دوره 24، شماره 1 - ( بهار 1402 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kavyani Boroujeni M, Karimi M T, sharifmoradi K, Akbari-Aghdam H. Evaluation of Static and Dynamic Stability and Its Relationship With Fear of Falling in Patients With Mild to Moderate Knee Osteoarthritis. jrehab 2023; 24 (1) :76-95
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3028-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3028-fa.html
کاویانی بروجنی مهسا، کریمی محمدتقی، شریف مرادی کیوان، اکبری اقدم حسین. بررسی تعادل استاتیک و دینامیک و ارتباط آن با ترس از زمین خوردن در بیماران دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط زانو. مجله توانبخشی. 1402; 24 (1) :76-95
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-3028-fa.html
1- مرکز تحقیقات اسکلتی‌عضلانی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران. ، mahsakaviani7@gmail.com
2- گروه ارتوز و پروتز، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
3- گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
4- گروه جراحی استخوان و مفاصل، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
2- گروه ارتوز و پروتز، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
3- گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
4- گروه جراحی استخوان و مفاصل، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
متن کامل [PDF 2534 kb]
(681 دریافت)
| چکیده (HTML) (2012 مشاهده)
References
1.Davatchi F, Sandoughi M, Moghimi N, Jamshidi AR, Tehrani Banihashemi A, Zakeri Z, et al. Epidemiology of rheumatic diseases in Iran from analysis of four COPCORD studies. International Journal of Rheumatic Diseases. 2016; 19(11):1056-62. [DOI:10.1111/1756-185X.12809] [PMID]
2.Hawker GA. Osteoarthritis is a serious disease. Clinical and Experimental Rheumatology. 2019; 37(Suppl 120):3-6. [PMID]
3.Jadelis K, Miller ME, Ettinger Jr WH, Messier SP. Strength, balance, and the modifying effects of obesity and knee pain: Results from the observational arthritis study in seniors (OASIS). Journal of the American Geriatrics Society. 2001; 49(7):884-91. [DOI:10.1046/j.1532-5415.2001.49178.x] [PMID]
4.Martin JA, Buckwalter JA. Aging, articular cartilage chondrocyte senescence and osteoarthritis. Biogerontology. 2002; 3(5):257-64. [DOI:10.1023/A:1020185404126] [PMID]
5.Loeser RF. The role of aging in the development of osteoarthritis. Transactions of the American Clinical and Climatological Association. 2017; 128:44. [PMID] [PMCID]
6.Khalaj N, Abu Osman NA, Mokhtar AH, Mehdikhani M, Wan Abas WA. Balance and risk of fall in individuals with bilateral mild and moderate knee osteoarthritis. Plos One. 2014; 9(3):e92270. [DOI:10.1371/journal.pone.0092270] [PMID] [PMCID]
7.Alkan BM, Fidan F, Tosun A, Ardıçoğlu Ö. Quality of life and self-reported disability in patients with knee osteoarthritis. Modern Rheumatology. 2014; 24(1):166-71. [DOI:10.3109/14397595.2013.854046] [PMID]
8.Leveille SG, Jones RN, Kiely DK, Hausdorff JM, Shmerling RH, Guralnik JM, et al. Chronic musculoskeletal pain and the occurrence of falls in an older population. JAMA. 2009; 302(20):2214-21. [DOI:10.1001/jama.2009.1738] [PMID] [PMCID]
9.Ng CT, Tan MP. Osteoarthritis and falls in the older person. Age and Ageing. 2013; 42(5):561-6. [DOI:10.1093/ageing/aft070] [PMID]
10.Sturnieks DL, Tiedemann A, Chapman K, Munro B, Murray SM, Lord SR. Physiological risk factors for falls in older people with lower limb arthritis. The Journal of Rheumatology. 2004; 31(11):2272-9. [PMID]
11.Brand C, Aw J, Lowe A, Morton C. Prevalence, outcome and risk for falling in 155 ambulatory patients with rheumatic disease. APLAR Journal of Rheumatology. 2005; 8(2):99-105. [DOI:10.1111/j.1479-8077.2005.00136.x]
12.Williams SB, Brand CA, Hill KD, Hunt SB, Moran H. Feasibility and outcomes of a home-based exercise program on improving balance and gait stability in women with lower-limb osteoarthritis or rheumatoid arthritis: A pilot study. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2010; 91(1):106-14. [DOI:10.1016/j.apmr.2009.08.150] [PMID]
13.Rombaut L, Malfait F, De Wandele I, Thijs Y, Palmans T, De Paepe A, et al. Balance, gait, falls, and fear of falling in women with the hypermobility type of Ehlers-Danlos syndrome. Arthritis Care & Research. 2011; 63(10):1432-9. [DOI:10.1002/acr.20557] [PMID]
14.Scheffer AC, Schuurmans MJ, Van Dijk N, Van Der Hooft T, De Rooij SE. Fear of falling: Measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Age and Ageing. 2008; 37(1):19-24. [DOI:10.1093/ageing/afm169] [PMID]
15.Lord SR, Menz HB, Tiedemann A. A physiological profile approach to falls risk assessment and prevention. Physical Therapy. 2003; 83(3):237-52. [DOI:10.1093/ptj/83.3.237] [PMID]
16.Manlapaz DG, Sole G, Jayakaran P, Chapple CM. Risk factors for falls in adults with knee osteoarthritis: A systematic review. PM&R. 2019; 11(7):745-57. [DOI:10.1002/pmrj.12066] [PMID]
17.Hinman R, Bennell K, Metcalf B, Crossley K. Balance impairments in individuals with symptomatic knee osteoarthritis: A comparison with matched controls using clinical tests. Rheumatology. 2002; 41(12):1388-94. [DOI:10.1093/rheumatology/41.12.1388] [PMID]
18.Takacs J, Carpenter MG, Garland SJ, Hunt MA. The role of neuromuscular changes in aging and knee osteoarthritis on dynamic postural control. Aging and Disease. 2013; 4(2):84. [PMID] [PMCID]
19.Foley S, Lord SR, Srikanth V, Cooley H, Jones G. Falls risk is associated with pain and dysfunction but not radiographic osteoarthritis in older adults: Tasmanian older adult cohort study. Osteoarthritis and Cartilage. 2006; 14(6):533-9. [DOI:10.1016/j.joca.2005.12.007] [PMID]
20.de Zwart AH, van der Esch M, Pijnappels MA, Hoozemans MJ, van der Leeden M, Roorda LD, et al. Falls associated with muscle strength in patients with knee osteoarthritis and self-reported knee instability. The Journal of Rheumatology. 2015; 42(7):1218-23. [DOI:10.3899/jrheum.140517] [PMID]
21.Prata MG, Scheicher ME. Correlation between balance and the level of functional independence among elderly people. Sao Paulo Medical Journal. 2012; 130:97-101. [DOI:10.1590/S1516-31802012000200005] [PMID]
22.Masui T, Hasegawa Y, Yamaguchi J, Kanoh T, Ishiguro N, Suzuki S. Increasing postural sway in rural-community-dwelling elderly persons with knee osteoarthritis. Journal of Orthopaedic Science. 2006; 11(4):353-8. [DOI:10.1007/s00776-006-1034-9] [PMID]
23.Hassan B, Mockett S, Doherty M. Static postural sway, proprioception, and maximal voluntary quadriceps contraction in patients with knee osteoarthritis and normal control subjects. Annals of the Rheumatic Diseases. 2001; 60(6):612-8. [DOI:10.1136/ard.60.6.612] [PMID] [PMCID]
