هدف: این پژوهش با هدف بررسی برخی مشخصات معتادان نوجوان (y<20) ایرانی شامل جنسیت، سن شروع، نوع ماده ی مصرفی، روش مصرف، سابقه ترک، وضعیت خانوادگی، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، وجود علائم روانی، سابقه اقدام به خودکشی، و علت گفته شده برای مصرف انجام شده است.

روش بررسی: در این پژوهش از میان بیش از 500مراجعه به یک مرکز سرپایی ترک اعتیاد در تهران، 65 نفر که حداکثر 20 سال سن داشتند و مشخصات آن ها از پرونده ها استخراج شد و به شکل توصیفی وگذشته نگر مورد بررسی قرار گرفتند. که از بین این تعداد %98/46 مذکر بودند. کم ترین سن شروع 8سالگی، بیش ترین ماده ی مورد مصرف تریاک و هروئین (%79/99) و بالاترین روش مصرف "تدخین" (%43/18در مورد تریاک و %57/14 برای هروئین )بود.

یافته‌ها: در %76/93 این افراد، حداقل یک بار سابقه ی ترک وجود داشت. %73/84 وضعیت ناهنجار اجتماعی-اقتصادی و %60/00وضعیت ناهنجار خانوادگی از نظرعاطفی داشتند. در تمام این افراد علائم روانی (بیش از همه اضطراب و افسردگی) و در %21/53 از آنها سابقه ی مراجعه به مراکز سرپایی یا بستری روان پزشکی به دلیل علائم روانی وجود داشت، که از میان عده ای اخیر در %28/57 موارد سابقه اقدام به خودکشی بیان شده است. بیشترین علت ادراک شده یا تصوری برای شروع مصرف، وجود مشکلات عاطفی و خانوادگی ( %61/53) ذکر شده بود.

نتیجه‌گیری: الگوی مصرف نوجوانان ایرانی علاوه بر دشواری‌هایی که برای ترک دارد، خطر انتقال HIV، هپاتیت و ارتکاب جرم را نیز به همراه دارد. بنابراین ضمن برنامه‌ریزی برای توسعه خدمات پیشگیرانه و درمانی، با توجه به دوره سن نوجوانی که متضمن فعالیت جنسی است، از یک سو وناموفق بودن نسبی درمان‌های مبتنی بر پرهیز کامل از سوی دیگر، باید برای توسعه خدمات و برنامه‌های کاهش عارض نظیر درمان نگه‌دارنده با متادون، تعویض سرنگ، آموزش روابط جنسی سالم، و مشاوره ایدز اقدام‌هایی عاجل به عمل آورد.