هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و شناختی- فراشناختی مبتنی بر مهارت‌های حل مسئله ریاضی در دانش‌آموزان دختر کم توان ذهنی پایه سوم راهنمایی در شهرستان‌های تهران است.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، به روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله ای از میان شهرستان‌های تهران سه شهرستان قرچک، شهر ری و شهریار انتخاب شدند و از هر شهرستان یک مدرسه و از هر مدرسه به صورت تصادفی 15 دانش آموز دختر کم توان ذهنی پایه سوم راهنمایی انتخاب شدند. پس از انتساب تصادفی دانش‌آموزان در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل، دانش‌آموزان گروه‌های آزمایشی راهبردهای شناختی و شناختی- فراشناختی، طی 15 جلسه تحت آموزش قرار گرفتند و به دانش‌آموزان گروه کنترل آموزش راهبردها ارائه نشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، آزمون هوش وکسلر کودکان تجدید نظر شده برای همتا کردن گروه‌ها به لحاظ بهره هوشی، آزمون‌های معلم ساخته حل مساله ریاضی و بسته آموزشی راهبردهای شناختی و شناختی- فراشناختی بود. داده‌های به دست آمده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و جدول فراوانی) و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات آزمون حل مساله ریاضی گروه راهبرد شناختی - فراشناختی به طور معناداری بیشتر از گروه شناختی (P<0/005) بود. همچنین اختلاف میانگین گروه شناختی به طور معناداری بیشتر از گروه کنترل (۰/003>P) بود.

نتیجه‌گیری: آموزش راهبرد شناختی-فراشناختی و راهبرد شناختی عملکرد دانش‌آموزان را در حل مسأله ریاضی افزایش داد. همچنین، آموزش راهبرد شناختی–فراشناختی در مقایسه با آموزش راهبرد شناختی موجب بهبود عملکرد دانش‌آموزان در حل مساله ریاضی شد.