دوره 21، شماره 1 - ( بهار 1399 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Pashazadeh Azari Z, Hosseini S A, Rassafiani M, Samadi S A, Dunn W, Hosseinzadeh S. A Contextual Intervention Adapted for Autism Spectrum Disorders: A Pilot Study With Single-Subject Design. jrehab 2020; 21 (1) :120-137
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2539-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2539-fa.html
پاشازاده آذری زهرا، حسینی سید علی، رصافیانی مهدی، صمدی سید علی، دان وینی، حسینزاده سمانه. مداخلۀ زمینه ای طراحی شده برای اختلالات طیف اتیسم: پژوهش آزمایشی با استفاده از طرح تک موردی. مجله توانبخشی. 1399; 21 (1) :120-137
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2539-fa.html
زهرا پاشازاده آذری1 
، سید علی حسینی 2، مهدی رصافیانی3 ، سید علی صمدی4 ، وینی دان5 ، سمانه حسینزاده6
، سید علی حسینی 2، مهدی رصافیانی3 ، سید علی صمدی4 ، وینی دان5 ، سمانه حسینزاده6
1- گروه آموزشی کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
2- گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران ، Alihosse@gmail.com
3- گروه کاردرمانی، دانشکده علوم سلامت، کویت
4- گروه علوم زندگی وسلامت دانشگاه اولستر، انگلستان
5- گروه کاردرمانی، دانشگاه میسوری، کلمبیا، امریکا
6- گروه آمار، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
2- گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران ، Alihosse@gmail.com
3- گروه کاردرمانی، دانشکده علوم سلامت، کویت
4- گروه علوم زندگی وسلامت دانشگاه اولستر، انگلستان
5- گروه کاردرمانی، دانشگاه میسوری، کلمبیا، امریکا
6- گروه آمار، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
چکیده: (5172 مشاهده)
اهداف: مطالعه حـاضر جهت بررسی میزان پذیرش مداخلۀ زمینـه ای طـراحی شده برای کـودکـان دارای اختـلال طیـف اتیسم (CI-ASD) و اثربخشی احتمالی آن در توسعه مشارکت کودکان و خودکارآمدی مادران آنها اجرا شده است. این مداخله دارای سه مؤلفۀ اصلی است: هدایتگری والدین، الگوهای پردازش حسی کودک و حمایت اجتماعی از والدین. جلسات مداخله شامل آموزش گروهی والدین و جلسات هدایتگری انفرادی بود، که با استفاده از بحث ها و سوالات انعکاسی، به مادران کمک می شد، راهکارهایی برای دستیابی به اهداف درمانی خود بیابند.
روش بررسی: این پژوهش آزمایشی، با استفاده از یک طرح تک موردی به روش A-B-A برای سه خانواده مراجعه کننده به مرکز توانبخشی نوید عصر، در شهر تهران در بهار ۱۳۹۶ مورد اجرا قرار گرفته است. شرکت کنندگان از بین خانواده های کودکان دارای تشخیص ASD بر اساس معیار های ورود (سن شناسنامه ای کودکان بین ۱۰-۳ سال؛ داشتن حداقل یک الگوی پردازش حسی ناهنجار؛ میزان تحصیلات مادران دیپلم یا بالاتر؛ تسلط کافی مادران در درک و بیان زبان فارسی) انتخاب شدند. این مطالعه در سه مرحله، به مدت هجده هفته اجرا شد. در دوره خط پایه (مرحله اول) شرکت کنندگان به مدت چهار هفته مداخلات درمانی معمول (TAU)خود را دریافت داشته اند. دردوره مداخله (مرحله دوم) شرکت کنندگان به مدت ۱۰ هفته (آموزش گروهی والدین دو جلسه در ۱ هفته و ۹ جلسه هدایتگری در ۹ هفته) مداخلۀ زمینه ای طراحی شده برای کودکان دارای اختلالات طیف اتیسم(CI-ASD) را در کنار مداخلات درمانی معمول (TAU)دریافت نمودند. در دوره پیگیری (مرحله سوم) شرکت کنندگان به مدت چهار هفته فقط مداخلات درمانی معمول (TAU) خود را دریافت داشته اند. مداخلۀ زمینه ای توسط کاردرمانگری با ۲۰ سال سابقۀ کار در حیطۀ توانبخشی کودکان انجام شد. فرم های ارزیابی در چهار مقطع زمانی: در شروع مطالعه قبل از مرحلۀ اول، پس از مرحلۀ اول، پس از مرحلۀ دوم و در پایان مرحلۀ سوم توسط مادران شرکت کننـده در مطالعـه تکمیـل شـد. نتایج درمان با استفاده از اندازه گیری عملکرد کاری کانادایی و مقیاس اکتساب هدف (برای مشارکت کودکان) و اندازه گیری خودکارآمدی والدین (برای احساس خودکارآمدی مادران) ارزیابی شد. یک مصاحبه نیمه ساختار یافته پس از پـایـان مرحله دوم (پـایـان مداخلۀ زمینه ای) به منظور بررسی سطح پذیرش درمان و تجربۀ شرکت کنندگان از مداخلۀ زمینه ای (CI-ASD) به انجام رسید. داده ها به صورت جدول، نمودار و تحلیل دیداری از مراحل مختلف پژوهش گزارش شده است.
