دوره 26، شماره 3 - ( پاییز 1404 )                   دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل | برگشت به فهرست نسخه ها

Ethics code: IR.USWR.REC.1402.140

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abolhasani E, Aminian G, Baghaei Roodsari R, Jiryaei Sharahi Z. The Effect of Spandex Anti-friction Pad on Satisfaction, Pain, Balance, and Walking in Unilateral Transtibial Amputees: A Pilot Study. jrehab 2025; 26 (3) :344-359
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3547-fa.html
ابوالحسنی عرفان، امینیان غلامرضا، بقایی رودسری روشنک، جیریایی شراهی زهرا. تأثیر پد ضد‌اصطکاک اسپندکس بر رضایتمندی، درد، تعادل و توانایی راه رفتن در افراد آمپوته زیر زانوی یک‌طرفه: مطالعه پایلوت. مجله توانبخشی. 1404; 26 (3) :344-359

URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3547-fa.html

تأثیر پد ضد‌اصطکاک اسپندکس بر رضایتمندی، درد، تعادل و توانایی راه رفتن در افراد آمپوته زیر زانوی یک‌طرفه: مطالعه پایلوت
عرفان ابوالحسنی1 ، غلامرضا امینیان*2 ، روشنک بقایی رودسری3 ، زهرا جیریایی شراهی4
1- مرکز توانبخشی جمعیت هلال احمر کرج، جمعیت هلال احمر استان البرز، کرج، ایران.
2- گروه ارتوز و پروتز، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ، gholamrezaaminian@yahoo.com
3- گروه ارتوز و پروتز، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
4- گروه ارتوز و پروتز، مؤسسه علمی‌کاربردی هلال احمر، تهران، ایران.
واژه‌های کلیدی: درد، پروتز زیر‌زانو، قطع عضو زیر زانو، پد ضد‌اصطکاک اسپندکس​​​​​​​
متن کامل [PDF 2485 kb]   (36 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (1483 مشاهده)
متن کامل:   (20 مشاهده)
مقدمه
از بین قطع عضو‌های اندام تحتانی، شایع‌ترین آن‌ها قطع عضو زیر‌زانو است که به دلیل بیماری‌های عروقی، مانند دیابت و همچنین تروما در حال افزایش نیز هست [1]. نسبت شیوع قطع عضو زیر‌زانو به بالای زانو 2 به 1 است [2]. خطر ابتلا به زخم و قطع عضو در افراد مبتلا به دیابت نسبت به افراد غیردیابتی بسیار بیشتر است. برآورد شده است که هر 20 ثانیه یک قطع عضو در افراد مبتلا به دیابت در جایی در جهان انجام می‌شود [3]. قطع عضو منجر به معلولیت دائمی می‌شود و فرد آمپوته برای ثبات، تحرک و انجام فعالیت‌های روزمره زندگی به پروتز نیاز پیدا می‌کند [4].
یکی از مفاهیم تأثیر‌گذار بر روی راه رفتن فرد قطع عضو مسئله تعلیق است. سیستم تعلیق یکی از مهم‌ترین اجزای پروتز زیر‌زانو برای نگهداری پروتز بر روی اندام باقی‌مانده در طی فاز معلق بودن اندام تحتانی در راه رفتن است که در سازگاری فرد دارای آمپوتاسیون نقشی اساسی دارد [5-8]. با‌توجه‌به اهمیت سیستم تعلیق پروتز در روند بهبود توان‌بخشی پروتزی، انتخاب سیستم تعلیق مناسب بر‌اساس نیاز‌های عملکردی و انتظارات شخص آمپوته، قدم مهمی به شمار می‌رود [8-10]. برخی از عوارض ناشی از ضعف در سیستم تعلیق، شامل ایجاد درد، زخم پوستی و راه رفتن غیر‌طبیعی به دلیل حرکت پیستونی (حرکت عمودی بین سوکت و اندام باقی‌مانده در طی مراحل ایستایی و معلق بودن اندام در طی راه رفتن) است که منجر به کاهش رضایت و راحتی فرد آمپوته می‌‌شود [11-14]. در‌نتیجه به دنبال شکل‌گیری این عوارض، شاهد کاهش توانایی راه رفتن فرد آمپوته خواهیم بود. این ویژگی همواره به‌عنوان یک فاکتور مهم برای تیم توان‌بخشی جهت بررسی پتانسیل شخص جهت راه رفتن با پروتز اندام تحتانی مورد توجه بوده است [15، 16]. برای غلبه بر عوارض ذکرشده از لایه‌های بینابینی در بین سوکت سخت و اندام باقی‌مانده استفاده می‌شود از مواد مختلف، مانند سیلیکون ساخته می‌شوند و تحت عنوان ژل لاینر معرفی شده‌اند. ژل لاینر یک محصول تجاری گران‌قیمت محسوب می‌شود که دسترسی به آن و توانایی پرداخت هزینه این محصول در کشورهای در‌حال‌توسعه دشوار است [5]. 
