دوره 19، شماره 4 - ( زمستان 1397 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abazarpour S, Mokhtarinia H R, Bakhshi E. Translation, Cultural Adaptation and the Reliability of the Persian Version of Quick Exposure Check Questionnaire. jrehab 2019; 19 (4) :302-313
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2362-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2362-fa.html
اباذرپور سحر، مختاری نیا حمید رضا، بخشی عنایت الله. ترجمه، انطباق فرهنگی و بررسی پایایی نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع. مجله توانبخشی. 1397; 19 (4) :302-313
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2362-fa.html
1- گروه ارگونومی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
2- گروه ارگونومی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ،hrmokhtarinia@yahoo.com
3- گروه آمار و کامپیوتر، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
2- گروه ارگونومی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ،
3- گروه آمار و کامپیوتر، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
واژه‌های کلیدی: اختلالات اسکلتی‌عضلانی، روایی صوری، تکرارپذیری، پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع، نسخه فارسی
متن کامل [PDF 2617 kb]
(2087 دریافت)
| چکیده (HTML) (5738 مشاهده)
در این مطالعه، روایی صوری نیز بررسی شد. درواقع روایی صوری به بررسی نسخه فارسی از نظر وضوح، خوانا و شفاف‌بودن می‌پردازد و نشان‌دهنده این است که فرد ارزیابی‌کننده در تکمیل پرسش‌نامه مشکلی ندارد [33]. همچنین روایی صوری از نظر کاربردی، به معنای بررسی در سطح آیتم‌ها، از نظر واضح‌بودن و ساده و قابل‌فهم‌بودن (از سوی آزمودنی‌ها روی تعداد معین‌شده) انجام شد [34].
از این زاویه دید، سؤالات پرسش‌نامه یا چک‌لیست باید از لحاظ کلمات و جملات و محتوای ظاهری به گونه‌ای انتخاب شوند که رغبت پاسخ‌دهندگان را برانگیزد. برای رسیدن به این هدف ضروری است که برای تنظیم نوع جملات، سطح درک آزمودنی در نظر گرفته شود؛ نوع کلمات و محتوای سؤالات باید متناسب با علایق شغلی و گرایش‌های اجتماعی پاسخ‌دهندگان باشد؛ و صفحه‌آرایی دفترچه سؤالات، انتخاب نوع تصویر در آزمون‌های تصویری، انتخاب نوع حروف چاپی و تیتر‌های به‌کاربرده‌شده باید با عنوان آزمون و اهداف سنجش آن هماهنگی داشته باشند.
روایی صوری هریک از آیتم‌های نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع با نظرخواهی 15 نفر مجرب و متخصص در زمینه ارگونومی و 12 نفر از کارگران سنجیده شد که درنهایت به تغییراتی در شکل ظاهری پرسش‌نامه و تغییر در نحوه نگارش بعضی از سؤالات منجر شد که در بخش نتایج به آن‌ها اشاره شد. تمام موارد پیش‌گفته از جانب به‌وجود‌آورنده پرسش‌نامه، دیوید جی هم تأیید شد.
برای ارزیابی پایایی پرسش‌نامه از ضریب همبستگی درون‌گروهی، خطای معیار اندازه‌گیری و آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب همبستگی درون‌گروهی مساوی یا بیشتر از 0/7، به عنوان حد قابل‌قبول سطح تکرارپذیری در نظر گرفته شده است [35]. شاخص مهم دیگری که بررسی شد، همخوانی درونی آیتم‌های پرسش‌نامه بود که اهمیت بسزایی دارد؛ به دلیل اینکه معیاری است برای سنجش همگنی موجود بین آیتم‌ها و تغییرات نمرات آن‌ها در بین افراد جامعه مد‌نظر در یک مقطع زمانی که از طریق ضریب آلفای کرونباخ قابل محاسبه است که و دامنه‌ای بین صفر تا یک دارد. هر‌چه مقدار عدد محاسبه‌شده به عدد یک نزدیک‌تر باشد، بیانگر سطح بالای همخوانی درونی پرسش‌نامه مد‌نظر است [36].
نتایج حاصل از بررسی تکرارپذیری این مطالعه نشان داد ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0/74 است که میزان اختلاف اندکی با نسخه برزیلی‌پرتغالی، پرسش‌نامه دارد و مقدار آن در این مطالعه 0/76 محاسبه شده است [12]. مقادیر همبستگی درون‌گروهی نمرات هریک از آیتم‌های نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع در دوبار سنجش برای تکرارپذیری بین‌آزمونگر در آیتم‌ها 0/79 تا 0/93 و برای درون‌آزمونگر 0/74 تا 0/89 است؛ بنابراین، تکرارپذیری نسبی بالاتر از 0/7 محاسبه شد که میزان همبستگی بالایی را نشان می‌دهد.
همچنین در مطالعه برزیلی مشابه با این مطالعه، مقدار تکرارپذیری بین‌آزمونگر 0/62 تا 0/86 و در پایایی درون‌آزمونگر 0/41 تا 0/60 محاسبه شد که در مقام قیاس با این مطالعه می‌توان گفت در هر دو حالت نتایج، مقدار همبستگی بالاتری را گزارش کرده‌اند، اما همان‌طور که در مطالعه برزیلی هم دیده میشود مقدار تکرارپذیری درون‌آزمونگر کمتر از بین‌آزمونگر بوده است که از این لحاظ مشابه با نتیجه این مطالعه بوده است [12].
همچنین در مطالعه دیگر با عنوان «قابلیت اطمینان از ترجمه ترکی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع»، نشان داده شد مقدار تکرارپذیری نسبی درون‌آزمونگر بین 0/59 تا 1 بوده است، نتایج حاصل از نسخه ترکی پرسش‌نامه مواجهه سریع نشان از تکرارپذیری متوسط تا بالا را دارد که در مقایسه با این مطالعه تکرارپذیری بالاتری را گزارش می‌کند [15] و در نسخه چینی این چک‌لیست تنها مقدار تکرارپذیری درون‌آزمونگر گزارش شده است که بین 0/71 تا 0/97 بوده است که نشان‌دهنده همبستگی نسبی قابل‌قبولی در مطالعه چینی بود و مشابه نتیجه این مطالعه بوده است [16].
مقدار خطای معیار اندازه‌گیری در این مطالعه در حالت بین‌آزمونگر دامنه‌ای بین 0/73 تا 2/8 و برای درون‌آزمونگر بین 0/4 تا 4/9 داشت. مقدار محاسبه‌شده بسیار مشابه با پژوهش انجام‌شده بر روی جامعه ترکیه‌ای پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع است که در آن مطالعه خطای اندازه‌گیری بین 0/73 تا 4/2 محاسبه شده است [15] و در نسخه برزیلی‌پرتقالی این پرسش‌نامه نیز خطای اندازه‌گیری بین 8/3 تا 11/2 به دست آمده است [12].
نتیجه‌گیری
طی فرایند ترجمه و تطابق فرهنگی تغییراتی در این پرسش‌نامه داده شد و بر اساس اطلاعات مذکور، نتایج این مطالعه همسو با مطالعات دیگر بوده است که به‌خوبی نشان می‌دهد تکرارپذیری پرسش‌نامه فارسی ارزیابی مواجهه سریع ضریب اطمینان بالایی دارد. همچنین به نظر می‌رسد نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع با این تغییرات برای بررسی روایی و پایایی در مطالعات بعدی آماده اجراست.
محدودیت‌های تحقیق حاضر شامل این موارد بود: جامعه مورد‌مطالعه با توجه به امکانات محققان شاید نتواند تصویر کاملی از جامعه ایرانی باشد. برای دستیابی به چنین جامعه‌ای مسلماً امکانات بیشتری نیاز است که بتوان از لحاظ سطوح مختلف سلامت، وضعیت معیشتی، موقعیت اجتماعی و نحوه زندگی بررسی شوند؛ امکان انجام این تحقیق برای نمونه‌گیری در شهرهای دیگر که فارسی زبان هستند، ولی احتمالاً فرهنگ‌های متفاوتی دارند، نبوده است؛ برای انتخاب تعداد بیشتر نمونه در گروه‌‌های شغلی مختلف، محدودیت زمانی وجود داشت.
این مطالعه را می‌توان در نمونه‌های شغلی دیگر انجام داد. همچنین می‌توان افراد با قومیت‌ها و زبان‌های مختلف را در مطالعه وارد کرد که از این طریق بحث انطباق با قومیت‌های مختلف بررسی شود. هدف از انجام این‌گونه تحقیقات، به‌دست‌آوردن ابزار مشابه و تا حد امکان یکسان در بین جوامع کشورهای گوناگون است. فقط در چنین شرایطی است که می‌توان نتایج و مقادیر به‌دست‌آمده از مطالعات و اندازه‌گیری‌های به‌دست‌آمده از نمونه‌های موجود در کشورها را با مطالعات و مقادیر مشابه در کشورهای دیگر مقایسه کرد. انجام تحقیقات مقایسه‌ای بین کشورهای مختلف می‌تواند موضوعی مهم برای تحقیقات آینده باشد. انجام ویژگی‌های روان‌سنجی دیگر نظیر پاسخ‌گویی هم می‌تواند در تحقیقات آینده ارزیابی شود. همچنین می‌توان برای تعیین پاسخ‌گویی افراد و مشخص‌کردن تغییرات لازم در پرسش‌نامه از تجزیه و تحلیل‌های طولی استفاده کرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
کمیته اخلاق دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی این مطالعه را تأیید کرد (کد اخلاق: IR.USWR.REC.1396.52). در این پژوهش به تمام شرکت‌کنندگان هدف مطالعه شرح داده شود و برای شرکت در مطالعه از آن‌ها موافقت آگاهانه گرفته شد.
