هدف: هدف از این تحقیق، بررسی اثربخشی آموزش تمرین‌های ادراکی-حرکتی و برنامه حرکتی ریتمیک بر رشد حرکتی کودکان کم‌توان ذهنی آموزش‌پذیر بود.

 روش بررسی: در این تحقیق نیمه‌تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، ۳۰ کودک ۱۰-۷ ساله از بین مدارس ابتدایی شهر تبریز به‌صورت تصادفی-خوشه‌ای انتخاب و براساس سن و بهره هوشی همتاسازی شدند و در دو گروه آزمایش (گروه تمرین ادراکی-حرکتی و برنامه حرکتی ریتمیک) و یک گروه کنترل قرارگرفتند. برنامه‌های تمرینی در ۹ هفته و هر هفته دو جلسه و هر جلسه ۴۵ دقیقه انجام گرفت. قبل از شروع جلسات و در پایان آخرین جلسه پیش‌آزمون و پس‌آزمون به انجام رسید. به‌منظور سنجش رشد حرکتی از آزمون اولریخ-۲ (۲۰۰۰) و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی به‌کار گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با نرم­افزار SPSS نسخه ۱۸ در سطح معنی داری ۰.۰۵>P انجام گرفت.

 یافته‌ها: نتایج نشان داد که دو گروه آزمایش (گروه تمرین‌های ادراکی-حرکتی و گروه برنامه حرکتی ریتمیک) در مهارت‌های جابه‌جایی و کنترل شیء نسبت به گروه کنترل عملکرد بهتری داشتند (۰/۰۵≤P) و تفاوت بین دو گروه آزمایشی با یکدیگر معنادار نبود (۰/۰۵≤P) . در مهارت‌های کنترل شیء، گروه تمرین ادراکی-حرکتی نسبت به دو گروه برنامه حرکتی ریتمیک و کنترل تأثیر بیشتری بر رشد این مهارت‌ها داشت.

 نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، برنامه‌های آموزشی مورد استفاده می‌توانند تجربه حرکتی مناسبی برای کودکان باشند. این برنامه‌ها می‌توانند در مدارس با ایجاد فرصت مناسب و ارائه تکالیف متناسب برای تمرین و رشد مهارت‌های حرکتی استفاده شوند.