یافته: مقایسه نتایج پیش از مداخله و پس از مداخله نشان می دهد که دو شرکت کنندۀ باقی مانده در مطالعه، از نظر متغیرهای نتیجه: عملکرد کاری کودکان (۲۶، ۲۲، ۱۴، ۱۳) و (۲۹، ۲۳، ۱۲، ۱۲)، رضایت از عملکرد کاری کودکان (۲۵، ۲۲، ۱۷، ۱۳) و (۲۹، ۲۳، ۷، ۷)، دستیابی به اهداف (۶+، ۲+، ۶-، ۶-) و (۶+، ۲+، ۶-، ۶-) و احساس خودکـارآمـدی والدین (۵۷، ۵۷، ۵۳، ۵۰) و (۵۵، ۴۹، ۴۳، ۴۴) بهبود قابل ملاحظه ای داشته اند و یافته های مرحلۀ پیگیری نشان میدهند که روند بهبود نتایج تا ۴ هفته بعد از مداخلۀ زمینه ای ادامه داشته است. سطح پذیرش مادران از نحوۀ اجرا و نتایج مداخلۀ زمینه ای (CI-ASD) توسط دو شرکت کنندۀ باقی مانده در مطالعه، بالا گزارش شده است. یکی از شرکت کنندگان احتمالاً به علت عدم درک و پذیرش این رویکرد درمانی، بعداز ۳ جلسه هدایتگری از ادامه درمان انصراف داد.
نتیجه گیری: دستآوردهای این پژوهش آزمایشی نشان می دهد که بر اساس نظر دو شرکت کنندۀ باقی مانده در مطالعه، سطح پذیرش مادران از نحوۀ اجرا و نتایج مداخلۀ زمینه ای (CI-ASD) بالا گزارش شده و احتمالاً می تواند یک مداخلۀ مؤثر برای کودکان با تشخیص ASD و خانواده های آنها باشد. مطالعات آتی لازم است تا اثربخشی مداخلۀ زمینه ای طراحی شده برای کودکان دارای اختلالات طیف اتیسم را تأیید نماید و ویژگی خانواده هایی که می توانند از این مداخله بهره مند شوند، مورد بررسی قرار دهند.
