هدف: بیماری مولتیپل‌اسکلروزیس جزء بیماری‏های شایع دمیلینیزاسیون سیستم عصبی مرکزی می‏باشد. عوارض ناشی از بیماری مولتیپل‏‏اسکلروزیس می‌تواند اثر مخربی بر ایفای نقش و وضعیت شغلی این بیماران و در نتیجه کیفیت زندگی آنان داشته باشد. از جمله این عوارض شایع خستگی است، لذا این پژوهش با هدف تعیین تأثیر به‌کارگیری تکنیک‌های حفظ انرژی بر میزان خستگی این مددجویان انجام شده است. 

روش بررسی: نمونه‌های این پژوهش نیمه تجربی را سی و نه مددجوی زن مبتلا به بیماری مولتیپل‏‏اسکلروزیس به صورت نمونه‌های در دسترس تشکیل می‌دادند. مطالعه به‌صورت قبل و بعد و به‌مدت سه ماه انجام شد. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه سنجش شدت خستگی و چک‌لیست‌های خودگزارش‌دهی و مداخله شامل دو قسمت بود: بخش اول آموزش و نمایش و بخش دوم آموزش رفتارهای حفظ انرژی که با روش سخنرانی به همراه پرسش و پاسخ و همچنین استفاده از پمفلت‌های آموزشی انجام شد. سپس خستگی سه مرحله، قبل از مداخله، یک‌ونیم ماه بعد از مداخله و سه ماه پس از مداخله بررسی و نیز همراه سایر اطلاعات حاصل از پرسشنامه‌ها مورد تجزیه و تحلیل و آنالیز واریانس قرار گرفت.

یافته‌ها: میانگین خستگی‌ نمونه‌های پژوهش قبل از انجام مداخله 5/36 بود که پس از 1/5 ماه از انجام مداخله به 4/97 کاهش یافت و اختلاف این دو مرحله معنی دار می‌باشد (P>0/001). میانگین خستگی بعد از 3 ماه از انجام مداخله به 4/58 رسید که اختلاف بین مرحله قبل و 3 ماه بعد و مرحله 1/5 ماه و 3 ماه نیز با P>0/001 معنی دار می‌باشد. مقایسه میزان خستگی هر سه مرحله از طریق آنالیز واریانس نیز نشان دهنده اختلاف معنی دار می‌باشد (P>0/001).

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که اجرای تکنیک‌های حفظ انرژی در مبتلایان به بیماری مولتیپل‌اسکلروزیس موجب کاهش میزان خستگی می‌شود. بنابراین بکارگیری این روش غیردارویی می‌تواند مفید بوده و به راحتی توسط بیماران مورد استفاده قرار گیرد.