دوره 23، شماره 3 - ( پاییز 1401 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Karimian F, Mohammadi R, Bemani Z, Kazemi Y, Kianfar F. Phonological Mean Length of Utterance in 48-60-Month-old Persian-Speaking Children With Isfahani Accent: Comparison of Story Generation and Conversation Samples. jrehab 2022; 23 (3) :392-411
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2897-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2897-fa.html
کریمیان فاطمه، محمدی رویا، بمانی زهرا، کاظمی یلدا، کیانفر فرانک. میانگین طول گفته واجی در کودکان طبیعی 48 تا 60 ماهه فارسی‌زبان با لهجه اصفهانی: مقایسه نمونه‌های روایت داستان و محاوره. مجله توانبخشی. 1401; 23 (3) :392-411
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2897-fa.html
فاطمه کریمیان1 
، رویا محمدی1 ، زهرا بمانی1 ، یلدا کاظمی2 ، فرانک کیانفر* 3
، رویا محمدی1 ، زهرا بمانی1 ، یلدا کاظمی2 ، فرانک کیانفر* 3
1- دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
2- گروه گفتاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
3- گروه مطالعات پیشرفته پژوهش های بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو، ایالات متحده آمریکا. ،fkianfar@ucsd.edu
2- گروه گفتاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
3- گروه مطالعات پیشرفته پژوهش های بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو، ایالات متحده آمریکا. ،
چکیده: (3350 مشاهده)
هدف: میانگین طول گفته واجی، مقیاسی کمّی جهت ارزیابی مهارت واج‌شناختی است و در مطالعات رشدی، به‌عنوان معیاری تشخیصی و بالینی در رشد واج‌شناختی مطرح شده است که می‌تواند میزان اثربخشی مداخله را نیز نشان دهد. میانگین طول گفته واجی مقیاسی در سطح کلمه است که می‌تواند بر‌اساس کلمات آوانگاری‌شده در نمونه گفتار کودک محاسبه شود. میانگین طول گفته واجی با نمره‌دهی تک‌تک همخوان‌ها و واکه‌های کلمات تولیدشده توسط کودک و کلمات هدف در تولید معیار بزرگسالان بومی زبان محاسبه می‌شود. نسبت مجاورت کل کلمه، یکی دیگر از مقیاس‌های کمّی واجی است که بر‌اساس نسبت میانگین طول گفته واجی کلمات تولیدشده با هدف محاسبه می‌شود و به‌صورت غیرمستقیم بیانگر قابلیت وضوح گفتار است. با توجه به وجود تفاوت‌های ساختارهای هجایی و واجی در زبان‌های مختلف، این مقیاس باید مختص هر زبان، مطالعه شود. مقیاس میانگین طول گفته واجی به‌طور خاص برای ارزیابی گفتار خودانگیخته طراحی شده است. روش‌های ارزیابی گفتار خودانگیخته به دلیل توانایی نشان دادن رشد طبیعی پیچیدگی کلمات و توجه به اثر مهارت‌های صرفی، نحوی، افزایش طول و پیچیدگی کلمات، روش‌های ارزشمندی هستند. با توجه به اینکه در زبان فارسی میانگین طول گفته واجی بررسی نشده است و در مطالعات در خصوص حساس بودن این مقیاس به رشد، تناقض‌هایی مشاهده می‌شود، این مطالعه با هدف به دست آوردن مقادیر میانگین طول گفته واجی و مجاورت کل کلمه در کودکان 48 تا 60 ماهه فارسی‌زبان با لهجه اصفهانی، مقایسه آن‌ها در 2 نوع نمونه‌گیری روایت داستان و محاوره و همچنین بررسی حساس بودن مقیاس میانگین طول گفته واجی به رشد انجام گرفت.