هدف: پیشرفت در علم پزشکی و موفقیت در افزایش میزان بقای شیرخواران آسیب پذیر مسئله تکامل آتی این کودکان را مطرح کرده است. خطراتی که سلامت کودک را تهدید می کند گاهی از دوران جنینی شروع میشود. این مطالعه با هدف همبستگی حاملگی پر خطر با تأخیر تکاملی کودکان 60-4 ماهه مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان سال 1388 انجام گرفت.

روش بررسی: این مطالعه به شیوه توصیفی بر روی 401 مادر و کودک 60-4 ماهه آنها مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان سال 1388 به روش نمونه گیری چند مرحله ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل فرم اطلاعاتی، چک لیست جمع آوری کننده اطلاعات و آزمون تکاملی "پرسشنامه های سنین و مراحل" بود و اندازه گیری های تن سنجی کودک توسط پژوهشگر با متر و ترازو گرفته شد. سپس داده ها با نرم افزار spss 18 و آزمونهای آماری مجذور کای، T مستقل، من ویتنی و رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد میانگین سنی کودکان در گروه حاملگی کم خطر 16±22 ماه و در گروه حاملگی پرخطر 14.8±18.9 ماه و بیشترین فراوانی جنسیت دختر می باشند. میانگین سنی مادران در حاملگی کم خطر 3.1±26.31 سال و در حاملگی پرخطر 4.7±27.56 سال و بیشترین فراوانی مادران با تحصیلات دبیرستان و شغل خانه دار می باشد. شیوع حاملگی پرخطر در جامعه مورد نظر %92 و شیوع تأخیر تکاملی کودکان %18.7 می باشد. چندقلویی، وزن کم بدو تولد، سقط تکراری، دیابت و اختلالات طبی دوران بارداری همبستگی معناداری با تأخیر تکاملی کودکان داشتند(P<0/04) و در مدل لجستیک متغیرهای جنسیت پسر، وزن کم بدو تولد، ازدواج فامیلی و اختلالات طبی بارداری همبستگی معناداری با تأخیر تکاملی کودکان نشان دادند(P<0/05). همچنین شاخص توده بدنی مادر و وضعیت اقتصادی و اجتماعی مقدار احتمال نزدیک به سطح معناداری داشته اند (P=0/05)و سایر متغیرهای حاملگی پرخطر همبستگی نداشتند (P>0/05). حاملگی پرخطر همبستگی معناداری با تأخیر تکاملی کودکان و حیطه های آن نشان نداد (p=0/06).

نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که احتمال بروز تأخیر تکاملی کودکان به دلیل حاملگی پرخطر کم می باشد، لیکن برخی متغیرهای حاملگی پرخطر همبستگی معناداری با تأخیر تکاملی کودکان داشتند. لزوم تحقیقات بیشتر با توجه به عوامل بیولوژیک، مادری و محیطی توصیه می گردد.