حامی مالی
این مقاله بخشی از پایان‌نامه نویسنده اول در مقطع کارشناسی‌ارشد رشته ارگونومی است که با حمایت دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی اجرا شده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، روش‌شناسی، نظارت، نهایی‌سازی، ویراستاری، و اعتبارسنجی: حمیدرضا مختاری‌نی و عنایت‌الله بخشی؛ تحلیل، تحقیق، نگارش پیش‌نویس، و نمونه‌گیری: سحر اباذرپور؛ نظارت و مدیریت پروژه: حمیدرضا مختاری‌نیا.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
متن کامل: (2478 مشاهده)
مقدمه
اختلالات اسکلتی‌عضلانی ناشی از کار در سراسر جهان رو به افزایش است و باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به سیستم بهداشتی میشود [3-1]. در آمریکا اختلالات اسکلتی‌عضلانی 40 درصد از غرامت‌های مرتبط با آسیب‌های کار را به خود اختصاص داده است و هزینه‌ای در حدود 45 تا 54 میلیون دلار را شامل میشود [4]. شیوع و بروز اختلالات اسکلتی‌عضلانی، در کشورهای در حال توسعه شدت و حدت بیشتری دارد [6 ،5].
در ایران مطالعات در زمینه اختلالات اسکلتی‌عضلانی ناشی از کار، محدود است، اما بر اساس گزارش کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی تهران در سال 1377، 14/4 درصد از ناتوانی‌هایی که به معلولیت منجر شده بودند به دلیل اختلالات اسکلتی‌عضلانی ناشی از کار بودند [7]. از طرف دیگر مطابق با مطالعه‌ای که در ایران انجام شد، مشکلات اسکلتی‌عضلانی اندام تحتانی در میان کارکنان ایرانی، به‌ویژه اندام‌های کمر و زانو، شیوع نسبتاً زیادی نسبت به کارکنان دیگر کشورها دارد [8].یکی از علل ایجاد اختلالات اسکلتی‌عضلانی وجود عوامل آسیب‌رسان در محیط کار است. شناسایی این عوامل خطر و افراد در معرض خطر می‌تواند در پیشگیری از این آسیب‌ها، افزایش عملکرد، کاهش هزینه‌های درمانی و اتخاذ استراتژی مناسب درمانی کمک‌کننده باشد [9].
روش‌های مختلفی برای شناسایی عوامل خطر و افراد در معرض این عوامل در محیط کار وجود دارد [10]. این روش‌ها شامل [11] روش ارزیابی مستقیم، روش خودگزارشی و روش مشاهده‌ای هستند. روش‌های مستقیم معمولاً نیاز به ابزار‌های خاص برای اندازه‌گیری دارند؛ مانند الکترومیوگرافی یا دستگاه آنالیز حرکت که باعث پُر‌هزینه‌شدن ارزیابی‌ها می‌شوند. در روش‌های خودگزارشی، ممکن است نتیجه تحت تأثیر گزارش‌های عینی فرد قرار گیرد؛ بنابراین به نظر می‌رسد انتخاب روشی ترکیبی در ارزیابی محیط کار نتایج معتبر‌تری ارائه کند.
از منظر ایمنی و بهداشت شغلی، نمایندگان سلامت و اپراتورها توسعه ابزار ساده برای ارزیابی خطر و مدیریت اختلالات اسکلتی‌عضلانی مهم بوده است [12]؛ از این رو استفاده از چک‌لیست‌ها مد نظر قرار گرفته است. درواقع چک‌لیست‌ها ابزاری هستند که به کمک روش مشاهده‌ای در ارزیابی‌های عوامل خطر ارگونومیک استفاده فراوانی از آن‌ها میشود. چک‌لیست‌های زیادی از جمله ناراحتــی اختلالات اســکلتی‌عضلانــی کرنل (CMDQ ،KIM ،RULA ،REBA ،NORDIC) در ارزیابی‌های ارگونومی استفاده می‌شوند. علاوه بر پرسش‌نامه‌های ذکرشده یکی از چک‌لیست‌هایی که به‌وفور استفاده شده است، ﺭﻭﺵ ﺍﺭﺯﻳﺎبی ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺳﺮﻳﻊ است.
با توجه به اطلاعات ذکرشده، ارزیابی قرارگرفتن در معرض عوامل خطر اختلالات اسکلتی‌عضلانی بخشی حیاتی از مدیریت است [13]؛ به طوری که پوسچر نامناسب هنگام کار یکی از مهم‌ترین عوامل خطر مؤثر در بروز اختلالات اسکلتی‌عضلانی است. در این روشِ ارزیابی نیز آنالیز پوسچر مبنای ارزیابی است. همچنین پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع یک ابزار با‌ارزش مشاهده ارزیابی ارگونومیک است که برای ارزیابی مبتنی بر میدان (میدانی) نیز مناسب است [14 ،12]. این پرسش‌نامه در دو مرحله به زبان انگلیسی تدوین شده است؛ در فاز اول، در سال‌های 1996 تا 1998 لی و بوکل در مرکز روبنز در دانشگاه سوری گیلفورد [15] آن را تدوین کردند و بعد از اینکه متخصصان یک دوره از آن استفاده کردند، در فاز دوم متون آن مجدد بررسی و تأیید شد و در سال 2007 دیوید و همکارانش این پرسش‌نامه را توسعه دادند [16].
این پرسش‌نامه ﺍﻣﻜﺎﻥ ارزیابی ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺑـﺎ طیفی ﺍﺯ عوامل خطر ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ اسکلتی‌عضلانی ﺭﺍ فراهم می‌آورد. درواقع این ابزار در ارزیابی عوامل فیزیکی و روانی‌اجتماعی می‌تواند استفاده شود. از دیگر مزایای این روش استفاده هم‌زمان از نظر ارزیاب و خود کارگر در تکمیل پرسش‌نامه و نمره‌دهی آن است [18 ،17].
اعتبار، روایی و قابلیت پیش‌بینی‌پذیری آن به زبان‌های برزیلی‌پرتغالی [19]، ترکیه‌ای [20] و چینی [12] بررسی شده است. با توجه به تفاوت‌های نژادی، زبانی، فرهنگی و جغرافیایی موجود در جوامع ساکن در کشورهای مختلف و تحت تأثیر قرارگرفتن شخصیت افراد، مطابق با این تفاوت‌ها [21] که می‌توانند در نحوه تکمیل پرسش‌نامه و اعتبار نمرات به‌دست‌آمده از آن مؤثر باشند، لازم است اگر ابزاری برای ارزیابی در جمعیتی که به زبان دیگر صحبت می‌کنند نیاز است، استفاده شود. به منظور کاربرد پرسش‌نامه در هر کشوری به معادل‌سازی مفهومی متون پرسش‌نامه، تطابق میان‌فرهنگی و سپس روایی و پایایی پرسش‌نامه نیاز است [22].
یکسان‌سازی مفهومی و فرهنگی پرسش‌نامه در جوامع مختلف می‌تواند در تعمیم و مقایسه نتایج مطالعات کمک‌کننده باشد [22]. این پرسش‌نامه به زبان انگلیسی تدوین شده است و تاکنون نسخه فارسی آن تدوین نشده است و مطالعاتی که در زمینه‌های ارزیابی ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت اسکلتی‌عضلانی، ارزیﺎﺑﯽ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ ریﺴﮏ عوامل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت اﺳﮑﻠﺘﯽﻋﻀﻼﻧﯽ، ارزیابی ارگونومیک خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی‌عضلانی و شناسایی ریسک اختلالات اسکلتی‌عضلانی به کمک روش ارزیﺎﺑﯽ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺳﺮیﻊ انجام شده‌اند با نسخه روا و پایا‌نشده پرسش‌نامه مد‌نظر انجام گرفته اند؛ بنابراین، هدف از این مطالعه ترجمه و بومی‌سازی نسخه انگلیسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع به زبان فارسی و همچنین بررسی روایی صوری و پایایی بین و درون‌آزمونگر این پرسش‌نامه با استفاده از پرسش‌نامه رولا [23] است.
روش بررسی
پرسش‌نامه‌ها و ابزار
پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع عوامل خطر فیزیکی، سازمانی و روانی‌اجتماعی را مشخص می‌کند. چک‌لیست 16 آیتم دارد که در دو ستون قرار گرفته‌اند. ستون اول را که ارزیاب تکمیل می‌کند شامل ارزیابی پوسچر و حرکات نواحی کمر، شانه، بازو، مچ دست، دست و گردن است. ستون دوم مربوط به نظرات کارگر درباره بیشترین وزن حمل‌شده، ساعت کاری‌ای که فرد صرف انجام آن وظیفه در طول روز می‌کند، بیشترین نیرویی که با یک دست اعمال میشود، نیاز بینایی وظیفه، زمان استفاده از وسیله نقلیه در طول روز، زمان قرارگرفتن در معرض ارتعاش به دنبال انجام وظیفه، نحوه مطابقت با کار و درنهایت چگونگی استرس آن کار است. نمره حاصل‌شده می‌تواند شامل نمره کل و نمره حاصل از ریسک عوامل خاص باشد [17].
بر اساس این روش، اندام‌های بدن بر اساس پوسچرهایی که ممکن است داشته باشند دسته‌بندی و کدی به آن‌ها اختصاص داده میشود؛ برای مثال، هنگامی که کمر تقریباً در وضعیت طبیعی است، کد الف 1؛ کمر خم‌شده، چرخیده یا به طرفین متمایل‌شده، کد الف 2 و اگر کمر مقدار زیادی به جلو خم شده یا چرخیده یا به طرفین متمایل شده است، کد الف3 دریافت می‌کند. به همین ترتیب، برای اندام‌های دیگر نیز کدگذاری انجام میشود. سپس در مرحله بعد هرکدام از کد‌های داده‌شده در جداول امتیازدهی که برای بخش‌های کمر، شانه، بازو، مچ دست، دست و گردن طراحی شده قرار می‌گیرند. در نهایت با توجه به امتیاز کلی و درصد تماس (E) بدست آمده از هر پوسچر کاری، اقدامات عملی، اصلاحی و انجام مداخله ارگونومیکی تعیین می شود.
نمره کل می‌تواند دامنه‌ای از 46 تا 269 داشته باشد که در 4 طبقه تقسیم‌بندی میشود؛ ریسک پایین، نمره 46 تا 84؛ ریسک متوسط، نمره 106 تا 138؛ ریسک بالا، نمره 168 تا 198 و ریسک بسیار بالا، نمره 187 تا 242 است [17].
