دوره 23، شماره 3 - ( پاییز 1401 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mokhtari F, Kazemi Y, Feizi A, Dale P. Psychometric Properties of the MacArthur-Bates Communicative Development Inventories-III (CDI-III) in 30 to 37 Months Old Persian-Speaking Children. jrehab 2022; 23 (3) :372-391
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2961-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2961-fa.html
مختاری فرزانه، کاظمی یلدا، فیضی آوات، دیل فیلیپ. ویژگی‌های روان‌سنجی فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز (CDI-III) در کودکان 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان. مجله توانبخشی. 1401; 23 (3) :372-391
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2961-fa.html
فرزانه مختاری1 
، یلدا کاظمی* 2، آوات فیضی3 ، فیلیپ دیل4
، یلدا کاظمی* 2، آوات فیضی3 ، فیلیپ دیل4
1- گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
2- گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران. ،kazemi@rehab.mui.ac.ir
3- گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
4- گروه علوم گفتار و شنوایی، دانشکده علوم گفتار و شنوایی، دانشگاه نیومکزیکو، آلبوکرکی، آمریکا
2- گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران. ،
3- گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
4- گروه علوم گفتار و شنوایی، دانشکده علوم گفتار و شنوایی، دانشگاه نیومکزیکو، آلبوکرکی، آمریکا
چکیده: (2649 مشاهده)
هدف: مهارت‌های اولیه زبان، پیش‌بینی‌کننده مهارت‌های زبان و سوادآموزی در آینده است. به همین دلیل غربالگری و ارزیابی مهارت‌های زبانی در سنین اولیه کودکی، اهمیت بالایی دارد. یکی از روش‌های کارا و هزینه-اثربخش ارزیابی مهارت‌های زبانی کودکان در سنین اولیه کودکی، استفاده از ابزارهای مبتنی بر گزارش والدین است. از میان آن‌ها، «فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز» پرکاربردترین ابزاری است که در بیش از 70 زبان زنده دنیا استفاده شده است. هدف اصلی این مطالعه تدوین فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز به زبان فارسی و تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی شامل روایی صوری، محتوایی و ثبات درونی برای کودکان 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان ایرانی بود.
روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی روش‌شناختی از نوع اعتبارسنجی ابزارها، نسخه بومی‌سازی‌شده فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز به زبان فارسی تهیه شد. در مرحله اول، فرم، به فارسی تطبیق داده شد و از روش دلفی برای تعیین لیست گویه‌های نیمه‌نهایی استفاده شد. روایی صوری و محتوایی فرم فارسی از‌طریق نظرسنجی از 10 نفر از آسیب‌شناسان گفتار و زبان با حداقل 3 سال سابقه کار بالینی درزمینه اختلالات و رشد زبان کودک انجام شد. فرم نهایی براساس نتایج نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی گویه‌ها تدوین شد. فرم نهایی شامل 3 بخش واژگان، جملات و استفاده از جملات بود. از والدین 356 کودک 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان که به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از مراکز بهداشت شهر اصفهان انتخاب شده بودند، خواسته شد تا فرم را کامل کنند. ثبات درونی با ضریب کودر-ریچاردسون و همبستگی با ضریب اسپیرمن بررسی شد.
یافته‌ها: در فرم نهایی، گویه‌هایی که از مقادیر شاخص روایی محتوایی بیشتر یا مساوی 0/7 و نسبت روایی محتوایی بیشتر یا مساوی 0/6 برخوردار بودند باقی ماندند و سایر گویه‌ها براساس پیشنهادات اعضای پنل تخصصی و توسعه‌دهندگان فرم، بازبینی یا حذف شدند. در نهایت فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز فارسی شامل 100 واژه، 22 جفت جمله و 16 سؤال درباره استفاده از جملات بود. برای بررسی ثبات درونی، 356 کودک (میانگین و انحراف معیار سنی= 34/03 ±2/12) وارد مطالعه شدند.براساس دستورالعمل فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز انگلیسی، داده‌ها به تفکیک 4 گروه سنی در بازه‌های دوماهه30 و 31، 32 و 33، 34 و 35، و 36 و 37 دسته‌بندی شدند. ثبات درونی کل فرم برابر با 0/97 و ثبات درونی بخش واژگان، جملات و استفاده از جملات به ترتیب 0/98، 0/88 و 0/88 به دست آمد. مقادیر همبستگی اسپیرمن بین نمرات بخش‌های فرم با هم و هر بخش با سن نشان داد بین بخش‌های فرم، همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. همچنین بین سن و نمرات هر 3 بخش فرم، همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد که به معنای حساسیت فرم نسبت به افزایش تعداد واژگان بیانی، افزایش پیچیدگی دستوری جملات و استفاده مناسب از جملات با افزایش سن است.
نتیجه‌گیری: فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز فارسی از روایی صوری، محتوایی و ثبات درونی خوبی برخوردار است. به‌طوری‌که می‌توان از آن به‌عنوان غربالگری کفایت زبانی کودکان 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان استفاده کرد. از نمرات میانگین و انحراف معیار ارائه‌شده در این مطالعه می‌توان برای مقایسه کودکانی که مشکوک به نقایص زبانی در این محدوده سنی هستند، بهره برد.
روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی روش‌شناختی از نوع اعتبارسنجی ابزارها، نسخه بومی‌سازی‌شده فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز به زبان فارسی تهیه شد. در مرحله اول، فرم، به فارسی تطبیق داده شد و از روش دلفی برای تعیین لیست گویه‌های نیمه‌نهایی استفاده شد. روایی صوری و محتوایی فرم فارسی از‌طریق نظرسنجی از 10 نفر از آسیب‌شناسان گفتار و زبان با حداقل 3 سال سابقه کار بالینی درزمینه اختلالات و رشد زبان کودک انجام شد. فرم نهایی براساس نتایج نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی گویه‌ها تدوین شد. فرم نهایی شامل 3 بخش واژگان، جملات و استفاده از جملات بود. از والدین 356 کودک 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان که به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از مراکز بهداشت شهر اصفهان انتخاب شده بودند، خواسته شد تا فرم را کامل کنند. ثبات درونی با ضریب کودر-ریچاردسون و همبستگی با ضریب اسپیرمن بررسی شد.
یافته‌ها: در فرم نهایی، گویه‌هایی که از مقادیر شاخص روایی محتوایی بیشتر یا مساوی 0/7 و نسبت روایی محتوایی بیشتر یا مساوی 0/6 برخوردار بودند باقی ماندند و سایر گویه‌ها براساس پیشنهادات اعضای پنل تخصصی و توسعه‌دهندگان فرم، بازبینی یا حذف شدند. در نهایت فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز فارسی شامل 100 واژه، 22 جفت جمله و 16 سؤال درباره استفاده از جملات بود. برای بررسی ثبات درونی، 356 کودک (میانگین و انحراف معیار سنی= 34/03 ±2/12) وارد مطالعه شدند.براساس دستورالعمل فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز انگلیسی، داده‌ها به تفکیک 4 گروه سنی در بازه‌های دوماهه30 و 31، 32 و 33، 34 و 35، و 36 و 37 دسته‌بندی شدند. ثبات درونی کل فرم برابر با 0/97 و ثبات درونی بخش واژگان، جملات و استفاده از جملات به ترتیب 0/98، 0/88 و 0/88 به دست آمد. مقادیر همبستگی اسپیرمن بین نمرات بخش‌های فرم با هم و هر بخش با سن نشان داد بین بخش‌های فرم، همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. همچنین بین سن و نمرات هر 3 بخش فرم، همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد که به معنای حساسیت فرم نسبت به افزایش تعداد واژگان بیانی، افزایش پیچیدگی دستوری جملات و استفاده مناسب از جملات با افزایش سن است.
نتیجه‌گیری: فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز فارسی از روایی صوری، محتوایی و ثبات درونی خوبی برخوردار است. به‌طوری‌که می‌توان از آن به‌عنوان غربالگری کفایت زبانی کودکان 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان استفاده کرد. از نمرات میانگین و انحراف معیار ارائه‌شده در این مطالعه می‌توان برای مقایسه کودکانی که مشکوک به نقایص زبانی در این محدوده سنی هستند، بهره برد.
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
گفتاردرمانی
دریافت: 1400/4/27 | پذیرش: 1400/10/11 | انتشار: 1401/7/1
دریافت: 1400/4/27 | پذیرش: 1400/10/11 | انتشار: 1401/7/1
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله آرشیو توانبخشی تحت مجوز Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
