هدف: یکی از مشکلات آموزشی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی در مدارس استثنایی اختلالات دست‌نویسی است. به منظور ارزیابی بهتر این اختلالات، این پژوهش با هدف ساخت ابزاری برای ارزیابی دست‌نویسی و اجرای آن بر روی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی انجام گرفت.

روش بررسی: در این پژوهش توصیفی و مقطعی که از نوع مطالعات همبستگی و بخشی از آن نیز اعتبارسنجی ابزار است، از 157 دانش‌آموز کم‌توان ذهنی دختر و پسر که در سال تحصیلی 85-1384 در پایه‌های اول تا پنجم مدارس استثنایی شهرری مشغول به تحصیل بودند، پس از حذف نمونه‌هایی که معیارهای خروج از مطالعه را شامل بودند، مابقی 126 دانش‌آموز کم‌توان ذهنی (53 دختر و 73 پسر) که در دامنه سنی 9 تا 19 سال قرار داشتند، به روش تمام‌شمار شرکت نمودند. برای همه دانش‌آموزان چک لیست دست‌نویسی محقق ساخته اجرا شد. داده‌‌های بدست آمده با آزمونهای آماری تی مستقل، یومن و یتنی و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان داد که دست‌نویسی با جانبی شدن (P=0/196)، جنسیت (P=0/487) و با سن (P=0/449) رابطه معنی‌دار ندارد. اما با پایه تحصیلی (r=0/448, P<0/005) رابطه معنی‌دار دارد، که البته بین پایه‌های مختلف تفاوت معنادار مشاهده نشد. شایع ترین مشکل دست‌نویسی در دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی شهرری جدانویسی با 82 درصد و کم‌اهمیت ترین مشکل دست‌نویسی آنان، فاصله گذاری بین کلمات و حروف با 34/9 درصد بود.

نتیجه‌گیری: فراوانی اختلالات مربوط به اجزای خوانایی دست‌نویسی در دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی مبین این امر است که اختلالات دست‌نویسی در مدارس استثنایی نیازمند توجه تخصصی است.