24.Taglietti M, Bela LFD, Dias JM, Pelegrinelli ARM, Nogueira JF, Júnior JPB, et al. Postural sway, balance confidence, and fear of falling in women with knee osteoarthritis in comparison to matched controls. PM&R. 2017; 9(8):774-80. [DOI:10.1016/j.pmrj.2016.11.003] [PMID]
25.Gaerlan MG. The role of visual, vestibular, and somatosensory systems in postural balance [MSc thesis]. Las Vegas: University of Nevada; 2010. [DOI:10.1111/j.1745-7599.2012.00699.x]
26.Browne J, O’Hare N. Review of the different methods for assessing standing balance. Physiotherapy. 2001; 87(9):489-95. [DOI:10.1016/S0031-9406(05)60696-7]
27.Karlsson A, Frykberg G. Correlations between force plate measures for assessment of balance. Clinical Biomechanics. 2000; 15(5):365-9. [DOI:10.1016/S0268-0033(99)00096-0] [PMID]
28.Wikstrom EA, Tillman MD, Smith AN, Borsa PA. A new force-plate technology measure of dynamic postural stability: The dynamic postural stability index. Journal of Athletic Training. 2005; 40(4):305-9. [PMID] [PMCID]
29.Lee CH, Sun TL. Evaluation of postural stability based on a force plate and inertial sensor during static balance measurements. Journal of Physiological Anthropology. 2018; 37(1):1-16. [DOI:10.1186/s40101-018-0187-5] [PMID] [PMCID]
30.Niino N, Tsuzuku S, Ando F, Shimokata H. Frequencies and circumstances of falls in the national institute for longevity sciences, longitudinal study of aging (NILS-LSA). Journal of Epidemiology. 2000; 10(1sup):90-4. [DOI:10.2188/jea.10.1sup_90] [PMID]
31.Higuchi Y, Sudo H, Tanaka N, Fuchioka S, Hayashi Y. Does fear of falling relate to low physical function in frail elderly persons?: Associations of fear of falling, balance, and gait. Journal of the Japanese Physical Therapy Association. 2004; 7(1):41-7. [DOI:10.1298/jjpta.7.41] [PMID] [PMCID]
32.Hill KD, Williams SB, Chen J, Moran H, Hunt S, Brand C. Balance and falls risk in women with lower limb osteoarthritis or rheumatoid arthritis. Journal of Clinical Gerontology and Geriatrics. 2013; 4(1):22-8. [DOI:10.1016/j.jcgg.2012.10.003]
33.Sánchez-Herán Á, Agudo-Carmona D, Ferrer-Peña R, López-de-Uralde-Villanueva I, Gil-Martínez A, Paris-Alemany A, et al. Postural stability in osteoarthritis of the knee and hip: Analysis of association with pain catastrophizing and fear-avoidance beliefs. PM&R. 2016; 8(7):618-28. [DOI:10.1016/j.pmrj.2015.11.002] [PMID]
34.Hsieh RL, Lee WC, Lo MT, Liao WC. Postural stability in patients with knee osteoarthritis: Comparison with controls and evaluation of relationships between postural stability scores and international classification of functioning, disability and health components. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2013; 94(2):340-6. [DOI:10.1016/j.apmr.2012.09.022] [PMID]
35.Aydoğ E, Bal A, Aydoğ ST, Çakci A. Evaluation of dynamic postural balance using the biodex stability system in rheumatoid arthritis patients. Clinical Rheumatology. 2006; 25(4):462. [DOI:10.1007/s10067-005-0074-4] [PMID]
36.Wegener L, Kisner C, Nichols D. Static and dynamic balance responses in persons with bilateral knee osteoarthritis. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy. 1997; 25(1):13-8. [DOI:10.2519/jospt.1997.25.1.13] [PMID]
37.Almeida GPL, Monteiro IO, Marizeiro DF, Maia LB, de Paula Lima PO. Y balance test has no correlation with the stability index of the biodex balance system. Musculoskeletal Science and Practice. 2017; 27:1-6. [DOI:10.1016/j.msksp.2016.11.008] [PMID]
38.Arifin N, Osman NAA, Abas WABW. Intrarater test-retest reliability of static and dynamic stability indexes measurement using the biodex stability system during unilateral stance. Journal of Applied Biomechanics. 2014; 30(2):300-4. [DOI:10.1123/jab.2013-0130] [PMID]
39.McAndrew Young PM, Wilken JM, Dingwell JB. Dynamic margins of stability during human walking in destabilizing environments. Journal of Biomechanics. 2012; 45(6):1053-9. [DOI:10.1016/j.jbiomech.2011.12.027] [PMID] [PMCID]
40.Bhatt T, Espy D, Yang F, Pai YC. Dynamic gait stability, clinical correlates, and prognosis of falls among community-dwelling older adults. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2011; 92(5):799-805. [DOI:10.1016/j.apmr.2010.12.032] [PMID]
41.Toebes MJ, Hoozemans MJ, Furrer R, Dekker J, van Dieën JH. Local dynamic stability and variability of gait are associated with fall history in elderly subjects. Gait & Posture. 2012; 36(3):527-31. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2012.05.016] [PMID]
42.Torres L, Dunlop DD, Peterfy C, Guermazi A, Prasad P, Hayes KW, et al. The relationship between specific tissue lesions and pain severity in persons with knee osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage. 2006; 14(10):1033-40. [DOI:10.1016/j.joca.2006.03.015] [PMID]
43.Krebs EE, Carey TS, Weinberger M. Accuracy of the pain numeric rating scale as a screening test in primary care. Journal of general Internal Medicine. 2007; 22(10):1453-8. [DOI:10.1007/s11606-007-0321-2] [PMID] [PMCID]
44.Mosallanezhad Z, Salavati M, Hellström K, Reza Sotoudeh G, Nilsson Wikmar L, Frändin K. Cross-cultural adaptation, reliability and validity of the Persian version of the modified falls efficacy scale. Disability and Rehabilitation. 2011; 33(25-26):2446-53. [DOI:10.3109/09638288.2011.574774] [PMID]
45.Mat S, Ng CT, Fadzil F, Rozalli FI, Tan MP. The mediating role of psychological symptoms on falls risk among older adults with osteoarthritis. Clinical Interventions in Aging. 2017; 12:2025. [DOI:10.2147/CIA.S149991] [PMID] [PMCID]
46.Akbari Aghdam H, Kavyani M, Bosak M, Karimi MT, Motififard M. Evaluation of the stability of the subjects with anterior cruciate injuries reconstruction. The Journal of Knee Surgery. 2021; 34(14):1527-30. [DOI:10.1055/s-0040-1710374] [PMID]
47.Salavati M, Hadian MR, Mazaheri M, Negahban H, Ebrahimi I, Talebian S, et al. Test-retest reliabty of center of pressure measures of postural stability during quiet standing in a group with musculoskeletal disorders consisting of low back pain, anterior cruciate ligament injury and functional ankle instability. Gait & Posture. 2009; 29(3):460-4. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2008.11.016] [PMID]
48.Doyle TL, Newton RU, Burnett AF. Reliability of traditional and fractal dimension measures of quiet stance center of pressure in young, healthy people. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2005; 86(10):2034-40. [DOI:10.1016/j.apmr.2005.05.014] [PMID]
49.Swanenburg J, de Bruin ED, Favero K, Uebelhart D, Mulder T. The reliability of postural balance measures in single and dual tasking in elderly fallers and non-fallers. BMC Musculoskeletal disorders. 2008; 9. [DOI:10.1186/1471-2474-9-162] [PMID] [PMCID]
50.Lafond D, Corriveau H, Hébert R, Prince F. Intrasession reliability of center of pressure measures of postural steadiness in healthy elderly people. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2004; 85(6):896-901. [DOI:10.1016/j.apmr.2003.08.089] [PMID]
