هدف: افرادی که خدمات توانبخشی ارائه می کنند به دلیل ارتباط مستمر با مردمی که هر یک به نوعی دچار نقص، ناتوانی و مشکلات همراه آن می باشند، در معرض استرس شغلی مداوم هستند. حال چنانچه با سیاستها و فرآیندهای نامناسب سازمانی نیز مواجه شوند، استرس مضاعف حاصله می تواند بهداشت روانی وسلامت جسمانی آنان را خدشه دار نماید. هدف این مطالعه بررسی نگرش کارکنان این مراکز نسبت به وضعیت عوامل درون سازمانی استرس زا و شدت استرس زائی آنهاست.

روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی جهت تعیین وضعیت سیاستها و فرآیندهای نامناسب استرس‌زای سازمانی و شدت استرس‌زائی هر یک از این عوامل از دیدگاه پرسنل مراکز جامع توانبخشی تحت پوشش بهزیستی استان تهران، از همه کارکنان درخواست شد پرسشنامه‌ای شامل ۳۲ سئوال را تکمیل کنند. اعتبار محتوایی پرسشنامه به تأیید صاحبنظران رسیده و پایایی آن ۰/۸۳ محاسبه شد.

یافته‌ها: بر اساس نتایج بدست آمده، کارکنان بیش از همه با سیاست «ارزیابی غیر واقعی کارکنان» (%۹۸) و فرآیند «نقص معیارهای سنجش عملکرد کارکنان» (%۹۵) روبرو بودند و همچنین در مواجهه با سیاست «عدم تساوی حقوق و مزایای افراد همطراز»(میانگین شدت استرس=۲/۶۴ از ۴) و فرآیند «نقص معیارهای سنجش عملکرد کارکنان» (میانگین شدت استرس=۱/۷۱ از ۴) احساس استرس بیشتری می‌کردند.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش به منظور کاهش استرس پرسنل، بعنوان اولین قدم براصلاح نظام ارزیابی و تدوین معیارهای صحیح برای سنجش عملکرد کارکنان، و اصلاح نظام پرداختها تأکید می‌شود.

هدف در طول بیشتر از سه دهه رفتار سیاسی در سازمان حوزه پژوهش مهمی بوده است. رفتار سیاسی در سازمان اغلب پنهان و تحت تاثیر تفاوت در ادراکات و نگرش های کارکنان است و براساس ماهیت عمل یا درک افراد از واقعیت تعیین می شود. رفتار سیاسی رفتاری عینی است. چنین رفتاری از ادراک فرد و واکنش برای نفع شخصی سرچشمه می گیرد. ادراک سیاست سازمانی این عقیده را منعکس می کند که رفتار سیاسی در یک سازمان خاص متداول است. نتایج پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد این رفتارها بخش اجتناب ناپذیر هر فعالیت انسانی است. کارکنان هنگامی که درباره رفتار سیاسی در محیط کار سوال می شود، اغلب آن را به رفتارهای خویش خدمتی مرتبط می کنند و به عنوان پدیده ای کثیف در نظر می گیرند که اهداف شخصی را به هزینه دیگران محقق می کند. ممکن است برای اهداف سازمان یا افراد مضر باشد. بنابراین، چنین رفتاری تهدید بالقوه ای برای اثربخشی و کارایی سازمانی در نظر گرفته می شود. اگر کارکنان شایسته احساس کنند سیاست های سازمانی او را فریب داده است، ممکن است واکنش های منفی مانند نارضایتی، دلسردی، اضطراب و جابجایی نشان دهد. اغلب پژوهشگران استدلال کرده‌اند که ادراک سیاست استرس زا و مضر است و آثار منفی بالقوه‌ای بر حوزه گسترده ای از پیامدهای کاری و فردی دارد. اگر چه ممکن است سیاست ها هم مثبت و هم منفی ادراک شوند، به سبب قوت سرایت در سازمان و نیز شدت پیامدهای منفی ناشی از سیاست های منفی در هر دو سطح فرد و سازمان بسیاری از پژوهشگران مطالعات خود را روی ادراک منفی سیاست سازمانی و پیامدهای آن متمرکز کرده اند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین ادراک از فضای سیاسی سازمان با تمایل به ترک شغلی، عملکرد شغلی و رفتار شهروندی سازمانی با آزمون نقش میانجی عدالت سازمانی انجام شده است.
روش بررسی این پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده است، که از روش نمونه گیری سرشماری ۲۰۰نفر از کارکنان سازمان بهزیستی و مجتمع‌های آن در استان آذربایجان‌غربی مورد مطالعه قرار گرفتند، از بین همه پرسشنامه ها ۱۸۴ پرسشنامه به دلیل کامل بودن تحلیل شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد ادراک از سیاست سازمانی کاچمر وکارلسون (۱۹۹۷)، عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (۱۹۹۳)، تمایل به ترک شغلی میلر، کاتربرگ و هولین (۱۹۷۹)، عملکرد شغلی ویلیام و اندرسون (۱۹۹۷) و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان پودساکوف وهمکاران (۲۰۰۰) استفاده شد. به منظور ارزیابی روابط بین متغیرهای مکنون و اندازهگیری شده در الگوی مفهومی، از مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها نتایج بررسی‌ها نشان داد که بین متغیرهای سیاست با عدالت (۳۷/۰- =r)، عملکرد شغلی (۱۴/۰- =r) و رفتار شهروندی سازمانی (۲۷/۰- =r) همبستگی منفی و معنی‌دار و با ترک خدمت (۴۵/۰=r) همبستگی مثبت و معنی‌دار هستند. همچنین بین عدالت با عملکردشغلی و رفتار شهروندی سازمانی(۱۲/۰ =r، ۱۱/۰ =r، ۰۱/۰>P) همبستگی مثبت و معنی‌دار می باشد. اما با متغیر تمایل به ترک خدمت همبستگی معنیدار و منفی دارد. میزان همبستگی دو به دو از ۱۱/۰ تا ۴۵/۰ در نوسان است.
نتیجه‌گیری براساس یافته‌های پژوهش نتیجه می‌گیریم که هر گونه افزایش در ادراک سیاست سازمانی همراه با افزایش در تمایل به ترک شغلی و کاهش در عدالت، عملکرد و رفتار شهروندی سازمانی از طرف کارکنان می‌باشد.