1- گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی، تهران، ایران.
2- گروه گفتاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی، تهران، ایران. ، atieh.ashtarislp@gmail.com
3- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
چکیده: (3334 مشاهده)
اهداف: فرایند ارتباط، زندگی فردی و اجتماعی هر انسان را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین بر اساس نظام طبقهبندی عملکرد، ناتوانی و سلامت ارتباط یکی از مؤلفههای مهم مشارکت اجتماعی است و میتواند با کارکردهای متفاوتی از جمله تنظیم رفتار (تنظیم رفتار دیگران برای رسیدن به هدفی خاص)، تعامل اجتماعی (جلب توجه دیگران به سمت خود) و توجه مشترک (جلب توجه دیگران به سمت یک رویداد یا شیء خاص) صورت گیرد. دانستن روند رشد کارکرد ارتباطی در ارزیابی، تشخیص، تعیین پیشآگهی و مداخله بهنگام مؤثر است. اما علیرغم اهمیت کارکرد ارتباطی در روند رشد ارتباط و زبان و تأثیر آن در ارزیابی و مداخله بهنگام، تاکنون مطالعهای که مستقیماً به بررسی روند رشد کارکردهای ارتباطی در کودکان طبیعی فارسیزبان پرداخته باشد، انجام نشده است. هدف این مطالعه بررسی روند رشد کارکردهای ارتباطی کودکان فارسیزبان طبیعی از دوازده تا هجدهماهگی، صرف نظر از شیوههای برقراری ارتباطی (مانند حرکات بیانگر، صداسازی و کلمات) بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه طولی از نوع مشاهدهای محسوب میشود. در این مطالعه کارکرد ارتباطی یازده کودک تکزبانه فارسیزبان دوازدهماهه (هفت پسر و چهار دختر) به مدت هفت ماه در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. جهت جمعآوری نمونهها ابتدا از روش نمونهگیری غیراحتمالی هدفمند و سپس از روش غیراحتمالی گلولهبرفی استفاده شد. تمامی کودکان فارسیزبان، دارای تاریخچه پزشکی سالم، رشد طبیعی، والدین با حداقل تحصیلات دیپلم، تکزبانه و از خانوادهای با وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی متوسط بودند. بررسی وضعیت رشدی آزمودنیها با پرسشنامه سنین و مراحل (ASQ) انجام شد و برای تعیین ویژگیهای جمعیتشناختی از پرسشنامه محققساخته (دارای روایی کیفیت محتوا) استفاده شد. محقق هفت ماه، ماهی یک مرتبه به مدت یک ساعت از تعامل والد ـ کودک در حین بازی نیمهساختمند با اسباببازیها در منزل کودک فیلمبرداری میکرد. فیلمهای ضبطشده از کودک به صورت واقعهنگارانه بازنویسی و بر اساس کدهای تعریفشده در پژوهش کدگذاری و سپس وارد نرمافزار SPSS (نسخه 22) شدند. از آمارههای توصیفی از جمله میانگین و انحراف معیار برای توصیف دادهها استفاده شد. همچنین برای تعیین نرمال بودن دادهها از آزمون شپیرو ویلک و جهت تحلیل دادهها از آزمون اندازههای مکرر و مقایسه دوتایی استفاده شد. نحوه کدگذاری کارکردهای ارتباطی به دو متخصص ارزیابکننده آموزش داده شد و جهت بررسی اعتبار کدگذاری دادهها، 20 درصد از نمونههای رفتاری ضبطشده در اختیارشان قرار گرفت تا کارکردهای ارتباطی را کدگذاری کنند. اعتبار کدگذاری مشاهدات ثبتشده نیز از طریق آزمون ضریب همبستگی درونردهای تعیین شد.
یافتهها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد میانگین بسامد کارکردهای ارتباطی تنظیم رفتار و تعامل اجتماعی از دوازده تا هجدهماهگی ثابت باقی مانده است (0/05
نتیجهگیری: نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از ثبات میانگین بسامد کارکردهای ارتباطی تنظیم رفتار و تعامل اجتماعی و افزایش میانگین بسامد کارکرد ارتباطی توجه مشترک از دوازده تا هجدهماهگی بود. این یافتهها با بُعد مشارکت چارچوب طبقهبندی عملکرد، ناتوانی و سلامت همخوانی دارد، که براساس آن کودک طبق نیازهای هر محیط به استفاده از نوع خاصی از کارکرد ارتباطی میپردازد تا میزان مشارکتش در محیط را افزایش دهد.
نوع مطالعه:
پژوهشی |
موضوع مقاله:
گفتاردرمانی دریافت: 1397/10/16 | پذیرش: 1398/9/18 | انتشار: 1399/4/11
* نشانی نویسنده مسئول: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، ایران |