مقدمه 
حرکات بدن برای برقراری ارتباط عمدی، شامل استفاده از انگشتان، دست‌ها، بازوها و سر هستند. حرکت اشاره‌ای به یک مرجع مانند اشیا، افراد و مکان‌ها در محیط نزدیک اشاره دارند [1]. حرکات اشاره‌ای که اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارت‌اند از: رسیدن، اشاره، نشان دادن و دادن (بخشیدن) [2]. تجزیه‌و‌تحلیل رشد سلسله‌مراتبی حرکات اشاره‌ای در کودکان معمولاً در حال رشد از 6 تا 24 ماهگی نشان داد حرکات دستیابی معمولاً بین 6 تا 7 ماهگی ظاهر می‌شوند، زیرا نوزادان به سمت بلند شدن می‌روند. همچنین بین سنین 7 تا 11 ماهگی، نوزادان حرکات دستیابی پیشرفته‌تری، مانند دست گرفتن با تمام دست یا باز و بسته کردن مکرر دست دارند. پیشرفت در دادن، نشان دادن و اشاره کردن معمولاً بین 9 تا 11 ماه اتفاق می‌افتد [3].
اختلال طیف اُتیسم یک اختلال عصبی رشدی است که با چالش‌هایی در ارتباطات اجتماعی، علایق محدود و رفتارهای تکراری شناخته می‌شود. یکی از معیارهای تشخیصی اختلال طیف اُتیسم، اختلال در استفاده از حرکات بدن است [4]. برای کودکان در سنین پایین مبتلا به اختلال طیف اُتیسم، حرکات اشاره‌ای چالش‌برانگیز است [5، 6]. دشواری در حرکات اشاره‌ای در کودکان نوپای مبتلا به اختلال طیف اُتیسم در مقایسه با کودکان نوپا ی با رشد طبیعی شایع‌تر است [7]. نشان داده شده که استفاده از این حرکات توسط کودکانی که مبتلا به اختلال طیف اُتیسم بودند، 12 ماه بعد، علی‌رغم کاهش نرخ، پیش‌بینی‌کننده مؤثری برای واژگان گفتاری آن‌ها بود [6، 8]. 
اکثر مطالعات نشان دادند استفاده از حرکات ارتباطی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم کاهش می‌یابد. به‌عنوان مثال، تورت و آکارلار [9] استفاده از این حرکات را در 3 دسته از کودکان ترکیه‌ای بررسی کردند: کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم، کودکان مبتلا به سندرم داون و کودکان دارای رشد معمول. در این مطالعه، کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم کمترین تعداد استفاده از حرکات اشاره‌ای را نشان دادند. آنان کمتر از کودکان گروه‌های مبتلا به سندرم داون و گروه در حال رشد طبیعی از حرکت اشاره به شی‌ء برای درخواست یک شیء استفاده کردند. مستروگیوپه و همکاران [10] ارتباط اشاره‌ای را در کودکان ایتالیایی مبتلا به اختلال طیف اُتیسم، کودکان مبتلا به سندرم داون و کودکان در حال رشد طبیعی در طول تعامل با مادرشان به مدت 10 دقیقه بررسی کردند. سن تقویمی گروه اختلال طیف اُتیسم بین 30 تا 66 ماه بود. آن‌ها دریافتند کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم به‌طور قابل‌توجهی کمتر از کودکان در حال رشد طبیعی و کودکان مبتلا به سندرم داون حرکات اشاره انجام می‌دهند. 