سیلیکون خواص مختلفی دارد که به‌عنوان یک ماده، برای ساخت پروتزهای سیلیکونی شناخته شده است؛ برای مثال، در مقایسه با دیگر موادی که در ساخت پروتزها استفاده می‌شود، بیشترین اصطکاک را با پوست دارد [17]. از این افزایش میزان اصطکاک، در بهبود تعلیق ژل لاینرهای سیلیکونی استفاده شده است که باعث چسبندگی بیشتر لاینر به پوست در کل استامپ می‌‌شود. در بین افرادی که از سیستم تعلیق ژل لاینر و پین استفاده می‌کنند گزارش شده است که هنگام راه رفتن و تحرک، زمانی‌که به درجات بالایی از خم شدن زانو نیاز است، مانند نشستن طولانی‌مدت، اصطکاک و استرس در ناحیه قدامی زانو خصوصاً در ناحیه تاندن پاتلا افزایش می‌یابد [18]. این اصطکاک منجر به تغییراتی در پوست می‌شود که در پی آن بافت‌ها سعی می‌کنند از خود در برابر آسیب بیشتر محافظت کنند [19، 20]. این اصطکاک در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به آسیب پوستی و عدم تحمل پروتز توسط آمپوته شود و همچنین باعث ساییدگی و فرسودگی بیشتر ژل لاینر در ناحیه تاندون پاتلار شود که این مسئله می‌تواند مزایای ژل لاینر را تحت‌الشعاع قرار ‌دهد [5، 11، 17]. اصطکاک بیش‌از‌حد و طولانی‌مدت و فشار نقطه‌ای نسبتاً زیاد بین پوست اندام باقی‌مانده و ژل لاینر در این ناحیه می‌تواند در‌نهایت باعث سوراخ شدن آن در محل‌هایی که تحت اصطکاک بیش‌از‌حد هستند، شود [6]. به نظر می‌رسد علت ناراحتی فرد از این اصطکاک، عدم تطابق حرکات پوستی اندام باقی‌مانده و حرکات ژل لاینر است [17]. مشکل ذکر‌شده در ناحیه پاتلا، در آمپوته‌های زیر‌زانو که از سوکت‌های هیبرید استفاده می‌کنند معمولا شایع‌تر است؛ زیرا اساساً، مفهوم سوکت هیبرید یا ترکیبی پروتز زیر‌زانو، ادغام طرح‌های سوکت‌های وزن‌گیرنده از تاندون پاتلا‌ و طرح‌های وزن‌گیرنده از تمام سطح اندام باقی‌مانده‌ است. در‌واقع به‌واسطه وزن‌گیری و درگیری بیشتر ناحیه تاندون پاتلا در سوکت‌های هیبرید در مقایسه با طرح‌های سوکت‌های وزن‌گیرنده از تمام سطح اندام باقی‌مانده، تحمل وزن و اصطکاک بیشتری با ژل لاینر در این ناحیه وجود دارد [5]. 
به نظر می‌رسد، راه‌‌حلی برای کاهش اصطکاک بین پوست و ژل لاینر و کاهش سطح درد در محل‌ رایج اعمال وزن آن، یعنی ناحیه تاندون پاتلا و در‌نتیجه افزایش توانایی راه رفتن و سطح رضایمندی از پروتز نیاز باشد [21]. بر‌اساس جست‌وجوی به‌عمل‌آمده در متون، هیچ مطالعه مشابهی درباره تأثیر پد ضد‌اصطکاک اسپندکس و موارد دیگر بر روی کاهش درد و اصطکاک در ناحیه تاندن پاتلا در فرد آمپوته انجام نشده است. بدین منظور، هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر پدهای ضد‌اصطکاک دو‌لایه ـ که ازنظر ساختار، مواد و طرح ارائه‌شده توسط کمپانی «GlideWear™ Technology» مشابه‌اند ـ بر روی درد، توانایی ایستادن و راه رفتن افراد آمپوته زیر‌زانو یک‌طرفه بود [22] که در ناحیه تاندون پاتلا احساس درد، نارضایتی و اصطکاک در فعالیت‌های روزمره داشتند. بایستی متذکر شد ناحیه اعمال پد ضد‌اصطکاک منطقه‌ای بود و مزیت چسبندگی لاینر به استمپ برای کمک به تعلیق که در بالا ذکر شد را تحت‌الشعاع قرار نمی‌داد. 

