1- دانشجوی دکترای مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده علوم و فناوریهای پزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- دانشیار، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران ، Masoudi_1352@yahoo.com
3- استاد، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده علوم و فناوری های پزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4- استاد، آموزش بهداشت و ارتقا سلامت، گروه علوم پایه توانبخشی، دانشکده علوم توانبخشی، مرکز تحقیقات توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
چکیده: (773 مشاهده)
هدف: با توجه به افزایش تعداد افراد دارای ناتوانی و کمبود آگاهی از روش های پیشگیری از ناتوانی در کشورهای در حال توسعه، ایجاد ساختار توانبخشی مناسب و ارائه خدمات مناسب از اهداف مهم نظام سلامت به شمار می رود. انجام مطالعات تطبیقی، یکی از روش های پژوهش در بازنگری ساختار توانبخشی در نظام سلامت کشور است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تطبیقی ساختار توانبخشی در نظام سلامت ایران در مقایسه با 5 کشور دیگر می باشد.
روش بررسی: این پژوهش، یک مطالعه تطبیقی است که در سال 1400 انجام شد. در این مطالعه، نمونه گیری به صورت هدفمند بوده و پنج کشور آلمان، ژاپن، کانادا، ترکیه و آفریقای جنوبی به لحاظ مولفه های سازمانی و مدیریت بهداشت، مولفه های مالی، مولفه های قانونی، مولفه های اجتماعی و مولفه های سیاست گذاری با ایران مورد مقایسه قرارگرفتند. برای گردآوری داده ها از پایگاه های اطلاعاتی معتبر و سایر منابع مرتبط در زمینه ساختار توانبخشی استفاده شد. در این مطالعه، داده ها با استفاده از مدل آموزش تطبیقی بردی در 4 مرحله توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه تجزیه و تحلیل شدند. یافته های به دست آمده در قالب جدول تطبیقی مورد مقایسه قرارگرفتند.
یافته ها: یافته ها حاکی از این بود که به لحاظ سازمانی و مدیریت بهداشت، وزارت بهداشت مسئولیت مدیریت بهداشت و توانبخشی را برعهده دارد، اما در ایران علاوه بر وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، هلال احمر، بنیاد شهید و آموزش و پرورش استثنایی نیز در مدیریت امور توانبخشی نقش دارند. مسائل و مشکلات مالی، از موانع قابل توجه در دسترسی افراد دارای ناتوانی به خدمات توانبخشی در بین این کشورها است و در ایران نیز بخش زیادی از این هزینه ها از جیب خانواده ها پرداخت می شود. از نظر مولفه های قانونی در ایران نیز مانند سایر کشورها قوانین و مقررات مشخصی برای ارائه خدمات به افراد دارای ناتوانی وجود دارد. ولی گاهی اجرای این قوانین و مقررات به خوبی صورت نمی پذیرد. به لحاظ اجتماعی، ایران کشوری با جمعیت رو به سالمندی، پذیرای مهاجرین و دارای فرهنگهای متنوع بوده و دسترسی تمام افراد نیازمند توانبخشی در این جمعیت بالا به خدمات مورد نیاز با محدودیت مواجه است. به لحاظ مولفه سیاست گذاری نیز فرآیند تنظیم سیاست ملی سلامت مستلزم بررسی و درصورت لزوم تغییر در سیاست های موجود نظام سلامت است.
نتیجه گیری: وجود جایگاه مشخص برای توانبخشی در نظام سلامت ایران، ارائه خدمات و مدیریت امور توانبخشی توسط یک سازمان واحددهمچون وزارت بهداشت و همچنین اجرای صحیح قوانین و سیاست گذاری ها، می تواند منجر به بهبود بخش ساختاری و مدیریت نظام سلامت و توانبخشی گردد. موانع و مشکلات مالی موجود بر سر راه خدمات توانبخشی کاسته شده و دولت و بیمه ها بخش اعظم هزینه های مربوط به خدمات توانبخشی را تحت پوشش قرار دهند. همچنین بازنگری در تنظیم سیاست های ملی سلامت و قانون گذاری ها باید به گونه ای صورت پذیرد که منجر به بهبود دسترسی تمام افراد دارای ناتوانی به خدمات سلامت و توانبخشی گردد. بنابراین ضروری است که بازنگری و اصلاح اساسی در ساختار، قوانین و فرآیندهای ارائه خدمات توانبخشی صورت گیرد.
نوع مطالعه:
پژوهشی |
موضوع مقاله:
مدیریت توانبخشی دریافت: 1400/12/20 | پذیرش: 1401/5/16 | انتشار: 1401/10/1