هدف: اختلال صداهای گفتاری از جمله اختلالات شایع گفتار و زبان کودکان محسوب می شود. یکی از درمانهایی که از مدت ها پیش توسط آسیب شناسان گفتار و زبان مورد استفاده قرار گرفته، تمرینات حرکتی دهانی غیر گفتاری می باشد که به عنوان عامل تسهیل کننده قبل یا هم زمان با درمان طیف وسیعی از اختلالات گفتاری به کار می رود، اما داده های تجربی کنترل شده کمی برای بررسی اثربخشی آن وجود دارد. از این رو در این مطالعه  تاثیر مداخله ی درمانی مبتنی بر آموزش تولید با آموزش حرکات دهانی غیر گفتاری در بهبود گفتارکودکان مبتلا به اختلال واجی مقایسه شده است.

روش بررسی: این پژوهش مداخله ای شبه تجربی با استفاده از طرح تک آزمودنی با خط پایه مکرر بر روی 6 کودک 6-4 ساله فارسی زبان دارای اختلال واجی با وضعیت دهانی حرکتی طبیعی انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون اطلاعات آوایی و پروتکل دهانی حرکتی رابینز-کلی جمع آوری شدند. برای این 6 کودک 3 طرح درمانی با آموزش تولید، تمرینات حرکتی دهانی غیر گفتاری و درمان ترکیبی روی دو صدا با مختصه های واجی متفاوت اجرا شد. نتایج با استفاده از level ,trend & slope analysis با نرم افزار اکسل تحلیل گردید. 

یافته‌ها: کودکانی که درمان حرکتی دهانی غیر گفتاری دریافت کرده بودند، تغییری در الگوی گفتاری نشان ندادند اما کودکانی که آموزش تولید دریافت کرده اند 91% و کودکانی که درمان ترکیبی دریافت کرده بودند، 86% بهبودی در صداهای مورد آموزش نشان دادند. 

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش از کاربرد تمرینات حرکتی دهانی غیرگفتاری جهت بهبود گفتار کودکان دارای اختلال واجی حمایت نمی کند. همچنین کاربرد این تمرینات پیش از آموزش تولید در قالب درمان ترکیبی با هدف اثر تسهیل کنندگی در بهبود تولید گفتار را رد می کند و آموزش تولید را موثرترین درمان جهت بهبود گفتار کودکان دارای اختلال واجی می داند.