اهداف: افراد با سردرد میگرنی اغلب پاسچری خشک در ناحیه سر و گردن دارند و این مسئله باعث مشکلاتی از قبیل بروز نقاط ماشه‌ای دردناک در این عضلات می‌شود. همچنین این بیماران کاهش دامنه حرکتی گردن، پاسچر نامناسب، هم‌راستا‌نبودن سر و گردن، افزایش حساسیت عضلات گردن و سندرم درد میوفاشیا دارند. بنابراین سندرم درد مایوفاشیال عامل کمک‌کننده به سردرد میگرنی است. این سندرم باعث ایجاد نقاط ماشه‌ای در عضلات گردن می‌شود. تکنیک‌های مختلفی از جمله آزادسازی بافت نرم (عضلات گردن)، امواج فراصوت، گرمادرمانی، لیزردرمانی و سوزن خشک در درمان نقاط ماشه‌ای وجود دارد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تکنیک آزادسازی عضلات منتخب گردن بر شاخص‌های بالینی (فرکانس، شدت و مدت زمان سردرد، تعداد قرص مصرفی، ناتوانی عملکردی و آستانه تحمل فشاری) بیماران سردرد میگرنی بود.
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مداخله‌ای از نوع کارآزمایی بالینی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمام بیماران مبتلا به سردرد میگرنی تشکیل دادند. ۴۰ نفر از بیماران سردرد میگرن (۵۵-۲۵ سال) با درگیری عضلات گردن (عضلات استرنوکلوئیدوماستوئید، ذوزنقه‌ای فوقانی فوقانی و ساب‌اکسیپیتال) به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه کنترل (میانگین و انحراف معیار سنی ۸/۹±‌۳۷/۴۵) و آزمایش (آزادسازی عضلات منتخب گردن) (میانگین و انحراف معیار سنی ۱۱/۲±‌۴۰/۴) قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش، تکنیک را ۶ جلسه، به مدت ۲ هفته (ترکیب درمان نقاط ماشه‌ای و کشش درمانی) دریافت کردند، در حالی که گروه کنترل، ماساژ سطحی پلاسبو دریافت کردند. این مطالعه در مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی شیراز از مرداد تا اسفند ماه سال ۱۳۹۶ انجام شد. متغیرهای بررسی‌شده در این پژوهش فرکانس، شدت و مدت زمان سردرد، تعداد قرص مصرفی، ناتوانی عملکردی و آستانه تحمل فشاری قبل، بعد از درمان و نیز دوره پی‌گیری بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نسخه ۲۳ نرم‌افزار SPSS و آزمون تحلیل واریانس مدل مختلط دوعاملی برای بررسی آثار اصلی دو عامل گروه و زمان بر متغیرهای وابسته استفاده شد. زمانی که اثر اصلی گروه معنی‌دار شد، از آزمون تی مستقل برای بررسی اختلاف میانگین‌ها بین دو گروه موردمطالعه و زمانی که اثر اصلی زمان معنی‌دار شد، از آزمون تی زوجی برای بررسی اختلاف میانگین‌ها در گروه‌ها، قبل و بعد از درمان، قبل و دوره پی‌گیری و نیز بعد از درمان و دوره پی‌گیری استفاده شد. برای تعیین معناداربودن یافته‌ها از لحاظ آماری مقدار (P<۰/۰۵) در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: در ابتدا متغیرهای بررسی‌شده توزیع نرمال داشتند (P<۰/۰۵). بنابراین برای تجزیه و تحلیل متغیرها از آزمون‌های پارامتری استفاده شد. براساس نتایج به‌دست‌آمده، تمامی متغیرهای کمی و کیفی بررسی‌شده قبل از درمان بین دو گروه، تفاوت آماری معنی‌داری نشان ندادند (P<۰/۰۵). گروه آزمایش در فرکانس، شدت و مدت زمان سردرد، تعداد قرص مصرفی، نمره ناتوانی عملکردی و آستانه تحمل فشار نسبت به گروه کنترل، بهبود نشان دادند (P<۰/۰۰۱). همچنین بر اساس آزمون تی زوجی، گروه آزمایش در پارامترهای سردرد، تعداد قرص مصرفی، ناتوانی عملکردی و افزایش آستانه تحمل بعد از مداخله و در دوره پی‌گیری، کاهش معناداری نشان دادند (P<۰/۰۰۱).
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش، تکنیک آزادسازی عضلات منتخب گردن در کوتاه‌مدت، بهبود قابل‌ملاحظه‌ای در نشانه‌های بالینی مانند پارامترهای سردرد، تعداد قرص مصرفی، ناتوانی عملکردی و آستانه تحمل عضلات گردن ایجاد کردند. بنابراین این تکنیک می‌تواند برای درمان بیماران میگرنی با نقاط ماشه‌ای در عضلات استرنوکلوئیدوماستوئید، ذوزنقه‌ای فوقانی و ساب اکسیپیتال استفاده شود.