دوره 22، شماره 2 - ( تابستان 1400 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abbaszadeh A, Movallali G, Pourmohamadreza-Tajrishi M, Vahedi M. Effect of Baby Triple P or Positive Parenting Program on Mental Health and Mother-child Relationship in Mothers of Hearing-impaired Children. jrehab 2021; 22 (2) :210-227
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2838-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2838-fa.html
عباس زاده آرزو، موللی گیتا، پورمحمدرضای تجریشی معصومه، واحدی محسن. اثربخشی آموزش والدگری بر سلامت روان و رابطه والد کودک در مادران کودکان کم‌شنوا. مجله توانبخشی. 1400; 22 (2) :210-227
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2838-fa.html
1- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،drmovallali@gmail.com
3- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
4- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب کودکان، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،
3- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
4- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب کودکان، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
چکیده: (3774 مشاهده)
اهداف: کم‌شنوایی از جمله اختلالاتی است که می‌تواند بر کیفیت رابطه والد کودک و سلامت روان والدین به‌ویژه مادران به عنوان مراقب اصلی کودک اثر بگذارد. مشکلات سلامت روان در مادران و رابطه والد کودک نامطلوب می‌توانند روند توانبخشی و آینده کودک کم‌شنوا را تحت تأثیر قراردهند. از این رو لزوم توجه به مداخلاتی که ارتقا و رابطه والد کودک و سلامت روان والدین به‌ویژه مادران را مدنظر قرار داده‌اند بیش از پیش احساس می‌شود. برنامه والدگری مثبت یکی از برنامه‌های اثرگذار بر سلامت روان و رابطه والد کودک است که در سال‌های اخیر برنامه جدیدی با عنوان «برنامه والدگری مثبت شیرخواران» از آن استخراج شده است. گروه هدف این برنامه والدین شیرخوارانی هستند که با مشکلات سلامت روان و رابطه والد کودک روبه‌رو هستند. در این مطالعه به دنبال آن بودیم که اثر برنامه والدگری مثبت شیرخواران بر سلامت روان و رابطه والد کودک در مادران کودکان کم‌شنوای زیر 3 سال را بررسی کنیم.
روش بررسی: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان کم‌شنوای زیر 3 سالی می‌شد که در سال 1397-1398 در مراکز خانواده و کودک کم‌شنوای استان تهران خدمات دریافت می‌کردند. از جامعه یاد‌شده 24 نفر به شیوه نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه دوازده نفر) تقسیم شدند. سپس پرسش‌نامه رابطه مادر کودک MCRE و چک‌لیست تجدیدنظرشده علائم اختلالات روانی SCL-90-R، به عنوان پیش‌آزمون توسط هر دو گروه تکمیل شد. مادران گروه آزمایش در سیزده جلسه (هر هفته یک جلسه یک‌ساعته) آموزش والدگری مثبت شیرخواران شرکت کردند. در این مدت گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. پس از پایان جلسات مجدداً پرسش‌نامه‌های MCRE و SCL-90-R توسط گروه آزمایش و کنترل تکمیل شد. داده‌های دو گروه به وسیله آزمون‌های من‌ویتنی و تی مستقل مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد برنامه والدگری مثبت ویژه شیرخواران اثر معناداری بر ارتقای سلامت روان مادران ندارد (05/P>0). یعنی سلامت روان در گروه آزمایش بهتر از گروه کنترل نبود. بنابراین در این پژوهش برنامه والدگری مثبت شیرخواران بر سلامت روان مادران کودکان کم‌شنوای زیر سه سال اثر معناداری نداشته است. همچنین نتایج نشان داد برنامه والدگری مثبت شیرخواران اثر معناداری بر مؤلفه‌های پذیرش (05/P>0)، سهل‌گیری (05/P>0) و طرد (05/P>0) نداشته است (از میان چهار مؤلفه رابطه والد کودک). اما نتایج نشان داد برنامه والدگری مثبت شیرخواران بر مؤلفه بیش‌حمایتگری اثر معناداری داشته است (05/P<0) و مؤلفه بیش‌حمایتگری در گروه آزمایش بهتر از گروه کنترل بود. بنابراین برنامه والدگری مثبت شیرخواران از بین چهار مؤلفه رابطه والد کودک فقط بر مؤلفه بیش‌حمایتگری در مادران کودکان کم‌شنوای زیر 3 سال اثر داشت است و بر پذیرش، سهل‌گیری و طرد در این مادران اثر نداشته است.
نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان می‌دهد اگرچه نیاز زیادی در حیطه مداخلات زودهنگام که بر سلامت روان مادران کودکان کم‌شنوا و رابطه والد کودک تأ‌کید دارد، احساس می‌شود و اگرچه برنامه والدگری مثبت شیرخواران برنامه مفیدی است، اما از آنجایی که مداخله‌ای جدید برای والدین کودکان کم‌شنواست باید تحقیقات بیشتری روی آن انجام شود. البته با در نظر گرفتن نیازهای خاصی که مادران کودکان کم‌شنوای زیر 3 سال دارند و غنی کردن اطلاعاتی که والدین در هر جلسه دریافت می‌کنند. همچنین باید جنبه‌های مختلف برنامه والدگری مثبت شیرخواران برای والدین کودکان کم‌شنوا بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد.
روش بررسی: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان کم‌شنوای زیر 3 سالی می‌شد که در سال 1397-1398 در مراکز خانواده و کودک کم‌شنوای استان تهران خدمات دریافت می‌کردند. از جامعه یاد‌شده 24 نفر به شیوه نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه دوازده نفر) تقسیم شدند. سپس پرسش‌نامه رابطه مادر کودک MCRE و چک‌لیست تجدیدنظرشده علائم اختلالات روانی SCL-90-R، به عنوان پیش‌آزمون توسط هر دو گروه تکمیل شد. مادران گروه آزمایش در سیزده جلسه (هر هفته یک جلسه یک‌ساعته) آموزش والدگری مثبت شیرخواران شرکت کردند. در این مدت گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. پس از پایان جلسات مجدداً پرسش‌نامه‌های MCRE و SCL-90-R توسط گروه آزمایش و کنترل تکمیل شد. داده‌های دو گروه به وسیله آزمون‌های من‌ویتنی و تی مستقل مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد برنامه والدگری مثبت ویژه شیرخواران اثر معناداری بر ارتقای سلامت روان مادران ندارد (05/P>0). یعنی سلامت روان در گروه آزمایش بهتر از گروه کنترل نبود. بنابراین در این پژوهش برنامه والدگری مثبت شیرخواران بر سلامت روان مادران کودکان کم‌شنوای زیر سه سال اثر معناداری نداشته است. همچنین نتایج نشان داد برنامه والدگری مثبت شیرخواران اثر معناداری بر مؤلفه‌های پذیرش (05/P>0)، سهل‌گیری (05/P>0) و طرد (05/P>0) نداشته است (از میان چهار مؤلفه رابطه والد کودک). اما نتایج نشان داد برنامه والدگری مثبت شیرخواران بر مؤلفه بیش‌حمایتگری اثر معناداری داشته است (05/P<0) و مؤلفه بیش‌حمایتگری در گروه آزمایش بهتر از گروه کنترل بود. بنابراین برنامه والدگری مثبت شیرخواران از بین چهار مؤلفه رابطه والد کودک فقط بر مؤلفه بیش‌حمایتگری در مادران کودکان کم‌شنوای زیر 3 سال اثر داشت است و بر پذیرش، سهل‌گیری و طرد در این مادران اثر نداشته است.
نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان می‌دهد اگرچه نیاز زیادی در حیطه مداخلات زودهنگام که بر سلامت روان مادران کودکان کم‌شنوا و رابطه والد کودک تأ‌کید دارد، احساس می‌شود و اگرچه برنامه والدگری مثبت شیرخواران برنامه مفیدی است، اما از آنجایی که مداخله‌ای جدید برای والدین کودکان کم‌شنواست باید تحقیقات بیشتری روی آن انجام شود. البته با در نظر گرفتن نیازهای خاصی که مادران کودکان کم‌شنوای زیر 3 سال دارند و غنی کردن اطلاعاتی که والدین در هر جلسه دریافت می‌کنند. همچنین باید جنبه‌های مختلف برنامه والدگری مثبت شیرخواران برای والدین کودکان کم‌شنوا بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد.
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
روانشناسی کودکان استثنایی
دریافت: 1399/7/6 | پذیرش: 1399/7/29 | انتشار: 1400/4/10
دریافت: 1399/7/6 | پذیرش: 1399/7/29 | انتشار: 1400/4/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله آرشیو توانبخشی تحت مجوز Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
