URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2074-fa.html
هدف پردازش حسی به دریافت، تنظیم و انسجام اطلاعات حسی به صورت متوالی و تولید پاسخ سازشی اشاره میکند. افراد برای کارکرد مناسب در محیط و شرکت در فعالیتهای روزانه زندگی به توانایی پردازش حسی مناسب نیاز دارند. مدل پردازش حسی دان شامل دو سازه میشود. سازه اول آستانههای عصب شناختی و سازه دوم خودگردانی است. هنگامیکه این دو پیوستار به هم وصل میشوند، چهار الگوی اساسی از پردازش حسی ظاهر میشود. این چهار الگو عبارتند از: حسجویی شامل بازنمایی آستانههای بالا و راهبرد خودگردانی فعال، اجتناب حسی شامل آستانههای پایین و راهبرد خودگردانی فعال، حساسیت حسی شامل آستانههای پایین و راهبرد خودگردانی منفعل و ثبت پایین شامل بازنمایی آستانههایی بالا و راهبرد خودگردانی منفعل. الگوهای پردازش حسی در هر گروه سنی از خردسالی تا بزرگسالی دیده میشود. این الگوها در افراد با ناتوانی مانند اوتیسم، اختلال نقص توجه یا بیشفعالی، اسکیزوفرنیا، نشانگان آسپرگر و اختلالهای تحولی و یادگیری در مقایسه با افراد بدون ناتوانی متمایز است. پرسشنامه حسی دان فرم مدرسه برای بررسی الگوهای پردازش حسی در کودکان تهیه شده است. از آنجا که پردازش حسی نقش مهمی در زندگی روزانه افراد ایفا میکند، هدف پژوهش حاضر تعیین روایی و پایایی نیمرخ حسی دان فرم مدرسه در کودکان و دانشآموزان ۳ تا ۱۱ سال است.
روش بررسی پژوهش حاضر از نوع توصیفیتحلیلی (مقطعی) است. جامعه آماری شامل تمامی کودکان و دانشآموزان ۳ تا ۱۱ سال و ۱۱ ماه شهر تهران بود که در سال تحصیلی ۹۴-۹۵ مشغول به تحصیل بودند یا در مهدکودکها حضور داشتند. نمونه شامل ۳۸۴ کودک و دانشآموز میشد که از طریق نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. از پرسشنامه نیمرخ حسی دان فرم مدرسه برای جمعآوری دادهها استفاده شد. نیمرخ حسی فرم مدرسه یک ابزار اندازهگیری استانداردشده برای سنجش تواناییهای پردازش حسی کودکان و دانشآموزان در کلاس و محیط مدرسه است که دان آن را ساخته است. این پرسشنامه برای دامنه سنی ۳ سال تا ۱۱ سال و ۱۱ ماه قابل استفاده است و معلمان و مربیان آن را تکمیل میکنند. برای تجزیهوتحلیل دادهها از آمار توصیفی میانگین و انحراف استاندارد و برای استنباط از دادهها از تحلیل عاملی تأییدی و آلفای کرنباخ استفاده شد.
یافتهها برای بررسی روایی سازه پرسشنامه پردازش حسی از تحلیل عامل تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسشنامه پردازش حسی و چهار عامل آن روایی سازه دارد (۰/۰۰۱>P). برای بررسی پایایی پرسشنامه از همسانی درونی (آلفای کرونباخ) استفاده شد. مقادیر آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه ۰/۸۷۹، ثبت حسی ۰/۸۱۸، حسجویی ۰/۸۸۵، حساسیت حسی۰/۸۲۵ و اجتناب حسی ۰/۸۱۲ بود. بنابراین میتوان گفت که پرسشنامه و چهار عامل آن پایایی مطلوبی دارد.
نتیجهگیری یافتههای پژوهش نشان داد که نیمرخ حسی دان روایی و پایایی مطلوبی دارد. کودکان مدتزمان زیادی از روز را در مدرسه و مهدکودک سپری میکنند. نیمرخ حسی دان فرم مدرسه ابزار مفیدی برای سنجش الگوهای پردازش حسی در محیط مدرسه و مهدکودک است؛ بنابراین کاردرمانگران در محیطهای بالینی و روانشناسان در محیطهای آموزشی میتوانند از این ابزار استفاده کنند. اطلاعات بهدستآمده از این پرسشنامه هم میتواند ارزش تشخیصی داشته باشد و هم در طراحی برنامه آموزشی و فضای کلاسی استفاده شود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |