1- دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران. ، derakhshan1959@gmail.com
2- دانشیار، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
3- استادیار، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده و علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
چکیده: (314 مشاهده)
مقدمه: سالمندی یکی از مراحل زندگی است که به دلیل شرایط ویژه این دوره از زندگی نیاز به توجه ویژه دارد. کم تحرکی و ضعف عضلانی ناشی از سالخوردگی از عوامل مهم کاهش آمادگی جسمانی و عملکردی سالمندان میباشند که میتوانند کیفیت زندگی آنها را کاهش دهد. از طرفی تحریک الکتریکی عضلانی[1] (
EMS) یکی از شیوه های مدرن تمرینی می باشد که میتواند برای افراد کم توان مانند سالمندان مناسب باشد. همچنین ترتیب تمرین در تمرینات موازی یکی از متغیرهای تمرین میباشد که می تواند بر سازگاری های ایجاد شده در اثر تمرین موثر باشد. هدف تحقیق حاضر مقایسه اثر ترتیب تمرین در تمرینات موازی به همراه EMS بر عملکرد حرکتی زنان سالمند می باشد.
روش تحقیق: در تحقیق نیمه تجربی حاضر که به صورت یک سوکور انجام شد، تعداد 50 زن سالمند سالم داوطلب با دامنه سنی 70-60 سال به روش نمونه گیری تصادفی[2] انتخاب شدند و به صورت تصادفی به گروه های (هر گروه 10 نفر): تمرین هوازی- مقاومتی به همراه
EMS، تمرین مقاومتی- هوازی به همراه EMS، تمرین چرخشی (تغییر اولیت به صورت تناوبی در جلسات تمرین) به همراه EMS، چرخشی و کنترل (بدون تمرین) تقسیم شدند. پروتکل تمرین شامل دوازده هفته تمرین، سه جلسه تمرین در هفته و هر جلسه تمرین شامل سه مرحله گرم کردن (15-10 دقیقه، تمرینات اصلی (20 دقیقه) و سرد کردن (10 دقیقه) بود. برنامه تمرین اصلی شامل 20 دقیقه تمرینات ترکیبی موازی بود که به صورت دو مرحله 10 دقیقه ای با استراحت 5-3 دقیقه ای بین مراحل تمرین اجرا شد. تمرینات ایروبیک با شدت 70-50 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی و تمرینات مقاومتی با استفاده از تمرینات با وزن بدن و کشهای الاستیک برای گروه های عضلانی مختلف انجام شد. برنامه تمرین از نظر حجم و شدت برای همه گروه ها یکسان بود تنها تفاوت در ترتیب تمرین و ارایه EMS بود. قدرت عضلات بالاتنه و پایین تنه به ترتیب با آزمون پرس سینه و اکستنشن زانو نشسته، حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2max) با آزمون یک مایل پیادهروی راکپورت، استقامت عضلانی با آزمون 2 دقیقه گام برداشتن در جا و توان پایین تنه با آزمون راه رفتن روی سطح شیب دار در دو مرحله قبل و پس از مداخله تحقیق اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون های های تی وابسته و تحلیل کواریانس (ANCOVA) و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و سطح معنی داری (0/05 ≥ P) انجام شد.
یافته های تحقیق: پس از دوره تمرین افزایش معنی داری در همه متغیرهای وابسته اندازه گیری شده نسبت به مقادیر پایه مشاهده شد (0/001 > P). نیز افزایش معنی داری در سطح VO2max، قدرت بالاتنه و پایین تنه و استقامت عضلانی در همه گروه های مداخله نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (0/001 > P) اما توان پایین تنه فقط در گروه های مداخله به همراه EMS نسبت به گروه کنترل معنی داری بود (0/01 > P). تغییرات VO2maxو قدرت پایین تنه در گروه های تمرین به همراه EMS به صورت معنی داری نسبت به گروه بدون EMS بیشتر بود (0/01 > P). همچنین قدرت بالاتنه و استقامت عضلات پایین تنه در گروه با اولویت تمرین مقاومتی به همراه EMS نسبت به گروه ترکیبی بدون EMS بیشتر بود (0/01 > P).
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج میتوان گفت که تمرینات ترکیبی موازی روش مفیدی در ارتقای آمادگی جسمانی و عملکرد جسمانی زنان سالمند می باشد و استفاده از EMS می تواند موجب افزایش اثر سازگاری های حاصل از تمرین بخصوص توان پایین تنه در سالمندان باشد و می تواند از عوارض مرتبط با ضعف عضلانی جلوگیری کند. از طرفی ترتیب تمرین با اولویت تمرین مقاومتی می تواند بر افزایش اثر تمرین بر متغیرهای قدرت عضلات بالاتنه و استقامت عضلانی موثر باشد ولی بر قدرت عضلات پایین تنه، استقامت قلبی- تنفسی و توان پایین تنه اثر معنیداری ندارد.
نوع مطالعه:
پژوهشی |
موضوع مقاله:
سالمندی دریافت: 1398/10/6 | پذیرش: 1399/6/2 | انتشار: 1399/10/10