روش‌ها
شرکت‌کنندگان
مطالعه حاضر یک مطالعه شبه‌تجربی قبل و بعد در یک گروه است که از تیر ماه سال 1402 تا آذر ماه سال 1402 (معادل جولای 2023 تا دسامبر 2023) در شهر کرج در کشور ایران  انجام شد. جمعیت مورد‌مطالعه، افراد دچار قطع عضو زیر‌زانوی یک‌طرفه با سطح عملکردی K2 و K3 بودند که به مرکز ارتوز و پروتز هلال احمر کرج و تهران مراجعه کرده بودند. در‌مجموع 16 نفر در مطالعه شرکت کردند. معیارهای ورود به مطالعه: آمپوته یک‌طرفه زیر‌زانوی ناشی از تروما [23، 24]، سن 18 تا 60 سال، گذشت حداقل 6 ماه از قطع عضو [24]، یکپارچگی حسی در استمپ، تجربه استفاده از سوکت هیبرید PTB و TSB [25]، تجربه استفاده از ژل لاینر و شاتل لاک [25] و شکایت از درد در ناحیه پاتلا ناشی از اصطکاک با ژل لاینر. همچنین معیارهایی همچون وجود حساسیت تماسی به ژل لاینر، آسیب پوستی به هر دلیلی به غیر از اصطکاک و وجود زخم باز [24] و آمپوتاسیون در اندام فوقانی [25] شرایط عدم ورود به مطالعه بودند. در این مطالعه از نرم افزار جی‌پاور جهت تعیین حجم نمونه استفاده شد (α=0/05 و β=0/2 و نیز P=00/8 و P100/9) و حجم نمونه برابر با 16 نفر تعیین شد. افراد شرکت‌کننده از پروتزی با فیت مناسب و ژل لاینر سالم و متناسب با اندام باقی‌مانده، استفاده می‌کردند. برای همه افراد از قطعات مشابه پروتزی و تنظیم راستای مطلوب هر فرد و مطابق با تنظیم الایمنت پایه در همه ارزیابی‌ها استفاده شد که توسط کارشناس مجرب ارتوز و پروتز تنظیم می‌شد. 

روش بررسی 
جهت اندازه‌گیری درد از مقیاس مقیاس آنالوگ بصری (VAS‌‌) [26، 27]  که نشان‌دهنده یک خط 10 سانتی‌متری چاپ‌شده بر روی یک تکه کاغذ با نشانگرهایی در هر انتها است، استفاده شد. یک انتها وضعیت «بدون درد» و انتهای دیگر «بدترین درد» یا «درد غیر‌قابل‌وصف» را نشان می‌دهد. شخص یک علامت ضربدر روی خط برای نشان دادن شدت درد خود می‌گذارد.
جهت سنجش رضایتمندی از پرسش‌نامه [28] OPUS‌ استفاده شد. در پرسش‌نامه OPUS امتیازبندی پاسخ‌ها براساس 21 پرسش 6 گزینه‌ای، شامل کاملاً موافق نمره 5، موافق نمره 4، نه مخالف /نه موافق نمره 3، مخالف نمره 2، کاملاً مخالف نمره 1 و نمی‌دانم / کاربرد ندارد نمره صفر بود. گزینه نمی‌دانم /کاربردی ندارد، به‌عنوان فاقد اطلاعات در نظر گرفته شد و در نمره‌دهی لحاظ نمی شد. در آزمون از 11 سؤال اول پرسش‌نامه که مربوط به رضایت از پروتز بود، استفاده شد؛ بنابراین امتیاز خام رضایتمندی از وسیله بین 11(حداقل امتیاز) تا 55 (حداکثر امتیاز) محاسبه شد [29]. از افراد خواسته شد تا ابتدا با پروتز زیر‌زانوی خود در مسیر مشخص پارالل در سالن تمرین به‌مدت 3 دقیقه و با سرعت انتخابی خود راه بروند. سپس سؤالات پرسش‌نامه OPUS از آن‌ها پرسیده می‌شد. 
پس از حداقل 10 دقیقه استراحت، مدت‌زمان ایستادن بر روی پای پروتزی توسط آزمون ایستادن روی یک پا روی پروتز (OLSTP‌) [30-32] اندازه‌گیری شد. بر‌این‌اساس از شرکت‌کننده خواسته می‌شد روی سمت پروتزی خود بایستد (پای سالم را با زانوی خم در کنار پای پروتزی بالا نگه دارد) که مدت زمانش توسط کرونومتر ثبت می‌شد. جهت جلوگیری از یادگیری آزمون توسط شرکت‌کنندگان هر آزمون تنها یک بار گرفته شد. برای حفظ ایمنی شرکت‌کنندگان انجام آزمون در کنار دیوار انجام شد تا مانع از زمین افتادن افراد شود. همچنین چندین زیر‌انداز فومی در اطراف شرکت‌کننده قرار داده شد. پس از حداقل 10 دقیقه استراحت، از آن‌ها خواسته می‌شد روی تردمیل با سرعت 4 کیلومتر بر ساعت شروع به راه رفتن کنند. مدت‌زمانی که هر شرکت‌کننده قادر بود در تردمیل راه برود با کرنومتر ثبت شد [33].
در مرحله بعد پدهای ضد‌اصطکاک متناسب با ابعاد فرد شرکت‌کننده و بخش دچار مشکلات پوستی، تهیه و روی پوست اندام باقی‌مانده منطقه کشکک قرار داده شد و ژل لاینر روی پوست کشیده شد. نحوه استفاده از پد ضد‌اصطکاک مطابق با دستورالعمل موجود در تارنمای رسمی [22] شرکت Tamarack® Habilitation Technologies بود (تصویر شماره 1).

پد ضد‌اصطکاک متشکل از 2 لایه پارچه اسپندکس مشابه نمونه خارجی بود که ضریب اصطکاک بین آن دو نزدیک به صفر است. پارچه در نظر گرفته‌شده برای این منظور براساس دستور العمل شرکت مذکور متشکل از 15 درصد اسپندکس یا لایکرا و 85 درصد نایلون است. لغزش 2 لایه روی یکدیگر، نیروهای اصطکاکی و برشی در ناحیه زیر پد را می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد (تصویر شماره 2).

هر شرکت‌کننده به مدت 1 هفته به‌منظور تطابق از پد ضد‌اصطکاک به همراه پروتز خود استفاده کرد. سپس از شرکت‌کنندگان خواسته شد مجدداً برای ارزیابی نهایی مراجعه کنند و تمام ارزیابی‌های مذکور مجدداً انجام و داده‌ها ثبت شد. 

آنالیز داده‌ها
جهت تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 26 استفاده شد. از آزمون کولموگروف اسمیرنف، جهت تطبیق توزیع داده‌های آماری با منحنی توزیع نرمال استفاده شد. برای آنالیز داده‌هایی که از توزیع نرمال تبعیت می‌کردند (رضایتمندی و مدت‌زمان راه رفتن روی تردمیل) از تی زوجی و برای داده‌هایی که نرمال نبودند (درد و مدت‌زمان ایستادن روی پای پروتزی) آزمون ویلکاکسون جهت بررسی تفاوت‌های قبل و بعد از مطالعه با سطح معنی‌داری 95 درصد بهره گرفته شد. 

یافته‌ها
در این مطالعه 11 مرد و 5 زن با میانگین سنی 54/94 سال، وزن 83/19 کیلوگرم و قد 170/25 سانتی‌متر شرکت کردند که در جدول شماره 1 اطلاعات شرکت‌کنندگان شامل درد اولیه، مدت‌زمان استفاده از لاینر و مدت‌زمانی که از قطع عضو گذشته ارائه شده است. 


جدول شماره 2 میانگین و انحراف‌معیار و نتایج مقایسه قبل و بعد از مطالعه برای 2 متغیر رضایتمندی (بر‌اساس نمرات پرسش‌نامه OPUS) و مدت‌زمان راه رفتن روی تردمیل را با استفاده از آزمون تی زوجی نشان می‌دهد.


بعد از استفاده از پد ضد‌اصطکاک، رضایتمندی به‌طور معناداری افزایش و مدت‌زمان راه رفتن روی تردمیل (بر‌حسب ثانیه) نیز افزایش یافت (0/001>P). 
همچنین نتایج مربوط به متغیر درد و زمان ایستادن با استفاده از آزمون ویلکاکسون نشان داد پس از استفاده از پد ضد‌اصطکاک درد به‌طور معناداری کاهش پیدا کرد و مدت‌زمان ایستادن روی پای پروتزی افزایش یافت (0/001>P). جدول شماره 3 میانگین و انحراف‌معیار و نتایج مقایسه قبل و بعد از مطالعه را نشان می‌دهد.


درصد تغییرات هر متغیر بر‌اساس نمره اولیه آن متغیر، در تصویر شماره 3 نشان داده شده است.

همان‌طور که دیده می‌شود پارامتر ایستادن بر روی پای پروتزی بیشترین درصد تغییر را پس از مطالعه به‌طور میانگین در میان شرکت‌کنندگان نشان داده است. متغیر رضایتمندی با اینکه تغییرات معنی‌داری داشت، اما کمترین میزان تغییر را نشان داده است. 

