1- گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
2- گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
3- گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. ، n.khodakaramian.g@gmail.com
چکیده: (2799 مشاهده)
اهداف تعداد زیادی از افراد معلول در سراسر جهان وجود دارند و این موجب شده تدابیر گوناگونی در سطح ملی و بینالمللی درزمینه حقوق افراد معلول صورت گیرد. حمایت از حقوق افراد معلول در چارچوب اسناد بینالمللی بحث مهمی است که سالهاست بررسی شده است. هدف از این پژوهش تبیین ابعاد حقوق افراد معلول در ایران است.
روش بررسی در این پژوهش از روش فراترکیب استفاده شده است و جامعه آماری پژوهش مقالات استخراجشده از پایگاههای مختلف پژوهشی ازجمله مگیران، نورمگز، مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری، پایگاه اطلاعاتی علمنت، نمامتن، سیویلیکا، پورتال علوم انسانی بودند. در پژوهش حاضر براساس معیارهایی مانند بررسی عنوان، چکیده، محتوا و سنجش کیفیت مطالعات، نهایتاً 14 مقاله برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. علاوهبراین، چارچوب زمانی این پژوهش از سال 1388 تا 1399 است. همچنین در این پژوهش از روش 7 مرحلهای بارسو و ساندوسکی (2007) بهمنظور تجزیهوتحلیل دادههای پژوهش استفاده شده است.
یافتهها از مهمترین حقوق معلولین اشتغال، ارزش و کرامت انسانی، آموزش، تعلق مکانی، طراحی مناسب مبلمان شهری، حق دسترسی به خدمات بهداشتی، رفع تبعیض اجتماعی، تفریح و فراغت، تأمین اجتماعی، آزادی و حملونقل است که با بررسی و ادغام یافتههای اولیه در این پژوهش، پس از رفتوبرگشت میان زمینههای فرعی، 7 زمینه اصلی حقوق افراد معلول به دست آمد که شامل حقوق فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، معماری و شهرسازی، اجتماعی، پزشکی و حقوقی است. در این پژوهش نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی بررسی شدند. جهت محاسبه این نسبت از نظرات 8 نفر از متخصصین در این زمینه استفاده شده است و در رابطه با نسبت روایی محتوایی باید گفت برای همه ابعاد قابلقبول است. بهمنظور سنجش پایایی مدل طراحیشده از شاخص کاپا استفاده شده است. مقدار ضریب کاپا 87 درصد محاسبه شده است که باتوجهبه وضعیت شاخص کاپا، توافق در سطح عالی قرار گرفته است.
نتیجهگیری از حیث حقوقی، افراد معلول دارای حقوق فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، معماری و شهرسازی، اجتماعی، پزشکی و حقوقی هستند. دیدگاههای متفاوت و منفی از سوی مدیران و افراد جامعه باعث شده حقوق معلولین تا حدودی نادیده انگاشته شود. عدم شناخت صحیح نسبت به افراد معلول و به دنبال آن به حاشیه رانده شدن، پیامدهای منفی را به بار خواهد آورد. شناخت صحیح از این پدیده و آگاهی از توانمندی افراد معلول گام مؤثری در جهت توسعه یک کشور است. بیشتر افراد معلول برای دستیابی به حقوق اساسی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خود دور نگه داشته شدهاند و این بیعدالتی بهوسیله کلیشهها، نگرشها و تبعیضهای ناروا تقویت و فراگیر شده است. شایسته است که با تغییر دید جامعه بینالملل، دولت و شهروندان، افراد توانخواه در کنار سایر افراد بتوانند زندگی عادلانهای داشته باشند. دولت ایران میتواند درزمینه انواع حقوق افراد معلول، با تصویب و اجرای قوانین به افراد معلول کمک کنند.
نوع مطالعه:
پژوهشی |
موضوع مقاله:
مددکاری اجتماعی دریافت: 1400/4/8 | پذیرش: 1400/9/20 | انتشار: 1401/10/11