Mendeley  

Zotero  

Pouramiri M, Azimian M, Akbarfahimi N, Pishyareh E, Hossienzadeh S. Investigating the Relationship Between Individual and Clinical Characteristics and Executive Dysfunction of Multiple Sclerosis Individuals. jrehab 2019; 20 (2) :114-123
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2445-fa.html

هدف مالتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) از شایع‌ترین بیماری‌های پیش‌رونده نورولوژیکی است که اغلب بالغان جوان را درگیر می‌کند. اختلالات شناختی از علائم شایع این بیماری هستند. یکی از حیطه‌های شناختی عملکرد اجرایی است. با توجه به اهمیت ویژه عملکرد اجرایی در مهارت‌های شناختی افراد و نقش مهم آن در رفتارهای تطابقی و درنتیجه رضایت فرد از زندگی، ارزیابی دقیق این حیطه از شناخت و بررسی عوامل مؤثر بر آن در افراد مبتلا به ام‌اس ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی رابطه ویژگی‌های فردی و بالینی افراد مبتلا به ام‌اس با اختلال عملکرد اجرایی است. 
روش بررسی پژوهش حاضر به شیوه توصیفی‌تحلیلی مقطعی روی بیماران مالتیپل اسکلروزیس بیمارستان توان‌بخشی رفیده در سال ۱۳۹۶ انجام شد. ۷۱ بیمار از طریق نمونه‌گیری غیراحتمالی دردسترس انتخاب شدند. از افراد مبتلا به ام‌اس و خانوده‌ آنان برای شرکت در مطالعه، فرم رضایت‌نامه کتبی گرفته شد و مشخصات آزمودنی‌ها در مطالعه به صورت محرمانه حفظ و نگهداری شد. معیار‌های ورود به پژوهش شامل داشتن بیماری مالتیپل اسکلروزیس بر اساس معیارهای مک دونالد و با تأیید متخصص مغز و اعصاب، مبتلانبودن به بیماری‌های مختل‌کننده حافظه مانند آلزایمر، مبتلانبودن به سندرم‌های مادرزادی مانند سندرم داون، مبتلانبودن به اختلال تیروئیدی، مصرف‌نکردن داروهای مؤثر بر شناخت و حافظه مانند بنزودیازپین‌ها و مبتلانبودن به اختلالات شدید بینایی و حرکتی؛ به طوری که نمونه‌ها قادر به همکاری نباشند. معیارهای خروج از مطالعه عبارت بودند از: همکاری‌نکردن بیمار در تکمیل پرسش‌نامه و انجام آزمایش، رضایت‌نداشتن برای ادامه همکاری و به‌وجود‌آمدن مشکل حاد در بیمار که قادر به ادامه همکاری نباشد. در این پژوهش از ابزارهای پرسش‌نامه کیفیت خواب پیتزبورگ، مقیاس ارزیابی خستگی، فرم کوتاه ارزیابی افسردگی، مقیاس ناتوانی فیزیکی و آزمون عملکرد اجرایی (طبقه‌بندی و توصیفی) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده در نسخه ۱۸ نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از رگرسیون خطی تعمیم‌یافته استفاده شد. 
یافته‌ها نتایج این مطالعه نشان داد عوامل سن، مدت زمان ابتلا و خستگی رابطه معنادار با عملکردهای اجرایی (توصیفی و طبقه‌بندی) داشتند (۰/۰۵>P). آزمون عملکرد اجرایی (طبقه‌بندی) با اولین علامت شروع بیماری ارتباط معناداری داشت (۰/۰۵>P). 
نتیجه‌گیری یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد از بین عوامل بالینی بررسی‌شده، مدت زمان ابتلا و خستگی با هر دو نوع عملکرد اجرایی، اما اولین علامت شروع بیماری تنها با عملکرد اجرایی (طبقه‌بندی) رابطه معنادار داشت. افرادی که شروع بیماری آنان با علائم بینایی بود عملکرد ضعیف‌تری نسبت به دیگران داشتند. این موضوع می‌تواند به عنوان یک یافته مهم در مراحل اولیه تشخیص بیماری و طراحی برنامه‌های توان‌بخشی برای به‌تعویق‌انداختن عوارض شناختی مدنظر باشد.