ترجمه و انطباق فرهنگی
فرایند ترجمه و انطباق فرهنگی نسخه انگلیسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع به فارسی مطابق با دستورالعمل‌های منتشرشده [24] و بر اساس قرارداد استاندارد ارزیابی بین‌المللی کیفیت زندگی انجام گرفت که شامل مراحل ترجمه، سنجش کیفیت ترجمه، ترجمه رو به عقب و مقایسه نسخه انگلیسی با نسخه فارسی است [25]. دو مترجم فارسی‌زبان، ترجمه نسخه اصلی را به زبان فارسی انجام دادند (ترجمه رو به جلو) که یکی از مترجمان ارگونومیست و آگاه به مفهوم پرسش‌نامه و مترجم دیگر هیچ‌گونه آگاهی‌ای از مفاهیم تخصصی ارگونومی نداشت. سپس ترجمه برای مترجم سوم فرستاده شد که زبان مادری فارسی داشت و ایشان دو ترجمه را با هم ترکیب کردند و سپس در جلسه‌ای با حضور مترجمان، از آن‌ها خواسته شد روی مقیاس صد‌درجه‌ای به دشواری ترجمه امتیاز دهند.
امتیازدهی به این طریق صورت گرفت که امتیاز صفر نشانگر ترجمه آسان و امتیاز صد نشانگر ترجمه بسیار مشکل است. بعد از بحث درباره ترجمه‌ها و رفع اختلاف‌ها، بر یک نسخه موافقت شد. سپس دو مترجم مستقل و کور، ترجمه رو به عقب را انجام دادند؛ بدین گونه که نسخه نهایی تهیه‌شده را مجدداً به زبان انگلیسی ترجمه کردند و سپس نسخه انگلیسی اصلی با نسخه انگلیسی حاصل از ترجمه متخصصان از لحاظ وضوح ترجمه، استفاده‌نکردن از لغات تخصصی، مطابقت با فرهنگ ایرانی و تغییرنکردن مفاهیم موجود در نسخه اصلی از سوی یک کمیته متخصص شامل یک فیزیوتراپیست، دو ارگونومیست، یک متخصص بهداشت حرفه‌ای، مترجمان و نویسندگان با یکدیگر مقایسه شد و بعد از تأیید طراح اصلی پرسش‌نامه، نسخه ماقبل نهایی تدوین شد [26].
روایی صوری نسخه ماقبل نهایی
پرسش‌نامه مذکور را 12 متخصص بهداشت حرفه‌ای، ارگونومی، فیزیوتراپی و 15 کارگر به منظور بررسی روایی صوری تکمیل کردند تا به لحاظ قابل‌فهم‌بودن، نحوه جمله‌بندی، تفسیر‌ها، مسائل فرهنگی و توانایی پاسخ‌دادن به سؤالات ارزیابی شود [27]. اغلب شرکت‌کنندگان گزارش کردند پرسش‌نامه مفهوم و قابل‌درک است؛ بنابراین، مفهوم‌بودن آن تثبیت شد.
شرکت‌کنندگان
در این مطالعه برای بررسی روایی صوری 27 نفر (12 متخصص و 15 نفر کارگر) شرکت داشتند و برای بررسی تکرارپذیری 80 نفر کارگر به روش بین‌آزمودنی و درون‌آزمودنی ارزیابی شدند. متخصصان در رشته‌های بهداشت حرفه ای، ارگونومی و فیزیوتراپی مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس و دکترا داشتند و کارگران شرکت‌کننده نیز سابقه کاری بیش از یک سال داشتند و دامنه سنی‌شان 18 تا 45 سال بود. همچنین کارگران فارسی‌زبان بودند و توانایی پاسخ به سؤالات و تکمیل پرسش‌نامه را داشتند.
آمار
توزیع نرمال داده‌ها با استفاده از آزمون کولموگراف‌اسمیرنف بررسی شد. تکرارپذیری داده‌ها به دو روش درون‌آزمونگر و بین‌آزمونگر و از طریق ضریب همبستگی درون‌گروهی بررسی شد [28]. 80 نفر آزمودنی برای بررسی تکرارپذیری (50 نفر برای بین‌آزمونگر و 30 نفر برای درون‌آزمونگر) با فاصله 3 تا 7 روز در ساعت زمانی مشخص و در حین انجام فعالیت یکسان ارزیابی شدند. مقدار همبستگی درون‌گروهی بالای 0/8 به عنوان تکرارپذیری عالی در نظر گرفته می‌شد [29].
برای بررسی تکرارپذیری مطلق از مقدار خطای معیار اندازه‌گیری استفاده شد که از طریق فرمول زیر محاسبه میشود که SD انحراف معیار اندازه‌گیری و r ضریب همبستگی بین دو تکرار است.
در این مطالعه، محاسبات آماری با استفاده از نسخه 16 نرم‌افزار SPSS انجام و سطح معنی‌داری 0/05 در نظر گرفته شد. به منظور تعیین پایایی درونی پرسش‌نامه ضریب آلفای کرونباخ نیز محاسبه شد [30] که این ضریب بالای 0/7 بود و همبستگی مطلوبی را گزارش می‌کرد. در این مطالعه نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس شدند.
در این مطالعه 80 نفر کارگر ساختمانی مرد برای بررسی تکرارپذیری و 27 نفر (12 متخصص و 15 کارگر) برای بررسی روایی صوری شرکت کردند. شرایط ورود: حداقل یک سال سابقه کار، زبان مادری فارسی، سن بین 18 تا 45 سال، داشتن سواد خواندن و نوشتن حداقل در حد سیکل، اخذ فرم ابراز رضایت برای شرکت در مطالعه. شرط خروج: تمایل‌نداشتن به ادامه کار.
یافته‌ها
مشخصات جمعیت‌شناختی افراد شرکت‌کننده در قسمت تکرارپذیری مطالعه در جدول شماره 1 آورده شده است.
ترجمه و فرایند انطباق فرهنگی
در فرایند ترجمه، مشکلی در ترجمه رو به جلو و عقب گزارش نشد و تنها تغییرات زیر بر اساس شرایط فرهنگی و مفهوم‌شدن بعضی از آیتم‌ها بر روی سؤالات انجام شد:
در بخش ارزیابی مشاهده‌گر، آیتم «نامناسب‌ترین وضعیت تجربه‌شده را درباره کار خودتان نظر بگیرید» به «نامناسب‌ترین وضعیت فرد را در نظر بگیرید» تبدیل شد؛ در آیتم ذ «آیا سختی و نیاز دیداری این وظیفه» به «نیاز بینایی این وظیفه» تغییر کرد؛ در آیتم‌های ح و د کلمه «بیشینه» به «بیشترین» تغییر کرد؛ در آیتم خ «به طور میانگین چه مقدار زمان در طول روز صرف انجام این وظیفه می‌کنید؟» به «به طور میانگین چه مدت زمانی در طول روز صرف انجام این وظیفه می‌کنید؟» تغییر کرد؛ در قسمت دوم آیتم ب «در کارهای مربوط به بلند‌کردن، هل‌دادن/ کشیدن و حمل اجسام (در کل، حرکت‌دادن یک بار)» «آیا تناوب حرکت‌دادن کمر» به «آیا حرکت‌دادن کمر» تغییر کرد؛ درنهایت در آیتم ذ «آیا سختی و نیاز دیداری این وظیفه» به «نیاز بینایی این وظیفه» تغییر کرد.
آمار توصیفی حاصل از پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع
در جدول شماره 2 مقادیر نمرات حاصل از پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع برای هر بخش از پرسش‌نامه، در دو تکرار بین‌آزمونگر و درون‌آزمونگر ارائه شده است.
تکرارپذیری
روش مشاهده و ارزیابی روی دو گروه 30 و 50نفره صورت گرفت و در محاسبات انجام‌شده در این باره، اختلاف معنی‌داری بین میانگین مقادیر زمان آزمون و باز‌آزمون مشاهده نشد. مقدار همبستگی درون‌گروهی برای تکرارپذیری بین‌آزمودنی و درون‌آزمودنی و همچنین مقادیر خطای معیار اندازه‌گیری نیز به صورت کامل در جدول شماره 3 آمده است.
آلفای کرونباخ به عنوان شاخص دیگری از روایی که همان همخوانی درونی است، محاسبه شد و مقدار آن برابر با 0/74=α به دست آمد. که این مقدار در صورت حذف آیتم گردن برابر با 0/9=α میشود. با توجه به مقادیر حاصل از بررسی تکرارپذیری و همخوانی درونی، نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع پایایی مناسبی دارد.
بحث
هدف از انجام این مطالعه ترجمه و انطباق فرهنگی چک‌لیست مواجهه سریع به زبان فارسی و همچنین ارزیابی تکرارپذیری درون و بین‌آزمودنی این ابزار بوده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که همواره باید در انتخاب ابزار مد نظر باشد، آسانی ترجمه و کیفیت مطلوب نسخه ترجمه‌شده به زبان ثانویه است. این موضوع در درجه اول مورد توجه طراحان اولیه نسخه اصلی این‌گونه ابزارها قرار می‌گیرد؛ یعنی این طراحان همواره در انتخاب و کاربرد واژه‌ها، عبارات و جملات سعی دارند تا حد امکان از موارد مبهم، نامأنوس، غیر‌شفاف و با معانی متعدد پرهیز کنند و با این کار فرایند ترجمه و معادل‌سازی متن ابزار را به زبان دیگر، تا حد ممکن تسهیل کنند [31].
به طور حتم وجود متن روان و واضح در یک ابزار سبب خواهد شد مترجمان به زبان‌های مختلف بتوانند نسخه‌های اولیه ترجمه‌شده این مقیاس را به منظور انجام مراحل بعدی تحقیقات روان‌شناختی خود انتخاب کنند [32]. درواقع مطالعاتی که در گذشته با استفاده از نسخه روا و پایا‌نشده این چک‌لیست انجام پذیرفته است، فاقد امتیازات مذکور بوده‌اند و در این تحقیق نیز چنین امتیازاتی برای نسخه روا و پایا‌شده به‌وضوح مشاهده میشود. به عبارت دیگر سه مترجم همکار در این طرح آسانی و کیفیت مطلوب و رضایت‌بخش فرایند ترجمه را تأیید قرار کردند. متون موجود در رابطه با نسخه‌های ثانویه پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع نیز تأییدی بر این مطلب است. همان‌گونه که قبلاً ذکر شد، نسخه اصلی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع به چند زبان برزیلی‌پرتغالی [14]، ترکیه‌ای [15] و چینی [16] ترجمه شده است؛ بنابراین، ترجمه آسان و با‌کیفیت این مقیاس به زبان فارسی و همچنین وجود ترجمه‌های نسبتاً متعدد این مقیاس در سطح بین‌المللی را می‌توان شاهد دیگری بر یکی از امتیازات این مقیاس محسوب کرد.