51.Karimi M, Kaviani Borojeni M. Stability analysis theories, strategies and mechanisms of evaluation. Sunnyvale: Lap Lambert Academic Publishing; 2016. [Link]
52.Karimi M, Kargar H, Zolaktaf V. Evaluation of the dynamic stability of individuals with spinal cord injury. Technology and Disability. 2015; 27(4):155-60. [DOI:10.3233/TAD-160437]
53.Sharifmoradi K, Farahpour N, Karimi MT, Bahram A. Analysis of dynamic balance during walking in patients with parkinson’s disease & able-bodied elderly people. Physical Treatments-Specific Physical Therapy Journal. 2015; 4(4):191-8. [Link]
54.Perry SD, Bombardier E, Radtke A, Tiidus PM. Hormone replacement and strength training positively influence balance during gait in post-menopausal females: A pilot study. Journal of Sports Science & Medicine. 2005; 4(4):372. [PMID] [PMCID]
55.Perry SD, Radtke A, Goodwin CR. Influence of footwear midsole material hardness on dynamic balance control during unexpected gait termination. Gait & Posture. 2007; 25(1):94-8. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2006.01.005] [PMID]
56.Morris R, Harwood RH, Baker R, Sahota O, Armstrong S, Masud T. A comparison of different balance tests in the prediction of falls in older women with vertebral fractures: A cohort study. Age and Ageing; 2007; 36(1):78–83. [DOI:10.1093/ageing/afl147] [PMID]
57.Shumway-Cook A, Brauer S, Woollacott M. Predicting the probability for falls in community-dwelling older adults using the timed up & go test. Physical Therapy. 2000; 80(9):896-903. [DOI:10.1093/ptj/80.9.896] [PMID]
58.Kim HS, Yun DH, Yoo SD, Kim DH, Jeong YS, Yun JS, et al. Balance control and knee osteoarthritis severity. Annals of Rehabilitation Medicine. 2011; 35(5):701-9. [DOI:10.5535/arm.2011.35.5.701] [PMID] [PMCID]
59.Park HJ, Ko S, Hong HM, Ok E, Lee JI. Factors related to standing balance in patients with knee osteoarthritis. Annals of Rehabilitation Medicine. 2013; 37(3):373-8. [DOI:10.5535/arm.2013.37.3.373] [PMID] [PMCID]
60.Santos BR, Delisle A, Larivière C, Plamondon A, Imbeau D. Reliability of centre of pressure summary measures of postural steadiness in healthy young adults. Gait & Posture. 2008; 27(3):408-15. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2007.05.008] [PMID]
61.Esrafilian A, Karimi MT, Amiri P, Fatoye F. Performance of subjects with knee osteoarthritis during walking: Differential parameters. Rheumatology International. 2013; 33(7):1753-61. [DOI:10.1007/s00296-012-2639-2] [PMID]
62.Lawson T, Morrison A, Blaxland S, Wenman M, Schmidt CG, Hunt MA. Laboratory-based measurement of standing balance in individuals with knee osteoarthritis: A systematic review. Clinical Biomechanics. 2015; 30(4):330-42. [DOI:10.1016/j.clinbiomech.2015.02.011] [PMID]
63.Buzzi UH, Ulrich BD. Dynamic stability of gait cycles as a function of speed and system constraints. Motor Control. 2004; 8(3):241-54. [DOI:10.1123/mcj.8.3.241] [PMID] [PMCID]
64.Dingwell JB, Cusumano JP, Sternad D, Cavanagh PR. Slower speeds in patients with diabetic neuropathy lead to improved local dynamic stability of continuous overground walking. Journal of Biomechanics. 2000; 33(10):1269-77. [DOI:10.1016/S0021-9290(00)00092-0] [PMID]
65.Chamberlin ME, Fulwider BD, Sanders SL, Medeiros JM. Does fear of falling influence spatial and temporal gait parameters in elderly persons beyond changes associated with normal aging? The Journals of Gerontology Series A. 2005; 60(9):1163-7. [DOI:10.1093/gerona/60.9.1163] [PMID]
66.Al-Zahrani K, Bakheit A. A study of the gait characteristics of patients with chronic osteoarthritis of the knee. Disability and Rehabilitation. 2002; 24(5):275-80. [DOI:10.1080/09638280110087098] [PMID]
متن کامل: (1167 مشاهده)
مقدمه
استئوآرتریت یکی از شایع‌ترین اختلالات مفصلی زانوست. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد حدوداً 17 درصد جمعیت ایران دچار استئوآرتریت زانو هستند [1]. این بیماری یکی از عوامل ناتوانی بوده و بار اقتصادی بالایی را بر جوامع تحمیل می‌کند [2]. شیوع استئوآرتریت زانو با افزایش سن افزایش یافته و با شلی مفصلی، ضعف عضلانی، تغییر شکل مفصل و درد تظاهر می‌یابد [3, 4 ,5]. بیماران دچار استئوآرتریت زانو از محدودیت پیشرونده عملکرد، افزایش وابستگی به دیگران برای راه رفتن و انجام فعالیتهای روزمره زندگی، بالا رفتن از پله و دیگر عملکردهای اندام تحتانی و نهایتاً کاهش کیفیت زندگی رنج می‌برند [6, 7]. استئوآرتریت زانو یکی از فاکتورهای خطر وقوع زمین‌خوردگی در افراد سالمند است [8, 9, 10]. به‌صورتی‌که بیش از 50 درصد بیماران دچار استئوآرتریت زانو سابقه حداقل یک بار زمین خوردن در یک سال اخیر را گزارش کرده‌اند [11, 12]. بیمارانی که دچار زمین‌خوردگی می‌شوند، چه دچار آسیب بشوند و یا نشوند، دچار ترس از زمین‌خوردگی مجدد شده و بنابراین فعالیتهای عملکردی خود را به‌منظور جلوگیری از زمین‌خوردگی مجدد احتمالی محدود می‌کنند. این امر موجب محدود شدن سطح تحرک بیماران، ضعف عضلانی و افزایش خطر زمین خوردن در آینده میشود [13]. همچنین بیان شده است ترس از زمین خوردن در بزرگسالان، با یا بدون سابقه زمین‌خوردگی، وجود دارد [14].
اختلالات بینایی، کاهش قدرت و فعالیت عضلات، اختلال در حس عمقی مفصل زانو و اختلال تعادل مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر در زمین‌خوردگی بیماران دچار استئوآرتریت زانو است [10, 15, 16]. ترکیب فاکتورهای خطر زمین‌خوردگی به دنبال استئوآرتریت زانو با ضعف عضلانی، مشکلات بینایی و اختلالات تعادلی ناشی از افزایش سن به افزایش اختلالات تعادل بیماران سالمند دچار استئوآرتریت زانو در مقایسه با افراد سالم همسن منجر میشود [17, 18] همچنین در مطالعات پیشین گزارش شده است که عوارض استئوآرتریت زانو مثل درد و اختلالات عصبی‌عضلانی(نوروماسکولار) می‌تواند به افزایش احتمال زمین‌خوردگی در این بیماران منجر شود [19, 20].
حفظ تعادل یک فاکتور اساسی جهت انجام تمام فعالیتهای روزانه است [17، 21]. تعدادی از مطالعات نشان دادهاند بیماران دچار استئوآرتریت زانو نوسانات وضعیتی بالاتر در مقایسه با افراد سالم دارند [17, 22, 23, 24]. داده‌های حسی آوران از سیستم‌های بینایی، دهلیزی (وستیبولار) و حسی‌پیکری (سوماتوسنسوری) در کنترل تعادل مشارکت دارند. پردازش مرکزی این اطلاعات به پاسخ عصبی‌عضلانی (نوروماسکولار) منجر شده که مرکز ثقل بدن را درون محدوده تکیه‌گاه بدن حفظ می‌کند [25]. بنابراین اختلال تعادل، ریسک زمین‌خوردگی را افزایش داده و توانایی راه رفتن را کاهش می‌دهد.
یکی از روش‌‌هایی که امروزه برای ارزیابی تعادل وضعیتی استفاده میشود، استفاده از صفحه نیرو است که نوسانات وضعیتی را طی ایستادن یا حرکت اندازه‌گیری می‌کند [26-29]. آشفتگی نوسانات وضعیتی علت اصلی زمین خوردن و ترس از وقوع مجدد آن در بیماران دچار استئوآرتریت زانوست و زمین‌خوردگی علت وارد آمدن آسیب‌های ثانویه به بیماران است. بنابراین ارزیابی ارتباط بین تعادل و ترس از زمین‌خوردگی در بیماران دچار استئوآرتریت زانو می‌تواند به تشخیص مکانیسم ناتوانی و زمین‌خوردگی در این بیماران منجر شده و به یافتن روش‌های درمانی مؤثر برای ایشان کمک کند [6، 17].
از دست دادن تعادل و زمین خوردن معمولاً طی فعالیتهای دینامیک (پویا) مثل راه رفتن و کمتر طی عملکردهای استاتیک (ایستایی) رخ می‌دهد [17، 30]. مطالعات متعددی تعادل وضعیتی و ریسک زمین خوردن در افراد مسن و در بیماران دچار استئوآرتریت زانو را بررسی کرده‌اند [6، 31-36]. در این مطالعات، تعادل با آزمون‌های کلینیکال متعددی از جمله [31, 32, 33] آزمون استپ، آزمون فانکشنال ریچ [32]، آزمون سنجش زمان اجرای بلند شدن و راه رفتن، [6، 31] و سیستم‌هایی همچون سیستم سنجش تعادل نوروکم [32] و سیستم سیستم سنجش تعادل بایودکس [6، 34، 35] ارزیابی شده است. در این مطالعات تعادل و ارتباط آن با ترس از زمین‌خوردگی غالباً با استفاده از تست‌های بالینی سنجیده شده است، ضمن آنکه سیستم تعادل نوروکم و سیستم تعادل بایودکس به‌منظور ارزیابی تعادل وضعیتی به کار رفته‌اند و تعادل طی راه رفتن در هیچ‌یک از مطالعات قبلی بررسی نشده است. تعادل وضعیتی به معنای توانایی شخص در حفظ وضعیت قائم با یا بدون اعمال نوسان خارجی یا جابه‌جایی سطح اتکاست [37, 38]. به‌عنوان مثال سیستم تعادل بایودکس درجه و مدت‌زمان چرخش حول محورهای متحرک را ارزیابی می‌کند. در مطالعه‌ای گزارش شده است که اطلاعات حاصل از این ابزار به‌خوبی با نتایج به‌دست‌آمده از صفحات نیرو مرتبط است، ولی حفظ تعادل بر روی یک صفحه بی‌ثبات نمی‌تواند عملکرد فرد طی فعالیتهای روزانه، ازجمله تعادل طی راه رفتن را به‌خوبی منعکس کند [28]. تعادل طی راه رفتن به معنای توانایی شخص در حفظ کردن مرکز ثقل بدن و در حد امکان نزدیک به مسیر راه رفتن است [39] و ارزیابی این متغیر می‌تواند جهت تشخیص خطر زمین خوردن به کار رود [40، 41]. بنابراین هدف از مطالعه حاضر ارزیابی تعادل دینامیک بیماران دچار استئوآرتریت زانو در مقایسه با افراد سالم (منحصراً طی راه رفتن و بر‌اساس نوسانات مرکز فشار بدن و مرکز ثقل بدن) و ارزیابی تعادل استاتیک با استفاده از پارامترهای بیومکانیکال (نوسانات مرکز فشار کف پایی) و ارتباط آن با ترس از زمین‌خوردگی است.
روش‌ها
پژوهش حاضر از نوع توصیفی‌مقطعی است. 15 بیمار دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط زانو (درجه 2 و 3 بر‌اساس مقیاس کلگرن-لورنس) با میانگین سنی 3/22±50، قد 5/24±158/86 سانتی‌متر و وزن 14/5±73/33 کیلوگرم و 15 فرد سالم که از‌لحاظ متغیرهای مخدوش‌کننده با گروه بیمار تطبیق داده شده بودند در این مطالعه شرکت کردند (جدول شماره 1).
9 نفر از بیماران دچار استئوآرتریت یک‌طرفه زانو و 6 نفر دیگر دچار استئوآرتریت دوطرفه زانو بودند. برای تعیین حجم نمونه از نرم‌افزار تخصصی جی‌پاور 3/1/9/4 استفاده شد. با استفاده از میانگین و انحراف معیار متغیر تعادل دینامیک در مطالعه پیشین (گروه 1: 0/7±1/8، گروه 2: 0/5±1/15) [6] و در نظر گرفتن توان 0/8 و خطای نوع اول 0/05، حجم نمونه ایدئال 15 نفر در هر گروه محاسبه شد که جمعاً 30 نفر برای 2 گروه مطالعه در نظر گرفته شد. نمونه‌گیری به روش غیرتصادفی آسان انجام شد. نمونه‌ها از بیماران در دسترس مراجعه‌کننده به درمانگاه ارتوپدی بیمارستان الزهرای اصفهان بودند و توسط پزشک متخصص به مرکز تحقیقات اسکلتی‌عضلانی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان ارجاع داده شدند. در ابتدا اطلاعات جمعیت‌شناختی بیماران جمع‌آوری شد و از تمام شرکت‌کنندگان خواسته شد تا پرسش‌نامه مقیاس کارآمدی افتادن بین‌المللی جهت تعیین میزان ترس از زمین خوردن را تکمیل کنند.
استئوآرتریت زانو توسط پزشک متخصص بر‌اساس یافته‌های رادیوگرافیک تشخیص داده شده و بر‌اساس مقیاس کلگرن-لورنس درجه‌بندی شد. طبق این مقیاس، درجه صفر بیانگر سالم بودن مفصل زانو و نداشتن علائم استئوآرتریت، درجه 1 به معنای مشکوک به استئوآرتریت، درجه 2، استئوآرتریت خفیف به همراه استئوفیت‌های کوچک، درجه 3 استئوآرتریت متوسط که با استئوفیت‌های متعدد کوچک و کم شدن فضای مفصلی و تغییر شکل لبه‌های استخوانی مفصل همراه است و درجه 4 بیانگر استئوآرتریت شدید به همراه استئوفیت‌های بزرگ متعدد و کم شدن شدید فضای مفصلی، اسکلروز واضح و دفورمیتی لبه‌های مفصل است.
معیار اصلی انتخاب بیماران جهت شرکت در مطالعه عبارت از شدت خفیف تا متوسط استئوآرتریت زانو، شدت درد خفیف تا متوسط (بر‌اساس مقیاس مقیاس آنالوگ بصری، درد خفیف=صفر تا 3، درد متوسط=4 تا 6) [42، 43]، استقلال در انجام فعالیتهای روزانه، نداشتن هرگونه اختلال اسکلتی‌عضلانی اثرگذار بر توانایی راه رفتن و ایستادن افراد و توانایی راه رفتن بدون هیچ‌گونه وسیله کمکی بودند. بیمارانی با سابقه جراحی زانو و شکستگی اندام تحتانی، سابقه زمین‌خورگی، بیمارانی که تحت درمان فیزیوتراپی یا درمان دارویی تأثیرگذار بر تعادل، مانند داروهای آرام‌بخش، قرار داشتند از مطالعه خارج شدند.
مقیاس کارآمدی افتادن بین‌المللی جهت بررسی ترس از زمین خوردن استفاده شد. این پرسش‌نامه به زبان فارسی ترجمه و بومی‌سازی شده و روایی و پایایی لازم جهت بررسی ترس از زمین خوردن در افراد مسن ایرانی (زن / مرد) و افراد دچار استئوآرتزیت زانو را دارد [44, 45]. این مقیاس خودگزارش‌دهی، پرسش‌نامه‌ای 16 گویه‌ای است که فرد، ترس از افتادن خود را در طول انجام دادن 16 فعالیت زندگی روزانه ازجمله تمیز کردن خانه، پوشیدن و درآوردن لباس، آماده کردن غذایی ساده و حمام کردن، ارزیابی می‌کند. هر فعالیت رومزه ذکر‌شده در پرسش‌نامه در 4 مقیاس نمره‌دهی میشود (1=نداشتن هیچ نگرانی در انجام آن فعالیت، 4=حداکثر نگرانی در انجام آن فعالیت). نمره این مقیاس از 16 (حداقل نگرانی یا ترس از زمین‌خوردگی طی انجام فعالیتهای روزانه) تا 64 (بیشترین میزان ترس از زمین خوردن طی انجام فعالیتهای روزانه) متغیر است. جهت حذف اثر سابقه زمین‌خوردگی بر ترس از زمین‌خوردگی مجدد، تمامی بیماران شرکت‌کننده در مطالعه حاضر هیچ سابقه‌ای از زمین خوردن در 12 ماه گذشته از زمان اجرای مطالعه نداشتند.
تعادل بیماران در وضعیت‌های استاتیک و دینامیک (به ترتیب طی ایستادن و راه رفتن) ارزیابی شد.
فرایند اجرای آزمون تعادل: به‌منظور بررسی تعادل ایستایی افراد شرکت‌کننده در مطالعه از یک صفحه نیروی مدل kistler (60×50 سانتی‌متر، مدل 9260AA، تولید شرکت کیستلر، سوئیس) جهت جمع‌آوری داده‌های مرکز فشار بدن در امتداد محورهای x و y که به ترتیب نشان‌دهنده جهت قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی هستند، استفاده شد. صفحه نیرو که شامل مبدل‌های نیروی پیزوالکتریک است، برای اندازه‌گیری موقعیت مرکز فشار بدن استفاده میشود. جهت اجرای آزمون از بیماران خواسته شد بر روی صفحه نیرو بایستند، در‌حالی‌که دست‌ها کنار بدن قرار گرفته و به یک نقطه ثابت در جلو نگاه می‌کردند. ایستادن روی صفحه نیرو 5 بار تکرار شد. مدت‌زمان هر تکرار 60 ثانیه بوده و یک دوره استراحت 60 ثانیه‌ای بین هر تکرار در نظر گرفته شد. جهت کاهش خطای ناشی از ایستادن و خارج شدن از صفحه نیرو و خستگی عضلات، 15 ثانیه ابتدایی و انتهایی هر آزمون حذف شد. دادهها با فرکانس 100 هرتز جمع‌آوری شده و با فیلتر پایین‌گذر باترورث با نقطه فرکانس 10 هرتز فیلتر شد [46, 47].
