دوره 24، شماره 4 - ( زمستان 1402 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fekar Gharamaleki F, Darouie A, Ebadi A, Zarifian T, Ahadi H. Designing and Preliminary Validation of an Azerbaijani-Turkish Grammar Comprehension Test for 4-6 Years Old Children. jrehab 2024; 24 (4) :472-495
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3272-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3272-fa.html
فکار قراملکی فاطمه، دارویی اکبر، عبادی عباس، ظریفیان طلیعه، احدی حوریه. طراحی آزمون درک دستور زبان ترکی آذربایجانی در کودکان 4-6ساله و بررسی روایی مقدماتی. مجله توانبخشی. 1402; 24 (4) :472-495
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3272-fa.html
فاطمه فکار قراملکی1 
، اکبر دارویی* 2، عباس عبادی3 ، طلیعه ظریفیان4 ، حوریه احدی5
، اکبر دارویی* 2، عباس عبادی3 ، طلیعه ظریفیان4 ، حوریه احدی5
1- مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- گروه گفتاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،adarouie@hotmail.com
3- مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشکده پرستاری، مؤسسه سبک زندگی، دانشگاه علوم‌پزشکی بقیه‌الله، تهران، ایران.
4- گروه گفتاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
5- گروه زبان‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
2- گروه گفتاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،
3- مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشکده پرستاری، مؤسسه سبک زندگی، دانشگاه علوم‌پزشکی بقیه‌الله، تهران، ایران.
4- گروه گفتاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
5- گروه زبان‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
چکیده: (5150 مشاهده)
هدف دستور زبان، عنصر کلیدی دانش زبانی و عامل پیش‌بینی‌کننده یادگیری و موفقیت تحصیلی است. تشخیص زودهنگام اختلالات دستور زبان قبل از ورود به مدرسه بسیار مهم است. تا کنون هیچ ابزاری برای ارزیابی درک دستور زبان ترکی‌آذربایجانی در دنیا طراحی نشده است. پژوهش حاضر با هدف گزارش مراحل مربوط به طراحی آزمون درک دستور زبان ترکی‌آذربایجانی در کودکان 4-6ساله به‌همراه بررسی روایی محتوایی و صوری انجام شد.
روش بررسی این پژوهش به روش ترکیبی اکتشافی (کیفی‌ـ‌کمی) و در دو بخش انجام گرفت. پس از بررسی پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف و مرور منابع موجود،42 ساخت دستوری زبان ترکی آذربایجانی استخراج شد که از این تعداد، 8 ساخت پس از بررسی اولیه توسط متخصصین حذف شدند. سپس در گام بعدی و برای طراحی مجموعه گویه‌ای، 204 گویه برای 34 ساخت دستوری باقیمانده طراحی شدند. در مرحله چهارم و پس از آماده‌سازی گویه‌ها برای نسخه اولیه آزمون، روایی محتوایی محاسبه شد. جهت تعیین روایی محتوایی، از افراد متخصص در زمینه دستور زبان ترکی آذربایجانی و آشنا با طراحی آزمون دعوت شد تا به بررسی و تکمیل فرم روایی محتوایی و تبادل نظر بپردازند. در ابتدا جهت محاسبه نسبت روایی محتوایی، 11 نفر از متخصصین، ساخت‌ها و گویه‌ها را ارزیابی کرده و نظرات خود را در این مورد بیان کردند. سپس طراحی تصویر براساس ملاک‌های مهم تیم پژوهشی انجام شد. درنهایت، برای محاسبه شاخص روایی محتوایی، از 11 متخصص دیگر خواسته شد تا ارتباط جمله هدف را با تصویر مربوطه بررسی کنند. سپس طبق نظر اعضای تیم پژوهشی و متخصصین، 2 گویه مناسب‌تر از بین 4 گویه برای هر ساخت دستوری انتخاب شد و در نسخه اجرایی برای مطالعه پایلوت قرار گرفت. در مرحله پنجم، نسخه اولیه آزمون بر روی 30 کودک 4-6ساله با رشد طبیعی و دارای معیارهای ورود به پژوهش اجرا شد و درنهایت، روایی صوری آزمون به‌صورت کیفی محاسبه شد.