چوی و همکاران‌ [11] استفاده از حرکات اشاره را در نوزادان در معرض خطر پایین و بالا برای اختلال طیف اُتیسم در آمریکا در سنین 12، 18 و 24 ماهگی در حین تعامل با مراقبانشان از‌طریق بازی بررسی کردند و دریافتند در نوزادانی که بعداً ابتلای آن‌ها به اختلال طیف اُتیسم مشخص شد، تعداد حرکات و ترکیب‌های حرکتی‌گفتاری کمتر بود. همچنین ایجاد حرکات اشاره‌ای، پیش‌بینی‌کننده مهارت‌های درک زبانی آینده آن‌ها بود. میشرا و همکاران [12] ایجاد حرکات اشاره‌ای را در کودکان نوپا‌ی مبتلا به اختلال طیف اُتیسم و گروه کنترل در آمریکا در حین تعامل با مراقبانشان به مدت 10 دقیقه در حین بازی بررسی کردند. در مقایسه با کودکان در حال رشد طبیعی (گروه کنترل)، گروه اختلال طیف اُتیسم تعداد کمتری حرکات اشاره‌ای کلی و زیرمجموعه‌های آن، مانند اشاره، نشان دادن و بخشیدن را نشان دادند. مونیش و همکاران [13] حرکات اشاره را در کودکان تامیل‌زبان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم (سن تقویمی: 2/6 تا 8 سال)، سندرم داون (2/8 تا 8 سال) و کودکان در حال رشد طبیعی بررسی کردند. تمامی 3 گروه از‌نظر سن رشد همسان بودند. در مقایسه با 2 گروه دیگر، کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم از‌نظر فراوانی کلی حرکات اشاره و انواع آن‌ها، از‌جمله اشاره، دادن و نشان دادن، کاهش قابل‌توجهی داشتند.
تحقیقات جامع محدودی در‌زمینه حرکات اشاره در کودکان نوپای هندی در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم‌، به‌ویژه آن‌هایی که از خانواده‌های تامیل‌زبان هستند، انجام شده است. بنابراین مطالعه حاضر به‌منظور بررسی حرکات اشاره در کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم در حین تعامل زوجی والد‌کودک انجام شد. اهداف این مطالعه به این شرح بود: 1. تعیین و مقایسه فراوانی کلی حرکات اشاره در حین تعامل والد‌کودک. 2. تعیین و مقایسه انواع حرکات اشاره در حین تعامل والد‌کودک در کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم و 2 گروه از کودکان در حال رشد طبیعی که از‌نظر سن رشد و سن زبانی همسان بودند.

روش‌ها
این تحقیق یک مطالعه مقطعی بود. 45 کودک در معرض خطر اُتیسم و سالم (30 پسر و 15 دختر) و والدین آن‌ها در این تحقیق شرکت کردند. آن‌ها به 3 گروه از کودکان و والدین تقسیم شدند. گروه در معرض خطر اُتیسم، شامل 15 کودک در معرض خطر اُتیسم در محدوده سنی 12 تا 36 ماه بود. گروه TD-DA متشکل از 15 کودک طبیعی در حال رشد بود که از‌نظر سن رشد و جنسیت با کودکان در معرض خطر اُتیسم همسان بودند. گروه TD-LA متشکل از 15 کودک طبیعی در حال رشد بود که از‌نظر سن زبانی و جنسیت با کودکان در معرض خطر اُتیسم همسان بودند. 90 درصد از والدین مادران بودند. تمامی زوج‌های والد‌کودک هندی بودند و زبان مادری و زبان اصلی ارتباط آن‌ها تامیلی بود. والدین براساس مقیاس وضعیت اجتماعی‌اقتصادی بازنگری‌شده کوپوسوامی [14] به طبقه متوسط اجتماعی‌اقتصادی تعلق داشتند. همچنین از میان والدین، 20 درصد آن‌ها دبیرستان را به پایان رسانده بودند، 60 درصد والدین فارغ‌التحصیل بودند و 20 درصد آن‌ها تحصیلات تکمیلی داشتند.
تشخیص کودکان در گروه در معرض خطر اُتیسم با استفاده از فرم اصلاح‌شده اُتیسم در نوپایان [15] و قضاوت بالینی براساس معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی-ویرایش پنجم(DSM-V) [1] انجام شد. سن رشد با استفاده از آزمون غربالگری رشد (DST)‌ برای تمام کودکان تعیین شد [16] و مشخص شد این سن در محدوده 12 تا 35 ماه بود. روان‌شناسان بالینی ارزیابی‌های فرم اصلاح‌شده اُتیسم در نوپایان و آزمون غربالگری رشد را به‌عنوان بخشی از ارزیابی‌های روتین برای کودکان نوپا انجام دادند.