اختلالات اسکلتی‌عضلانی ناشی از کار در سراسر جهان رو به افزایش است و باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به سیستم بهداشتی میشود [3-1]. در آمریکا اختلالات اسکلتی‌عضلانی 40 درصد از غرامت‌های مرتبط با آسیب‌های کار را به خود اختصاص داده است و هزینه‌ای در حدود 45 تا 54 میلیون دلار را شامل میشود [4]. شیوع و بروز اختلالات اسکلتی‌عضلانی، در کشورهای در حال توسعه شدت و حدت بیشتری دارد [6 ،5].
در ایران مطالعات در زمینه اختلالات اسکلتی‌عضلانی ناشی از کار، محدود است، اما بر اساس گزارش کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی تهران در سال 1377، 14/4 درصد از ناتوانی‌هایی که به معلولیت منجر شده بودند به دلیل اختلالات اسکلتی‌عضلانی ناشی از کار بودند [7]. از طرف دیگر مطابق با مطالعه‌ای که در ایران انجام شد، مشکلات اسکلتی‌عضلانی اندام تحتانی در میان کارکنان ایرانی، به‌ویژه اندام‌های کمر و زانو، شیوع نسبتاً زیادی نسبت به کارکنان دیگر کشورها دارد [8].یکی از علل ایجاد اختلالات اسکلتی‌عضلانی وجود عوامل آسیب‌رسان در محیط کار است. شناسایی این عوامل خطر و افراد در معرض خطر می‌تواند در پیشگیری از این آسیب‌ها، افزایش عملکرد، کاهش هزینه‌های درمانی و اتخاذ استراتژی مناسب درمانی کمک‌کننده باشد [9].
روش‌های مختلفی برای شناسایی عوامل خطر و افراد در معرض این عوامل در محیط کار وجود دارد [10]. این روش‌ها شامل [11] روش ارزیابی مستقیم، روش خودگزارشی و روش مشاهده‌ای هستند. روش‌های مستقیم معمولاً نیاز به ابزار‌های خاص برای اندازه‌گیری دارند؛ مانند الکترومیوگرافی یا دستگاه آنالیز حرکت که باعث پُر‌هزینه‌شدن ارزیابی‌ها می‌شوند. در روش‌های خودگزارشی، ممکن است نتیجه تحت تأثیر گزارش‌های عینی فرد قرار گیرد؛ بنابراین به نظر می‌رسد انتخاب روشی ترکیبی در ارزیابی محیط کار نتایج معتبر‌تری ارائه کند.
از منظر ایمنی و بهداشت شغلی، نمایندگان سلامت و اپراتورها توسعه ابزار ساده برای ارزیابی خطر و مدیریت اختلالات اسکلتی‌عضلانی مهم بوده است [12]؛ از این رو استفاده از چک‌لیست‌ها مد نظر قرار گرفته است. درواقع چک‌لیست‌ها ابزاری هستند که به کمک روش مشاهده‌ای در ارزیابی‌های عوامل خطر ارگونومیک استفاده فراوانی از آن‌ها میشود. چک‌لیست‌های زیادی از جمله ناراحتــی اختلالات اســکلتی‌عضلانــی کرنل (CMDQ ،KIM ،RULA ،REBA ،NORDIC) در ارزیابی‌های ارگونومی استفاده می‌شوند. علاوه بر پرسش‌نامه‌های ذکرشده یکی از چک‌لیست‌هایی که به‌وفور استفاده شده است، ﺭﻭﺵ ﺍﺭﺯﻳﺎبی ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺳﺮﻳﻊ است.
با توجه به اطلاعات ذکرشده، ارزیابی قرارگرفتن در معرض عوامل خطر اختلالات اسکلتی‌عضلانی بخشی حیاتی از مدیریت است [13]؛ به طوری که پوسچر نامناسب هنگام کار یکی از مهم‌ترین عوامل خطر مؤثر در بروز اختلالات اسکلتی‌عضلانی است. در این روشِ ارزیابی نیز آنالیز پوسچر مبنای ارزیابی است. همچنین پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع یک ابزار با‌ارزش مشاهده ارزیابی ارگونومیک است که برای ارزیابی مبتنی بر میدان (میدانی) نیز مناسب است [14 ،12]. این پرسش‌نامه در دو مرحله به زبان انگلیسی تدوین شده است؛ در فاز اول، در سال‌های 1996 تا 1998 لی و بوکل در مرکز روبنز در دانشگاه سوری گیلفورد [15] آن را تدوین کردند و بعد از اینکه متخصصان یک دوره از آن استفاده کردند، در فاز دوم متون آن مجدد بررسی و تأیید شد و در سال 2007 دیوید و همکارانش این پرسش‌نامه را توسعه دادند [16].
این پرسش‌نامه ﺍﻣﻜﺎﻥ ارزیابی ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮ ﺑـﺎ طیفی ﺍﺯ عوامل خطر ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ اسکلتی‌عضلانی ﺭﺍ فراهم می‌آورد. درواقع این ابزار در ارزیابی عوامل فیزیکی و روانی‌اجتماعی می‌تواند استفاده شود. از دیگر مزایای این روش استفاده هم‌زمان از نظر ارزیاب و خود کارگر در تکمیل پرسش‌نامه و نمره‌دهی آن است [18 ،17].
اعتبار، روایی و قابلیت پیش‌بینی‌پذیری آن به زبان‌های برزیلی‌پرتغالی [19]، ترکیه‌ای [20] و چینی [12] بررسی شده است. با توجه به تفاوت‌های نژادی، زبانی، فرهنگی و جغرافیایی موجود در جوامع ساکن در کشورهای مختلف و تحت تأثیر قرارگرفتن شخصیت افراد، مطابق با این تفاوت‌ها [21] که می‌توانند در نحوه تکمیل پرسش‌نامه و اعتبار نمرات به‌دست‌آمده از آن مؤثر باشند، لازم است اگر ابزاری برای ارزیابی در جمعیتی که به زبان دیگر صحبت می‌کنند نیاز است، استفاده شود. به منظور کاربرد پرسش‌نامه در هر کشوری به معادل‌سازی مفهومی متون پرسش‌نامه، تطابق میان‌فرهنگی و سپس روایی و پایایی پرسش‌نامه نیاز است [22].
یکسان‌سازی مفهومی و فرهنگی پرسش‌نامه در جوامع مختلف می‌تواند در تعمیم و مقایسه نتایج مطالعات کمک‌کننده باشد [22]. این پرسش‌نامه به زبان انگلیسی تدوین شده است و تاکنون نسخه فارسی آن تدوین نشده است و مطالعاتی که در زمینه‌های ارزیابی ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت اسکلتی‌عضلانی، ارزیﺎﺑﯽ ارﮔﻮﻧﻮﻣﯿﮏ ریﺴﮏ عوامل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت اﺳﮑﻠﺘﯽﻋﻀﻼﻧﯽ، ارزیابی ارگونومیک خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی‌عضلانی و شناسایی ریسک اختلالات اسکلتی‌عضلانی به کمک روش ارزیﺎﺑﯽ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺳﺮیﻊ انجام شده‌اند با نسخه روا و پایا‌نشده پرسش‌نامه مد‌نظر انجام گرفته اند؛ بنابراین، هدف از این مطالعه ترجمه و بومی‌سازی نسخه انگلیسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع به زبان فارسی و همچنین بررسی روایی صوری و پایایی بین و درون‌آزمونگر این پرسش‌نامه با استفاده از پرسش‌نامه رولا [23] است.
روش بررسی
پرسش‌نامه‌ها و ابزار
پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع عوامل خطر فیزیکی، سازمانی و روانی‌اجتماعی را مشخص می‌کند. چک‌لیست 16 آیتم دارد که در دو ستون قرار گرفته‌اند. ستون اول را که ارزیاب تکمیل می‌کند شامل ارزیابی پوسچر و حرکات نواحی کمر، شانه، بازو، مچ دست، دست و گردن است. ستون دوم مربوط به نظرات کارگر درباره بیشترین وزن حمل‌شده، ساعت کاری‌ای که فرد صرف انجام آن وظیفه در طول روز می‌کند، بیشترین نیرویی که با یک دست اعمال میشود، نیاز بینایی وظیفه، زمان استفاده از وسیله نقلیه در طول روز، زمان قرارگرفتن در معرض ارتعاش به دنبال انجام وظیفه، نحوه مطابقت با کار و درنهایت چگونگی استرس آن کار است. نمره حاصل‌شده می‌تواند شامل نمره کل و نمره حاصل از ریسک عوامل خاص باشد [17].
بر اساس این روش، اندام‌های بدن بر اساس پوسچرهایی که ممکن است داشته باشند دسته‌بندی و کدی به آن‌ها اختصاص داده میشود؛ برای مثال، هنگامی که کمر تقریباً در وضعیت طبیعی است، کد الف 1؛ کمر خم‌شده، چرخیده یا به طرفین متمایل‌شده، کد الف 2 و اگر کمر مقدار زیادی به جلو خم شده یا چرخیده یا به طرفین متمایل شده است، کد الف3 دریافت می‌کند. به همین ترتیب، برای اندام‌های دیگر نیز کدگذاری انجام میشود. سپس در مرحله بعد هرکدام از کد‌های داده‌شده در جداول امتیازدهی که برای بخش‌های کمر، شانه، بازو، مچ دست، دست و گردن طراحی شده قرار می‌گیرند. در نهایت با توجه به امتیاز کلی و درصد تماس (E) بدست آمده از هر پوسچر کاری، اقدامات عملی، اصلاحی و انجام مداخله ارگونومیکی تعیین می شود.