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع مشاهده‌ای است که به‌صورت تحلیلی‌مقطعی در سال 1395 به مدت 1 سال در شهر اصفهان اجرا شد. در بخش روایت داستان 100 کودک طبیعی شامل 51 پسر و 49 دختر و در بخش محاوره 67 کودک شامل 32 پسر و 35 دختر با بازه سنی ۴۸ تا ۶۰ ماه شرکت کردند. این کودکان از بین 261 مهدکودک تحت نظارت سازمان بهزیستی استان اصفهان به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. پس از تکمیل فرم رضایت‌نامه و بررسی معیارهای ورود، نمونه گفتاری روایت داستان و محاوره جمع‌آوری شد. صدای همه کودکان، در یک اتاق ثابت و با نرم‌افزار یکسان Clear Record Lite نسخه 2/1 ضبط شده است. ۵۰ کلمه اول هر نمونه گفتاری، توسط ارزیاب‌ها آوانگاری شد. درنهایت مقادیر میانگین طول گفته واجی هدف و میانگین طول گفته واجی کودک، به ترتیب بر‌اساس گفتار بزرگسالان فارسی‌زبان با لهجه اصفهانی و بر‌اساس تولید هر کودک، با استفاده از فرمول محاسبه شد. برای بررسی توافق بین ارزیاب‌ها، هرکدام از ارزیاب‌ها 20 درصد کل نمونه‌های گفتاری را به‌صورت تصادفی مجدداً آوانگاری کردند و میانگین میانگین طول گفته واجی کودک و میانگین طول گفته واجی هدف را محاسبه کردند. نمرات شرکت‌کنندگان به تفکیک داستان و محاوره وارد نرم‌افزار SPSS نسخه 16 شد. برای بررسی توزیع داده‌ها از آزمون کلموگروف اسمیرنف استفاده شد که متناسب با توزیع داده‌ها برای مقایسه مقیاس‌ها از آزمون‌های تی زوجی و ویلکاکسون و برای بررسی همبستگی‌ها از آزمون‌های پیرسون و اسپیرمن استفاده شد.
یافته‌ها: مقیاس‌های میانگین طول گفته واجی کودک و میانگین طول گفته واجی هدف و میانگین طول گفته واجی به تفکیک روش نمونه‌گیری روایت داستان 8/794، 8/811، 0/998 و محاوره به ترتیب 9/068، 9/093، 0/998 به دست آمد. نتایج آزمون‌های همبستگی، میان سن و مقیاس میانگین طول گفته واجی داستان (0/308=r) و محاوره (0/313=r) همبستگی معنادار نشان دادند. مقایسه میانگین طول گفته واجی کودک در روایت داستان و محاوره، نشان‌دهنده رابطه معنادار مقیاس میانگین طول گفته واجی کودک در 2 روش نمونه‌گیری بود (0/000=P). همچنین مقایسه میانگین طول گفته واجی هدف در 2 روش روایت داستان و محاوره، معنادار بود (000/0=P) اما میانگین طول گفته واجی در این 2 روش، تفاوت معناداری نشان نداد (0/973=P). توافق بین ارزیاب‌ها 70 درصد به دست آمد.
نتیجه‌گیری: میانگین نمرات میانگین طول گفته واجی بالاتر در زبان فارسی نسبت به مطالعه مشابه، می‌تواند به علت تفاوت‌های زبان فارسی و لهجه اصفهانی باشد. همچنین نبود رابطه معنادار در نسبت مجاورت کل کلمه داستان و محاوره، احتمالاً نشان‌دهنده عدم تأثیرپذیری مقیاس نسبت مجاورت کل کلمه از روش نمونه‌گیری باشد. درحالی‌که تفاوت‌های روش‌های نمونه‌گیری می‌تواند بر نمرات میانگین طول گفته واجی تأثیرگذار باشد. مطالعه حاضر به وجود همبستگی میان سن و نسبت مجاورت کل کلمه نیز اشاره کرده است. این مطالعه می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای مطالعات کمی درزمینه ارزیابی واج‌شناختی کودکان با مقیاس‌های کل کلمه در زبان فارسی باشد، اما وجود مطالعات طولی، در گروه‌های سنی مختلف و با سطح شواهد بالا در این زمینه می‌تواند به اطمینان خاطر بیشتر درمانگران جهت استفاده از مقیاس‌های کمی کل کلمه در بالین منجر شود.