 ابزار ارزیابی توسعه زبانی [17] برای ارزیابی سن زبانی کودکان مبتلا به اُتیسم که در محدوده سنی 6 تا 18 ماه بودند، استفاده شد. برای انتخاب کودکان نوپای در معرض خطر اُتیسم، از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. کودکان و والدین گروه در معرض خطر اُتیسم از یک مرکز مداخله زودهنگام و توان‌بخشی در جنوب هند جذب شدند. معیارهای ورود به این گروه: کودکان در سنین 12 تا 36 ماه که کمتر از 5 جلسه در مداخله گفتار و زبان شرکت کرده بودند و نیز کودکانی که والدینشان هیچ‌گونه نگرانی خاص در‌مورد مهارت‌های حرکتی، شنوایی، بینایی و شناختی آن‌ها نداشتند. کودکانی که تشنج یا هر وضعیت سندرمی دیگری داشتند و همچنین کودکانی با هر بیماری همراه، از مطالعه خارج شدند. برای گروه های‌ TD-DA و TD-LA، فرم غربالگری معلولیت 10 سؤالی سازمان بهداشت جهانی [15، 18] به تمامی کودکان ارائه شد و آن‌هایی که هیچ نقص ارتباطی، حرکتی یا شناختی / عصبی نداشتند، وارد مطالعه شدند. همچنین فرایند بررسی و اندازه‌گیری مهارت‌های زبانی تمامی کودکان انجام شد و آن‌هایی که سطح زبان متناسب با سن داشتند، در این گروه قرار گرفتند. کودکان مبتلا به تشنج و هرگونه بیماری سیستمیک که نیاز به مراقبت‌های پزشکی مکرر داشتند، از مطالعه خارج شدند.

آزمون‌ها
چک‌لیست اصلاح شده اُتیسم در نوپایان، شامل 20 سؤال بله /خیر است که والدین باید به آن‌ها پاسخ دهند. خطر اُتیسم با پاسخ خیر به تمامی سؤالات به‌جز سؤالات 2، 5 و 12 مشخص شد. همچنین، پاسخ بله به سؤالات 2، 5 و 12 نشان‌دهنده خطر اُتیسم بود.آزمون غربالگری رشد یک ارزیابی سریع و قابل‌اعتماد از هوش برای کودکان در سنین 1 تا 15 سال است که برای ارزیابی مراحل رشد بدون وظایف مبتنی بر عملکرد طراحی شده است. این آزمون شامل 88 سؤال است که در دسته‌های سنی مختلف توزیع شده و شامل توسعه حرکتی، گفتاری و اجتماعی است تا یک نمای کلی از پیشرفت رشد کودکان ارائه دهد. تست اندازه‌گیری مهارت‌های زبانی یک آزمون مبتنی بر عملکرد، مرجع‌محور و استاندارد‌شده است که برای ارزیابی مهارت‌های زبانی (دریافت و بیان) کودکان هندی در سنین نوزادی تا 10 سال طراحی شده است. فرم غربالگری معلولیت 10 سؤالی سازمان بهداشت جهانی یک ابزار غربالگری بالینی فوری است که توسط والدین تکمیل می‌شود. این فرم شامل 10 سؤال است که برای غربالگری ناتوانی‌های رشدی استفاده می‌شود.

