Mendeley  

Zotero  

Esmaili A, Shishehgar S, Massah O. Methadone Maintenance Treatment in Iran and Brief Psychological Treatments for Women: A Rehabilitation Approach in Methamphetamine Dependence. jrehab 2019; 20 (3) :222-229
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2569-fa.html

اهداف: مصرف مت‌آمفتامین (شیشه) در بیماران تحت درمان با متادون، یک مشکل سلامت در ایران است که موجب کاهش دستاوردهای این روش درمانی می‌شود. مداخلات روان‌شناختی کوتاه‌مدت از روش‌های عمده توان‌بخشی، برای حل این مشکل است. این مطالعه، با هدف بررسی دلایل زنان تحت درمان متادون برای استفاده از این مداخلات به منظور قطع مصرف شیشه انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه کیفی و توصیفی ۶۴ زن تحت درمان نگهدارنده از سه کلینیک متادون در تهران، در سال ۱۳۹۵ به روش ساده و در دسترس انتخاب شدند و با آن‌ها مصاحبه شد. همه نمونه‌ها ملا‌ک‌های تشخیصی طبقه‌بندی اختلالات روان پزشکی آمریکا را برای مصرف روزانه شیشه در ۱۲ ماه گذشته داشتند. داده‌های کمی توصیفی با استفاده از نرم‌افزار SPSS و داده‌های کیفی به روش تحلیل محتوا تحلیل شد. 
یافته‌ها: میانگین سن نمونه‌ها ۳۷/۸ سال در دامنه‌ای بین ۱۸ تا ۵۶ سال بود. ۵۰ درصد آن‌ها با خانواده‌هایشان زندگی می‌کردند و متوسط مدت حضور در برنامه درمان نگهدارنده با متادون ۱۸ ماه بود. ۸۴/۳ درصد شرکت‌کنندگان به روش تدخینی شیشه مصرف می‌کردند. عمده‌ترین دلایلی که زنان برای تمایل به استفاده از مداخلات روان‌شناختی کوتاه‌مدت ابراز داشتند به این شرح بود: یادگیری مهارت‌های شناختی‌رفتاری کوتاه برای قطع مصرف شیشه آسان و مقرون‌به‌صرفه است (۷۹ درصد)، مشاوره و آموزش معمول راجع به مواد در درمان متادون، اثر چشمگیری بر توقف مصرف شیشه ندارد، به‌این‌علت که، نیازمند مهارت‌ها و فنون شناختی‌رفتاری است (۷۶ درصد)، با ادامه مصرف احتمال بالای طلاق یا جدایی از خانواده و درنتیجه، حمایت‌نشدن مالی وجود دارد (۷۱ درصد)، مصرف شیشه بر خلاف ارزش‌های مذهبی و سنتی خانواده و جامعه است (۶۶ درصد)، ادامه مصرف با احتمال زیاد بی‌خانمانی همراه است (۵۳ درصد)، انگ و برچسب اجتماعی و تبعیض ناشی از مصرف علیه زنان نسبت به مردان بیشتر است (۵۱ درصد)، بازده مثبت درمان متادون، در اثر مصرف شیشه به‌شدت کاهش می‌یابد و احتمال اخراج از متادون‌درمانی زیاد است (۴۳ درصد)، مشکلات ایجاد‌شده در رابطه با کار (۳۸ درصد) و خطر ازدست‌دادن حق نگهداری فرزند (۳۱ درصد) نیز از دیگر دلایل بودند. 
نتیجه‌گیری: ترکیبی از عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و درمانی، در تمایل به استفاده از مداخلات توان‌بخشی روان‌شناختی کوتاه‌مدت از سوی زنان وابسته به شیشه که تحت درمان نگهدارنده با متادون هستند، تأثیرگذارند و لازم است باتوجه به این عوامل زمینه ارائه این مداخلات تسهیل شود. مطالعات گسترده‌تری باید انجام شود تا اثرات برنامه‌های توان‌بخشی روان‌شناختی در کاهش مصرف مداوم شیشه در زنان تحت درمان متادون را دقیق‌تر بررسی کنند.