هدف: در طی دو دهه اخیر فعالیت‌های مربوط به کاهش تقاضا و به ویژه درمان و باز توانی معتادان در ایران ارتقاء چشمگیری یافته است. هم اکنون آلترناتیوهای متعدد درمانی از جمله مراکز درمان سرپایی و بستری، روش‌های پرهیز مدار و ایمان مدار از جمله معتادان گمنام و مراکز خیریه تولدی دوباره به صورت دارویی و غیر دارویی فعالیت می‌کنند. روش سم زدایی و درمان در جمعیت خیریه احیاء انسانی (کنگره 60) به صورت انحصاری بوده و با جایگزینی شربت تریاک و کاهش تدریجی آن (طی 11 ماه) و همچنین گروه درمانی و معنویت درمانی می‌باشد.

روش بررسی: پژوهش مذکور مطالعه‌ای اقتصادی و توصیفی است که در مدت 3 ماه (بدو ورود، یک ماه و سه ماه بعد درمان) به صورت طولی و هم‌گروهی انجام شده است. افراد در تحقیق شامل کلیه معتادان بالای 40 سالی است، که به انجمن (کنگره 60) جهت سم زدایی مراجعه نموده‌اند. انتخاب نمونه‌ها به روش نمونه گیری در دسترس بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته جمعیت شناختی، و چک لیست پرداخت هزینه‌های درمانی (پرداخت مستقیم و غیر مستقیم) بوده است، داده‌ها با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. 

یافته‌ها: از مجموع 33 نفر، 15 نفر بالای 50 سال بوده‌اند. تریاک با فراونی 12 نفر (٪36/4)، کراک و هروئین 14 نفر (٪42/3)، بالاترین درصد شیوع را داشتند. میانگین ماهیانه هزینه سوءمصرف مواد برای هر نفر 159849تومان می‌باشد. مجموع هزینه‌های اداری حدود 7720000 تومان در سال می‌باشد. سازمان‌های دولتی حمایت‌گر در حوزه اعتیاد و همچنین خیرین خصوصی حدود 35000000 تومان در سال 1389 به انجمن جهت تداوم خدمت رسانی کمک نموده‌اند که صرف باز توانی معتادان شده است.

نتیجه گیری: در بررسی هزینه فایده و با توجه به کسر نهایی ٪58 و مبلغ خالص 16774474 تومان پس انداز شده، می‌توان نتیجه گرفت که اقدامات درمانی و سم زدایی انجمن فوق‌الذکر از اثر بخشی قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده است.