روش بررسی حرکات اشاره‌ای 
حرکات اشاره‌ای در طول 10 دقیقه بازی والدین و کودکان بررسی شد. تمامی شرکت‌کنندگان از یک مجموعه استاندارد از اسباب‌بازی‌ها استفاده کردند که شامل 2 عروسک (دختر و پسر)، یک‌سری چای‌خوری، یک توپ، شانه، برس، دوچرخه، ماشین، تلفن و 2 کتاب بود. اسباب‌بازی‌ها شامل مواردی بود که برای کودک آشنا بود و مناسب با انواع فعالیت‌های کودکان در آن سنین بود. والدین آموزش دیدند تا با استفاده از اسباب‌بازی‌های ارائه‌شده، به شیوه‌ای مشابه با آنچه معمولاً در خانه انجام می‌دهند، با کودکان خود بازی کنند. محقق اصلی در کلینیک از دوربین گوشی موبایل با وضوح 20 مگاپیکسل برای ضبط تعاملات والد‌کودک استفاده کرد. حرکات اشاره‌ای و انواع آن که توسط کودکان استفاده می‌شد، با استفاده از نرم‌افزار ایلان کدگذاری شدند [19]. ELAN یک برنامه نرم‌افزاری مبتنی بر کامپیوتر است که امکان تفسیر داده‌های زبانی و حرکتی را از ضبط‌های صوتی و ویدئویی فراهم می‌کند. با استفاده از اصطلاحات استاندارد از‌طریق ارائه واژگان کنترل‌شده و همچنین الگوهای موجود، این برنامه ارائه‌کننده یک زیرساخت فناوری است [20]. با استفاده از این نرم‌افزار، محقق اصلی حرکات اشاره‌ای و انواع آن‌ها را رونویسی و کدگذاری کرد. تعداد هر حرکات اشاره‌ای و انواع آن برای تمامی کودکان در 3 گروه ثبت شد. طرح کلی کدنویسی برای حرکات اشاره‌ای بر‌اساس ادبیات موجود [2، 7، 11] تدوین شد. همچنین زیرمجموعه‌های هر حرکت نیز اضافه شد. زیرمجموعه‌ها شامل حرکات اشاره‌ای شامل دست دراز کردن، اشاره کردن، دادن، درخواست کردن و نشان دادن است. 
دست دراز کردن به معنای عملی است که در آن یک فرد دست خود را با کف باز به سمت یک شخص، شیء یا مکان دیگر دراز می‌کند یا به‌طور مکرر دست را به سمت دیگر باز و بسته می‌کند. در این مطالعه، ما حرکت دست دراز کردن را به 2 نوع تقسیم کردیم: دست دراز کردن به سمت اسباب‌بازی که والد در دست دارد و دست دراز کردن به سمت اسباب‌بازی که والد در دست ندارد. اشاره کردن به‌طور‌کلی به معنی بسط و جداسازی انگشت اشاره است. 2 زیرنوع از اشاره کردن وجود دارد: اشاره دور شامل اشاره‌ای است که با اسباب‌بازی یا شخص تماس برقرار نمی‌کند. اشاره نزدیک شامل اشاره‌ای است که در آن تماس بین انگشت کودک و اسباب‌بازی یا شخص برقرار می‌شود. دادن به معنای عمل ارائه یک اسباب‌بازی به شخص دیگر است. در این مطالعه، ما حرکت دادن را به 2 نوع تقسیم کردیم: دادن اسباب‌بازی به‌طور خودجوش به فرد دیگر و دادن اسباب‌بازی به درخواست فرد دیگر. نشان دادن به عنوان نگه داشتن یا دراز کردن یک اسباب‌بازی به سمت شخص دیگر تعریف شد.
پایایی طبقه‌بندی توسط یک گفتاردرمانگر دوم آموزش‌دیده برای 20 درصد از نمونه‌ها در هر گروه مورد بررسی قرار گرفت. درصد توافق میان کدگذاران برای شناسایی حرکات اشاره‌ای کلی و طبقه‌بندی حرکات اشاره‌ای به انواعی مانند دست دراز کردن، دادن و نشان دادن 77 درصد بود. توافق بین کدگذاران برای شناسایی حرکات اشاره 88 درصد بود. ضریب کاپا کوهن برای متغیرهای زیر تعیین شد: حرکات اشاره‌ای کلی (κ=0/85)، دست دراز کردن (κ=0/73)؛ اشاره کردن (κ=0/85)؛ دادن (κ‌=0/73)؛ نشان دادن (κ=0/65).

