1- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ، mpmrtajrishi@gmail.com
چکیده: (1580 مشاهده)
هدف نوجوانان دارای آسیب بینایی، فرصتهای کمتری برای سازگاری هیجانی با محیط دارند و مشکلات تحصیلی و اجتماعی بیشتری را تجربه میکنند. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر درمان گروهی پذیرش و تعهد بر بلوغ هیجانی نوجوانان دختر دارای آسیب بینایی بود.
روش بررسی در یک مطالعه شبهتجربی از طرح پیشآزمون ـ پسآزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری استفاده شد. 82 دختر نوجوان 14 تا 18 سال، با استفاده از مقیاس بلوغ هیجانی ارزیابی شدند. از میان 33 نفر که نمره 180 و بالاتر در مقیاس بلوغ هیجانی کسب کردند 28 نفر با توجه به معیارهای ورود، بهطور در دسترس انتخاب و براساس سن و سطح تحصیلات، همتا شدند. سپس بهطور مساوی و تصادفی، در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 2 ماه و طی 10 جلسه (دو بار در هفته؛ هر جلسه 60 دقیقه)، در جلسات درمان گروهی پذیرش و تعهد حضور یافت، در حالی که گروه کنترل فقط در برنامههای توانمندسازی مرکز، شرکت کرد. مقیاس بلوغ هیجانی، پس از آخرین جلسه درمان گروهی و 8 هفته پس از آن، توسط تمامی شرکتکنندگان تکمیل شد. دادهها با استفاده از آزمون شاپیرو ویلک، آزمون لون، آزمون ام.باکس، تحلیل کوواریانس چندمتغیری، و آزمون تی وابسته در نرمافزار SPSS نسخه 22 تجزیهوتحلیل شد.
یافتهها نتایج آزمون شاپیرو ویلک، آزمون لون و ام.باکس، مؤید نرمال بودن توزیع نمرهها، همگنی واریانسها و همگنی شیب خط بود. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد دریافت درمان گروهی پذیرش و تعهد، موجب بهبود معنیدار بلوغ هیجانی و حیطههای آن در گروه آزمایشی شده است. همچنین، تغییرات بلوغ هیجانی و حیطههای آن (ثبات هیجانی، پیشرفت هیجانی، سازگاری اجتماعی، یکپارچگی شخصیت و استقلال) در گروه آزمایشی، بهترتیب 90، 69، 59، 55، 92 و 68 درصد ناشی از دریافت برنامه مداخلهای بود. نتایج آزمون تی وابسته نشان داد تأثیر درمان گروهی پذیرش و تعهد بر بلوغ هیجانی و تمامی حیطههای آن، حتی پس از 8 هفته، در گروه آزمایشی باقی مانده است (0/05>p).
نتیجهگیری از آنجایی که درمان گروهی پذیرش و تعهد، موجب بهبود بلوغ هیجانی و حیطههای آن در نوجوانان دختر دارای آسیب بینایی شد، بهعنوان روشی مناسب و مکمل در برنامههای توانمندسازی نوجوانان با آسیب بینایی پیشنهاد میشود تا به نوجوانان کمک کند هیجانهای منفی خود را بشناسند، بپذیرند و حتی مهار کنند. بنابراین، درمان پذیرش و تعهد برای رفع مشکلات مربوط به بلوغ هیجانی و جلوگیری از مشکلات مرتبط با آن، در سالهای بزرگسالی، پیشنهاد میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشی |
موضوع مقاله:
روانشناسی بالینی دریافت: 1402/1/29 | پذیرش: 1402/6/20 | انتشار: 1403/1/13
* نشانی نویسنده مسئول: ولنجک بلوار دانشجو خیابان کودکیار دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی |