیین همسانی درونی آزمون از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که با توجه به جدول شماره 1 ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس‌های مختلف آزمون بین 0/511 تا 0/821 بدست آمد. 


همانطور که در جدول شماره 1 آورده شده ضریب همبستگی درون رده‌ای برای دو آزمونگر در مقیاس‌های مختلف آزمون بین 0/98 تا 0/99 بود که بیانگر پایایی بین ارزیاب بالای آزمون است.
ضریب همبستگی درون رده‌ای حاصله در محاسبه‌ی تکرار پذیری آزمون باز آزمون پس از دوهفته در 15 نفر از نمونه‌ها برای حیطه‌های مختلف آزمون بین 0/733 تا 893/0 بدست آمد (جدول شماره 1).
بحث
روایی محتوای آزمون با قرار دادن آزمون در اختیار 7 نفر از متخصصین به دست آمد که نتایجCVI و CVR برابر یک شد. با توجه به اینکه مقدار قابل قبول برای CVI برابر با 0/79 و برای CVR برابر با 0/99 می باشد لذا نتایج این مطالعه نشان داد که این ابزار روایی محتوایی لازم را دارد [43].
برای تعیین همسانی درونی آزمون از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که با توجه به جدول شماره 1 ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس‌های مختلف آزمون بین 0/511 تا 0/821 بدست آمد که بیانگر همسانی درونی مناسب آزمون است. در مطالعه اصلی دوناهو و همکاران (1190) ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس‌های مختلف بین آزمون بین 0/65 تا 0/78بدست آمد [44] که اعدادی نزدیک به مطالعه حاضر است. لئونگ و همکاران (2006) نیز در مطالعه بر روی نسخه چینی آلفای کرونباخ را برای حیطه دریافت 0/766 و برای حیطه ارسال 0/982 گزارش کردند [35]. همانطور که در مطالعه اصلی هم به آن اشاره شده است، پاسخ در هر مقیاس تحت تاثیر پاسخ مقیاس قبلی است یعنی نمره فرد در هر مقیاس تا حدود زیادی وابسته به میزان موفقیت وی در مقیاس قبلی است. بنابراین مقیاس‌ها در مراحل پردازش و ارسال مقیاس‌های کاملا خالصی نیستند این مسئله می‌تواند دلیلی بر پایین بودن میزان آلفای کرونباخ و در نتیجه همسانی درونی آزمون باشد.
در این مطالعه پایایی بین ارزیاب توسط دو آزمونگر بر روی 22 بیمار مورد بررسی قرار گرفت با توجه به جدول شماره 1 ضریب همبستگی برای همه‌ی حیطه‌های آزمون بالای 0/98بود. بر اساس تقسیم بندی، همبستگی کمتر از 0/50، 0/50 تا 0/75 و بیشتر از 0/75 به ترتیب ضعیف، متوسط و خوب و همبستگی بالای 0/9 عالی در نظر گرفته می‌شوند [45]. در نتیجه پایایی بین ارزیاب در این مطالعه برای همه‌ی مقیاس‌ها عالی محاسبه شد. در مطالعه دوناهو و همکاران (1990) که پایایی بین ارزیاب برای 9 نفر از نمونه‌ها انجام گرفت، ضریب کاپا برای حیطه‌های مختلف آزمون بین 0/76 تا 0/85 محاسبه شد [44]. لئونگ و همکاران (2006) نیز در مطالعه‌ای که روی نسخه چینی انجام دادند، از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون برای ارزیابی پایایی بین ارزیاب استفاده و درصد توافق بین دو آزمونگر را برای مقیاس‌های مختلف آزمون بین 0/871 تا 0/986گزارش کردند [35]. در مطالعه‌ای که روی نسخه‌ی فرانسوی روی 20 بیمار اسکیزوفرنی صورت گرفت توافق بین دو آزمونگر در مقیاس‌های مختلف بین 0/90 تا 0/95گزارش شد [33]. در پژوهشی که روی نسخه‌ی سوئدی توسط استالبرگ و همکاران صورت گرفت نیز همبستگی بین دو آزمونگر در مقیاس‌های مختلف آزمون بین 0/74تا 0/80 گزارش شد [36]. نتایج مطالعات یاد شده با مطالعه حاضر همسو بود و نشان دهنده‌ی پایایی بین ارزیاب مناسب آزمون است.
جهت ارزیابی پایایی نسبی در دفعات آزمون روی 15 نفر از بیماران به فاصله‌ی 2 هفته آزمون دوباره اجرا شد و ضریب همبستگی برای حیطه‌های مختلف آزمون بین 0/733تا 0/893 بدست آمد (جدول شماره 1) که نشان دهنده‌ی پایایی خوب در همه‌ی مقیاس‌ها است. در مطالعه دوناهو و همکاران (1990) روی 9 نفر از نمونه‌ها با فاصله زمانی 2 هفته از آزمون اول، آزمون دوم انجام شد، رنج همبستگی آزمون باز آزمون در حیطه‌های مختلف از 0/46 تا 0/77گزارش شد [44]. لئونگ و همکاران در مطالعه‌ای که روی نسخه‌ی چینی انجام دادند همبستگی آزمون باز آزمون را برای حیطه‌های مختلف بین 0/534تا 0/681بدست آوردند [35]. احتمالا یکی از دلایلی که بالاتر بودن پایایی در دفعات آزمون در این مطالعه نسبت به مطالعات یاد شده را می‌تواند توجیه کند، اجرای آزمون روی افراد بستری در بیمارستان در این پژوهش است در حالی که در مطالعات دیگر، آزمون روی بیماران سرپایی اجرا شده بود. بیماران سرپایی به دلیل کنترل علائم می‌توانند عملکرد بهتری را در یادگیری آزمون داشته باشند و در نتیجه در آزمون مجدد عملکرد بهتری را از خود نشان دهند.نتایج این مطالعه و مطالعات ذکر شده در بالا نشان داد که آزمون از پایایی آزمون باز آزمون مناسبی برخودار است.
باتوجه به شرایط روانسجی مناسب و ویژگی این ابزار که پیشتر به آن اشاره شد و یاد آوری این موضوع که ابزار مورد اشاره مهارت‌های اجتماعی را بر پایه مدل حل مسئله می‌سنجد، این ابزار می‌تواند گزینه‌ی خوبی برای متخصصین حیطه روان به خصوص کاردرمانگران باشد تا با توجه به اینکه مشارکت اجتماعی یکی از محورهای آکوپیشن در کاردرمانی محسوب می‌شود [46]، در روند آموزش مهارت‌های اجتماعی به بیماران اسکیزوفرنی مورد استفاده قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
در مجموع نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان داد که نسخه‌ی فارسی ابزار ارزیابی مهارت‌های حل مسئله بین فردی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است و می‌تواند به عنوان ابزار سنجش مهارت‌های اجتماعی در افراد فارسی زبان مبتلا به اسکیزوفرنی در ایران به کار گرفته شود . 
مهمترین محدودیت در این مطالعه این بود که فقط بر روی بیماران بستری انجام شد و وجود علائم حاد در این بیماران ممکن است نتایج آزمون را تحت تاثیر قرار داده باشد. از طرفی با توجه به محدودیت‌های موجود این مطالعه فقط بر روی مردان و فقط بر روی بیماران بستری در یک بیمارستان (رازی) صورت گرفت. محدودیت‌های فوق می‌تواند بر تعمیم پذیری این ابزار ارزیابی تاثیر گذار باشد، لذا استفاده از نتایج این پژوهش باید با احتیاط بیشتری صورت گیرد. با توجه به این مسائل پیشنهاد می‌شود که مطالعات بعدی جمعیت بیماران سرپایی و زنان را نیز مورد بررسی قرار دهند و با حجم نمونه بیشتری صورت گیرند تا اطلاعات دقیق‌تری را فراهم سازند.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
کد اخلاق این مطالعه به شناسه IR.USWR.REC.1397.081 از دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی صادر شده است.

حامی مالی
این مقاله از پایان نامه کارشناسی ارشد نویسنده اول در گروه کاردرمانی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، ایران استخراج شده است.

مشارکت نویسندگان
مفهوم سازی: میلاد ابوالحسنی، اشرف کربلایی نوری؛  اعتبار سنجی: میلاد ابوالحسنی، مجتبی خیر خواه؛ تحلیل، تحقیق و بررسی: میلاد ابوالحسنی، مجتبی خیر خواه، اشرف کربلایی نوری؛ ویراستاری و نهایی سازی نوشته: میلاد ابوالحسنی؛ نظارت: اشرف کربلایی نوری، عنایت‌اله بخشی؛ تحلیل و تفسیر داده‌­ها: میلاد ابوالحسنی، اشرف کربلایی نوری، عنایت‌اله بخشی.

 تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
نویسندگان از تمام بیمارانی که در این مطالعه حضور داشتند، پرسنل محترم بخش کاردرمانی بیمارستان رازی و همچنین تمام افرادی که در تهیه نسخه فارسی این ابزار مشارکت و همکاری داشتند تشکر و قدردانی می‌کنند.
 

References
1.Hersen M, Turner SM, Beidel DC. Adult psychopathology and diagnosis. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons; 2011. https://books.google.com/books?id
2.Tandon R, Keshavan MS, Nasrallah HA. Schizophrenia,”just the facts”: what we know in 2008: part 1: Overview. Schizophrenia research. 2008; 100(1):4-19. [DOI:10.1016/j.schres.2008.01.022] [PMID]
3.American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders (DSM-5®). Philadelphia: American Psychiatric Pub; 2013. https://books.google.com/books?id
4.Lysaker PH, Bell MD, Zito WS, Bioty SM. Social skills at work: Deficits and predictors of improvement in schizophrenia. The Journal of Nervous and Mental Disease. 1995; 183(11):688-92. [DOI:10.1097/00005053-199511000-00003] [PMID]
5.Li F, Wang M. A behavioural training programme for chronic schizophrenic patients. The British Journal of Psychiatry. 1994; 165(S24):32-7. [DOI:10.1192/S0007125000292957]
6.Haldford WK, Hayes RL. Social skills training with schizophrenic patients. In: Kavanagh D, editors. Schizophrenia: An overview and practical handbook. Londres: Chapman & Hall; 1992. [DOI:10.1007/978-1-4899-4457-3_25]
7.Gu Y, Peng H, Dai J, Gao H, Yang X, Sheng J, et al. Evaluation of paliperidone on social function in patients with chronic schizophrenia. General Psychiatry. 2018; 31(2). [DOI:10.1136/gpsych-2018-000011] [PMID] [PMCID]
8.Ganev K. Long-term trends of symptoms and disability in schizophrenia and related disorders. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology. 2000; 35(9):389-95. [DOI:10.1007/s001270050255] [PMID]
9.Maziade M, Gingras N, Rodrigue C, Bouchard S, Cardinal A, Gauthier B, et al. Long-term stability of diagnosis and symptom dimensions in a systematic sample of patients with onset of schizophrenia in childhood and early adolescence. I: Nosology, sex and age of onset. The British Journal of Psychiatry. 1996; 169(3):361-70. [DOI:10.1192/bjp.169.3.361] [PMID]
10.Ran M, Xiang M, Huang M, Shan Y. Natural course of schizophrenia: 2-year follow-up study in a rural Chinese community. The British Journal of Psychiatry. 2001; 178(2):154-8. [DOI:10.1192/bjp.178.2.154] [PMID]
11.Hooley JM. Social factors in schizophrenia. Current Directions in Psychological Science. 2010; 19(4):238-42. [DOI:10.1177/0963721410377597]
12.Platt JJ, Spivack G. Social competence and effective problem-solving thinking in psychiatric patients. Journal of Clinical Psychology. 1972; 28(1):3-5. [DOI:10.1002/1097-4679(197201)28:13.0.CO;2-R]
13.Hansen DJ, St Lawrence JS, Christoff KA. Effects of interpersonal problem-solving training with chronic aftercare patients on problem-solving component skills and effectiveness of solutions. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1985; 53(2):167.[DOI:10.1037/0022-006X.53.2.167] [PMID]
14.Beels CC. Social support and schizophrenia. Schizophrenia Bulletin. 1981; 7(1):58-72. [DOI:10.1093/schbul/7.1.58] [PMID]
15.Penn DL, Corrigan PW, Bentall RP, Racenstein J, Newman L. Social cognition in schizophrenia. Psychological Bulletin. 1997; 121(1):114. [DOI:10.1037/0033-2909.121.1.114] [PMID]
16.Perlick D, Stastny P, Mattis S, Teresi J. Contribution of family, cognitive and clinical dimensions to long-term outcome in schizophrenia. Schizophrenia Research. 1992; 6(3):257-65. [DOI:10.1016/0920-9964(92)90009-T]