بحث
در این مطالعه اثر پد دو‌لایه ضد‌اصطکاک اسپندکس در کسانی که از پروتز زیر‌زانوی هیبرید استفاده می‌کردند، با هدف کاهش اصطکاک در ناحیه تاندون پاتلا و کشکک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد بعد از 1 هفته استفاده از پد اسپندکس در نقاطی از استمپ که در معرض اصطکاک و فشار بیشتر بودند، یعنی ناحیه تاندن پاتلا، کاهش معنادار درد و افزایش در رضایتمندی کاربران مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد مدت‌زمان راه رفتن کاربران با سرعت 4 کیلومتر بر ساعت بر روی تردمیل و مدت‌زمان ایستادن بر روی پای پروتزی به‌طور معناداری افرایش یافت. 
نتایج یک مطالعه مشابه در‌مورد تأثیر یک دوره آموزشی راه رفتن 4 هفته‌ای نشان داد تحمل وزن استاتیک به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای با سرعت راه رفتن در ارتباط است و همین‌طور درد نیز نقش مؤثری بر سرعت راه رفتن دارد که به علت ارتباط مستقیم راه رفتن با تحمل وزن استاتیک است. البته تحمل وزن استاتیک یک فاکتور پیش‌بینی‌کننده سرعت راه رفتن می‌تواند باشد که از‌طریق کاهش درد تغییر می‌یابد [26]. این مسئله بدین معنی است که کاهش درد، می‌تواند یک فاکتور مهم در ارتباط با فعالیت‌های عملکردی و توانایی راه رفتن شخص ‌باشد. درد به شیوه‌های مختلفی همچون درد اندام باقی‌مانده، درد فانتوم و کمردرد نیز می‌تواند خود را نشان دهد که همه این موارد بر روی مشارکت فرد در فعالیت‌های روزمره مؤثر هستند [27]. با کاهش درد تأثیر مستقیم آن بر روی رضایتمندی افراد آمپوته، قابل‌توجه بود.
مطالعه حاضر نشان داد پد اسپندکس بعد از 1 هفته استفاده، به‌صورت معنی‌داری باعث افزایش سطح رضایتمندی افراد شد. هر‌چند میزان افزایش رضایتمندی با در نظر گرفتن ابزار سنجش مورد‌استفاده، خیلی زیاد نبوده است، اما می‌توان اظهار کرد کاهش اصطکاک، ساییدگی و درد در ناحیه تاندن پاتلا توسط پد اسپندکس، احتمالاً تأثیر مطلوبی بر رضایت شرکت‌کنندگان در این مطالعه داشته است و می‌توان به این نتیجه رسید که این موارد عامل بسیار مهمی در بهبود رضایت فرد آمپوته بوده است. هر‌چند تغییرات از‌نظر امتیاز پرسش‌نامه مورد‌استفاده زیاد نبوده است. البته بایستی در نظر داشت شرکت‌کنندگان تنها 1 هفته از این وسیله استفاده کرده‌اند و احتمالاً تأثیر مستقیم و واضحی بر روی رضایتمندی نداشته است. سایش پوستی از مسائل مهم دیگری است که افراد آمپوته زیر‌زانو به میزان 41 درصد با آن مواجه هستند. همچنین مهم‌ترین مسئله در سوکت‌های هیبرید و تحمل‌کننده وزن در ناحیه تاندون پاتلا، تمرکز فشار به‌صورت نقطه‌ای و اصطکاک و ساییدگی استمپ در مقابل سوکت در ناحیه پاتلا است [29] که بر‌اساس مطالعه حاضر شاید کاهش اصطکاک تا حدودی موجب افزایش رضایت کاربران پروتزی شده است.
در مطالعه مشابه دیگری اثر کاهش فشار تماسی و حساسیت لمسی بر راه رفتن طولانی‌مدت روی تردمیل بررسی شده است. نتایج این مطالعه نشان داد عضلات پلانتار فلکسور سمت سالم دچار خستگی شدند که خود این عامل هم در توانایی راه رفتن شخص جدا از مشکلات سمت پروتزی مؤثر بود. بدین معنی که مشکلات ناشی از عدم توانایی برای وزن‌اندازی بر روی سمت پروتزی در طولانی‌مدت منجر به انتقال وزن به سمت سالم و افزایش ناراحتی در این سمت شده بود [30]. به نظر می‌رسد براین‌اساس با افزایش راحتی و کاهش اصطکاک در افراد شرکت‌کننده در این مطالعه، علاوه بر سمت پروتزی احتمالاً ممکن است فشار کمتری به سمت سالم وارد شده باشد. 
از سوی دیگر نتایج مطالعه حاضر نشان داد ایستادن بر روی پای سمت پروتزی بیشترین درصد تغییرات را در میان دیگر متغیرها داشت (80 درصد تغییر نسبت به میزان اولیه). این امر نشان می‌دهد قدرت تحمل وزن روی پای پروتزی افزایش یافته است که خود نشان‌دهنده کاهش قابل‌توجه فشار و اصطکاک و افزایش راحتی انتهای استمپ است. افزایش تحمل وزن در انتهای استمپ و سوکت و افزایش مدت‌زمان ایستادن روی پای پروتزی تأثیر مستقیمی بر افزایش مدت‌زمان فاز ایستایی بر سمت پروتزی حین راه رفتن دارد و بنابراین می‌تواند منجر به راه رفتن هموارتر در کاربران پروتز شود، اما برای اثبات این موضوع نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی با دوربین‌های آنالیز حرکت است. 
از‌آنجایی‌که کارایی پد ضد‌اصطکاک اسپندکس بر افزایش رضایتمندی و کاهش درد در این مطالعه اولیه نشان داده شد، پیشنهاد می‌شود این مطالعه بر روی مناطق دیگر اندام باقی‌مانده زیر‌ زانو مانند ناحیه پوپلیتئال و دیستال اندام و حتی ناحیه ایسکیال قطع عضو‌های بالای زانو تکرار شود. همچنین روی افراد با تعداد بیشتر و در مدت‌زمان بیشتری انجام شود و سایر متغیرهای مرتبط، مانند عملکرد و فعالیت‌های اساسی روزانه نیز بررسی شود. 

