هدف: نظر به اهمیت بهداشت روان و مدارس بعنوان جایگاهی مناسب برای اشاعه و ارتقاء آن، و از آنجائیکه اولین گام در این راه بررسی وضعیت موجود است، لذا هدف این مطالعه بررسی شیوع یکی از مؤلفه‌های مهم بهداشت روان در سنین نوجوانی تحت عنوان اختلال وسواسی – جبری و تعدادی از عوامل مرتبط با آن از جمله سن، جنس، سطح تحصیلات پدر و مادر، تعداد خواهر و برادر و ترتیب تولد نوجوان در خانواده و همراهی این اختلال با دیگر اختلالات شایع روانی می‌باشد.

روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 672 دانش‌آموز دوره راهنمایی، 369 دختر و 303 پسر، محصل در مدارس شهر تهران بررسی شدند. روش نمونه‌گیری بصورت چند مرحله‌ای و خوشه‌ای با انتخاب چهار منطقه از مناطق شمال، غرب، شرق و جنوب آموزش و پرورش شهر تهران و سپس در هر منطقه دو مدرسه راهنمایی (یکی پسرانه و یکی دخترانه) و در هر مدرسه حداقل دو مقطع مختلف تحصیلی صورت گرفت. داده‌ها توسط پاسخ به پرسشنامه SCL-90R توسط کلیه دانش‌آموزان حاضر در کلاسهای انتخاب شده، جمع‌آوری شد.

یافته‌ها: با احتساب میانگین نمرات کسب شده از سئوالات کلیدی مربوط به علائم وسواسی - جبری در هر فرد، درصد افرادی که نمره 2 و بالاتر کسب کرده‌اند با حدود اطمینان 95% (%13/2, %8/3) بدست آمد که در دختران %12/3 و در پسران %8/7 است که البته این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار نیست (P=0/16). از بین عوامل مرتبط نیز سن و منطقه جغرافیایی مدرسه با شیوع علائم ارتباط معنی‌دار آماری دارند به‌گونه‌ای که با افزایش سن، شیوع این اختلال افزایش می‌یابد. از بین مناطق جغرافیایی نیز منطقه شرق و جنوب آموزش و پرورش درصد بیشتری از علائم این اختلال را به خود اختصاص می‌دهند. از بین نشانه‌های همراه نیز، شایعترین، علائم اضطرابی است. سطح معنی‌داری در همه آزمونهای آماری P<0/05 در نظر گرفته شده است.

نتیجه‌گیری: با نظر به شیوع بالای این علائم در بررسی انجام شده، توجه به امر بهداشت روان در مدارس بخصوص در زمینه علائم وسواسی – جبری، بیش از پیش روشن می‌شود. لذا آموزش دانش‌آموزان و معلمان آنها و مسئولین مربوطه در آموزش و پرورش و نیز ارزیابی بالینی جهت تشخیص قطعی و در صورت لزوم اقدامات درمانی پیشنهاد می‌شود.