تحلیل آماری
در مطالعه حاضر، 3 گروه (در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم، کودکان با رشد طبیعی همسان ازنظر سن رشد و کودکان با رشد طبیعی همسان ازنظر سن زبانی) به‌عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. حرکات اشاره‌ای (دست دراز کردن، اشاره کردن، دادن و نشان دادن) و زیرمجموعه‌های آن به‌عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شدند. توزیع نرمال داده‌ها با استفاده از آزمون شاپیرو ویلک بررسی شد. این امر نیاز به استفاده از آزمون‌های ناپارامتری را ایجاب کرد. بنابراین برای تحلیل تفاوت‌ها بین گروه‌ها، از آزمون رتبه‌ای ویلکاکسون استفاده شد.

یافته‌ها
جدول شماره 1 توزیع سنی والدین و کودکان در 3 گروه را نشان می‌دهد.


جدول شماره 2 تعداد کلی حرکات اشاره‌ای که توسط کودکان در 3 گروه استفاده شده است را نشان می‌دهد.


در طول تعامل زوجی والد‌کودک، تغییرات معناداری در تعداد کلی حرکات اشاره‌ای که توسط کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم و کودکان با رشد طبیعی که در سن رشد و سن زبانی همسان بودند، مشاهده شد. (p‌<0/05) تعداد کلی حرکات اشاره‌ای که توسط کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم در طول تعامل زوجی استفاده شده بود، نسبت به 2 گروه دیگر کمتر بود.
جدول شماره 3 انواع مختلف حرکات اشاره‌ای کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم و گروه‌های کودکان با رشد طبیعی همسان از‌نظر سن زبانی و رشدی را نشان می‌دهد.


در گروه کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم، میانگین تعداد حرکات دست دراز کردن بیشتر بود (9/63±‌15/13) و پس از آن حرکات اشاره (1/69±1/2) در رتبه بعدی قرار داشت و سپس حرکات دادن (0/91± 0/86). کمترین استفاده مربوط به حرکات نشان دادن بود (0/4±0/2). زیرنوع‌های حرکات اشاره‌ای کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم متتفاوت بودند؛ حرکات اشاره دور (0/5±0/2) کمتر از حرکات اشاره نزدیک (1/30±1) مشاهده شد. در حرکات دست دراز کردن و زیرمجموعه‌های آن (رسیدن به سمت اسباب‌بازی در دستان والد و رسیدن به سمت اسباب‌بازی که در دست والد نیست)، تغییر معناداری در میان 3 گروه کودکان مشاهده نشد. اما در دادن و زیرنوع‌های آن (دادن اسباب‌بازی به درخواست دیگری و دادن خودجوش اسباب‌بازی به دیگری) و نشان دادن، تغییر معناداری در میان 3 گروه وجود داشت. بنابراین به‌جز دست دراز کردن، کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم کمتر از 2 گروه دیگر کودکان با رشد طبیعی از حرکات اشاره‌ای استفاده کردند.

بحث
این مطالعه آینده‌نگر با هدف بررسی و مقایسه استفاده از حرکات اشاره در کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم‌ و 2 گروه از کودکان با رشد طبیعی‌ همسان بر‌اساس سن رشد و زبانی، در حین تعامل والدکودک انجام شد. کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم تعداد کمتری حرکات اشاره نسبت به 2 گروه دیگر کودکان با رشد طبیعی داشتند که با مطالعات قبلی همخوانی دارد [7، 10، 11، 12]. حرکات اشاره برای ارتباط پیش‌زبانی در نوزادان مهم هستند، زیرا قبل از زبان بیانی ظاهر می‌شوند، به نوزادان اجازه می‌دهند به روش‌های پیچیده ارتباط برقرار کنند و ارتباط نزدیکی با ظهور کلمات اولیه و ساختارهای نحوی ساده که در‌نهایت ظاهر می‌شوند، دارند. بین حرکات اشاره و پیدایش زبان ارتباط نزدیکی وجود دارد [21]. در کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم‌، کاهش استفاده از حرکات اشاره می‌تواند بر رشد ارتباط هدفمند تأثیر بگذارد. از‌آنجا‌که حرکات اشاره و توسعه زبان به‌طور تنگاتنگی به هم مرتبط هستند، پیدایش زبان ممکن است تحت تأثیر کاهش استفاده از حرکات اشاره در کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم قرار گیرد.
