URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1779-fa.html
هدف کارکردهای اجرایی به سلسله مراتب بالاتر و خودتنظیمگر فرایندهای شناختی گفته میشود که به مدیریت و کنترل افکار و اعمال کمک میکنند. کارکردهای اجرایی کودکان به شیوههای مختلفی ارزیابی میشود که معتبرترین و ارزشمندترین شیوه، استفاده از گزارش عملکردهای روزانه در محیط طبیعی زندگی کودک است. هدف این تحقیق تهیه نسخه فارسی «پرسشنامه سنجش رفتاری کارکرد اجرایی - نسخه پیشدبستانی» (BRIEF-P) و بررسی روایی ظاهری و محتوایی آن در کودکان بهنجار فارسیزبان بود. این پرسشنامه توسط والدین کودکان 5-2 سال تکمیل شد.
روش بررسی این مطالعه روششناسی و از نوع روانسنجی است و با استفاده از قرارداد استاندارد IQOLA، به فارسیسازی آزمون و بررسی روایی آن میپردازد. این پروتکل شامل مراحل ترجمه، سنجش کیفیت ترجمه، ترجمه روبهعقب، مقایسه نسخه انگلیسی با نسخه فارسی است. سنجش روایی ظاهری برعهده 20 نمونه (والد) بود و نمره اثر عبارات سنجیده شد. 15 صاحبنظر با استفاده از فرمول محاسبه نمره اثر و فرمول محاسبه CVI و CVR، روایی محتوای آزمون و نسبت و شاخص روایی محتوا را بررسی کردند.
یافتهها برای سنجش میزان سادگی و وضوح عبارات پرسشنامه، توافق بالای 80 درصد گروه نمونه مبنیبر ساده، رسا و واضح بودن آیتمها مدنظر قرار گرفت و عبارات مشکل و مبهم در هیئت محققان و متخصصان در جلسات مکرر موردبحث قرار گرفتند و مفاهیم مشابه سادهتر، رساتر و واضحتر، جایگزین عبارات دشوار و مبهم شدند. سپس نمره اثر معیار تناسب و ارتباط آیتمها برای هریک از 63 آیتم پرسشنامه محاسبه شد. نتیجه روایی صوری نشان داد که تمام عبارت ساده و واضح بودند و بیشتر آیتمهای پرسشنامه بهجز 7 عبارت نمره اثر بالاتر از 5/1 را کسب کردند. برای بررسی روایی محتوایی پرسشنامه از محاسبه شاخص و نسبت روایی محتوا استفاده شد. بررسی روایی محتوا نشان داد که تقریباً تمام عبارات پرسشنامه نمره شاخص بالای 79/0 (کمترین نمره 8/0 و بیشترین نمره 1) را کسب کردند ولی برای معیار مرتبطبودن سه عبارت نمره کمتر از 79/0 را کسب کردند. همچنین، نمره نسبت روایی محتوا برای همه عبارات بهجز 5 عبارت بالاتر از 49/0 بهدست آمد.
نتیجهگیری نسخه فارسی این پرسشنامه از نظر فرهنگی و روایی صوری، انطباق مناسبی پیدا کرده است. نتایج روایی صوری مؤید این نکته است که نسخه فارسی آزمون برای جامعه هدف، واضح، روشن و قابلفهم است، اما برای 7 آیتم پرسشنامه، نمره اثر کمتر از 5/1 بهدست آمد. البته ازآنجاکه در این مطالعه والدین کودکان بهنجار موردتوجه بودند، میتوان به احتمال اهمیت این عبارات در سنجش کودکان نابهنجار پی برد؛ زیرا در طیف وسیعی از اختلالات رشدی کودکان (همانند نقص توجه/بیشفعالی و اتیسم) چنین رفتارهایی بهوضوح مشکلزا تلقی میشوند. بنابراین، اهمیت وجود چنین عباراتی در پرسشنامه نهایی مشاهده میشود و با وجود نمره اهمیت کمتر از 5/1 برخی عبارات در گروه نمونه (کودکان بهنجار)، این عبارتها حفظ و در پرسشنامه نهایی ذکر شد. نتایج روایی محتوایی نیز نشاندهنده برداشتهای متفاوت فرهنگی از برخی عبارات پرسشنامه بود. پیشنهاد میشود در مطالعات آتی، روایی صوری این نسخه فارسی با نظرخواهی از والدین کودکان ناهنجار و مبتلا به اختلالات رشدی انجام گیرد و نتایج موردمقایسه قرار گیرند و انواع دیگر روایی و پایایی این آزمون بررسی شود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |