Mendeley  

Zotero  

Tajik Z, Pourmohamadreza-Tajrishi M, Posht Mashhadi M, Bidhendi Yarandi R. Investigating the Effectiveness of Cogniplus Cognitive Training Program on Social Cognition (Theory of Mind) in 6- to 8-year-old Children With Autism Spectrum Disorder. jrehab 2024; 25 (2) :208-231
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3406-fa.html

هدف اتیسم از شایع‌ترین اختلالات عصبی‌تحولی است و مشکلاتی در شناخت اجتماعی، ارتباط و درک احساسات خود و دیگران به وجود می‌آورد و تأثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد دارد. پژوهش حاضر به‌منظور تعیین اثربخشی برنامه آموزشی شناختی کاگنی‌پلاس، بر شناخت اجتماعی (نظریه ذهن) کودکان دچار اختلال طیف اتیسم انجام شد.
روش بررسی در یک مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون و گروه کنترل، همراه با پیگیری 2 ماهه، از کودکان 6 تا 11 سال دچار اختلال طیف اتیسم در شهرری که به یکی از مراکز توان‌بخشی اتیسم ارجاع شده بودند، 65 کودک (44 پسر و 21 دختر) از یک مرکز، به شیوه در‌دسترس، انتخاب و با استفاده از پرسش‌نامه غربالگری طیف اتیسم، ارزیابی شدند. 50 کودک (33 پسر و 17 دختر) دارای نمره 19 و بالاتر در پرسش‌نامه، تشخیص اتیسم با عملکرد بالا گرفتند و با‌توجه‌به معیارهای ورود (برخورداری از توانایی کلام، عدم وجود کم‌توانی حرکتی، هوشی و آسیب‌های بینایی و شنوایی)، انتخاب و بر‌اساس سن، همتا شدند. سپس به تصادف و تعداد مساوی در 2 گروه آزمایشی و کنترل، قرار گرفتند. والدین، آزمون نظریه ذهن را تکمیل کردند. گروه آزمایشی در 20 جلسه (2جلسه در هفته، هر جلسه 30 دقیقه) به مدت 10 هفته، در برنامه آموزشی شناختی کاگنی‌پلاس به‌طور انفرادی، شرکت کردند، ولی گروه کنترل فقط خدمات رایج (کار‌درمانی، گفتار‌درمانی، هنر‌درمانی و موسیقی‌درمانی) را دریافت کردند. والدین در آخرین جلسه و 2 ماه پس از آن، ‌آزمون نظریه ذهن را تکمیل کردند. داده‌ها به‌وسیله تحلیل همبستگی، تحلیل رگرسیون و معادلات برآوردیابی تعمیم‌یافته در محیط SPSS نسخه 27 تجزیه‌و‌تحلیل شدند. 
یافته‌ها نتایج تحلیل معادلات برآوردیابی تعمیم‌یافته نشان داد برنامه آموزشی شناختی کاگنی‌پلاس موجب بهبود شناخت اجتماعی (سطح کلی نظریه ذهن، سطح مقدماتی و سطح واقعی) شد و با‌توجه‌به ضرایب بتا می‌توان بیان کرد که تغییر به میزان 2/9، 3/08 و 0/96 به ‌ترتیب برای کل نظریه ذهن، سطح مقدماتی و سطح واقعی نظریه ذهن، ناشی از دریافت برنامه آموزشی شناختی کاگنی‌پلاس است و تغییرات پس از 2 ماه، پایدار ماند.
نتیجه‌گیری با‌توجه‌به تأثیر مثبت برنامه آموزشی شناختی کاگنی‌پلاس بر شناخت اجتماعی، می‌توان نتیجه گرفت استفاده از برنامه کاگنی‌پلاس می‌تواند نیاز درمانگرانی را که دارای بینش‌های جدید شناختی به آموزش هستند رفع کند. همچنین اجرای چنین برنامه‌هایی می‌تواند به بهبود شناخت اجتماعی کودکان دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا در موقعیت‌های واقعی زندگی کمک کند.