نمره کل می‌تواند دامنه‌ای از 46 تا 269 داشته باشد که در 4 طبقه تقسیم‌بندی میشود؛ ریسک پایین، نمره 46 تا 84؛ ریسک متوسط، نمره 106 تا 138؛ ریسک بالا، نمره 168 تا 198 و ریسک بسیار بالا، نمره 187 تا 242 است [17].
ترجمه و انطباق فرهنگی
فرایند ترجمه و انطباق فرهنگی نسخه انگلیسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع به فارسی مطابق با دستورالعمل‌های منتشرشده [24] و بر اساس قرارداد استاندارد ارزیابی بین‌المللی کیفیت زندگی انجام گرفت که شامل مراحل ترجمه، سنجش کیفیت ترجمه، ترجمه رو به عقب و مقایسه نسخه انگلیسی با نسخه فارسی است [25]. دو مترجم فارسی‌زبان، ترجمه نسخه اصلی را به زبان فارسی انجام دادند (ترجمه رو به جلو) که یکی از مترجمان ارگونومیست و آگاه به مفهوم پرسش‌نامه و مترجم دیگر هیچ‌گونه آگاهی‌ای از مفاهیم تخصصی ارگونومی نداشت. سپس ترجمه برای مترجم سوم فرستاده شد که زبان مادری فارسی داشت و ایشان دو ترجمه را با هم ترکیب کردند و سپس در جلسه‌ای با حضور مترجمان، از آن‌ها خواسته شد روی مقیاس صد‌درجه‌ای به دشواری ترجمه امتیاز دهند.
امتیازدهی به این طریق صورت گرفت که امتیاز صفر نشانگر ترجمه آسان و امتیاز صد نشانگر ترجمه بسیار مشکل است. بعد از بحث درباره ترجمه‌ها و رفع اختلاف‌ها، بر یک نسخه موافقت شد. سپس دو مترجم مستقل و کور، ترجمه رو به عقب را انجام دادند؛ بدین گونه که نسخه نهایی تهیه‌شده را مجدداً به زبان انگلیسی ترجمه کردند و سپس نسخه انگلیسی اصلی با نسخه انگلیسی حاصل از ترجمه متخصصان از لحاظ وضوح ترجمه، استفاده‌نکردن از لغات تخصصی، مطابقت با فرهنگ ایرانی و تغییرنکردن مفاهیم موجود در نسخه اصلی از سوی یک کمیته متخصص شامل یک فیزیوتراپیست، دو ارگونومیست، یک متخصص بهداشت حرفه‌ای، مترجمان و نویسندگان با یکدیگر مقایسه شد و بعد از تأیید طراح اصلی پرسش‌نامه، نسخه ماقبل نهایی تدوین شد [26].
روایی صوری نسخه ماقبل نهایی
پرسش‌نامه مذکور را 12 متخصص بهداشت حرفه‌ای، ارگونومی، فیزیوتراپی و 15 کارگر به منظور بررسی روایی صوری تکمیل کردند تا به لحاظ قابل‌فهم‌بودن، نحوه جمله‌بندی، تفسیر‌ها، مسائل فرهنگی و توانایی پاسخ‌دادن به سؤالات ارزیابی شود [27]. اغلب شرکت‌کنندگان گزارش کردند پرسش‌نامه مفهوم و قابل‌درک است؛ بنابراین، مفهوم‌بودن آن تثبیت شد.
شرکت‌کنندگان
در این مطالعه برای بررسی روایی صوری 27 نفر (12 متخصص و 15 نفر کارگر) شرکت داشتند و برای بررسی تکرارپذیری 80 نفر کارگر به روش بین‌آزمودنی و درون‌آزمودنی ارزیابی شدند. متخصصان در رشته‌های بهداشت حرفه ای، ارگونومی و فیزیوتراپی مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس و دکترا داشتند و کارگران شرکت‌کننده نیز سابقه کاری بیش از یک سال داشتند و دامنه سنی‌شان 18 تا 45 سال بود. همچنین کارگران فارسی‌زبان بودند و توانایی پاسخ به سؤالات و تکمیل پرسش‌نامه را داشتند.
آمار
توزیع نرمال داده‌ها با استفاده از آزمون کولموگراف‌اسمیرنف بررسی شد. تکرارپذیری داده‌ها به دو روش درون‌آزمونگر و بین‌آزمونگر و از طریق ضریب همبستگی درون‌گروهی بررسی شد [28]. 80 نفر آزمودنی برای بررسی تکرارپذیری (50 نفر برای بین‌آزمونگر و 30 نفر برای درون‌آزمونگر) با فاصله 3 تا 7 روز در ساعت زمانی مشخص و در حین انجام فعالیت یکسان ارزیابی شدند. مقدار همبستگی درون‌گروهی بالای 0/8 به عنوان تکرارپذیری عالی در نظر گرفته می‌شد [29].
برای بررسی تکرارپذیری مطلق از مقدار خطای معیار اندازه‌گیری استفاده شد که از طریق فرمول زیر محاسبه میشود که SD انحراف معیار اندازه‌گیری و r ضریب همبستگی بین دو تکرار است.
در این مطالعه، محاسبات آماری با استفاده از نسخه 16 نرم‌افزار SPSS انجام و سطح معنی‌داری 0/05 در نظر گرفته شد. به منظور تعیین پایایی درونی پرسش‌نامه ضریب آلفای کرونباخ نیز محاسبه شد [30] که این ضریب بالای 0/7 بود و همبستگی مطلوبی را گزارش می‌کرد. در این مطالعه نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس شدند.
در این مطالعه 80 نفر کارگر ساختمانی مرد برای بررسی تکرارپذیری و 27 نفر (12 متخصص و 15 کارگر) برای بررسی روایی صوری شرکت کردند. شرایط ورود: حداقل یک سال سابقه کار، زبان مادری فارسی، سن بین 18 تا 45 سال، داشتن سواد خواندن و نوشتن حداقل در حد سیکل، اخذ فرم ابراز رضایت برای شرکت در مطالعه. شرط خروج: تمایل‌نداشتن به ادامه کار.
یافته‌ها
مشخصات جمعیت‌شناختی افراد شرکت‌کننده در قسمت تکرارپذیری مطالعه در جدول شماره 1 آورده شده است.
ترجمه و فرایند انطباق فرهنگی
در فرایند ترجمه، مشکلی در ترجمه رو به جلو و عقب گزارش نشد و تنها تغییرات زیر بر اساس شرایط فرهنگی و مفهوم‌شدن بعضی از آیتم‌ها بر روی سؤالات انجام شد:
در بخش ارزیابی مشاهده‌گر، آیتم «نامناسب‌ترین وضعیت تجربه‌شده را درباره کار خودتان نظر بگیرید» به «نامناسب‌ترین وضعیت فرد را در نظر بگیرید» تبدیل شد؛ در آیتم ذ «آیا سختی و نیاز دیداری این وظیفه» به «نیاز بینایی این وظیفه» تغییر کرد؛ در آیتم‌های ح و د کلمه «بیشینه» به «بیشترین» تغییر کرد؛ در آیتم خ «به طور میانگین چه مقدار زمان در طول روز صرف انجام این وظیفه می‌کنید؟» به «به طور میانگین چه مدت زمانی در طول روز صرف انجام این وظیفه می‌کنید؟» تغییر کرد؛ در قسمت دوم آیتم ب «در کارهای مربوط به بلند‌کردن، هل‌دادن/ کشیدن و حمل اجسام (در کل، حرکت‌دادن یک بار)» «آیا تناوب حرکت‌دادن کمر» به «آیا حرکت‌دادن کمر» تغییر کرد؛ درنهایت در آیتم ذ «آیا سختی و نیاز دیداری این وظیفه» به «نیاز بینایی این وظیفه» تغییر کرد.
آمار توصیفی حاصل از پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع
در جدول شماره 2 مقادیر نمرات حاصل از پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع برای هر بخش از پرسش‌نامه، در دو تکرار بین‌آزمونگر و درون‌آزمونگر ارائه شده است.
تکرارپذیری
روش مشاهده و ارزیابی روی دو گروه 30 و 50نفره صورت گرفت و در محاسبات انجام‌شده در این باره، اختلاف معنی‌داری بین میانگین مقادیر زمان آزمون و باز‌آزمون مشاهده نشد. مقدار همبستگی درون‌گروهی برای تکرارپذیری بین‌آزمودنی و درون‌آزمودنی و همچنین مقادیر خطای معیار اندازه‌گیری نیز به صورت کامل در جدول شماره 3 آمده است.
آلفای کرونباخ به عنوان شاخص دیگری از روایی که همان همخوانی درونی است، محاسبه شد و مقدار آن برابر با 0/74=α به دست آمد. که این مقدار در صورت حذف آیتم گردن برابر با 0/9=α میشود. با توجه به مقادیر حاصل از بررسی تکرارپذیری و همخوانی درونی، نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع پایایی مناسبی دارد.
بحث
هدف از انجام این مطالعه ترجمه و انطباق فرهنگی چک‌لیست مواجهه سریع به زبان فارسی و همچنین ارزیابی تکرارپذیری درون و بین‌آزمودنی این ابزار بوده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که همواره باید در انتخاب ابزار مد نظر باشد، آسانی ترجمه و کیفیت مطلوب نسخه ترجمه‌شده به زبان ثانویه است. این موضوع در درجه اول مورد توجه طراحان اولیه نسخه اصلی این‌گونه ابزارها قرار می‌گیرد؛ یعنی این طراحان همواره در انتخاب و کاربرد واژه‌ها، عبارات و جملات سعی دارند تا حد امکان از موارد مبهم، نامأنوس، غیر‌شفاف و با معانی متعدد پرهیز کنند و با این کار فرایند ترجمه و معادل‌سازی متن ابزار را به زبان دیگر، تا حد ممکن تسهیل کنند [31].