نتیجه‌گیری 
نتایج مطالعه حاضر نشان داد استفاده از پد ضد‌اصطکاک اسپندکس با هدف کاهش فشار و اصطکاک بین سوکت و استمپ، موجب کاهش درد و افزایش رضایتمندی و راحتی کاربران پروتز زیر زانو می‌شود. از‌این‌رو به نظر می‌رسد با کمک پد ضد‌اصطکاک اسپندکس کاربران پروتز زیر زانو قادر باشند مسافت بیشتری راه بروند و سطح عملکرد آن‌ها افزایش یابد، اما اثبات این امر نیاز به بررسی بیشتر و با تعداد کاربران بیشتر دارد. 
یکی از محدودیت‌های مطالعه حاضر عدم وجود مطالعات مشابه با استفاده از پد ضد‌اصطکاک جهت بهبود این پارامترها به دلیل جدید بودن این نوع پد ضد‌اصطکاکی است. اما محدودیت‌های دیگر، شامل تعداد محدود شرکت‌کنندگان بود که ناشی از دسترسی محدود به کاربران پروتز با نوع خاصی از سوکت، یعنی هیبرید همراه با ژل لاینر بود. همچنین بر‌اساس جدول شماره 1 اکثر شرکت‌کنندگان در دهه‌های 50 و 60 سالگی بودند که می‌تواند روی نتایج زمان ایستادن و راه رفتن مؤثر باشد. یکی دیگر از محدودیت‌های مطالعه حاضر عدم کنترل کامل عوامل مداخله‌گر بود. کاربران پروتز ممکن است انواع مختلفی از پروتزها را دریافت کرده باشند که میزان راحتی آن‌ها به عواملی، مانند مهارت پروتزیست نیز وابسته است. از‌آنجایی‌که شرکت‌کنندگان مطالعه حاضر همگی از قبل پروتز داشتند و به دلیل محدودیت بودجه و زمان، امکان ساخت دوباره کامل پروتز برای آن‌ها وجود نداشت، از همان پروتز قبلی استفاده شد که ویژگی‌های آن بر روند مطالعه تأثیر‌گذار بوده است. البته برای کم کردن اثر این مشکل، در این آزمون هر فرد قبل و بعد از دریافت پد اسپندکس مورد آزمون و بررسی قرار گرفته است.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه در کمیته اخلاق دانشگاه علوم توان‌بخشی و سلامت اجتماعی تصویب و موفق به اخذ کد اخلاق IR.USWR.REC.1402.140 شد. مطالعه، پس از اخذ امضای رضایتمندی کتبی از شرکت‌کنندگان و شرح و توضیح مطالعه و همچنین اهداف مطالعه به‌طور کامل برای آنان، شروع شد. کلیه نکات اخلاقی، از قبیل محرمانه ماندن اطلاعات بیماران، اجازه خروج آن‌ها از مطالعه در هر زمان و به هر دلیل، عدم دریافت هزینه پد اسپندکس از آن‌ها و تضمین جبران خسارات احتمالی به آنان رعایت شده است.

حامی مالی
مقاله از پایان‌نامه نویسنده اول، عرفان ابوالحسنی، در مقطع کارشناسی ارشد گروه ارتوز و پروتز دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی شهر تهران استخراج شده است. این مطالعه هیچ‌گونه حامی مالی نداشته و کلیه هزینه‌ها توسط محقق تأمین شده است. 

مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی و تحقیق و بررسی: عرفان ابوالحسنی و روشنک بقایی؛ اعتبار‌سنجی و تحلیل: زهرا جیریایی؛ منابع و نگارش پیش‌نویس: عرفان ابوالحسنی؛ روش‌شناسی، ویراستاری و نهایی‌سازی و نظارت: غلامرضا امینیان.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
از مدیریت هلال احمر شهر کرج که ما را در انجام این مطالعه یاری کردند، تشکر می‌کنیم.





References
  1. Ziegler-Graham K, MacKenzie EJ, Ephraim PL, Travison TG, Brookmeyer R. Estimating the prevalence of limb loss in the United States: 2005 to 2050. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2008; 89(3):422-9. [DOI:10.1016/j.apmr.2007.11.005] [PMID]
  2. Marino M, Pattni S, Greenberg M, Miller A, Hocker E, Ritter S, et al. Access to prosthetic devices in developing countries: Pathways and challenges. Paper presented at: 2015 IEEE Global Humanitarian Technology Conference (GHTC); 2015 October 8; Seattle, USA. [DOI:10.1109/GHTC.2015.7343953]
  3. Modares Sabzevari MH, Anbarian M, Safari MR, Tabatabai SF, Razi M J. [Biomechanical analysis of the effect of solid ankle cushion heel and dynamic feet during running of individuals with unilateral transtibial amputations (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2022; 23(1):126-39. [DOI:10.32598/RJ.23.1.3317.1]
  4. Bacarin TA, Sacco IC, Hennig EM. Plantar pressure distribution patterns during gait in diabetic neuropathy patients with a history of foot ulcers. Clinics. 2009; 64(2):113-20. [DOI:10.1590/S1807-59322009000200008] [PMID]
  5. Baars EC, Geertzen JH. Literature review of the possible advantages of silicon liner socket use in trans-tibial prostheses. Prosthetics and Orthotics International. 2005; 29(1):27-37. [DOI:10.1080/17461550500069612] [PMID]
  6. Gholizadeh H, Abu Osman NA, Eshraghi A, Ali S, Razak NA. Transtibial prosthesis suspension systems: Systematic review of literature. Clinical Biomechanics. 2014; 29(1):87-97. [DOI:10.1016/j.clinbiomech.2013.10.013] [PMID]
  7. Gholizadeh H, Abu Osman NA, Eshraghi A, Ali S, Yahyavi ES. Satisfaction and problems experienced with transfemoral suspension systems: A comparison between common suction socket and seal-in liner. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2013; 94(8):1584-9. [DOI:10.1016/j.apmr.2012.12.007] [PMID]
  8. Kapp S. Suspension systems for prostheses. Clinical Orthopaedics and Related Research. 1999; (361):55-62. [DOI:10.1097/00003086-199904000-00008] [PMID]
  9. Schaffalitzky E, Gallagher P, Maclachlan M, Wegener ST. Developing consensus on important factors associated with lower limb prosthetic prescription and use. Disability and Rehabilitation. 2012; 34(24):2085-94. [DOI:10.3109/09638288.2012.671885] [PMID]
  10. Van de Weg FB, Van der Windt DA. A questionnaire survey of the effect of different interface types on patient satisfaction and perceived problems among trans-tibial amputees. Prosthetics and Orthotics International. 2005; 29(3):231-9. [DOI:10.1080/03093640500199679] [PMID]
  11. Gholizadeh H, Osman NA, Kamyab M, Eshraghi A, Abas WA, Azam MN. Transtibial prosthetic socket pistoning: static evaluation of seal-in(®) x5 and dermo(®) liner using motion analysis system. Clinical Biomechanics. 2012; 27(1):34-9. [DOI:10.1016/j.clinbiomech.2011.07.004] [PMID]
  12. Goswami J, Lynn R, Street G, Harlander M. Walking in a vacuum-assisted socket shifts the stump fluid balance. Prosthetics and Orthotics International. 2003; 27(2):107-13. [DOI:10.1080/03093640308726666] [PMID]
  13. McCurdie I, Hanspal R, Nieveen R. ICEROSS--A consensus view: a questionnaire survey of the use of ICEROSS in the United Kingdom. Prosthetics and Orthotics International. 1997; 21(2):124-8. [DOI:10.3109/03093649709164540] [PMID]
  14. Kristinsson O. The ICEROSS concept: A discussion of a philosophy. Prosthetics and Orthotics International. 1993; 17(1):49-55. [DOI:10.3109/03093649309164354] [PMID]
  15. Newton RL, Morgan D, Schreiber MH. Radiological evaluation of prosthetic fit in below-the-knee amputees. Skeletal Radiology. 1988; 17(4):276-80. [DOI:10.1007/BF00401811] [PMID]