تغییر معنی‌داری در استفاده از حرکت دست برای رسیدن و انواع آن (رسیدن به سمت اسباب‌بازی در دستان والد و رسیدن به سمت اسباب‌بازی که در دست والد نیست) در بین 3 گروه مشاهده نشد که این یافته با ادبیات قبلی همخوانی دارد [10]. حرکت دست برای رسیدن به‌عنوان یک حرکت ابتدایی در نظر گرفته می‌شود که تعداد آن زمانی که حرکات دیگر و زبان توسعه می‌یابند، کاهش می‌یابد [22]. در این مطالعه، کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم دارای نقص‌های ارتباطی و سطح زبان پایین بودند و از تعداد کمتری از سایر حرکات اشاره استفاده کردند. بنابراین حرکت دست برای رسیدن بیشتر از سایر انواع حرکات اشاره (دادن، نشان دادن و اشاره کردن) مشاهده شد. تعداد کمتر استفاده از اشاره کردن توسط کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم نسبت به 2 گروه دیگر با ادبیات قبلی همخوانی دارد که نشان دادند استفاده از حرکت اشاره در کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم نسبت به کودکان با رشد طبیعی‌ دچار اشکال است [7، 10-12]. 
ژست اشاره به‌عنوان اولین گام به‌سوی نمادسازی واقعی در نظر گرفته می‌شود [23]. اختلال طیف اُتیسم با دشواری در استفاده از نگاه چشمی و اشاره برای ارتباط غیرکلامی مشخص می‌شود و افراد مبتلا به اُتیسم همچنین دارای رشد زبان غیر‌طبیعی هستند [24]. همچنین کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم تغییراتی در زیرمجموعه‌های حرکات اشاره نشان دادند و اشاره دور کمتر از اشاره نزدیک مشاهده شد. یکی از دلایل ممکن برای این تفاوت می‌تواند این باشد که در طی رشد، اشاره به دور دیرتر از اشاره به نزدیک ظاهر می‌شود [25]. همچنین اشاره به دور شامل یک مکانیسم شناختی پیشرفته‌تر نسبت به اشاره به نزدیک است [26].
کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم‌ نسبت به 2 گروه دیگر تعداد کمتری بخشش داشتند. علاوه‌براین آن‌ها تعداد کمتری از زیرمجموعه‌های بخشش، مانند دادن اسباب‌بازی به والدین به محض درخواست آن‌ها و دادن اسباب‌بازی به یک فرد به درخواست او نشان دادند که نشان‌دهنده نقص‌های آن‌ها در توجه مشترک / تعامل اجتماعی و درک قوانین ارتباطی در طول تعامل است. در‌حالی‌که کودکان با رشد طبیعی همسان در‌مورد سن رشد و سن زبانی، در طول تعامل، توجه مشترک با والدین برقرار کردند. 
علاوه‌بر‌این در این مطالعه، کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم‌ توانایی کمتری در استفاده از نشان دادن داشتند که این یافته‌ با تحقیقات قبلی همخوانی دارد [11]، [12]. تعداد دفعات نشان دادن احتمالاً متمایز‌کننده نوزادان با خطر بالا که بعداً به اختلال طیف اُتیسم مبتلا می‌شوند از نوزادانی است که ممکن است احتمالاً دارای تأخیر رشد زبانی یا مشکلات خفیف در مهارت‌های اجتماعی باشند [27]. در میان خواهر و برادرهای نوزادان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم، نشان دادن ممکن است نشانگر دقیق‌تری از اختلال طیف اُتیسم نسبت به اشاره باشد. نشان دادن، برخلاف اشاره، به‌منظور شروع یک تجربه اجتماعی مشترک طراحی شده است تا بیان نیاز [27]. در مطالعه ما، کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم عمدتاً از حرکات اشاره برای درخواست، بیشتر از به اشتراک گذاشتن علایق استفاده کردند. در میان حرکات اشاره، نشان دادن کمترین استفاده را توسط کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم داشت. به همین دلیل، تحقیق ما به مجموعه دانش موجود درمورد تعداد نشان دادن در میان کل حرکات اشاره‌ که توسط کودکان در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم استفاده می‌شود، افزوده است.
