هدف بررسی وضعیت سیستم تعادلی و کنترل پوسچرال در افراد با مالتیپل اسکلروزیس مهم و ضروری است. شناسایی و به‌کارگیری ابزار‌های استاندارد می‌تواند راهکاری کاربردی برای برنامه‌ریزی هدفمند در این موضوع باشد. تاکنون ابزارهای متعددی برای بررسی اختلالات تعادل در این بیماران به کار رفته است که هر کدام فقط برای غربالگری مشکلات تعادلی استفاده شده است که تنها پیش‌بینی خطر افتادن را در افراد مسن گزارش می‌دهد. این پرسش‌نامه‌ها نمی‌توانند برای تشخیص علت‌های زمینه‌ساز اختلال تعادل به درمانگر کمک کنند و در هدایت فرایند درمان هدفمند مؤثر نیستند. دکتر هوراک از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ پرسش‌نامه «بِس» را در سامانه‌ آموزش پزشکی مداوم طراحی کرد. با توجه به اینکه این پرسش‌نامه بر اساس نظریه‌ کنترل حرکتی برنشتاین پایه‌ریزی شده است، در آن شش حوزه سیستم تعادل ( محدودیت‌های بیومکانیکی، محدودیت‌های ثبات، تغییر وضعیت‌ها و تنظیمات مبنی بر پیش‌بینی، پاسخ‌های وضعی واکنشی‌ها، جهت‌یابی حسی، ثبات در راه‌رفتن) از طریق ۳۶ سؤال بررسی می‌شود. هدف از پژوهش حاضر پس از تهیه نسخه فارسی پرسش‌نامه، بررسی روایی و پایایی آزمون ارزیابی سیستم‌های تعادلی در افراد با بیماری مالتیپل اسکلروزیس است.
روش بررسی این مطالعه از نوع روش‌شناسی و غیرتجربی است. محقق ابتدا پرسش‌نامه بِس را ترجمه کرد. روایی صوری پرسش‌نامه با نظرسنجی از ۲۱ بیمار مالتیپل اسکلروزیس بررسی شد. روایی محتوایی پرسش‌نامه نیز با نظرسنجی از ۶ متخصص توانبخشی (سه متخصص کاردرمانی و سه متخصص فیزیوتراپی) ارزیابی شد. سپس دو محقق (نویسنده و یک آزمونگر دیگر) برای ۱۱۰ فرد با تشخیص مالتیپل اسکلروزیس و دارای معیار ورود به مطالعه و ساکن شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز شهر تهران، در سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵ پرسش‌نامه بِس و پرسش‌نامه بِرگ را تکمیل کردند. بعد از یک هفته، ۳۶ نفر از افراد ارزیابی‌شده، با پرسش‌نامه بِس برای بررسی پایایی آزمون و بازآزمون مجدداً ارزیابی شدند. با اطلاعات حاصل، همسانی درونی پرسش‌نامه با ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آزمون و بازآزمون با ضریب همبستگی درون‌رده‌ای، پایایی بین دو آزمونگر با محاسبه ضریب همبستگی درون‌رده‌ای و نیز روایی همگرایی بین دو پرسش‌نامه بِس و بِرگ با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد. 
یافته‌ها مختصصان روایی محتوایی پرسش‌نامه (قابل فهم‌بودن و مناسب‌بودن سؤالات و تطبیق واژه‌ها مطابق با فرهنگ) را تأیید کردند که از طریق روش‌های آماری CVR و CVI انجام شده بود ( CVI>۰/۷۹ ،CVR>۰/۹۹). ضریب همبستگی پیرسون بین تمامی حوزه‌های پرسش‌نامه بِس (به جز حوزه دوم) با نمره پرسش‌نامه بِرگ بین ۰/۷۹ تا ۰/۹۳ بود. اعداد از حداقل مقدار قابل قبول یعنی ۰/۷۰ بالاتر هستند و این نشان‌دهنده روایی همگرایی خوب بین این دو پرسش‌نامه است. بعد از حذف بخشی از سؤال ۶ از حوزه دوم، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه‌شده در تمامی حوزه‌ها بین ۰/۷۱ تا ۰/۹۳ یعنی بیشتر از حداقل مقدار قابل قبول (۰/۷۰) بود که این موضوع نشان‌دهنده همسانی درونی خوب است. ضریب همبستگی درون‌رده‌ای بین نمرات دو آزمونگر در شش حوزه بین ۰/۷۶ تا ۰/۹۸ گزارش شد که در تمامی حوزه‌ها بالای ۰/۷۰ بود که نشان‌دهنده وجود پایایی بین دو آزمونگر است. همچنین ضریب همبستگی درون‌رده‌ای با دو مرتبه تکرار برای پایایی آزمون و بازآزمون بین ۰/۸۴ تا ۰/۹۹ بود که بالاتر از ۰/۷۰ (حداقل مقدار قابل قبول) و نشان‌دهنده پایایی آزمون و بازآزمون خوب پرسش‌نامه است.
