دوره 26، شماره 3 - ( پاییز- در حال انتشار 1404 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abbasi Asl M, Khanjani M S, Foroughan M, Azkhosh M, Moloodi R. Psychological Challenges of Family Caregivers of Older Adults Dependent on Daily Functioning: A Qualitative Study. jrehab 2025; 26 (3)
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3619-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3619-fa.html
عباسی اصل مجتبی، خانجانی محمد سعید، فروغان مهشید، ازخوش منوچهر، مولودی رضا. چالش‌های روانشناختی مراقبین خانوادگی سالمندان وابسته در عملکردهای روزانه: یک مطالعه کیفی. مجله توانبخشی. 1404; 26 (3)
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3619-fa.html
مجتبی عباسی اصل1 
، محمد سعید خانجانی*2 ، مهشید فروغان3 ، منوچهر ازخوش1 ، رضا مولودی4
، محمد سعید خانجانی*2 ، مهشید فروغان3 ، منوچهر ازخوش1 ، رضا مولودی4
1- گروه مشاوره، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- گروه مشاوره، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،sa.khanjani@uswr.ac.ir
3- مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
4- مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی شناخت و رفتار، تهران، ایران.
2- گروه مشاوره، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،
3- مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
4- مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی شناخت و رفتار، تهران، ایران.
چکیده: (10 مشاهده)
هدف: مراقبت خانوادگی از سالمندان فرایند دشوار و فرساینده‌ای است که باعث ایجاد و تشدید چالش‌های روانشناختی متعددی می‌شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی چالش‌های روانشناختی مراقبین خانوادگی سالمندان وابسته در عملکردهای روزانه است.
روش بررسی: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای قراردادی انجام شد. مشارکت‌کنندگان شامل 14 نفر (11 زن و 3 مرد) از مراجعه‌کنندگان به شعبه دوم مرکز توانبخشی روزانه کهریزک و مرکز جامع توانبخشی زرمان بودند. نمونه‌ها به‌صورت هدفمند و با حداکثر تنوع انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری شدند و تا اشباع نظری ادامه پیدا کرد. مصاحبه‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA نسخه ۲۰۲۰ تحلیل شدند. برای تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل محتوای گرانهایم و لاندمن استفاده شد. جهت بررسی استحکام یافته‌ها از معیارهای مقبولیت داده‌ها، ثبات، قابلیت تأییدپذیری و قابلیت انتقال لینکن و گوبا استفاده شد.
یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده به شناسایی چالش‌های روانشناختی مراقبین خانوادگی سالمندان منجر شد. این چالش‌ها در 5 طبقه و 17 زیرطبقه شامل تضعیف هویت فردی (کنار گذاشتن علاقه‌های شخصی، کاهش احساس کنترل بر زندگی، قربانی شدن زندگی شخصی و احساس تلف شدن)، تخریب روابط و پیوندهای عاطفی (تنهایی و انزوا، کنار گذاشته شدن در روابط و کاهش انگیزه به برقراری روابط)، رکود هیجانی (احساس دلمردگی، زندگی خالی از لذت، بی‌حوصلگی و یکنواختی زندگی)، محصور در نگرانی (نگرانی از مسئولیت پاسخگویی در زمینه مراقبت، نگرانی برای آینده خود و نگرانی برای سالمندی خود) و تحلیل توان روانی (شکنندگی عاطفی، احساس کم‌‌آوردن و سخت و فرساینده بودن مراقبت) دسته‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: مراقبین خانوادگی سالمندان با چالش‌های روانشناختی متعددی مواجه‌اند که نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند منجر به فرسودگی، کاهش کیفیت زندگی، احساس ناکامی، افزایش فشار روانی و کاهش توانایی در انجام وظایف مراقبتی شود. در چنین شرایطی، پاسخگویی به این چالش‌ها برای ارتقای سلامت روانی و بهبود کیفیت مراقبت از سالمندان ضروری است.
روش بررسی: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای قراردادی انجام شد. مشارکت‌کنندگان شامل 14 نفر (11 زن و 3 مرد) از مراجعه‌کنندگان به شعبه دوم مرکز توانبخشی روزانه کهریزک و مرکز جامع توانبخشی زرمان بودند. نمونه‌ها به‌صورت هدفمند و با حداکثر تنوع انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری شدند و تا اشباع نظری ادامه پیدا کرد. مصاحبه‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA نسخه ۲۰۲۰ تحلیل شدند. برای تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل محتوای گرانهایم و لاندمن استفاده شد. جهت بررسی استحکام یافته‌ها از معیارهای مقبولیت داده‌ها، ثبات، قابلیت تأییدپذیری و قابلیت انتقال لینکن و گوبا استفاده شد.
یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده به شناسایی چالش‌های روانشناختی مراقبین خانوادگی سالمندان منجر شد. این چالش‌ها در 5 طبقه و 17 زیرطبقه شامل تضعیف هویت فردی (کنار گذاشتن علاقه‌های شخصی، کاهش احساس کنترل بر زندگی، قربانی شدن زندگی شخصی و احساس تلف شدن)، تخریب روابط و پیوندهای عاطفی (تنهایی و انزوا، کنار گذاشته شدن در روابط و کاهش انگیزه به برقراری روابط)، رکود هیجانی (احساس دلمردگی، زندگی خالی از لذت، بی‌حوصلگی و یکنواختی زندگی)، محصور در نگرانی (نگرانی از مسئولیت پاسخگویی در زمینه مراقبت، نگرانی برای آینده خود و نگرانی برای سالمندی خود) و تحلیل توان روانی (شکنندگی عاطفی، احساس کم‌‌آوردن و سخت و فرساینده بودن مراقبت) دسته‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: مراقبین خانوادگی سالمندان با چالش‌های روانشناختی متعددی مواجه‌اند که نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند منجر به فرسودگی، کاهش کیفیت زندگی، احساس ناکامی، افزایش فشار روانی و کاهش توانایی در انجام وظایف مراقبتی شود. در چنین شرایطی، پاسخگویی به این چالش‌ها برای ارتقای سلامت روانی و بهبود کیفیت مراقبت از سالمندان ضروری است.
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
روانپزشکی سالمند
دریافت: 1404/1/19 | پذیرش: 1404/5/26 | انتشار: 1404/7/1
دریافت: 1404/1/19 | پذیرش: 1404/5/26 | انتشار: 1404/7/1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله آرشیو توانبخشی تحت مجوز Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