تعداد کمی از مطالعات بر اهمیت حرکات ارتباطی ارجاعی، ازجمله اشاره، بخشیدن و نشان دادن که با یادگیری واژگان مرتبط هستند، تأکید کرده‌اند. این حرکات ممکن است پیش‌بینی‌کننده‌ توانایی‌های زبانی در آینده عمل کنند [28, 29]. بنابراین مهارت‌های زبانی ناکافی در این کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم نیز می‌تواند با کاهش استفاده از حرکات اشاره، بخشیدن و نشان دادن در مقایسه با 2 گروه کنترل دیگر مرتبط باشد. 

نتیجه‌گیری
مطالعه حاضر نشان داد کودکان هندی نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم در شرایط طبیعی تعداد کمی حرکات اشاره‌ای دارند. نتایج این تحقیق بر اهمیت شناسایی حرکات اشاره‌ای و توانایی‌های ارتباطی در کودکان نوپای در معرض خطر اختلال طیف اُتیسم تأکید می‌کند و نشان می‌دهد این شناسایی می‌تواند به برنامه‌ریزی مؤثرتر برای ارزیابی و مداخله کمک کند. 

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه در کمیته اخلاق انسانی نهادی دانشکده پزشکی و بیمارستان سری بالاجی (002-SBMCH-IHEC-2023-1944) تأیید شده است. قبل از مطالعه، والدین رضایت آگاهانه خود را اعلام کردند.

حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمانی‌های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.

مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی و نظارت: مونی‌ش وی و م.ک. راجاسکار؛ روش‌شناسی: مونی‌ش وی و س. پاولین آروکیای کاترین؛ جمع‌آوری داده‌ها و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: مونی‌ش وی؛ تحقیق، نگارش - پیش‌نویس اصلی، و نگارش - بررسی و ویرایش، و منابع: همه نویسندگان.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
نویسندگان صمیمانه از همه شرکت‌کنندگان به خاطر وقت و حمایت ارزشمندشان در این مطالعه تشکر می‌کنند.
 

References
1.Bates E, Camaioni L, Volterra V. The acquisition of performatives prior to speech. Merrill-Palmer Quarterly of Behavior and Development. 1975; 21(3):205-26. [Link]
2.Iverson JM, Thal D, Wetherby A, Warren S, Reichle J. Communicative transitions: There’s more to the hand than meets the eye. Transitions in Prelinguistic Communication. 1998; 7:59-86. [Link]
3.Crais E, Douglas DD, Campbell CC. The intersection of the development of gestures and intentionality. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 2004; 47(3):678-94.[DOI:10.1044/1092-4388(2004/052)] [PMID]
4.American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Virginia: American Psychiatric Association; 2013. [Link]
5.Shumway S, Wetherby AM. Communicative acts of children with autism spectrum disorders in the second year of life. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 2009; 52(5):1139-56. [DOI:10.1044/1092-4388(2009/07-0280)] [PMID]
6.Özçalışkan Ş, Adamson LB, Dimitrova N. Early deictic but not other gestures predict later vocabulary in both typical development and autism. Autism. 2016; 20(6):754-63. [DOI:10.1177/1362361315605921] [PMID]
7.Manwaring SS, Stevens AL, Mowdood A, Lackey M. A scoping review of deictic gesture use in toddlers with or at-risk for autism spectrum disorder. Autism & Developmental Language Impairments. 2018; 3. [DOI:10.1177/2396941517751891]
8.Gulsrud AC, Hellemann GS, Freeman SF, Kasari C. Two to ten years: Developmental trajectories of joint attention in children with ASD who received targeted social communication interventions. Autism Research. 2014; 7(2):207-15. [DOI:10.1002/aur.1360] [PMID]
9.Toret G, Acarlar F. Gestures in Prelinguistic Turkish children with Autism, Down Syndrome, and Typically Developing Children. Educational Sciences: Theory and Practice. 2011; 11(3):1471-8. [Link]
10.Mastrogiuseppe M, Capirci O, Cuva S, Venuti P. Gestural communication in children with autism spectrum disorders during mother-child interaction. Autism. 2015; 19(4):469-81. [DOI:10.1177/1362361314528390] [PMID]
