هدف: ارزیابی اندازه خیشومی‌شدگی یکی از پارامترهای مهم ارزیابی آزمایشگاهی صوت در افراد مشکوک به اختلال در تشدید صوت است. عوامل مختلفی بر تغییرات اندازه خیشومی شدگی صوت مؤثرند، که یکی از مهمترین آنها بافت آوایی کلمات و جملات است. در این پژوهش، به بررسی اثر بافت آوایی کلمات تک‌هجایی بر این پارامتر در افراد طبیعی فارسی زبان پرداخته‌ایم.

روش بررسی: در این پژوهش، که به روش توصیفی- تحلیلی و به صورت مقطعی انجام شد، اندازۀ خیشـومی شدگی صـوت در 62 مرد و 60 زن 18 تا 27 ساله مورد بررسی قرار گرفت. آزمودنی ها از بین دانشجویان دانشکدۀ علوم توانبخشی انتخاب شدند و از نظر شنوایی، تولید، روانی، و تشدید صوت مشکلی نداشتند و در روز ارزیابی به سرماخوردگی یا بیماری دیگری که صدای افراد را تحت تأثیر قرار می داد مبتلا نبودند. هر آزمودنی، دوازده کلمۀ دارای همخوانهای خیشومی و بدون آنها را می خواند و اندازۀ خیشـومی شدگی این موارد توسـط دستگاه «نیزال ویوNasal View » محاسبـه می شد؛ سپس اعداد بدست آمده، با آزمونهای آماری مربوطه بررسی شد.

یافته‌ها: میانگین اندازه خیشومی شدگی کلمات بدون همخوان‏های خیشومی در افراد مورد مطالعه به ترتیب از کمترین به بیشترین عبارتند از: /dâd/ ، /bâl/،/dærd/ ، /bur/، /did/ و /bil/؛ انحراف معیار نیز تا حدودی از این ترتیب تبعیت می‌کند. میانگین اندازه خیشومی شدگی کلمات دارای همخوان‏های خیشومی درا فراد مورد مطالعه به ترتیب از کمترین به بیشترین عبارتند از: /mâl/، /nærd/، //dân، /mur/، mil// و /din/ است؛ انحراف معیار نیز تا حدودی از این ترتیب تبعیت می‌کند. بیشترین میانگین اندازه خیشومی شدگی در بین کلمات دارای همخوانهای خیشومی مربوط به کلمه /din/ و کمترین میانگین مربوط به کلمه /mâl/ است. بیشترین میانگین اندازه خیشومی شدگی در بین کلمات بدون همخوان‏های خیشومی مربوط به کلمه /bil/ و کمترین میانگین مربوط به کلمه /dâd/ است. میانگین ‏ اندازه خیشومی‏شدگی کلمات تک هجایی (CVC) (Consonant-Vowel-Consonant) در دو جنس با یکدیگر مقایسه شده است.

نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش اطلاعات مفیدی را در خصوص اندازۀ خیشومی شدگی صوت بزرگسالان عادی فارس زبان فراهـم کرده است که می‌تواند شـروع خـوبی برای دستیـابی به هنجـارهای مربوط به جنبه های مختلـف صوت باشد. به علاوه، نشان می‌دهد که میانگین اندازۀ خیشومی شدگی صوت می‌تواند تحت تأثیر واکه های مختلف، وجود یا عدم وجود همخوانهای خیشومی و حتی جنسیت قرار داشته باشد. همچنین، پژوهش حاضر ضرورت بررسی اثر بافتهای آوایی مختلف، شیوه و جایگاه تولید واکه ها و همخوانها را بر اندازۀ خیشومی شدگی صوت مورد تأکید قرار می‌دهد.