هدف: تغییر در ساختارهای مغزی به‌هر دلیل، از جمله به‌واسطه عقب‌ماندگی ذهنی به‌ویژه اگر قبل از تکامل فرآیند جانبی‌شدن ایجاد شده باشد، می‌تواند به تغییر نیمکره غالب منجر شود. مقایسه دو شاخص مهم جانبی‌شدنشامل ترجیح دست و پا در کودکان عقب‌مانده‌ ذهنی و کودکان دارای هوش‌بهر به‌هنجار و همچنین والدین آنها هدف این تحقیق می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی، تحلیلی و مقطعی، بر روی 160 کودک با دامنه سنی 7 تا 13 سال شامل 60 دانش‌آموز دختر و پسر عقب‌مانده ذهنی (دارای هوش‌بهر ۵۰ تا ۷۰) با انتخاب تصادفی ساده و 100 کودک دبستانی (دارای هوش‌بهر 85 تا ۱۱۵) با گزینش تصادفی خوشه‌ای و والدین کلیه کودکان انجام شد. ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های دست‌برتری اولدفیلد، پابرتری واترلو و همچنین آزمون ریون جهت تعیین هوش‌بهر کودکان بود. نتایج حاصل با استفاده از روشهای آماری توصیفی و آزمون مجذور خی تجزیه‌وتحلیل شد.

یافته‌ها: میزان راست‌پایی در پدران کودکان عادی ٪87، در مادران آنها ۸۶٪ و در خود کودکان ٪۸۴ بود. همچنین میزان راست‌پایی پدران گروه کم‌توان ذهنی ٪۷۱٫۶، در مادران آنها ٪۷۵، اما در کودک کم‌توان ذهنی ٪۵۰ بود. میزان راست‌دستی در پدران کودکان عادی ۹۱٪، در مادران آنها ٪۸۸ و در کودکان ٪۸۷ و همچنین میزان راست‌دستی در پدران کودکان کم‌توان ذهنی ۸۸٫۳٪، در مادران آنها ٪۸۵٫۲ و در کودک ٪۶۶٫۷ بود. آزمون خی دو بیانگر تفاوتی معنادار بین دست‌برتری (0/013=P) و پابرتری(0/001>P) کودکان عادی و کم‌توان ذهنی بود، اما این تفاوتها میان والدین دو گروه مذکور معنادار نبود. از طرفی، نتایج آزمون خی دو بیانگر تفاوت معناداری میان دست‌برتری (0/009=P) و پابرتری (0/018=P) کودک کم‌توان ذهنی با والدین‌شان بود.

نتیجه‌گیری: عقب‌ماندگی ذهنی می‌تواند منجر به تغییر الگوی دست‌برتری و پابرتری شود، به‌عبارت دیگر عقب‌ماندگی ذهنی الگوی جانبی‌شدن را تغییر می‌دهد.