به طور حتم وجود متن روان و واضح در یک ابزار سبب خواهد شد مترجمان به زبان‌های مختلف بتوانند نسخه‌های اولیه ترجمه‌شده این مقیاس را به منظور انجام مراحل بعدی تحقیقات روان‌شناختی خود انتخاب کنند [32]. درواقع مطالعاتی که در گذشته با استفاده از نسخه روا و پایا‌نشده این چک‌لیست انجام پذیرفته است، فاقد امتیازات مذکور بوده‌اند و در این تحقیق نیز چنین امتیازاتی برای نسخه روا و پایا‌شده به‌وضوح مشاهده میشود. به عبارت دیگر سه مترجم همکار در این طرح آسانی و کیفیت مطلوب و رضایت‌بخش فرایند ترجمه را تأیید قرار کردند. متون موجود در رابطه با نسخه‌های ثانویه پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع نیز تأییدی بر این مطلب است. همان‌گونه که قبلاً ذکر شد، نسخه اصلی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع به چند زبان برزیلی‌پرتغالی [14]، ترکیه‌ای [15] و چینی [16] ترجمه شده است؛ بنابراین، ترجمه آسان و با‌کیفیت این مقیاس به زبان فارسی و همچنین وجود ترجمه‌های نسبتاً متعدد این مقیاس در سطح بین‌المللی را می‌توان شاهد دیگری بر یکی از امتیازات این مقیاس محسوب کرد.
در این مطالعه، روایی صوری نیز بررسی شد. درواقع روایی صوری به بررسی نسخه فارسی از نظر وضوح، خوانا و شفاف‌بودن می‌پردازد و نشان‌دهنده این است که فرد ارزیابی‌کننده در تکمیل پرسش‌نامه مشکلی ندارد [33]. همچنین روایی صوری از نظر کاربردی، به معنای بررسی در سطح آیتم‌ها، از نظر واضح‌بودن و ساده و قابل‌فهم‌بودن (از سوی آزمودنی‌ها روی تعداد معین‌شده) انجام شد [34].
از این زاویه دید، سؤالات پرسش‌نامه یا چک‌لیست باید از لحاظ کلمات و جملات و محتوای ظاهری به گونه‌ای انتخاب شوند که رغبت پاسخ‌دهندگان را برانگیزد. برای رسیدن به این هدف ضروری است که برای تنظیم نوع جملات، سطح درک آزمودنی در نظر گرفته شود؛ نوع کلمات و محتوای سؤالات باید متناسب با علایق شغلی و گرایش‌های اجتماعی پاسخ‌دهندگان باشد؛ و صفحه‌آرایی دفترچه سؤالات، انتخاب نوع تصویر در آزمون‌های تصویری، انتخاب نوع حروف چاپی و تیتر‌های به‌کاربرده‌شده باید با عنوان آزمون و اهداف سنجش آن هماهنگی داشته باشند.
روایی صوری هریک از آیتم‌های نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع با نظرخواهی 15 نفر مجرب و متخصص در زمینه ارگونومی و 12 نفر از کارگران سنجیده شد که درنهایت به تغییراتی در شکل ظاهری پرسش‌نامه و تغییر در نحوه نگارش بعضی از سؤالات منجر شد که در بخش نتایج به آن‌ها اشاره شد. تمام موارد پیش‌گفته از جانب به‌وجود‌آورنده پرسش‌نامه، دیوید جی هم تأیید شد.
برای ارزیابی پایایی پرسش‌نامه از ضریب همبستگی درون‌گروهی، خطای معیار اندازه‌گیری و آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب همبستگی درون‌گروهی مساوی یا بیشتر از 0/7، به عنوان حد قابل‌قبول سطح تکرارپذیری در نظر گرفته شده است [35]. شاخص مهم دیگری که بررسی شد، همخوانی درونی آیتم‌های پرسش‌نامه بود که اهمیت بسزایی دارد؛ به دلیل اینکه معیاری است برای سنجش همگنی موجود بین آیتم‌ها و تغییرات نمرات آن‌ها در بین افراد جامعه مد‌نظر در یک مقطع زمانی که از طریق ضریب آلفای کرونباخ قابل محاسبه است که و دامنه‌ای بین صفر تا یک دارد. هر‌چه مقدار عدد محاسبه‌شده به عدد یک نزدیک‌تر باشد، بیانگر سطح بالای همخوانی درونی پرسش‌نامه مد‌نظر است [36].
نتایج حاصل از بررسی تکرارپذیری این مطالعه نشان داد ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0/74 است که میزان اختلاف اندکی با نسخه برزیلی‌پرتغالی، پرسش‌نامه دارد و مقدار آن در این مطالعه 0/76 محاسبه شده است [12]. مقادیر همبستگی درون‌گروهی نمرات هریک از آیتم‌های نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع در دوبار سنجش برای تکرارپذیری بین‌آزمونگر در آیتم‌ها 0/79 تا 0/93 و برای درون‌آزمونگر 0/74 تا 0/89 است؛ بنابراین، تکرارپذیری نسبی بالاتر از 0/7 محاسبه شد که میزان همبستگی بالایی را نشان می‌دهد.
همچنین در مطالعه برزیلی مشابه با این مطالعه، مقدار تکرارپذیری بین‌آزمونگر 0/62 تا 0/86 و در پایایی درون‌آزمونگر 0/41 تا 0/60 محاسبه شد که در مقام قیاس با این مطالعه می‌توان گفت در هر دو حالت نتایج، مقدار همبستگی بالاتری را گزارش کرده‌اند، اما همان‌طور که در مطالعه برزیلی هم دیده میشود مقدار تکرارپذیری درون‌آزمونگر کمتر از بین‌آزمونگر بوده است که از این لحاظ مشابه با نتیجه این مطالعه بوده است [12].
همچنین در مطالعه دیگر با عنوان «قابلیت اطمینان از ترجمه ترکی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع»، نشان داده شد مقدار تکرارپذیری نسبی درون‌آزمونگر بین 0/59 تا 1 بوده است، نتایج حاصل از نسخه ترکی پرسش‌نامه مواجهه سریع نشان از تکرارپذیری متوسط تا بالا را دارد که در مقایسه با این مطالعه تکرارپذیری بالاتری را گزارش می‌کند [15] و در نسخه چینی این چک‌لیست تنها مقدار تکرارپذیری درون‌آزمونگر گزارش شده است که بین 0/71 تا 0/97 بوده است که نشان‌دهنده همبستگی نسبی قابل‌قبولی در مطالعه چینی بود و مشابه نتیجه این مطالعه بوده است [16].
مقدار خطای معیار اندازه‌گیری در این مطالعه در حالت بین‌آزمونگر دامنه‌ای بین 0/73 تا 2/8 و برای درون‌آزمونگر بین 0/4 تا 4/9 داشت. مقدار محاسبه‌شده بسیار مشابه با پژوهش انجام‌شده بر روی جامعه ترکیه‌ای پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع است که در آن مطالعه خطای اندازه‌گیری بین 0/73 تا 4/2 محاسبه شده است [15] و در نسخه برزیلی‌پرتقالی این پرسش‌نامه نیز خطای اندازه‌گیری بین 8/3 تا 11/2 به دست آمده است [12].
نتیجه‌گیری
طی فرایند ترجمه و تطابق فرهنگی تغییراتی در این پرسش‌نامه داده شد و بر اساس اطلاعات مذکور، نتایج این مطالعه همسو با مطالعات دیگر بوده است که به‌خوبی نشان می‌دهد تکرارپذیری پرسش‌نامه فارسی ارزیابی مواجهه سریع ضریب اطمینان بالایی دارد. همچنین به نظر می‌رسد نسخه فارسی پرسش‌نامه ارزیابی مواجهه سریع با این تغییرات برای بررسی روایی و پایایی در مطالعات بعدی آماده اجراست.
محدودیت‌های تحقیق حاضر شامل این موارد بود: جامعه مورد‌مطالعه با توجه به امکانات محققان شاید نتواند تصویر کاملی از جامعه ایرانی باشد. برای دستیابی به چنین جامعه‌ای مسلماً امکانات بیشتری نیاز است که بتوان از لحاظ سطوح مختلف سلامت، وضعیت معیشتی، موقعیت اجتماعی و نحوه زندگی بررسی شوند؛ امکان انجام این تحقیق برای نمونه‌گیری در شهرهای دیگر که فارسی زبان هستند، ولی احتمالاً فرهنگ‌های متفاوتی دارند، نبوده است؛ برای انتخاب تعداد بیشتر نمونه در گروه‌‌های شغلی مختلف، محدودیت زمانی وجود داشت.
این مطالعه را می‌توان در نمونه‌های شغلی دیگر انجام داد. همچنین می‌توان افراد با قومیت‌ها و زبان‌های مختلف را در مطالعه وارد کرد که از این طریق بحث انطباق با قومیت‌های مختلف بررسی شود. هدف از انجام این‌گونه تحقیقات، به‌دست‌آوردن ابزار مشابه و تا حد امکان یکسان در بین جوامع کشورهای گوناگون است. فقط در چنین شرایطی است که می‌توان نتایج و مقادیر به‌دست‌آمده از مطالعات و اندازه‌گیری‌های به‌دست‌آمده از نمونه‌های موجود در کشورها را با مطالعات و مقادیر مشابه در کشورهای دیگر مقایسه کرد. انجام تحقیقات مقایسه‌ای بین کشورهای مختلف می‌تواند موضوعی مهم برای تحقیقات آینده باشد. انجام ویژگی‌های روان‌سنجی دیگر نظیر پاسخ‌گویی هم می‌تواند در تحقیقات آینده ارزیابی شود. همچنین می‌توان برای تعیین پاسخ‌گویی افراد و مشخص‌کردن تغییرات لازم در پرسش‌نامه از تجزیه و تحلیل‌های طولی استفاده کرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
کمیته اخلاق دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی این مطالعه را تأیید کرد (کد اخلاق: IR.USWR.REC.1396.52). در این پژوهش به تمام شرکت‌کنندگان هدف مطالعه شرح داده شود و برای شرکت در مطالعه از آن‌ها موافقت آگاهانه گرفته شد.