قابلیت اطمینان صفحه نیرو، بر‌اساس نوسانات مرکز فشار در جهات قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی در افراد سالم و افرادی با سابقه زمین‌خوردگی توسط بسیاری از محققین اندازه‌گیری شده است [48, 49, 50]. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که اعتبار نوسانات مرکز فشار در هر 2 صفحه ساجیتال و کرونال بیشتر از 0/75 است و اگر تست برای 5 بار تکرار شود و دادهها به مدت 60 ثانیه ثبت شوند، می‌توانند به‌خوبی تعادل فرد را هنگام ایستادن نشان دهند.
پارامترهای طول مسیر، سرعت و نوسانات مرکز فشار بدن در جهات داخلی‌خارجی و قدامی‌خلفی جهت بررسی تعادل ایستایی استفاده شد.
پارامترهای دخیل در بررسی تعادل افراد با استفاده از فرمول‌های شماره 1 تا 6 به دست آمد.
در این معادلات COPEAE بیانگر نوسان مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی، COPEML بیانگر نوسان مرکز فشار در راستای داخلی‌خارجی، PLAP بیانگر طول مسیر نوسان مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی، PLML بیانگر طول مسیر نوسان مرکز فشار در راستای داخلی‌خارجی،VAP بیانگر سرعت مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی و VML بیانگر سرعت مرکز فشار در راستای داخلی‌خارجی است.
تعادل پویای افراد شرکت‌کننده در مطالعه بر‌اساس ارتباط بین مرکز ثقل بدن و محدوده سطح اتکای بدن در جهات قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی تعیین شد [51-53]. این ارتباط، میزان واقع شدن مرکز ثقل بدن در محدوده سطح اتکای بدن طی راه رفتن را نشان می‌دهد [54]. ارتباط بین مرکز ثقل بدن و محدوده سطح اتکای بدن بر‌اساس روش ذکر شده توسط پری به دست آمد[54، 55]. در این روش حداقل فاصله بین محل مرکز ثقل بدن تا حاشیه خلفی محدوده سطح اتکای بدن و همچنین حداقل فاصله بین محل مرکز ثقل بدن در جهت داخلی‌خارجی تا حاشیه خارجی محدوده سطح اتکای بدن محاسبه شده و به ترتیب بر طول پا و عرض قدم نرمالایز شده و به‌عنوان مقیاسی از تعادل دینامیک در جهت قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی در نظر گرفته میشود. همچنین حاشیه خلفی محدوده سطح اتکای بدن بر‌اساس محل مارکرهای واقع شده بر پاشنه و حاشیه خارجی آن بر‌اساس محل مارکرهای واقع شده بر قوزک خارجی تعیین میشود.
اطلاعات کینماتیک راه رفتن افراد با استفاده از سیستم آنالیز حرکت مجهز به 7 دوربین و با فرکانس 100 هرتز جمع‌آوری شد. 20 مارکر رفلکتیو با قطر 14 میلی‌متر بر روی لندمارک‌های آناتومیکال چسبانده شد [52]. مارکرها در نرم‌افزار Tract manager(version 2.7, Analysis Motion Capture Company, Gothenburg, Sweden) نام‌گذاری و مشخص شدند. این مارکرها بر روی خار خاصره قدامی فوقانی راست و چپ، خار خاصره خلفی‌فوقانی راست و چپ، تروکانتر بزرگ فمور راست و چپ، اپی‌کوندیل‌های داخلی و خارجی هر دو زانو، قوزکهای داخلی و خارجی دو طرف، پاشنه راست و چپ، سر متاتارس‌های اول و پنجم (MT1 ،MT5) قرار گرفتند [53].
جهت بررسی تعادل پویای بیماران، ابتدا از شرکت‌کنندگان خواسته شد با مارکرهایی که به بدنشان متصل است بر روی صفحه نیرو بایستند. به‌منظور شناسایی مارکرها توسط دوربین‌های سیستم آنالیز حرکت، یک آزمون استاتیک در وضعیت ایستاده از هر یک از بیماران ثبت شد. سپس از بیماران خواسته شد با سرعت معمولی راه رفتن خود در مسیر مشخص‌شده در آزمایشگاه راه بروند. طول مسیر حرکت 10 متر بود و نقطه شروع راه رفتن 5 متر قبل از صفحه نیرو که در طی این مسیر قرار گرفته بود. تصاویر مارکرها حین حرکت ثبت شد و برای مدل‌سازی اندام استفاده شد. راه رفتن در مسیر آزمون 5 بار تکرار شد و از میانگین پارامترهای ثبت‌شده برای آنالیز نهایی استفاده شد.
خروجی نرم افزار آنالیز حرکت (Track Manager Software) به نرم‌افزار Visual 3D (نسخه 4، شرکت C-motion، آمریکا) انتقال داده شد و پای راست و چپ، ساق پا و ران 2 سمت، لگن، تنه و سر مدل‌سازی شد.
برای ارزیابی تعادل پویا، حرکات مرکز ثقل بدن در جهات قدامی‌خلفی، داخلی‌خارجی و عمودی ردیابی شد. موقعیت مرکز ثقل بدن به صورت نقطه میانی واقع شده بین خار خاصره خلفی‌فوقانی راست و چپ تعیین شد. به‌منظور نرمال کردن دادهها و حذف تأثیر طول قد افراد بر نتایج، جابه‌جایی مرکز ثقل بدن نسبت به محدوده سطح تکیه‌گاهی در صفحات قدامی‌خلفی، داخلی‌خارجی و میزان جابه‌جایی آن در صفحه عمودی به ترتیب بر طول پا، عرض قدم و طول اندام تحتانی تقسیم شد. طول پا بر‌اساس فاصله بین پاشنه و مارکر انگشت شست پا، عرض قدم بر‌اساس فاصله بین قوزکهای خارجی پای راست و چپ و طول اندام تحتانی بر‌اساس فاصله بین مفصل هیپ تا زمین تعیین شد (تصویر شماره 1).
استئوآرتریت یکی از شایع‌ترین اختلالات مفصلی زانوست. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد حدوداً 17 درصد جمعیت ایران دچار استئوآرتریت زانو هستند [1]. این بیماری یکی از عوامل ناتوانی بوده و بار اقتصادی بالایی را بر جوامع تحمیل می‌کند [2]. شیوع استئوآرتریت زانو با افزایش سن افزایش یافته و با شلی مفصلی، ضعف عضلانی، تغییر شکل مفصل و درد تظاهر می‌یابد [3, 4 ,5]. بیماران دچار استئوآرتریت زانو از محدودیت پیشرونده عملکرد، افزایش وابستگی به دیگران برای راه رفتن و انجام فعالیتهای روزمره زندگی، بالا رفتن از پله و دیگر عملکردهای اندام تحتانی و نهایتاً کاهش کیفیت زندگی رنج می‌برند [6, 7]. استئوآرتریت زانو یکی از فاکتورهای خطر وقوع زمین‌خوردگی در افراد سالمند است [8, 9, 10]. به‌صورتی‌که بیش از 50 درصد بیماران دچار استئوآرتریت زانو سابقه حداقل یک بار زمین خوردن در یک سال اخیر را گزارش کرده‌اند [11, 12]. بیمارانی که دچار زمین‌خوردگی می‌شوند، چه دچار آسیب بشوند و یا نشوند، دچار ترس از زمین‌خوردگی مجدد شده و بنابراین فعالیتهای عملکردی خود را به‌منظور جلوگیری از زمین‌خوردگی مجدد احتمالی محدود می‌کنند. این امر موجب محدود شدن سطح تحرک بیماران، ضعف عضلانی و افزایش خطر زمین خوردن در آینده میشود [13]. همچنین بیان شده است ترس از زمین خوردن در بزرگسالان، با یا بدون سابقه زمین‌خوردگی، وجود دارد [14].