  16. Batten HR, McPhail SM, Mandrusiak AM, Varghese PN, Kuys SS. Gait speed as an indicator of prosthetic walking potential following lower limb amputation. Prosthetics and Orthotics International. 2019; 43(2):196-203. [DOI:10.1177/0309364618792723] [PMID]
  17. Zarezadeh F, Arazpour M, Bahramizadeh M, Mardani MA. [Comparing the effect of new silicone foot prosthesis and conventional foot prosthesis on plantar pressure in diabetic patients with transmetatarsal amputation (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2019; 20(2):124-35. [DOI:10.32598/rj.20.2.124]
  18. Hachisuka K, Nakamura T, Ohmine S, Shitama H, Shinkoda K. Hygiene problems of residual limb and silicone liners in transtibial amputees wearing the total surface bearing socket. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2001; 82(9):1286-90. [DOI:10.1053/apmr.2001.25154] [PMID]
  19. Baars ECT, Dijkstra PU, Geertzen JH. Skin problems of the stump and hand function in lower limb amputees: A historic cohort study. Prosthetics and Orthotics International. 2008; 32(2):179-85. [DOI:10.1080/03093640802016456] [PMID]
  20. Bui KM, Raugi GJ, Nguyen VQ, Reiber GE. Skin problems in individuals with lower-limb loss: Literature review and proposed classification system. Journal of Rehabilitation Research and Development. 2009; 46(9):1085-90. [DOI:10.1682/JRRD.2009.04.0052] [PMID]
  21. Lee Childers W, Wurdeman SR. Transtibial Amputation: Prosthetic Management. In: Krajbich JI, Pinzur MS, Potter BK, Stevens PM, editors. Atlas of Amputations and Limb Deficiencies. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; 2018. [Link]
  22. Tamarack Habilitation Technologies, Inc. How GlideWear™ Works. Minnesota: Tamarack Habilitation Technologies, Inc; 2025. [Link]
  23. Highsmith JM. Skin Problems in the Amputee. In: Krajbich JI, Pinzur MS, Potter BK, Stevens PM, editors. Atlas of Amputations and Limb Deficiencies. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; 2018. [Link]
  24. Li S, Melton DH, Li S. Tactile, thermal, and electrical thresholds in patients with and without phantom limb pain after traumatic lower limb amputation. Journal of Pain Research. 2015; 8:169-74. [DOI:10.2147/JPR.S77412] [PMID]
  25. Kark L, Simmons A. Patient satisfaction following lower-limb amputation: The role of gait deviation. Prosthetics and Orthotics International. 2011; 35(2):225-33. [DOI:10.1177/0309364611406169] [PMID]
  26. Jones ME, Bashford GM, Bliokas VV. Weight-bearing, pain and walking velocity during primary transtibial amputee rehabilitation. Clinical Rehabilitation. 2001; 15(2):172-6. [DOI:10.1191/026921501676151107] [PMID]
  27. Morgan SJ, Friedly JL, Amtmann D, Salem R, Hafner BJ. Cross-sectional assessment of factors related to pain intensity and pain interference in lower limb prosthesis users. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2017; 98(1):105-113. [DOI:10.1016/j.apmr.2016.09.118] [PMID]
  28. Baghbanbashi A, Farahmand B, Azadinia F, Jalali M. Evaluation of user's satisfaction with orthotic and prosthetic devices and services in orthotics and prosthetics center of Iran University of Medical Sciences. Canadian Prosthetics & Orthotics Journal. 2022; 5(1):37981. [DOI:10.33137/cpoj.v5i1.37981] [PMID]
  29. Chatterjee S, Majumder S, RoyChowdhury A, Pal S. Problems with use of trans-tibial prosthesis. Journal of Medical Imaging and Health Informatics. 2016; 6(2):269-84. [DOI:10.1166/jmihi.2016.1686]
  30. Yeung LF, Leung AK, Zhang M, Lee WC. Effects of long-distance walking on socket-limb interface pressure, tactile sensitivity and subjective perceptions of trans-tibial amputees. Disability and Rehabilitation. 2013; 35(11):888-93. [DOI:10.3109/09638288.2012.712197] [PMID]
نوع مطالعه: پژوهشی | موضوع مقاله: اورتز و پروتز
دریافت: 1403/7/2 | پذیرش: 1404/2/21 | انتشار: 1404/7/9
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه آرشیو توانبخشی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Archives of Rehabilitation

Designed & Developed by : Yektaweb