هدف: سالمندان اغلب از اختلال خواب رنج می برند و طب فشاری سنتی چینی یکی از تکنیکهای غیر تهاجمی است که از طریق ماساژ نقاط فشاری سبب تعادل انرژی در بدن و ارتقاء راحتی و سلامتی می‌شود. هدف این مطالعه بررسی تأثیر ماساژ نقاط فشاری بر کیفیت خواب سالمندان دارای اختلال خواب است.

روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی که به‌صورت کارآزمایی بالینی یک سوکور انجام گرفت، از پرسشنامه شاخص کیفیت خواب پیتزبرگ (PSQI) جهت غربال و انتخاب نمونه‌های دچار مشکل خواب استفاده شد. نمونه‌ها به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و به روش تصادفی تعادلی در سه گروه نقاط حقیقی طب فشاری، گروه نقاط غیر حقیقی و گروه کنترل قرار گرفتند. درهرسه گروه تعداد نمونه‌ها 30 نفر و به نسبت مساوی از هر دو جنس بودند. ماساژ نقاط مورد نظر در گروه نقاط حقیقی طب فشاری و گروه نقاط غیر حقیقی به‌طور یکسان 15 دقیقه، سه روز در هفته و به مدت چهار هفته و در مورد گروه کنترل تنها ارتباط کلامی صورت گرفت. در پایان مداخله 77 نفر از نمونه‌ها پرسشنامه را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمونهای تحلیل واریانس، تحلیل کوواریانس، تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر وکروسکال والیس استفاده گردید.

یافته ها: بر اساس نتایج تحلیل داده ها، بعد از مداخله اختلاف عمده‌ای در نمرات مقیاس‌های فرعی کیفیت خواب ذهنی (P=0/025)، مدت‌زمان خواب واقعی (P=0/012)، کفایت خواب (P=0/022)، اختلالات خواب (P=0/025)، عملکرد روزانه (P=0/033)، خواب نهفته (P<0/001) و میانگین نمره کل شاخص کیفیت خواب پیتز برگ (P<0/001) بین سه گروه نقاط حقیقی طب فشاری، گروه نقاط غیر حقیقی و گروه کنترل وجود داشت. در ادامه آزمون تعقیبی اختلاف عمده‌ای را از نظر مقیاسهای فرعی و نمره کل شاخص کیفیت خواب پیتزبرگ بین گروه نقاط حقیقی و گروه کنترل نشان داد (P<0/05). درحالی‌که بین گروه نقاط حقیقی و گروه نقاط غیر حقیقی تنها از نظر خواب نهفته (P=0/006) و نمره کل شاخص کیفیت خواب پیتز برگ (P=0/021) اختلاف معنی دار وجود داشت. داده‌های حاصل از برگه ثبت روزانه خواب بهبود معنی دار کیفیت خواب و کاهش تعداد بیداری شبانه را طی مداخله نشان داد (P<0/001).

نتیجه‌گیری: این مطالعه تأثیر طب فشاری بر بهبود کیفیت خواب سالمندان را مورد تأیید قرار داده و طب فشاری سنتی چینی را به عنوان یک روش درمان غیر دارویی برای سالمندان دچار اختلال خواب پیشنهاد می‌نماید.