هدف: اگر خواندن و نوشتن و حساب‌کردن را سه مهارت اصلی آموزش در دورۀ ابتدایی بدانیم، خواندن، سنگ زیربنای دو مهارت دیگر است؛ ازاین‌رو، اطلاع‌یافتن از فرایند خواندن و روش‌های آن از مسائل لازم است. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی پیشرفت خواندن در دانش‌آموزان مبتلا به آسیب بینایی پایۀ چهارم ابتدایی و مقایسۀ آن‌ها با دانش‌آموزان هم‌پایه با بینایی هنجار بود.

روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مقایسه‌ای و با استفاده از آزمون دفترچه‌های استاندارد‌شدۀ بین‌المللی پرلز (۲۰۰۶) انجام شد. ۲۷ نفر از دانش‌آموزان پایۀ چهارم ابتدایی در مدارس استثنایی شهرهای تهران و ری و قم به‌روش جامعۀ آماری دردسترس انتخاب شدند. سپس محققان، مقایسه‌ای برقرار کردند بین این دانش‌آموزان با همان تعداد دانش‌آموز با بینایی هنجار از مدارس مجاور که به شکل تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز از روش آماری تی مستقل استفاده شد.

 یافته‌ها: نتایج نشان داد که در سواد خواندن (۰/۰۱۷=P) و درک متون ادبی بین دانش‌آموزان آسیب‌دیدۀ بینایی و دانش‌آموزان با بینایی هنجار تفاوت معنا‌دار وجود دارد (۰/۰۰۷=P)؛ درحالی‌که در درک متون اطلاعاتی تفاوت معنا‌داری بین دانش‌آموزان مبتلا به آسیب بینایی با دانش‌آموزان با بینایی هنجار دیده نشد (۰/۰۵۳=P).

نتیجه‌گیری: آسیب بینایی بر میزان سواد خواندن مؤثر است؛ بنابراین نیاز به توجه ویژه و بازنگری در برنامۀ آموزش خواندن مدارس ویژۀ دانش‌آموزان مبتلا به آسیب بینایی ضروری است. توصیه می‌شود معلمان و مسئولان منابع بیشتری با خط بریل، برای کودکان نابینا فراهم کرده و از روش‌های نوین و تقویتی برای پیشرفت سواد خواندن کودکان استفاده کنند.