حامی مالی
این مقاله بخشی از پایان‌نامه نویسنده اول در مقطع کارشناسی‌ارشد رشته ارگونومی است که با حمایت دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی اجرا شده است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، روش‌شناسی، نظارت، نهایی‌سازی، ویراستاری، و اعتبارسنجی: حمیدرضا مختاری‌نی و عنایت‌الله بخشی؛ تحلیل، تحقیق، نگارش پیش‌نویس، و نمونه‌گیری: سحر اباذرپور؛ نظارت و مدیریت پروژه: حمیدرضا مختاری‌نیا.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
- Ohlsson K, Attewell R, Skerfving S. Self-reported symptoms in the neck and upper limbs of female assembly workers: Impact of length of employment, work pace, and selection. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health. 1989; 15(1):75-80.[DOI:10.5271/sjweh.1879] [PMID]
- Choobineh A, Tabatabaei SH, Tozihian M, Ghadami F. Musculoskeletal problems among workers of an Iranian communication company. Indian Journal of Occupational and Environmental Medicine. 2007; 11(1):32-6. [DOI:10.4103/0019-5278.32462] [PMID] [PMCID]
- Polanyi MF, Cole DC, Beaton DE, Chung J, Wells R, Abdolell M, et al. Upper limb work-related musculoskeletal disorders among newspaper employees: Cross-sectional survey results. American Journal of Industrial Medicine. 1997; 32(6):620-8. [DOI:10.1002/(SICI)1097-0274(199712)32:63.0.CO;2-T]
- Denis D, St Vincent M, Imbeau D, Jette C, Nastasia I. Intervention practices in musculoskeletal disorder prevention: Acritical literature review. Applied Ergonomics. 2008; 39(1):1-14. [DOI:10.1016/j.apergo.2007.02.002]
- Descatha A, Roquelaure Y, Chastang JF, Evanoff B, Cyr D, Leclerc A. Work, a prognosis factor for upper extremity musculoskeletal disorders. Occupational and Environmental Medicine. 2009; 66(5):351-2. [DOI:10.1136/oem.2008.042630]
- Waters TR, Dick RB, Krieg EF. Trends in work-related musculoskeletal disorders: A comparison of risk factors for symptoms using quality of work life data from the 2002 and 2006 general social survey. Journal of Occupational and Environmental Medicine. 2011; 53(9):1013-24. [DOI:10.1097/JOM.0b013e3181fc8493]
- Khandan M, Vosoughi S, Poursadeghiyan M, Azizi F, Ahounbar E, Koohpaei A. Ergonomic assessment of posture risk factors among Iranian Workers: An alternative to conventional methods. Iranian Rehabilitation Journal. 2018; 16(1):11-6. [DOI:10.29252/nrip.irj.16.1.11]
- Parno A, Sayehmiri K, Azrah K, Ebrahimi MH, Poursadeghiyan M. [The prevalence of work-related musculoskeletal disorders in the lower limbs among Iranian workers: A meta-analysis study (Persian)]. Iran Occupational Health. 2016; 13(5):49-59.
- Boersma K, Linton SJ. Screening to identify patients at risk: Profiles of psychological risk factors for early intervention. The Clinical Journal of Pain. 2005; 21(1):38-43. [DOI:10.1097/00002508-200501000-00005] [PMID]
- Sharafi N, Gharibi F, Khoubi J. [Prevalence of musculoskeletal disorders and its relation to working posture in Sanandaj hand-woven carpet weavers (Persian)]. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences. 2014; 19(4):1-9.
- Adot S AR. The impact of ergonomic intervention on individual health and corporate prosperity in a telecommunications environment. Ergonomics. 1994; 37(10):1679-96.[DOI:10.1080/00140139408964945]
- Cheng AS, So PC. Development of the Chinese version of the Quick Exposure Check (CQEC). Work. 2014; 48(4):503-10. [DOI: 10.3233/WOR-131804.] [PMID]
- David G, Woods V, Buckle P, Stubbs D. Further development of the Quick exposure Check (QEC). Paper presented at: The 15th Triennial Congress of the International Ergonomics Association 24 Aug 2003; Guildford: University of Surrey.
- Choubineh A, Mokhtarzadeh A, Salehi M, Tabatabaei SHR. [Ergonomic evaluation of exposure to musculoskeletal disorders risk factors by QEC technique in a rubber factory (Persian)]. Jundishapur Scientific Medical Journal. 2008; 7(1):46-55.
- Li G, Buckle P. Evaluating chang in exposure to risk for musculoskeletal disorders: A practical tool. Bootl: Health and Safety Executive; 1999.
- David G, Woods V, Li G, Buckle P. The development of the Quick Exposure Check (QEC) for assessing exposure to risk factors for work-related musculoskeletal disorders. Applied Ergonomics. 2008; 39(1):57-69. [DOI:10.1016/j.apergo.2007.03.002]
- Comper ML, Costa LO, Padula RS. Clinimetric properties of the Brazilian-Portuguese version of the Quick Exposure Check (QEC). Brazilian Journal of Physical Therapy. 2012; 16(6):487-94. [DOI:10.1590/S1413-35552012005000049] [PMID]
- Sukadarin EH, Deros BM, Ghani JA, Ismail AR, Mokhtar MM, Mohamad D. Investigation of ergonomics risk factors for musculoskeletal disorders among oil palm workers using Quick Exposure Check (QEC). Advanced Engineering Forum. 2013; 10(2013):103-9. [DOI: 10.4028/www.scientific.net/AEF.10.103]
- Comper MLC, Costa LO, Padula RS. Quick Exposure Check (QEC): A crosscultural adaptation into Brazilian-Portuguese. Work. 2012; 41(Suppl.1):2056-9. [DOI:10.3233/WOR-2012-0430-2056] [PMID]
- Ozcan E, Kesiktas N, Alptekin K, Ozcan EE. The reliability of Turkish translation of Quick Exposure Check (QEC) for risk assessment of work related musculoskeletal disorders. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation. 2008; 21(1):51-6.[DOI:10.3233/BMR-2008-21107]
- Kahrazei F, Chadha NK. A cross-cultural study of the relationship of emotional self-regulation with phobia in Iranian and Indian students. Practice in Clinical Psychology. 2018; 6(1):29-38. [DOI:10.29252/nirp.jpcp.6.1.29]
- Beaton DE, Bombardier C, Guillemin F, Ferraz MB. Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine. 2000; 25(24):3186-91. [DOI:10.1097/00007632-200012150-00014] [PMID]
- Yar Kohammadi H, Sohrabi Y, Poursadeghiyan M, Rostami R, Tabar AR, Abdollahzadeh D, et al. Comparing the posture assessments based on RULA and QEC methods in a carpentry workshop. Research Journal of Medical Sciences. 2016; 10(3):80-3. [DOI: 10.3923/rjmsci.2016.80.83]
- Bullinger M, Alonso J, Apolone G, Leplège A, Sullivan M, Wood Dauphinee S, et al. Translating health status questionnaires and evaluating their quality: The IQOLA project approach. Journal of Clinical Epidemiology. 1998; 51(11):913-23. [DOI:10.1016/S0895-4356(98)00082-1]
- Abdollahipour F, Alizadeh Zarei M, Akbar Fahimi M, Karamali Esmaeili S. [Study of face and content validity of the Persian version of behavior rating inventory of executive function, preschool version (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2016; 17(1):12-9. [DOI:10.20286/jrehab-170110]
- Vakilizadeh N, Abedi A, Mohseni Ezhiyeh A. [Investigating validity and reliability of Early Screening for Autistic Traits-Persian Version (ESAT-PV) in Toddlers (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2017; 18(3):182-93.
- Parsian N, Am T. Developing and validating a questionnaire to measure spirituality: A psychometric process. Global Journal of Health Science. 2009; 1(1):2-11. [DOI:10.5539/gjhs.v1n1p2]
- Khalifeh Loo S, Mobaraki H, Kamali M, Jafari Z. [Research paper: Designing and determining validity and reliability of the questionnaire for parents satisfaction with the services provided for children with hearing loss (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2016; 17(3):244-51. [DOI:10.21859/jrehab-1703244]
- Shrout PE, Fleiss JL. Intraclass correlations: Uses in assessing rater reliability. Psychological Bulletin. 1979; 86(2):420-8. [DOI:10.1037/0033-2909.86.2.420] [PMID]
- Musavinasab M, Ravanipour M, Pouladi S, Motamed N, Barekat M. [Examining the validity and reliability of the cardiovascular disease questionnaire in measuring the empowerment of elderly patients to receive social support (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2016; 11(2):258-269. [DOI:10.21859/sija-1102258]
- Maher CG, Grotle M. Evaluation of the predictive validity of the orebro musculoskeletal pain screening questionnaire. The Clinical Journal of Pain. 2009; 25(8):666-70. [DOI:10.1097/AJP.0b013e3181a08732]
- Shafeei A, Mokhtarinia HR, Maleki Ghahfarokhi A, Piri L. Cross-cultural adaptation, validity, and reliability of the Persian version of the orebro musculoskeletal pain screening questionnaire. Asian Spine Journal. 2017; 11(4):520-30. [DOI:10.4184/asj.2017.11.4.520]
- Hicks C. Research methods for clinical therapists. London: Churchill Livingstone; 2004.
- Shahvarughi Farahani A, A'zimian M, Fallah Pour M, Karimlou M. [Evaluation of reliability and validity of the Persian version of Fatigue Severity Scale (FSS) among persons with Multiple Sclerosis (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2013; 13(4):84-91.