17.Tien AY, Eaton WW. Psychopathologic precursors and sociodemographic risk factors for the schizophrenia syndrome. Archives of General Psychiatry. 1992; 49(1):37-46. [DOI:10.1001/archpsyc.1992.01820010037005] [PMID]
18.Ritsner MS, Arbitman M, Lisker A, Ponizovsky AM. Ten-year quality of life outcomes among patients with schizophrenia and schizoaffective disorder II. Predictive value of psychosocial factors. Quality of Life Research. 2012; 21(6):1075-84. [DOI:10.1007/s11136-011-0015-4] [PMID]
19.Lieberman JA, Stroup TS, McEvoy JP, Swartz MS, Rosenheck RA, Perkins DO, et al. Effectiveness of antipsychotic drugs in patients with chronic schizophrenia. The New England Journal of Medicine. 2005; 2005(353):1209-23. [DOI:10.1056/NEJMoa051688] [PMID]
20.Priebe S. Social outcomes in schizophrenia. The British Journal of Psychiatry. 2007; 191(50):s15-s20. [DOI:10.1192/bjp.191.50.s15] [PMID]
21.Liberman RP. Dissemination and adoption of social skills training: Social validation of an evidence-based treatment for the mentally disabled. Journal of Mental Health. 2007; 16(5):595-623. [DOI:10.1080/09638230701494902]
22.Lanser I, Browne J, Pinkham AE, Harvey PD, Jarskog LF, Penn DL. Evaluating social skill in individuals with schizophrenia with the Brief Impression Questionnaire (BIQ). Psychiatry Research. 2018; 269:38-44. [DOI:10.1016/j.psychres.2018.08.047] [PMID] [PMCID]
23.Harvey PD, Raykov T, Twamley EW, Vella L, Heaton RK, Patterson TL. Validating the measurement of real-world functional outcomes: Phase I results of the VALERO study. American Journal of Psychiatry. 2011; 168(11):1195-201. [DOI:10.1176/appi.ajp.2011.10121723] [PMID] [PMCID]
24.Leifker FR, Patterson TL, Heaton RK, Harvey PD. Validating measures of real-world outcome: The results of the VALERO expert survey and RAND panel. Schizophrenia Bulletin. 2011; 37(2):334-43. [DOI:10.1093/schbul/sbp044] [PMID] [PMCID]
25.Bellack AS, Green MF, Cook JA, Fenton W, Harvey PD, Heaton RK, et al. Assessment of community functioning in people with schizophrenia and other severe mental illnesses: A white paper based on an NIMH-sponsored workshop. Schizophrenia Bulletin. 2006; 33(3):805-22. [DOI:10.1093/schbul/sbl035] [PMID] [PMCID]
26.Klonsky ED, Oltmanns TF. Informant-reports of personality disorder: Relation to self-reports and future research directions. Clinical Psychology: Science and Practice. 2002; 9(3):300-11. [DOI:10.1093/clipsy.9.3.300]
27.Aleman A, Agrawal N, Morgan KD, David AS. Insight in psychosis and neuropsychological function. The British Journal of Psychiatry. 2006; 189(3):204-12. [DOI:10.1192/bjp.189.3.204] [PMID]
28.Harvey PD, Twamley EW, Pinkham AE, Depp CA, Patterson TL. Depression in schizophrenia: associations with cognition, functional capacity, everyday functioning, and self-assessment. Schizophrenia Bulletin. 2017; 43(3):575-82. [DOI:10.1093/schbul/sbw103] [PMID] [PMCID]
29.Sabbag S, Twamley EW, Vella L, Heaton RK, Patterson TL, Harvey PD. Predictors of the accuracy of self assessment of everyday functioning in people with schizophrenia. Schizophrenia Research. 2012; 137(1-3):190-5. [DOI:10.1016/j.schres.2012.02.002] [PMID] [PMCID]
30.Inderbitzen HM. Adolescent peer social competence. Advances in clinical child psychology. Springer; 1994. [DOI:10.1007/978-1-4757-9041-2_8]
31.Wallace CJ, Nelson CJ, Liberman RP, Aitchison RA, Lukoff D, Elder JP, et al. A review and critique of social skills training with schizophrenic patients. Schizophrenia Bulletin. 1980; 6(1):42-63. [DOI:10.1093/schbul/6.1.42] [PMID]