اختلالات بینایی، کاهش قدرت و فعالیت عضلات، اختلال در حس عمقی مفصل زانو و اختلال تعادل مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر در زمین‌خوردگی بیماران دچار استئوآرتریت زانو است [10, 15, 16]. ترکیب فاکتورهای خطر زمین‌خوردگی به دنبال استئوآرتریت زانو با ضعف عضلانی، مشکلات بینایی و اختلالات تعادلی ناشی از افزایش سن به افزایش اختلالات تعادل بیماران سالمند دچار استئوآرتریت زانو در مقایسه با افراد سالم همسن منجر میشود [17, 18] همچنین در مطالعات پیشین گزارش شده است که عوارض استئوآرتریت زانو مثل درد و اختلالات عصبی‌عضلانی(نوروماسکولار) می‌تواند به افزایش احتمال زمین‌خوردگی در این بیماران منجر شود [19, 20].
حفظ تعادل یک فاکتور اساسی جهت انجام تمام فعالیتهای روزانه است [17، 21]. تعدادی از مطالعات نشان دادهاند بیماران دچار استئوآرتریت زانو نوسانات وضعیتی بالاتر در مقایسه با افراد سالم دارند [17, 22, 23, 24]. داده‌های حسی آوران از سیستم‌های بینایی، دهلیزی (وستیبولار) و حسی‌پیکری (سوماتوسنسوری) در کنترل تعادل مشارکت دارند. پردازش مرکزی این اطلاعات به پاسخ عصبی‌عضلانی (نوروماسکولار) منجر شده که مرکز ثقل بدن را درون محدوده تکیه‌گاه بدن حفظ می‌کند [25]. بنابراین اختلال تعادل، ریسک زمین‌خوردگی را افزایش داده و توانایی راه رفتن را کاهش می‌دهد.
یکی از روش‌‌هایی که امروزه برای ارزیابی تعادل وضعیتی استفاده میشود، استفاده از صفحه نیرو است که نوسانات وضعیتی را طی ایستادن یا حرکت اندازه‌گیری می‌کند [26-29]. آشفتگی نوسانات وضعیتی علت اصلی زمین خوردن و ترس از وقوع مجدد آن در بیماران دچار استئوآرتریت زانوست و زمین‌خوردگی علت وارد آمدن آسیب‌های ثانویه به بیماران است. بنابراین ارزیابی ارتباط بین تعادل و ترس از زمین‌خوردگی در بیماران دچار استئوآرتریت زانو می‌تواند به تشخیص مکانیسم ناتوانی و زمین‌خوردگی در این بیماران منجر شده و به یافتن روش‌های درمانی مؤثر برای ایشان کمک کند [6، 17].
از دست دادن تعادل و زمین خوردن معمولاً طی فعالیتهای دینامیک (پویا) مثل راه رفتن و کمتر طی عملکردهای استاتیک (ایستایی) رخ می‌دهد [17، 30]. مطالعات متعددی تعادل وضعیتی و ریسک زمین خوردن در افراد مسن و در بیماران دچار استئوآرتریت زانو را بررسی کرده‌اند [6، 31-36]. در این مطالعات، تعادل با آزمون‌های کلینیکال متعددی از جمله [31, 32, 33] آزمون استپ، آزمون فانکشنال ریچ [32]، آزمون سنجش زمان اجرای بلند شدن و راه رفتن، [6، 31] و سیستم‌هایی همچون سیستم سنجش تعادل نوروکم [32] و سیستم سیستم سنجش تعادل بایودکس [6، 34، 35] ارزیابی شده است. در این مطالعات تعادل و ارتباط آن با ترس از زمین‌خوردگی غالباً با استفاده از تست‌های بالینی سنجیده شده است، ضمن آنکه سیستم تعادل نوروکم و سیستم تعادل بایودکس به‌منظور ارزیابی تعادل وضعیتی به کار رفته‌اند و تعادل طی راه رفتن در هیچ‌یک از مطالعات قبلی بررسی نشده است. تعادل وضعیتی به معنای توانایی شخص در حفظ وضعیت قائم با یا بدون اعمال نوسان خارجی یا جابه‌جایی سطح اتکاست [37, 38]. به‌عنوان مثال سیستم تعادل بایودکس درجه و مدت‌زمان چرخش حول محورهای متحرک را ارزیابی می‌کند. در مطالعه‌ای گزارش شده است که اطلاعات حاصل از این ابزار به‌خوبی با نتایج به‌دست‌آمده از صفحات نیرو مرتبط است، ولی حفظ تعادل بر روی یک صفحه بی‌ثبات نمی‌تواند عملکرد فرد طی فعالیتهای روزانه، ازجمله تعادل طی راه رفتن را به‌خوبی منعکس کند [28]. تعادل طی راه رفتن به معنای توانایی شخص در حفظ کردن مرکز ثقل بدن و در حد امکان نزدیک به مسیر راه رفتن است [39] و ارزیابی این متغیر می‌تواند جهت تشخیص خطر زمین خوردن به کار رود [40، 41]. بنابراین هدف از مطالعه حاضر ارزیابی تعادل دینامیک بیماران دچار استئوآرتریت زانو در مقایسه با افراد سالم (منحصراً طی راه رفتن و بر‌اساس نوسانات مرکز فشار بدن و مرکز ثقل بدن) و ارزیابی تعادل استاتیک با استفاده از پارامترهای بیومکانیکال (نوسانات مرکز فشار کف پایی) و ارتباط آن با ترس از زمین‌خوردگی است.
روش‌ها
پژوهش حاضر از نوع توصیفی‌مقطعی است. 15 بیمار دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط زانو (درجه 2 و 3 بر‌اساس مقیاس کلگرن-لورنس) با میانگین سنی 3/22±50، قد 5/24±158/86 سانتی‌متر و وزن 14/5±73/33 کیلوگرم و 15 فرد سالم که از‌لحاظ متغیرهای مخدوش‌کننده با گروه بیمار تطبیق داده شده بودند در این مطالعه شرکت کردند (جدول شماره 1).
9 نفر از بیماران دچار استئوآرتریت یک‌طرفه زانو و 6 نفر دیگر دچار استئوآرتریت دوطرفه زانو بودند. برای تعیین حجم نمونه از نرم‌افزار تخصصی جی‌پاور 3/1/9/4 استفاده شد. با استفاده از میانگین و انحراف معیار متغیر تعادل دینامیک در مطالعه پیشین (گروه 1: 0/7±1/8، گروه 2: 0/5±1/15) [6] و در نظر گرفتن توان 0/8 و خطای نوع اول 0/05، حجم نمونه ایدئال 15 نفر در هر گروه محاسبه شد که جمعاً 30 نفر برای 2 گروه مطالعه در نظر گرفته شد. نمونه‌گیری به روش غیرتصادفی آسان انجام شد. نمونه‌ها از بیماران در دسترس مراجعه‌کننده به درمانگاه ارتوپدی بیمارستان الزهرای اصفهان بودند و توسط پزشک متخصص به مرکز تحقیقات اسکلتی‌عضلانی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان ارجاع داده شدند. در ابتدا اطلاعات جمعیت‌شناختی بیماران جمع‌آوری شد و از تمام شرکت‌کنندگان خواسته شد تا پرسش‌نامه مقیاس کارآمدی افتادن بین‌المللی جهت تعیین میزان ترس از زمین خوردن را تکمیل کنند.
استئوآرتریت زانو توسط پزشک متخصص بر‌اساس یافته‌های رادیوگرافیک تشخیص داده شده و بر‌اساس مقیاس کلگرن-لورنس درجه‌بندی شد. طبق این مقیاس، درجه صفر بیانگر سالم بودن مفصل زانو و نداشتن علائم استئوآرتریت، درجه 1 به معنای مشکوک به استئوآرتریت، درجه 2، استئوآرتریت خفیف به همراه استئوفیت‌های کوچک، درجه 3 استئوآرتریت متوسط که با استئوفیت‌های متعدد کوچک و کم شدن فضای مفصلی و تغییر شکل لبه‌های استخوانی مفصل همراه است و درجه 4 بیانگر استئوآرتریت شدید به همراه استئوفیت‌های بزرگ متعدد و کم شدن شدید فضای مفصلی، اسکلروز واضح و دفورمیتی لبه‌های مفصل است.
