هدف: هدف این مطالعه بررسی اثر بخشی برنامه آموزش در خانواده از طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه بر معلولین تحت پوشش شبکه های بهداشتی درمانی 21 شهرستان پایلوت که تحت آموزش قرار گرفته و پس از اتمام دوره ارزشیابی شده‌اند می‌باشد.

روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی614 معلولی که از زمان آغاز طرح، برنامه «آموزش در خانواده» را دریافت کرده بودند و از نظر متغیر وضعیت پیشرفت توانائیها، توسط کارشناسان طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه ارزشیابی شده بودند به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند . داده های متغیرهای سن، جنس، نوع معلولیت، وضعیت اشتغال و نسبت آموزش دهنده به آموزش گیرنده از پرونده های این معلولین استخراج گردید. آنالیز آماری با استفاده از آزمون کای‌اسکوئر انجام گرفت.

یافته‌ها: بین وضعیت پیشرفت توانائیهای افراد تحت پوشش با گروه سنی و گروه معلولیت رابطه معنادار مشاهده شد (P=0/014 و P<0/001). بهترین نتایج در گروههای سنی پائین‌تر، معلولین گروه بینایی، بیماران مصروع و معلولین گروه یادگیری و کمترین نتایج در گروههای سنی افراد کهنسال، معلولین گروه ترکیبی و معلولین شنوایی و گویایی مشاهده شد. بین وضعیت پیشرفت یا عدم پیشرفت توانائیهای افراد تحت پژوهش با نسبت آموزش‌دهنده رابطه مشاهده شد (P=0/038). معلولینی که خود مربی خود باشند بیشترین میزان پیشرفت و مربیانی که از بستگان درجه اول، دوم ویا گروه بهورزان نباشند کمترین میزان پیشرفت را دارا بودند .

نتیجه‌گیری: «آموزش در خانواده» در برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه روشی مؤثر جهت ارتقاء عملکرد معلولین در برخی گروههای انتخابی است .