یافته‌ها پس از مرور متون و مطالعات مرتبط و تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها و مفاهیم و با محاسبه نسبت روایی محتوایی، 2 ساخت دستوری حذف شد و 32 ساخت دستوری با 128 گویه که دارای مقادیر نسبت روایی محتوایی بزرگتر یا مساوی 0/59 بودند، باقی ماندند. پس از ،طراحی تصویر و محاسبه شاخص روایی محتوایی، درصورتی‌که شاخص گویه‌ای، بزرگتر یا مساوی 0/79 بود، به‌عنوان روایی محتوایی مناسب در نظر گرفته می‌شد. نسخه اولیه آزمون جهت اجرا شامل 32 ساخت دستوری و 64 گویه بود. در مرحله اجرایی آزمون، هیچ‌کدام از گویه‌ها خطادار نبودند و فقط 10 گویه مورد بازبینی قرار گرفت و اصلاح شد. نسبت روایی محتوایی 0/91 و شاخص روایی محتوایی آزمون 0/87 محاسبه شد که در محدوده مناسب قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری آزمون درک دستور زبان ترکی‌آذربایجانی دارای روایی محتوایی و صوری مناسب است و می‌تواند پس از انجام همه مراحل روایی و پایایی برای ارزیابی درک دستور زبان ترکی‌آذربایجانی در کودکان 4-6ساله مورداستفاده قرار گیرد.
روش بررسی این پژوهش به روش ترکیبی اکتشافی (کیفی‌ـ‌کمی) و در دو بخش انجام گرفت. پس از بررسی پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف و مرور منابع موجود،42 ساخت دستوری زبان ترکی آذربایجانی استخراج شد که از این تعداد، 8 ساخت پس از بررسی اولیه توسط متخصصین حذف شدند. سپس در گام بعدی و برای طراحی مجموعه گویه‌ای، 204 گویه برای 34 ساخت دستوری باقیمانده طراحی شدند. در مرحله چهارم و پس از آماده‌سازی گویه‌ها برای نسخه اولیه آزمون، روایی محتوایی محاسبه شد. جهت تعیین روایی محتوایی، از افراد متخصص در زمینه دستور زبان ترکی آذربایجانی و آشنا با طراحی آزمون دعوت شد تا به بررسی و تکمیل فرم روایی محتوایی و تبادل نظر بپردازند. در ابتدا جهت محاسبه نسبت روایی محتوایی، 11 نفر از متخصصین، ساخت‌ها و گویه‌ها را ارزیابی کرده و نظرات خود را در این مورد بیان کردند. سپس طراحی تصویر براساس ملاک‌های مهم تیم پژوهشی انجام شد. درنهایت، برای محاسبه شاخص روایی محتوایی، از 11 متخصص دیگر خواسته شد تا ارتباط جمله هدف را با تصویر مربوطه بررسی کنند. سپس طبق نظر اعضای تیم پژوهشی و متخصصین، 2 گویه مناسب‌تر از بین 4 گویه برای هر ساخت دستوری انتخاب شد و در نسخه اجرایی برای مطالعه پایلوت قرار گرفت. در مرحله پنجم، نسخه اولیه آزمون بر روی 30 کودک 4-6ساله با رشد طبیعی و دارای معیارهای ورود به پژوهش اجرا شد و درنهایت، روایی صوری آزمون به‌صورت کیفی محاسبه شد.
یافته‌ها پس از مرور متون و مطالعات مرتبط و تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها و مفاهیم و با محاسبه نسبت روایی محتوایی، 2 ساخت دستوری حذف شد و 32 ساخت دستوری با 128 گویه که دارای مقادیر نسبت روایی محتوایی بزرگتر یا مساوی 0/59 بودند، باقی ماندند. پس از ،طراحی تصویر و محاسبه شاخص روایی محتوایی، درصورتی‌که شاخص گویه‌ای، بزرگتر یا مساوی 0/79 بود، به‌عنوان روایی محتوایی مناسب در نظر گرفته می‌شد. نسخه اولیه آزمون جهت اجرا شامل 32 ساخت دستوری و 64 گویه بود. در مرحله اجرایی آزمون، هیچ‌کدام از گویه‌ها خطادار نبودند و فقط 10 گویه مورد بازبینی قرار گرفت و اصلاح شد. نسبت روایی محتوایی 0/91 و شاخص روایی محتوایی آزمون 0/87 محاسبه شد که در محدوده مناسب قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری آزمون درک دستور زبان ترکی‌آذربایجانی دارای روایی محتوایی و صوری مناسب است و می‌تواند پس از انجام همه مراحل روایی و پایایی برای ارزیابی درک دستور زبان ترکی‌آذربایجانی در کودکان 4-6ساله مورداستفاده قرار گیرد.
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
گفتاردرمانی
دریافت: 1401/12/12 | پذیرش: 1402/3/31 | انتشار: 1402/10/1
دریافت: 1401/12/12 | پذیرش: 1402/3/31 | انتشار: 1402/10/1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله آرشیو توانبخشی تحت مجوز Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