نتیجه‌گیری بعد از تغییر و حذف بخشی از سؤال ۶ از حوزه دوم نتایج نشان داد پرسش‌نامه بِس برای ارزیابی عملکرد تعادلی در بیماران مالتیپل اسکلروزیس روایی و پایایی خوبی دارد و می‌توان آن را به عنوان ابزاری معتبر، هم در حوزه‌های بالینی (به منظور ارزیابی وضعیت تعادلی این بیماران و برنامه‌ریزی هدفمند درمانی) و هم برای ارتقای پژوهش‌های علمی در بیماران مالتیپل اسکلروزیس به کار برد.

هدف در تعریف انجمن آمریکایی عقب‌ماندگی ذهنی، رفتار انطباقی در ۳ حوزه مهارتی به‌عنوان مجموعه‌ای از مهارت‌های مفهومی، اجتماعی و عملی طبقه‌بندی می‌شود که توسط افراد برای عملکرد در زندگی روزمره آموخته شده است. هدف از این مطالعه تهیه نسخه فارسی و تعیین روایی و پایایی مقیاس رفتار انطباقی درکودکان بود.
روش بررسی پژوهش حاضر یک مطالعه روش‌شناختی بود. فرآیند ترجمه و معادل‌سازی مقیاس رفتار انطباقی براساس پروتکل پروژه بین‌المللی ابزار کیفیت زندگی انجام شد. نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس تا تکمیل حجم نمونه بود. پس از بررسی روایی ظاهری، محتوایی و انجام آزمون مقدماتی، ۲۵۳ نفر از والدین کودکان ۱ تا ۴۲ ماهه شهر تهران جهت بررسی روایی سازه و همخوانی درونی نسخه فارسی مقیاس رفتار انطباقی را تکمیل کردند. جهت تعیین روایی سازه مقیاس، از روش تحلیل عاملی با تحلیل مؤلفه‌های اصلی استفاده شد. به‌منظور تعیین پایایی در دفعات آزمون پس از ۲ هفته ۱۲ نفر از والدین مجدداً این مقیاس را تکمیل کردند. 
یافته‌ها مطلوبیت ترجمه تمام گویه‌ها با استفاده از نظرات گروه خبرگان و روایی ظاهری مناسب با مصاحبه شناختی والدین گروه هدف مشخص شد. ضریب آلفای کرونباخ در خرده‌مقیاس‌های ارتباط برابر با ۰/۹۵۷، استفاده از جامعه برابر با ۰/۹۵۷، عملکردهای قبل از دبستان برابر با ۰/۹۴۳، زندگی در خانه برابر با ۰/۹۶۱، سلامت و ایمنی برابر با ۰/۹۶۰، اوقات فراغت برابر با ۰/۹۵۲، مراقبت از خود برابر با ۰/۹۴۸، خودمدیریتی برابر با ۰/۹۴۷، اجتماعی برابر با ۰/۹۵۴ و حرکتی برابر با ۰/۹۶۲ و درکل مقیاس به میزان برابر با ۰/۹۹۱ به دست آمد. جهت تعیین روایی سازه باتوجه‌به ارزش ویژه و درصد تبیین‌شده توسط عامل نخست مشخص شد که هر خرده‌مقیاس دارای یک مدل تک‌عاملی است. ضریب همبستگی درون‌رده‌ای در ۹ خرده‌مقیاس بیش از۰/۷۵ (خوب) و تنها در خرده‌مقیاس ‌اوقات فراغت ۰/۶۷۵ (متوسط) محاسبه شد.