32.Liberman RP, Mueser KT, Wallace CJ, Jacobs HE, Eckman T, Massel HK. Training skills in the psychiatrically disabled: learning coping and competence. Schizophrenia Bulletin. 1986; 12(4):631-47. [DOI:10.1093/schbul/12.4.631] [PMID]
33.Zanello A, Perrig L, Huguelet P. Cognitive functions related to interpersonal problem-solving skills in schizophrenic patients compared with healthy subjects. Psychiatry Research. 2006; 142(1):67-78. [DOI:10.1016/j.psychres.2003.07.009] [PMID]
34.Üçok, A., Öztürk, M., Duman, Z., & Saruhan-Direskeneli, G. (2010). COMT Val158Met polymorphism is related with interpersonal problem solving in schizophrenia. European Psychiatry, 25(6):320-22. [DOI:10.1016/j.eurpsy.2010.01.012]
35.Leung TK, Tsang HW. Chinese version of the assessment of interpersonal problem solving skills. Psychiatry Research. 2006; 143(2):189-97. [DOI:10.1016/j.psychres.2005.08.011] [PMID]
36.Stålberg G, Lichtenstein P, Sandin S, Hultman CM. Video-based assessment of interpersonal problem solving skills in patients with schizophrenia, their siblings and non-psychiatric controls. Scandinavian Journal of Psychology. 2008; 49(1):77-82. [DOI:10.1111/j.1467-9450.2007.00615.x] [PMID]
37.Vaskinn A, Sundet K, Friis S, Simonsen C, Birkenaes AB, Jonsdottir H, et al. Emotion perception and learning potential: Mediators between neurocognition and social problem-solving in schizophrenia? Journal of the International Neuropsychological Society. 2008; 14(2):279-88. [DOI:10.1017/S1355617708080314] [PMID]
38.Vaskinn A, Sundet K, Hultman CM, Friis S, Andreassen OA. Social problem-solving in high-functioning schizophrenia: Specific deficits in sending skills. Psychiatry Research. 2009; 165(3):215-23. [DOI:10.1016/j.psychres.2007.11.009] [PMID]
39.Sullivan G, Marder SR, Liberman RP, Donahoe CP, Mintz J. Social skills and relapse history in outpatient schizophrenics. Psychiatry. 1990; 53(4):340-5. [DOI:10.1080/00332747.1990.11024518] [PMID]
40.Struchen MA, Pappadis MR, Sander AM, Burrows CS, Myszka KA. Examining the contribution of social communication abilities and affective/behavioral functioning to social integration outcomes for adults with traumatic brain injury. The Journal of Head Trauma Rehabilitation. 2011; 26(1):30-42. [DOI:10.1097/HTR.0b013e3182048f7c] [PMID]
41.Corrigan PW, Toomey R. Interpersonal problem solving and information processing in schizophrenia. Schizophrenia Bulletin. 1995; 21(3):395. [DOI:10.1093/schbul/21.3.395] [PMID]
42.Combs DR, Finn JA, Wohlfahrt W, Penn DL, Basso MR. Social cognition and social functioning in nonclinical paranoia. Cognitive Neuropsychiatry. 2013; 18(6):531-48. [DOI:10.1080/13546805.2013.766595] [PMID]
43.Taghizadeh Z, Ebadi A, Montazeri A, Shahvari Z, Tavousi M, Bagherzadeh R. [Psychometric properties of health related measures. Part 1: Translation, development, and content and face validity (Persian)]. Payesh (Health Monitor). 2017; 16(3):343-57. http://payeshjournal.ir/article-1-108-en.html
44.Donahoe CP, Carter MJ, Bloem WD, Hirsch GL, Laasi N, Wallace CJ. Assessment of interpersonal problem-solving skills. Psychiatry. 1990; 53(4):329-39. [DOI:10.1080/00332747.1990.11024517] [PMID]
45.Koo TK, Li MY. A guideline of selecting and reporting intraclass correlation coefficients for reliability research. Journal of Chiropractic Medicine. 2016; 15(2):155-63. [DOI:10.1016/j.jcm.2016.02.012] [PMID] [PMCID]
46.Amini DA, Kannenberg K, Bodison S, Chang P, Colaianni D, Goodrich B, et al. Occupational therapy practice framework: Domain & process 3^rd edition. American Journal of Occupational Therapy. 2014; 68:S1-S48. [DOI:10.5014/ajot.2014.682006]