دوره 26، شماره 4 - ( زمستان- در حال انتشار 1404 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Taheri Afshar M, Eshaghzadeh M, Nadi A, Pousadeghian M, Rajabzadeh M. Al Intelligence in Nursing: A Systematic Review. jrehab 2026; 26 (4)
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3626-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3626-fa.html
طاهری افشار مژده، اسحاقزاده ملیحه، نادی امیرحسین، صادقیان محسن، رجب زاده مصطفی. مروری نظام مند بر دوراهی اخلاقی هوش مصنوعی در پرستاری. مجله توانبخشی. 1404; 26 (4)
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3626-fa.html
مژده طاهری افشار1 
، ملیحه اسحاقزاده2 ، امیرحسین نادی2 ، محسن صادقیان3 ، مصطفی رجب زاده*4
، ملیحه اسحاقزاده2 ، امیرحسین نادی2 ، محسن صادقیان3 ، مصطفی رجب زاده*4
1- کمیته تحقیقات دانشجویی،دانشکده پرستاری و مامایی فاطمه زهرا (س) رامسر،پژوهشکده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران.
2- گروه پرستاری ،دانشکده پرستاری و مامایی ،دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه،تربت حیدریه،ایران
3- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران ،mostafaraj82@gmail.com
2- گروه پرستاری ،دانشکده پرستاری و مامایی ،دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه،تربت حیدریه،ایران
3- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران ،
چکیده: (62 مشاهده)
سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین چالش‌های اخلاقی در حوزه استفاده از هوش مصنوعی، دوراهی اخلاقی است. دوراهی اخلاقی یکی از انواع تعارضات اخلاقی است و در واقع هرگونه ناسازگاری بین انگیزه و تمایلات، روش‌های تربیتی، ارزش‌ها و عمل به تکلیف و مسئولیت های اخلاقی می‌باشد. چالش‌های اخلاقی که در استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت پرستاری وجود دارد شامل: دوراهی‌های اخلاقی مربوط به حریم خصوصی بیمار و امنیت داده‌ها، تأثیر بر استقلال بیمار، رضایت آگاهانه، ایمنی و شفافیت در دستورالعمل‌ها، حریم خصوصی، پاسخگویی و شفافیت است. علاوه براین، هوش مصنوعی می‌تواند اثرات ناخواسته‌ای در ارائه مراقبت‌های پرستاری داشته باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی دوراهی اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی در پرستاری از طریق مطالعه مرور نظام‌مند بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌طور مستقل توسط دو محقق بر اساس هدف تحقیق و چک‌لیست PRISMA انجام شد. جستجوی جامع مقالات از ابتدای ژانویه ۲۰۱۸ تا پایان آوریل ۲۰۲۵ در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، SCOPUS، ACM Digital Library، Medline، Web of Science و همچنین موتورهای جستجوی SID و Magiran با استفاده از استراتژی MeSH و کلیدواژه‌های هوش مصنوعی، اخلاق و پرستاری و کلیدواژه‌های انگلیسی Ethics، Artificial Intelligence، Nursing و با استفاده از عملگرهای بولین انجام گردید. مراحل انجام‌شده شامل: طراحی سؤال تحقیق، جستجو و استخراج مطالعات تحقیق، انتخاب مطالعات مرتبط، جدول‌بندی و خلاصه‌سازی اطلاعات و گزارش نتایج بود.
یافته‌ها: از بین ۶۲ مقاله به‌دست‌آمده، در مجموع ۱۷ مقاله بررسی و در مطالعه گنجانده شدند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت‌های سلامت، علی‌رغم مزایای متعدد، محدودیت‌ها و چالش‌های اخلاقی متعددی را به همراه دارد که باید به آن‌ها پرداخته شود، این چالش شامل: رضایت آگاهانه، ایمنی و وضوح دستورالعمل‌ها،حفظ حریم خصوصی داده‌های مرتبط با بیمار، پاسخگویی و تأثیر بر استقلال بیمار است. ایجاد دستورالعمل‌ها و مقررات واضح برای اطمینان از توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی به روشی اخلاقی و پاسخگو دارای اهمیت است. این بررسی نشان داد که سوگیری و تبعیض بیشترین توجه را به خود اختصاص داده و در ۱۴ مطالعه (۸۲٪) گزارش شده است. پس از آن، استقلال و خودمختاری پرستار با پوشش ۱۳ مطالعه (۷۶٪) در جایگاه دوم قرار دارد. مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی نیز در ۱۲ مطالعه (۷۱٪) مورد توجه قرار گرفته است. موضوع شفافیت الگوریتمی و تفسیرپذیری در ۱۰ مطالعه (۵۹٪) بررسی شده است. دو محور امنیت، حریم خصوصی و حقوق بشر و اصل عدم آسیب و خیرخواهی هر کدام در ۹ مطالعه (۵۳٪) گزارش شده‌اند.
مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌طور مستقل توسط دو محقق بر اساس هدف تحقیق و چک‌لیست PRISMA انجام شد. جستجوی جامع مقالات از ابتدای ژانویه ۲۰۱۸ تا پایان آوریل ۲۰۲۵ در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، SCOPUS، ACM Digital Library، Medline، Web of Science و همچنین موتورهای جستجوی SID و Magiran با استفاده از استراتژی MeSH و کلیدواژه‌های هوش مصنوعی، اخلاق و پرستاری و کلیدواژه‌های انگلیسی Ethics، Artificial Intelligence، Nursing و با استفاده از عملگرهای بولین انجام گردید. مراحل انجام‌شده شامل: طراحی سؤال تحقیق، جستجو و استخراج مطالعات تحقیق، انتخاب مطالعات مرتبط، جدول‌بندی و خلاصه‌سازی اطلاعات و گزارش نتایج بود.
یافته‌ها: از بین ۶۲ مقاله به‌دست‌آمده، در مجموع ۱۷ مقاله بررسی و در مطالعه گنجانده شدند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت‌های سلامت، علی‌رغم مزایای متعدد، محدودیت‌ها و چالش‌های اخلاقی متعددی را به همراه دارد که باید به آن‌ها پرداخته شود، این چالش شامل: رضایت آگاهانه، ایمنی و وضوح دستورالعمل‌ها،حفظ حریم خصوصی داده‌های مرتبط با بیمار، پاسخگویی و تأثیر بر استقلال بیمار است. ایجاد دستورالعمل‌ها و مقررات واضح برای اطمینان از توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی به روشی اخلاقی و پاسخگو دارای اهمیت است. این بررسی نشان داد که سوگیری و تبعیض بیشترین توجه را به خود اختصاص داده و در ۱۴ مطالعه (۸۲٪) گزارش شده است. پس از آن، استقلال و خودمختاری پرستار با پوشش ۱۳ مطالعه (۷۶٪) در جایگاه دوم قرار دارد. مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی نیز در ۱۲ مطالعه (۷۱٪) مورد توجه قرار گرفته است. موضوع شفافیت الگوریتمی و تفسیرپذیری در ۱۰ مطالعه (۵۹٪) بررسی شده است. دو محور امنیت، حریم خصوصی و حقوق بشر و اصل عدم آسیب و خیرخواهی هر کدام در ۹ مطالعه (۵۳٪) گزارش شده‌اند.
عدالت و انصاف با ۸ مطالعه (۴۷٪) و در نهایت چارچوب‌های نظارتی و حقوقی با ۵ مطالعه (۲۹٪) کم‌ترین فراوانی را در میان فراوانی نسبی چالش‌ها و دوراهی‌های اخلاقی داشته‌اند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله آرشیو توانبخشی تحت مجوز Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