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع مشاهده‌ای است که به‌صورت تحلیلی‌مقطعی در سال 1395 به مدت 1 سال در شهر اصفهان اجرا شد. در بخش روایت داستان 100 کودک طبیعی شامل 51 پسر و 49 دختر و در بخش محاوره 67 کودک شامل 32 پسر و 35 دختر با بازه سنی ۴۸ تا ۶۰ ماه شرکت کردند. این کودکان از بین 261 مهدکودک تحت نظارت سازمان بهزیستی استان اصفهان به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. پس از تکمیل فرم رضایت‌نامه و بررسی معیارهای ورود، نمونه گفتاری روایت داستان و محاوره جمع‌آوری شد. صدای همه کودکان، در یک اتاق ثابت و با نرم‌افزار یکسان Clear Record Lite نسخه 2/1 ضبط شده است. ۵۰ کلمه اول هر نمونه گفتاری، توسط ارزیاب‌ها آوانگاری شد. درنهایت مقادیر میانگین طول گفته واجی هدف و میانگین طول گفته واجی کودک، به ترتیب بر‌اساس گفتار بزرگسالان فارسی‌زبان با لهجه اصفهانی و بر‌اساس تولید هر کودک، با استفاده از فرمول محاسبه شد. برای بررسی توافق بین ارزیاب‌ها، هرکدام از ارزیاب‌ها 20 درصد کل نمونه‌های گفتاری را به‌صورت تصادفی مجدداً آوانگاری کردند و میانگین میانگین طول گفته واجی کودک و میانگین طول گفته واجی هدف را محاسبه کردند. نمرات شرکت‌کنندگان به تفکیک داستان و محاوره وارد نرم‌افزار SPSS نسخه 16 شد. برای بررسی توزیع داده‌ها از آزمون کلموگروف اسمیرنف استفاده شد که متناسب با توزیع داده‌ها برای مقایسه مقیاس‌ها از آزمون‌های تی زوجی و ویلکاکسون و برای بررسی همبستگی‌ها از آزمون‌های پیرسون و اسپیرمن استفاده شد.
یافته‌ها: مقیاس‌های میانگین طول گفته واجی کودک و میانگین طول گفته واجی هدف و میانگین طول گفته واجی به تفکیک روش نمونه‌گیری روایت داستان 8/794، 8/811، 0/998 و محاوره به ترتیب 9/068، 9/093، 0/998 به دست آمد. نتایج آزمون‌های همبستگی، میان سن و مقیاس میانگین طول گفته واجی داستان (0/308=r) و محاوره (0/313=r) همبستگی معنادار نشان دادند. مقایسه میانگین طول گفته واجی کودک در روایت داستان و محاوره، نشان‌دهنده رابطه معنادار مقیاس میانگین طول گفته واجی کودک در 2 روش نمونه‌گیری بود (0/000=P). همچنین مقایسه میانگین طول گفته واجی هدف در 2 روش روایت داستان و محاوره، معنادار بود (000/0=P) اما میانگین طول گفته واجی در این 2 روش، تفاوت معناداری نشان نداد (0/973=P). توافق بین ارزیاب‌ها 70 درصد به دست آمد.
نتیجه‌گیری: میانگین نمرات میانگین طول گفته واجی بالاتر در زبان فارسی نسبت به مطالعه مشابه، می‌تواند به علت تفاوت‌های زبان فارسی و لهجه اصفهانی باشد. همچنین نبود رابطه معنادار در نسبت مجاورت کل کلمه داستان و محاوره، احتمالاً نشان‌دهنده عدم تأثیرپذیری مقیاس نسبت مجاورت کل کلمه از روش نمونه‌گیری باشد. درحالی‌که تفاوت‌های روش‌های نمونه‌گیری می‌تواند بر نمرات میانگین طول گفته واجی تأثیرگذار باشد. مطالعه حاضر به وجود همبستگی میان سن و نسبت مجاورت کل کلمه نیز اشاره کرده است. این مطالعه می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای مطالعات کمی درزمینه ارزیابی واج‌شناختی کودکان با مقیاس‌های کل کلمه در زبان فارسی باشد، اما وجود مطالعات طولی، در گروه‌های سنی مختلف و با سطح شواهد بالا در این زمینه می‌تواند به اطمینان خاطر بیشتر درمانگران جهت استفاده از مقیاس‌های کمی کل کلمه در بالین منجر شود.
واژه‌های کلیدی: میانگین طول گفته واجی، نسبت مجاورت کل کلمه، کودکان فارسی‌زبان با لهجه اصفهانی، روایت داستان، محاوره، مهارت واج‌شناسی
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
گفتاردرمانی
دریافت: 1400/2/5 | پذیرش: 1400/10/20 | انتشار: 1400/10/10
دریافت: 1400/2/5 | پذیرش: 1400/10/20 | انتشار: 1400/10/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله آرشیو توانبخشی تحت مجوز Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