- Atkinson G, Nevill AM. Statistical methods for assessing measurement error (reliability) in variables relevant to sports medicine. Sports Medicine. 1998; 26(4):217-38. [DOI:10.2165/00007256-199826040-00002] [PMID]
- Gliem JA, Gliem RR. Calculating, interpreting, and reporting Cronbach’s alpha reliability coefficient for Likert-type scales. Paper presented at: 2003 Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education. 8-10 October 2003; Columbus: The Ohio State University. [PMID]
فهرست منابع
1. Ohlsson K, Attewell R, Skerfving S. Self-reported symptoms in the neck and upper limbs of female assembly workers: Impact of length of employment, work pace, and selection. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health. 1989; 15(1):75-80.[DOI:10.5271/sjweh.1879] [PMID] [DOI:10.5271/sjweh.1879]
2. Choobineh A, Tabatabaei SH, Tozihian M, Ghadami F. Musculoskeletal problems among workers of an Iranian communication company. Indian Journal of Occupational and Environmental Medicine. 2007; 11(1):32-6. [DOI:10.4103/0019-5278.32462] [PMID] [PMCID] [DOI:10.4103/0019-5278.32462]
3. Polanyi MF, Cole DC, Beaton DE, Chung J, Wells R, Abdolell M, et al. Upper limb work-related musculoskeletal disorders among newspaper employees: Cross-sectional survey results. American Journal of Industrial Medicine. 1997; 32(6):620-8. [DOI:10.1002/(SICI)1097-0274(199712)32:63.0.CO;2-T]
https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0274(199712)32:6<620::AID-AJIM8>3.0.CO;2-T [DOI:10.1002/(SICI)1097-0274(199712)32:63.0.CO;2-T]
4. Denis D, St Vincent M, Imbeau D, Jette C, Nastasia I. Intervention practices in musculoskeletal disorder prevention: Acritical literature review. Applied Ergonomics. 2008; 39(1):1-14. [DOI:10.1016/j.apergo.2007.02.002] [DOI:10.1016/j.apergo.2007.02.002]
5. Descatha A, Roquelaure Y, Chastang JF, Evanoff B, Cyr D, Leclerc A. Work, a prognosis factor for upper extremity musculoskeletal disorders. Occupational and Environmental Medicine. 2009; 66(5):351-2. [DOI:10.1136/oem.2008.042630] [DOI:10.1136/oem.2008.042630]
6. Waters TR, Dick RB, Krieg EF. Trends in work-related musculoskeletal disorders: A comparison of risk factors for symptoms using quality of work life data from the 2002 and 2006 general social survey. Journal of Occupational and Environmental Medicine. 2011; 53(9):1013-24. [DOI:10.1097/JOM.0b013e3181fc8493] [DOI:10.1097/JOM.0b013e3181fc8493]
7. Khandan M, Vosoughi S, Poursadeghiyan M, Azizi F, Ahounbar E, Koohpaei A. Ergonomic assessment of posture risk factors among Iranian Workers: An alternative to conventional methods. Iranian Rehabilitation Journal. 2018; 16(1):11-6. [DOI:10.29252/nrip.irj.16.1.11] [DOI:10.29252/nrip.irj.16.1.11]
8. Parno A, Sayehmiri K, Azrah K, Ebrahimi MH, Poursadeghiyan M. [The prevalence of work-related musculoskeletal disorders in the lower limbs among Iranian workers: A meta-analysis study (Persian)]. Iran Occupational Health. 2016; 13(5):49-59.
9. Boersma K, Linton SJ. Screening to identify patients at risk: Profiles of psychological risk factors for early intervention. The Clinical Journal of Pain. 2005; 21(1):38-43. [DOI:10.1097/00002508-200501000-00005] [PMID] [DOI:10.1097/00002508-200501000-00005]
10. Sharafi N, Gharibi F, Khoubi J. [Prevalence of musculoskeletal disorders and its relation to working posture in Sanandaj hand-woven carpet weavers (Persian)]. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences. 2014; 19(4):1-9.
11. Adot S AR. The impact of ergonomic intervention on individual health and corporate prosperity in a telecommunications environment. Ergonomics. 1994; 37(10):1679-96.[DOI:10.1080/00140139408964945] [DOI:10.1080/00140139408964945]
12. Cheng AS, So PC. Development of the Chinese version of the Quick Exposure Check (CQEC). Work. 2014; 48(4):503-10. [DOI: 10.3233/WOR-131804.] [PMID] [PMID]
13. David G, Woods V, Buckle P, Stubbs D. Further development of the Quick exposure Check (QEC). Paper presented at: The 15th Triennial Congress of the International Ergonomics Association 24 Aug 2003; Guildford: University of Surrey.
14. Choubineh A, Mokhtarzadeh A, Salehi M, Tabatabaei SHR. [Ergonomic evaluation of exposure to musculoskeletal disorders risk factors by QEC technique in a rubber factory (Persian)]. Jundishapur Scientific Medical Journal. 2008; 7(1):46-55.
15. Li G, Buckle P. Evaluating chang in exposure to risk for musculoskeletal disorders: A practical tool. Bootl: Health and Safety Executive; 1999.
16. David G, Woods V, Li G, Buckle P. The development of the Quick Exposure Check (QEC) for assessing exposure to risk factors for work-related musculoskeletal disorders. Applied Ergonomics. 2008; 39(1):57-69. [DOI:10.1016/j.apergo.2007.03.002] [DOI:10.1016/j.apergo.2007.03.002]
17. Comper ML, Costa LO, Padula RS. Clinimetric properties of the Brazilian-Portuguese version of the Quick Exposure Check (QEC). Brazilian Journal of Physical Therapy. 2012; 16(6):487-94. [DOI:10.1590/S1413-35552012005000049] [PMID] [DOI:10.1590/S1413-35552012005000049]
18. Sukadarin EH, Deros BM, Ghani JA, Ismail AR, Mokhtar MM, Mohamad D. Investigation of ergonomics risk factors for musculoskeletal disorders among oil palm workers using Quick Exposure Check (QEC). Advanced Engineering Forum. 2013; 10(2013):103-9. [DOI: 10.4028/www.scientific.net/AEF.10.103] [DOI:10.4028/www.scientific.net/AEF.10.103]
19. Comper MLC, Costa LO, Padula RS. Quick Exposure Check (QEC): A crosscultural adaptation into Brazilian-Portuguese. Work. 2012; 41(Suppl.1):2056-9. [DOI:10.3233/WOR-2012-0430-2056] [PMID] [PMID]
20. Ozcan E, Kesiktas N, Alptekin K, Ozcan EE. The reliability of Turkish translation of Quick Exposure Check (QEC) for risk assessment of work related musculoskeletal disorders. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation. 2008; 21(1):51-6.[DOI:10.3233/BMR-2008-21107] [DOI:10.3233/BMR-2008-21107]
21. Kahrazei F, Chadha NK. A cross-cultural study of the relationship of emotional self-regulation with phobia in Iranian and Indian students. Practice in Clinical Psychology. 2018; 6(1):29-38. [DOI:10.29252/nirp.jpcp.6.1.29] [DOI:10.29252/nirp.jpcp.6.1.29]
22. Beaton DE, Bombardier C, Guillemin F, Ferraz MB. Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine. 2000; 25(24):3186-91. [DOI:10.1097/00007632-200012150-00014] [PMID] [DOI:10.1097/00007632-200012150-00014]
23. Yar Kohammadi H, Sohrabi Y, Poursadeghiyan M, Rostami R, Tabar AR, Abdollahzadeh D, et al. Comparing the posture assessments based on RULA and QEC methods in a carpentry workshop. Research Journal of Medical Sciences. 2016; 10(3):80-3. [DOI: 10.3923/rjmsci.2016.80.83]
24. Bullinger M, Alonso J, Apolone G, Leplège A, Sullivan M, Wood Dauphinee S, et al. Translating health status questionnaires and evaluating their quality: The IQOLA project approach. Journal of Clinical Epidemiology. 1998; 51(11):913-23. [DOI:10.1016/S0895-4356(98)00082-1] [DOI:10.1016/S0895-4356(98)00082-1]
25. Abdollahipour F, Alizadeh Zarei M, Akbar Fahimi M, Karamali Esmaeili S. [Study of face and content validity of the Persian version of behavior rating inventory of executive function, preschool version (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2016; 17(1):12-9. [DOI:10.20286/jrehab-170110] [DOI:10.20286/jrehab-170110]
26. Vakilizadeh N, Abedi A, Mohseni Ezhiyeh A. [Investigating validity and reliability of Early Screening for Autistic Traits-Persian Version (ESAT-PV) in Toddlers (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2017; 18(3):182-93. [DOI:10.21859/jrehab-1803182]
27. Parsian N, Am T. Developing and validating a questionnaire to measure spirituality: A psychometric process. Global Journal of Health Science. 2009; 1(1):2-11. [DOI:10.5539/gjhs.v1n1p2] [DOI:10.5539/gjhs.v1n1p2]
28. Khalifeh Loo S, Mobaraki H, Kamali M, Jafari Z. [Research paper: Designing and determining validity and reliability of the questionnaire for parents satisfaction with the services provided for children with hearing loss (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2016; 17(3):244-51. [DOI:10.21859/jrehab-1703244] [DOI:10.21859/jrehab-1703244]
29. Shrout PE, Fleiss JL. Intraclass correlations: Uses in assessing rater reliability. Psychological Bulletin. 1979; 86(2):420-8. [DOI:10.1037/0033-2909.86.2.420] [PMID] [DOI:10.1037/0033-2909.86.2.420]
30. Musavinasab M, Ravanipour M, Pouladi S, Motamed N, Barekat M. [Examining the validity and reliability of the cardiovascular disease questionnaire in measuring the empowerment of elderly patients to receive social support (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2016; 11(2):258-269. [DOI:10.21859/sija-1102258] [DOI:10.21859/sija-1102258]
31. Maher CG, Grotle M. Evaluation of the predictive validity of the orebro musculoskeletal pain screening questionnaire. The Clinical Journal of Pain. 2009; 25(8):666-70. [DOI:10.1097/AJP.0b013e3181a08732] [DOI:10.1097/AJP.0b013e3181a08732]
32. Shafeei A, Mokhtarinia HR, Maleki Ghahfarokhi A, Piri L. Cross-cultural adaptation, validity, and reliability of the Persian version of the orebro musculoskeletal pain screening questionnaire. Asian Spine Journal. 2017; 11(4):520-30. [DOI:10.4184/asj.2017.11.4.520] [DOI:10.4184/asj.2017.11.4.520]
33. Hicks C. Research methods for clinical therapists. London: Churchill Livingstone; 2004.
34. Shahvarughi Farahani A, A'zimian M, Fallah Pour M, Karimlou M. [Evaluation of reliability and validity of the Persian version of Fatigue Severity Scale (FSS) among persons with Multiple Sclerosis (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2013; 13(4):84-91.
35. Atkinson G, Nevill AM. Statistical methods for assessing measurement error (reliability) in variables relevant to sports medicine. Sports Medicine. 1998; 26(4):217-38. [DOI:10.2165/00007256-199826040-00002] [PMID] [DOI:10.2165/00007256-199826040-00002]
36. Gliem JA, Gliem RR. Calculating, interpreting, and reporting Cronbach's alpha reliability coefficient for Likert-type scales. Paper presented at: 2003 Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education. 8-10 October 2003; Columbus: The Ohio State University. [PMID] [PMID]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله آرشیو توانبخشی تحت مجوز Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