روش بررسی: این پژوهش آزمایشی، با استفاده از یک طرح تک موردی به روش A-B-A برای سه خانواده مراجعه کننده به مرکز توانبخشی نوید عصر، در شهر تهران در بهار ۱۳۹۶ مورد اجرا قرار گرفته است. شرکت کنندگان از بین خانواده های کودکان دارای تشخیص ASD بر اساس معیار های ورود (سن شناسنامه ای کودکان بین ۱۰-۳ سال؛ داشتن حداقل یک الگوی پردازش حسی ناهنجار؛ میزان تحصیلات مادران دیپلم یا بالاتر؛ تسلط کافی مادران در درک و بیان زبان فارسی) انتخاب شدند. این مطالعه در سه مرحله، به مدت هجده هفته اجرا شد. در دوره خط پایه (مرحله اول) شرکت کنندگان به مدت چهار هفته مداخلات درمانی معمول (TAU)خود را دریافت داشته اند. دردوره مداخله (مرحله دوم) شرکت کنندگان به مدت ۱۰ هفته (آموزش گروهی والدین دو جلسه در ۱ هفته و ۹ جلسه هدایتگری در ۹ هفته) مداخلۀ زمینه ای طراحی شده برای کودکان دارای اختلالات طیف اتیسم(CI-ASD) را در کنار مداخلات درمانی معمول (TAU)دریافت نمودند. در دوره پیگیری (مرحله سوم) شرکت کنندگان به مدت چهار هفته فقط مداخلات درمانی معمول (TAU) خود را دریافت داشته اند. مداخلۀ زمینه ای توسط کاردرمانگری با ۲۰ سال سابقۀ کار در حیطۀ توانبخشی کودکان انجام شد. فرم های ارزیابی در چهار مقطع زمانی: در شروع مطالعه قبل از مرحلۀ اول، پس از مرحلۀ اول، پس از مرحلۀ دوم و در پایان مرحلۀ سوم توسط مادران شرکت کننـده در مطالعـه تکمیـل شـد. نتایج درمان با استفاده از اندازه گیری عملکرد کاری کانادایی و مقیاس اکتساب هدف (برای مشارکت کودکان) و اندازه گیری خودکارآمدی والدین (برای احساس خودکارآمدی مادران) ارزیابی شد. یک مصاحبه نیمه ساختار یافته پس از پـایـان مرحله دوم (پـایـان مداخلۀ زمینه ای) به منظور بررسی سطح پذیرش درمان و تجربۀ شرکت کنندگان از مداخلۀ زمینه ای (CI-ASD) به انجام رسید. داده ها به صورت جدول، نمودار و تحلیل دیداری از مراحل مختلف پژوهش گزارش شده است.
یافته: مقایسه نتایج پیش از مداخله و پس از مداخله نشان می دهد که دو شرکت کنندۀ باقی مانده در مطالعه، از نظر متغیرهای نتیجه: عملکرد کاری کودکان (۲۶، ۲۲، ۱۴، ۱۳) و (۲۹، ۲۳، ۱۲، ۱۲)، رضایت از عملکرد کاری کودکان (۲۵، ۲۲، ۱۷، ۱۳) و (۲۹، ۲۳، ۷، ۷)، دستیابی به اهداف (۶+، ۲+، ۶-، ۶-) و (۶+، ۲+، ۶-، ۶-) و احساس خودکـارآمـدی والدین (۵۷، ۵۷، ۵۳، ۵۰) و (۵۵، ۴۹، ۴۳، ۴۴) بهبود قابل ملاحظه ای داشته اند و یافته های مرحلۀ پیگیری نشان میدهند که روند بهبود نتایج تا ۴ هفته بعد از مداخلۀ زمینه ای ادامه داشته است. سطح پذیرش مادران از نحوۀ اجرا و نتایج مداخلۀ زمینه ای (CI-ASD) توسط دو شرکت کنندۀ باقی مانده در مطالعه، بالا گزارش شده است. یکی از شرکت کنندگان احتمالاً به علت عدم درک و پذیرش این رویکرد درمانی، بعداز ۳ جلسه هدایتگری از ادامه درمان انصراف داد.
نتیجه گیری: دستآوردهای این پژوهش آزمایشی نشان می دهد که بر اساس نظر دو شرکت کنندۀ باقی مانده در مطالعه، سطح پذیرش مادران از نحوۀ اجرا و نتایج مداخلۀ زمینه ای (CI-ASD) بالا گزارش شده و احتمالاً می تواند یک مداخلۀ مؤثر برای کودکان با تشخیص ASD و خانواده های آنها باشد. مطالعات آتی لازم است تا اثربخشی مداخلۀ زمینه ای طراحی شده برای کودکان دارای اختلالات طیف اتیسم را تأیید نماید و ویژگی خانواده هایی که می توانند از این مداخله بهره مند شوند، مورد بررسی قرار دهند.
نوع مطالعه: گزارش موردی |
موضوع مقاله:
کاردرمانی
دریافت: 1397/9/19 | پذیرش: 1398/6/4 | انتشار: 1399/1/13
دریافت: 1397/9/19 | پذیرش: 1398/6/4 | انتشار: 1399/1/13
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خیابان کودکیار، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، معاونت پژوهشی، دفتر فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
