هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی‌ توانایی لب‌خوانی و ادراک گفتار دانش‌آموزان کم‌شنوای مدارس ویژۀ کم‌شنوایان در شهر تهران و در سطوح مختلف گفتاری بود.

روش بررسی: در این مطالعۀ توصیفی‌تحلیلی، ۴۴ دانش‌آموز کم‌شنوا (۹ تا ۱۲ساله)، از دو مدرسۀ ویژۀ کم‌شنوایان شهر تهران (دخترانه و پسرانه)، با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش، پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته است که برای سنجش اطلاعات دموگرافیک نمونه‌ها، آزمون ادراک شنوایی APT، آزمون لب‌خوانی شمارۀ ۲ سارا به دو شیوۀ بدون ‌صدا و باصدا و آزمون تمایز گفتار SDS به دوشیوۀ بدون ‌صدا و باصدا استفاده می‌شود. برای تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها از آزمون‌‌های تی وابسته و مستقل استفاده شد. 

یافته‌ها: لب‌خوانی و تمایز گفتار ۹۷٫۳ درصد دانش‌آموزان، در وضعیت بسیار ضعیفی قرار داشت و تنها ۶۷ درصد از آنان، ادراک شنوایی مسلطی داشتند (۰/۰۰۱>P). بین امتیازات آزمودنی‌ها در دو حالت بدون ‌صدا و باصدای آزمون سارا (واج‌ها)، تفاوت معناداری وجود داشت (۰/۰۰۱>P)؛ اما بین امتیازات آزمودنیها در حالت بدون ‌صدا و باصدای آزمون SDS (واژه‌ها) تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین، در هیچ‌یک از آزمون‌‌های پژوهش، تفاوت معناداری بین دختران و پسران مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: لب‌خوانی و ادراک گفتار، اولین شاخص روش آموزش شفاهی است. این شاخص در دانش‌آموزان کم‌شنوای مدارس ویژۀ کم‌شنوایان در شهر تهران، وضعیت مناسبی نداشت. برای بررسی راه‌حل‌‌های مناسب، پژوهش‌‌‌های بیشتری لازم است.