11.Choi B, Shah P, Rowe ML, Nelson CA, Tager-Flusberg H. Gesture development, caregiver responsiveness, and language and diagnostic outcomes in infants at high and low risk for autism. Journal of Autism and Developmental Disorders. 2020; 50(7):2556-72. [DOI:10.1007/s10803-019-03980-8] [PMID]
12.Mishra A, Ceballos V, Himmelwright K, McCabe S, Scott L. Gesture production in toddlers with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders. 2021; 51(5):1658-67. [DOI:10.1007/s10803-020-04647-5] [PMID]
13.Monish V, Catherine SP, Rajasekar MK. Deictic Gesture Production in Children with Autism Spectrum Disorder, Down Syndrome, and Typically Developing Children During Dyadic Interaction. Journal of Indian Association for Child and Adolescent Mental Health. 2024; 24(4):344-51. [DOI:10.1177/09731342241261493]
14.Sharma R. Revised Kuppuswamy’s Socioeconomic Status Scale: Explained and Updated. Indian Pediatrics. 2017; 54(10):867-70. [PMID]
15.Robins DL, Fein D, Barton ML, Green JA. The Modified Checklist for Autism in Toddlers: an initial study investigating the early detection of autism and pervasive developmental disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders. 2001; 31(2):131-44. [DOI:10.1023/A:1010738829569] [PMID]
16.Bharat Raj J. Developmental screening test (DST). Mysore, Karnataka, India: Swayamsiddha; 1983. [Link]
17.Lakkanna S, Venkatesh K, Bhat JS. Assessment of language development. Bakersfield, CA: Omni Therapy Services; 2008.
18.Singhi P, Kumar M, Malhi P, Kumar R. Utility of the WHO Ten Questions screen for disability detection in a rural community-the north Indian experience. Journal of Tropical Pediatrics. 2007; 53(6):383-7. [DOI:10.1093/tropej/fmm047] [PMID]
19.Max Planck Institute for Psycholinguistics. ELAN [computer program]. Version 6.5. Nijmegen: Max Planck Institute for Psycholinguistics; 2023. [Link]
20.Lausberg H, Sloetjes H. Coding gestural behavior with the NEUROGES-ELAN system. Behavior Research Methods. 2009; 41(3):841-9. [DOI:10.3758/BRM.41.3.841] [PMID]
21.Liszkowski U. Deictic and other gestures in infancy. Acción Psicológica. 2010; 7(2):21-33. [Link]
22.Blake J, Dolgoy SJ. Gestural development and its relation to cognition during the transition to language. Journal of Nonverbal Behavior. 1993 ; 17:87-102. [DOI:10.1007/BF01001958]
23.Werner H, Kaplan B. Symbol formation: An organismic-developmental Approach to Language Development and the Expression of Thought. New York, NY: Wiley; 1963. [Link]
24.American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2000. [Link]
25.Butterworth G. Pointing is the royal road to language for babies. In: Pointing: Where language, culture, and cognition meet. New York: Psychology Press; 2003. [Link]
26.Ramos-Cabo S, Vulchanov V, Vulchanova M. Different ways of making a point: A study of gestural communication in typical and atypical early development. Autism Research. 2021; 14(5):984-96. [DOI:10.1002/aur.2438]
27.Clements C, Chawarska K. Beyond pointing: development of the “showing” gesture in children with autism spectrum disorder. Yale Review of Undergraduate Research in Psychology. 2010; 2:1-1. [Link]
28.Thal D, Bates E. Language and gesture in late talkers. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1988; 31(1):115-23. [DOI:10.1044/jshr.3101.115] [PMID]
29.Thal DJ, Tobias S. Communicative gestures in children with delayed onset of oral expressive vocabulary. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 1992; 35(6):1281-9. [DOI:10.1044/jshr.3506.1289] [PMID]