معیار اصلی انتخاب بیماران جهت شرکت در مطالعه عبارت از شدت خفیف تا متوسط استئوآرتریت زانو، شدت درد خفیف تا متوسط (بر‌اساس مقیاس مقیاس آنالوگ بصری، درد خفیف=صفر تا 3، درد متوسط=4 تا 6) [42، 43]، استقلال در انجام فعالیتهای روزانه، نداشتن هرگونه اختلال اسکلتی‌عضلانی اثرگذار بر توانایی راه رفتن و ایستادن افراد و توانایی راه رفتن بدون هیچ‌گونه وسیله کمکی بودند. بیمارانی با سابقه جراحی زانو و شکستگی اندام تحتانی، سابقه زمین‌خورگی، بیمارانی که تحت درمان فیزیوتراپی یا درمان دارویی تأثیرگذار بر تعادل، مانند داروهای آرام‌بخش، قرار داشتند از مطالعه خارج شدند.
مقیاس کارآمدی افتادن بین‌المللی جهت بررسی ترس از زمین خوردن استفاده شد. این پرسش‌نامه به زبان فارسی ترجمه و بومی‌سازی شده و روایی و پایایی لازم جهت بررسی ترس از زمین خوردن در افراد مسن ایرانی (زن / مرد) و افراد دچار استئوآرتزیت زانو را دارد [44, 45]. این مقیاس خودگزارش‌دهی، پرسش‌نامه‌ای 16 گویه‌ای است که فرد، ترس از افتادن خود را در طول انجام دادن 16 فعالیت زندگی روزانه ازجمله تمیز کردن خانه، پوشیدن و درآوردن لباس، آماده کردن غذایی ساده و حمام کردن، ارزیابی می‌کند. هر فعالیت رومزه ذکر‌شده در پرسش‌نامه در 4 مقیاس نمره‌دهی میشود (1=نداشتن هیچ نگرانی در انجام آن فعالیت، 4=حداکثر نگرانی در انجام آن فعالیت). نمره این مقیاس از 16 (حداقل نگرانی یا ترس از زمین‌خوردگی طی انجام فعالیتهای روزانه) تا 64 (بیشترین میزان ترس از زمین خوردن طی انجام فعالیتهای روزانه) متغیر است. جهت حذف اثر سابقه زمین‌خوردگی بر ترس از زمین‌خوردگی مجدد، تمامی بیماران شرکت‌کننده در مطالعه حاضر هیچ سابقه‌ای از زمین خوردن در 12 ماه گذشته از زمان اجرای مطالعه نداشتند.
تعادل بیماران در وضعیت‌های استاتیک و دینامیک (به ترتیب طی ایستادن و راه رفتن) ارزیابی شد.
فرایند اجرای آزمون تعادل: به‌منظور بررسی تعادل ایستایی افراد شرکت‌کننده در مطالعه از یک صفحه نیروی مدل kistler (60×50 سانتی‌متر، مدل 9260AA، تولید شرکت کیستلر، سوئیس) جهت جمع‌آوری داده‌های مرکز فشار بدن در امتداد محورهای x و y که به ترتیب نشان‌دهنده جهت قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی هستند، استفاده شد. صفحه نیرو که شامل مبدل‌های نیروی پیزوالکتریک است، برای اندازه‌گیری موقعیت مرکز فشار بدن استفاده میشود. جهت اجرای آزمون از بیماران خواسته شد بر روی صفحه نیرو بایستند، در‌حالی‌که دست‌ها کنار بدن قرار گرفته و به یک نقطه ثابت در جلو نگاه می‌کردند. ایستادن روی صفحه نیرو 5 بار تکرار شد. مدت‌زمان هر تکرار 60 ثانیه بوده و یک دوره استراحت 60 ثانیه‌ای بین هر تکرار در نظر گرفته شد. جهت کاهش خطای ناشی از ایستادن و خارج شدن از صفحه نیرو و خستگی عضلات، 15 ثانیه ابتدایی و انتهایی هر آزمون حذف شد. دادهها با فرکانس 100 هرتز جمع‌آوری شده و با فیلتر پایین‌گذر باترورث با نقطه فرکانس 10 هرتز فیلتر شد [46, 47].
قابلیت اطمینان صفحه نیرو، بر‌اساس نوسانات مرکز فشار در جهات قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی در افراد سالم و افرادی با سابقه زمین‌خوردگی توسط بسیاری از محققین اندازه‌گیری شده است [48, 49, 50]. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که اعتبار نوسانات مرکز فشار در هر 2 صفحه ساجیتال و کرونال بیشتر از 0/75 است و اگر تست برای 5 بار تکرار شود و دادهها به مدت 60 ثانیه ثبت شوند، می‌توانند به‌خوبی تعادل فرد را هنگام ایستادن نشان دهند.
پارامترهای طول مسیر، سرعت و نوسانات مرکز فشار بدن در جهات داخلی‌خارجی و قدامی‌خلفی جهت بررسی تعادل ایستایی استفاده شد.
پارامترهای دخیل در بررسی تعادل افراد با استفاده از فرمول‌های شماره 1 تا 6 به دست آمد.
در این معادلات COPEAE بیانگر نوسان مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی، COPEML بیانگر نوسان مرکز فشار در راستای داخلی‌خارجی، PLAP بیانگر طول مسیر نوسان مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی، PLML بیانگر طول مسیر نوسان مرکز فشار در راستای داخلی‌خارجی،VAP بیانگر سرعت مرکز فشار در راستای قدامی‌خلفی و VML بیانگر سرعت مرکز فشار در راستای داخلی‌خارجی است.
تعادل پویای افراد شرکت‌کننده در مطالعه بر‌اساس ارتباط بین مرکز ثقل بدن و محدوده سطح اتکای بدن در جهات قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی تعیین شد [51-53]. این ارتباط، میزان واقع شدن مرکز ثقل بدن در محدوده سطح اتکای بدن طی راه رفتن را نشان می‌دهد [54]. ارتباط بین مرکز ثقل بدن و محدوده سطح اتکای بدن بر‌اساس روش ذکر شده توسط پری به دست آمد[54، 55]. در این روش حداقل فاصله بین محل مرکز ثقل بدن تا حاشیه خلفی محدوده سطح اتکای بدن و همچنین حداقل فاصله بین محل مرکز ثقل بدن در جهت داخلی‌خارجی تا حاشیه خارجی محدوده سطح اتکای بدن محاسبه شده و به ترتیب بر طول پا و عرض قدم نرمالایز شده و به‌عنوان مقیاسی از تعادل دینامیک در جهت قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی در نظر گرفته میشود. همچنین حاشیه خلفی محدوده سطح اتکای بدن بر‌اساس محل مارکرهای واقع شده بر پاشنه و حاشیه خارجی آن بر‌اساس محل مارکرهای واقع شده بر قوزک خارجی تعیین میشود.
اطلاعات کینماتیک راه رفتن افراد با استفاده از سیستم آنالیز حرکت مجهز به 7 دوربین و با فرکانس 100 هرتز جمع‌آوری شد. 20 مارکر رفلکتیو با قطر 14 میلی‌متر بر روی لندمارک‌های آناتومیکال چسبانده شد [52]. مارکرها در نرم‌افزار Tract manager(version 2.7, Analysis Motion Capture Company, Gothenburg, Sweden) نام‌گذاری و مشخص شدند. این مارکرها بر روی خار خاصره قدامی فوقانی راست و چپ، خار خاصره خلفی‌فوقانی راست و چپ، تروکانتر بزرگ فمور راست و چپ، اپی‌کوندیل‌های داخلی و خارجی هر دو زانو، قوزکهای داخلی و خارجی دو طرف، پاشنه راست و چپ، سر متاتارس‌های اول و پنجم (MT1 ،MT5) قرار گرفتند [53].
جهت بررسی تعادل پویای بیماران، ابتدا از شرکت‌کنندگان خواسته شد با مارکرهایی که به بدنشان متصل است بر روی صفحه نیرو بایستند. به‌منظور شناسایی مارکرها توسط دوربین‌های سیستم آنالیز حرکت، یک آزمون استاتیک در وضعیت ایستاده از هر یک از بیماران ثبت شد. سپس از بیماران خواسته شد با سرعت معمولی راه رفتن خود در مسیر مشخص‌شده در آزمایشگاه راه بروند. طول مسیر حرکت 10 متر بود و نقطه شروع راه رفتن 5 متر قبل از صفحه نیرو که در طی این مسیر قرار گرفته بود. تصاویر مارکرها حین حرکت ثبت شد و برای مدل‌سازی اندام استفاده شد. راه رفتن در مسیر آزمون 5 بار تکرار شد و از میانگین پارامترهای ثبت‌شده برای آنالیز نهایی استفاده شد.
