هدف: تزریق بوتولینوم توکسین یکی از روش‌های کاهش اسپاستیسیته و در نتیجه برگرداندن عملکرد اندام فوقانی در افراد سکته مغزی می‌باشد. هدف از این مطالعه موردی، گزارش تأثیر تزریق بوتولینوم توکسین بر روی عملکرد اندام فوقانی بعد از گذشت 16 سال از سکته‌ مغزی می‌باشد.

روش بررسی: بیمار مردی 63 ساله بود که 16 سال پیش دچار سکته مغزی در نیمکره چپ مغز و در نتیجه‌ آن پارزی در دست و بازوی غالب شده است البته بیمار قادر به انجام حرکات ساده در سمت مبتلا بود اما از کندی و سفتی حرکات شکایت داشت. برای درمان اسپاستیسیته از داروی بوتولینوم توکسین نوع A استفاده شد. تزریق در عضلات انتخاب شده اندام فوقانی مبتلا توسط پزشک متخصص و با دوزی خاص براساس حجم هر عضله بین 150-50 واحد انجام شد. بعد از تزریق دارو بیمار به مدت 3 ماه تحت نظر بود و در پایان هر ماه ارزیابی‌های مورد نظر انجام می‌گرفت. با وجود پیشنهاد تیم تحقیقاتی مبنی بر ادامه درمان توانبخشی بیمار بدلایل شخصی در این مدت در هیچ برنامه درمانی شرکت نکرد و ضمنا داروی ضد اسپاستیسیته دیگری نیز دریافت نمیکرد.

یافته‌ها: دامنه‌ حرکتی تمام مفاصل بهبود داشت ولی این بهبودی چشمگیر نبود. بیشترین بهبودی در دامنه‌ حرکتی اکتیو و پاسیو مفاصل متاکارپوفالنژیال دیده شد. در عملکرد اندام فوقانی به میزان قابل توجهی در پایان هر ماه نسبت به شروع درمان پیشرفت حاصل شد. بیشترین بهبودی عملکرد اندام فوقانی مربوط به قسمت دست مقیاس فوگل-میر بود. در پایان ماه اول اسپاستیسیته به میزان قابل توجهی کاهش یافت به طوریکه بیمار با تلاش کمتری نسبت به قبل از تزریق، اکستنشن را در همه مفاصل انجام می‌داد. هر چند که اسپاستیسیته هیچ گاه به حد صفر نرسید.

نتیجه‌گیری: تزریق بوتولینوم توکسین بعد از گذشت 16 سال از سکته مغزی نیز ممکن است باعث بهبود عملکرد دست شود.