نتیجه‌گیری باتوجه‌به نتایج مطالعه حاضر می‌توان گفت مقیاس رفتار انطباقی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است و توسط والدین کودکان، به‌راحتی قابل‌اجرا است. بنابراین نسخه فارسی این مقیاس را می‌توان در تحقیقات به‌عنوان ابزار ارزیابی رفتار انطباقی کودکان فارسی زبان به کار برد. 
 

هدف ارزیابی عینی سندرم آشیانه خالی به دلیل گسترش و تأثیر آن بر زندگی والدین سالمند امری مهم می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف ساخت، رواسازی و پایایی پرسش‌نامه سندرم آشیانه خالی درمیان سالمندان طراحی شده است.
روش بررسی مطالعه حاضر یک مطالعه روان‌سنجی است که درآن ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه سندرم آشیانه خالی بررسی شده است. نمونه پژوهش شامل ۱۸۱ نفرسالمند ساکن شهر تهران در سال ۱۴۰۱ است که به‌صورت تصادفی و با مراجعه به درب منازل انتخاب شدند. ساخت پرسش‌نامه در ۴ گام طراحی و اجرا شده است: ۱. بررسی متون نظری فارسی و لاتین و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته از متخصصین؛ ۲. استخراج علائم مرتبط با سندرم آشیانه خالی و تدوین استخرگویه؛ ۳. بررسی روایی‌های صوری و محتوایی؛ ۴. بررسی پایایی و روایی سازه ابزار. به‌منظورانجام روایی محتوایی از شاخص روایی محتوا توسط پانل متخصصین (۶ نفر در حیطه روان‌شناسی، مشاوره و سالمندشناسی) استفاده شد. جهت بررسی پایایی نتایج پرسش‌نامه در طول زمان (۱ هفته) از آزمون همبستگی پیرسون و برای بررسی همسانی درونی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. تجزیه‌و‌تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه ۲۶ و AMOS نسخه ۲۴ انجام شد.
یافته‌ها حد توافق برای روایی محتوا با‌توجه‌به تعداد متخصصین ۹۹/۰ انتخاب شد که براین‌اساس از۴۰ سؤال استخراج‌شده در مرحله بررسی روایی صوری و محتوایی استخر گویه ۲۰ سؤال حد نصاب لازم را کسب نکردند. بعد از اجرای نسخه ۲۰ سؤالی پرسش‌نامه بر روی جامعه هدف، تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد که ۳ خرده‌مقیاس از ابزار مذکور تعیین شد. در این مرحله به دلیل عدم هماهنگی سؤالات با خرده‌مقیاس، ۵ گویه حذف شدند که در‌نهایت پرسش‌نامه ۱۵ سؤالی تدوین شد. ضرایب آلفای کرونباخ به‌دست‌آمده حداقل ۰/۸۰ و حداکثر ۰/۹۳ و آلفای کل ابزار برابر ۰/۸۸ بود که نمایانگر پایایی قابل‌قبول ابزار است و در بخش برازش مدل بارهای عاملی به‌دست‌آمده نیز شاخص‌های نیکویی برازش که شامل RMSEA:۰/۱۳۷ و  CMIN:۴/۴ و CFI:۰/۸۴ هستند، نشان می‌دهند پرسش‌نامه محقق‌ساخته از برازش مناسبی برخوردار است. جمع نمره‌های آزمودنی‌ها در هر سه خرده‌مقیاس عددی بین ۱۵ تا ۹۵ به دست می‌آید. چنانچه نمره آزمودنی در بازه ۱ تا ۳۳ قرار بگیرد، یعنی دارای سندرم آشیانه خالی در درجات ضعیف است. نمرات کسب‌شده در بازه ۳۳/‌۱ تا ۵۵ نشان‌دهنده درجه متوسط و نمره ۱/۵۵ تا ۷۵ درجات بالایی از ابتلا را نشان می‌دهد. در بررسی پایایی زمانی عدد ۰/۹۹۴ به دست آمد که نشان‌دهنده پایایی بالای آزمون است.
نتیجه‌گیری پرسش‌نامه سندرم آشیانه خالی پایایی و روایی مناسبی دارد و می‌تواند جهت ارزیابی این سندرم در مطالعات مختلف مورد استفاده قرار گیرد.