هدف: این مقاله به‌دنبال مطالعه‏ شیوع معلولیت در ایران، ویژگی‏ها و همبسته‏های اقتصادی و اجتماعی آن با استفاده از نتایج سرشماری 1385 است.

روش بررسی: در این مطالعه، از روش تحلیل ثانویه داده‏های خُرد سرشماری 1385 استفاده شد. این داده‏ها در دو سطح فردی و خانوار در قالب نمونه دو درصدی از کل کشور، جمع‌آوری شده است. در این داده‏ها، تعداد 19848 نفر دچار معلولیت و 1235445 نفر فاقدمعلولیت و همچنین در سطح خانوار، 17166 خانوار دارای حداقل یک فرد معلول و 298741 خانوار بدون فرد معلول بوده‏اند. برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از آزمون‌های آماری دو و چندمتغیری از جمله رگرسیون لجستیک در محیط نرم‌افزار SPSS استفاده شد.

یافته‏‌ها: شیوع معلولیت در ایران 14 در هزار برآورد شد و میزان شیوع معلولیت در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری و در میان مردان بیشتر از زنان بود. همچنین نتایج نشان داد افراد دچار معلولیت، وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین‏تر و نامناسب‏تری در مقایسه با افراد فاقدمعلولیت داشتند. به‌علاوه، میزان و شیوع معلولیت برحسب ویژگی ‌ های سرپرست خانوار، وضعیت اقتصادی و رفاه خانوار به‌طورمعناداری متفاوت بود. نتایج آزمون رگرسیون لجستیک نشان داد که زن سرپرست بودن، تحصیلات و موقعیت شغلی پایین سرپرست خانوار، پایین‌بودن سطح رفاه خانوار و سکونت روستایی خانوار احتمال داشتن فرد معلول در خانوار را به‌طورمعناداری افزایش داد.

نتیجه‏‌گیری: وضعیت رفاهی سطح پایین زندگی و ابعاد مختلف فقر در خانوار با احتمال وجود فرد دچار معلولیت در ارتباط است؛ بنابراین، سیاستگذاری‏های رفاهی برای خانوارهای کم‌درآمد و آسیب‌پذیر جامعه و ارائه بسته‏های خدمات‏رسانی، به‌ویژه نیازهای افراد دارای معلولیت، در راستای کمک به آنان و جامعه پیشنهاد می‏شود .