خروجی نرم افزار آنالیز حرکت (Track Manager Software) به نرم‌افزار Visual 3D (نسخه 4، شرکت C-motion، آمریکا) انتقال داده شد و پای راست و چپ، ساق پا و ران 2 سمت، لگن، تنه و سر مدل‌سازی شد.
برای ارزیابی تعادل پویا، حرکات مرکز ثقل بدن در جهات قدامی‌خلفی، داخلی‌خارجی و عمودی ردیابی شد. موقعیت مرکز ثقل بدن به صورت نقطه میانی واقع شده بین خار خاصره خلفی‌فوقانی راست و چپ تعیین شد. به‌منظور نرمال کردن دادهها و حذف تأثیر طول قد افراد بر نتایج، جابه‌جایی مرکز ثقل بدن نسبت به محدوده سطح تکیه‌گاهی در صفحات قدامی‌خلفی، داخلی‌خارجی و میزان جابه‌جایی آن در صفحه عمودی به ترتیب بر طول پا، عرض قدم و طول اندام تحتانی تقسیم شد. طول پا بر‌اساس فاصله بین پاشنه و مارکر انگشت شست پا، عرض قدم بر‌اساس فاصله بین قوزکهای خارجی پای راست و چپ و طول اندام تحتانی بر‌اساس فاصله بین مفصل هیپ تا زمین تعیین شد (تصویر شماره 1).
جابه‌جایی نرمال‌شده مرکز ثقل بدن در جهات قدامی‌خلفی، داخلی‌خارجی و عمودی و سرعت راه رفتن، پارامترهای اصلی جهت ارزیابی تعادل پویا بودند.
تحلیل آماری دادهها با نرم‌افزار SPSS نسخه 16 صورت گرفت. به‌منظور بررسی توزیع نرمال دادهها از آزمون شاپیروویلک استفاده شد. به‌منظور مقایسه تعادل بیماران و افراد سالم از آزمون تی 2 نمونه مستقل استفاده شد. ارتباط بین پارامترهای تعادل ایستایی و پویا و ترس از زمین‌خوردگی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون سنجیده شد.
یافته‌ها
متغیرهای تعادل ایستایی افراد سالم و بیماران دچار استئوآرتریت زانو در جدول شماره 2 و ارتباط بین متغیرهای تعادل ایستایی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی در جدول شماره 3 نشان داده شده است.
بر‌اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر تفاوت آماری قابل‌توجهی بین پارامترهای تعادل ایستایی بین دوگروه وجود دارد (0/05>P). همچنین بر‌اساس نتایج حاصل از تحلیل تعادل بیماران، بین نوسانات مرکز فشار بدن در جهت قدامی‌خلفی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی ارتباط مستقیمی وجود داشت ولی از‌لحاظ آماری قابل‌توجه نبود (0/416=r و 0/123=P). بین نوسانات مرکز فشار بدن در جهت داخلی‌خارجی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی ارتباط معکوس وجود داشت (0/249=r و 0/371=P). همچنین بین دیگر پارامترهای مرکز فشار بدن و مقیاس بین‌المللی کارآمدی افتادن ارتباطی یافت نشد (0=r).
پارامترهای تعادل پویای بیماران در مقایسه با افراد سالم در جدول شماره 4 نشان داده شده است.
بر‌اساس نتایج حاصل، مقدار پارامترهای مرتبط با نوسانات مرکز ثقل بدن در بیماران به میزان قابل‌توجهی از افراد سالم کمتر بود. همچنین اندازه‌گیری سرعت راه رفتن افراد شرکت‌کننده در مطالعه نشان داد میزان این متغیر در بیماران به میزان قابل‌توجهی کمتر از افراد سالم است (0/18±0/96 در مقایسه با 0/196±1/3 و 0/05>P). میانگین پارامترهای نوسانات مرکز ثقل بدن و ارتباطشان با مقیاس ترس از زمین‌خوردگی در جدول شماره 5 نشان داده شده است.
ارتباط بین نوسانات مرکز ثقل بدن در جهات قدامی‌خلفی، داخلی‌خارجی و عمودی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی به ترتیب برابر با 0/309، 0/123- و 0/026- به دست آمد. هرچند این ارتباطات از‌لحاظ آماری معنادار نبود (0/05>P).
بر اساس نتایح حاصل، میانگین نمره مقیاس زمین‌خوردگی در بیماران و افراد سالم به ترتیب برایر با 10/06±32/73 و 1/35±18/13 بود (0/05>P).
بحث
توانایی حفظ تعادل طی ایستادن و راه رفتن یک فاکتور مهم جهت انجام فعالیتهای روزانه است. بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که اندازه‌گیری تعادل طی ایستادن و راه رفتن می‌تواند خطر زمین‌خوردگی را در افراد پیش‌بینی کند [56, 57]. اگرچه اغلب زمین‌خوردگی‌ها طی حرکت و نه طی وضعیت‌های استاتیک رخ می‌دهد. در رابطه با زمین خوردن، فاکتورهای خطر متعددی ازجمله استئوآرتریت زانو در افراد مسن وجود دارد [8, 9, 10]. ارتباط بین استئوآرتریت زانو و تعادل در مطالعات قبلی بررسی شده است [17، 22-24، 58، 59]. همچنین تعدادی از مطالعات، خطر زمین‌خوردگی و اختلال تعادل بیماران دچار استئوآرتریت زانو را بررسی کرده‌اند [6، 24، 32-34].
نتایج مطالعه حاضر نشان داد مرکز فشار بدن در بیماران دچار استئوآرتریت زانو طی ایستادن نوسانات بیشتری داشته و این بیماران تعادل ایستایی کمتری از افراد سالم دارند (جدول شماره 1). در مطالعه‌ای که پایایی متغیرهای مرکز فشار بدن و تعادل را بررسی کرده است، بیان شده است که پایایی پارامترهای تعادل بر‌اساس سرعت نوسانات مرکز فشار بدن بیشتر است [60]. در مطالعه حاضر میزان این پارامتر در بیماران به میزان قابل‌توجهی بالاتر از افراد سالم به دست آمد. این یافته همسو با نتایج مطالعاتی است که تعادل ایستایی بیماران دچار استئوآرتریت زانو را بررسی کرده‌اند [17، 22-24، 58، 59، 61، 62]. علت اصلی کاهش تعادل ایستایی این بیماران در مقایسه با افراد سالم می‌تواند مرتبط با الایمنت اندام، اختلال در حس عمقی و کاهش قدرت عضلانی بیماران در مقایسه با افراد سالم باشد.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد نوسانات مرکز فشار کف پایی در جهات قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی به ترتیب ارتباط مستقیم و معکوس با مقیاس ترس از زمین‌خوردگی دارند. هرچند این ارتباط از‌لحاظ آماری معنادار نبود. نتایج پژوهش حاضر با نتایج مطالعه تاگلیتی و همکارانش که تعادل وضعیتی زنان دچار استئوآرتریت زانو را با استفاده از یک صفحه نیروی پرتابل و ارتباط آن با ترس از زمین‌خوردگی بررسی کرده‌اند، همسو است [24]. در این مطالعه همچون پژوهش حاضر، ارتباط معناداری بین پارامترهای مرکز فشار کف پایی و مقیاس بین‌المللی کارآمدی افتادن حاصل نشده است. علت این امر می‌تواند ناشی از این حقیقت باشد که متغیرهای مرکز فشار کف پایی نماینده‌ای از عملکرد نمی‌باشند و بنابراین ارتباط دادن متغیرهای مرکز فشار کف پایی به اطمینان افراد جهت انجام فعالیتهای روزانه ناصحیح باشد [24]. همچنین بیان شده است، هیجانات و استرس افراد هم بر نتایج حاصل از پرسش‌نامه بین‌المللی کارآمدی افتادن اثرگذار است [24]. در‌صورتی‌که متغیرهای مذکور در مطالعه حاضر کنترل نشده است. بنابراین هرچند در مطالعه حاضر مشابه با مطالعات گذشته، ثبات ایستایی بیماران دچار استئوآرتریت زانو کمتر از افراد نرمال است، ارتباط آماری قابل‌توجهی بین متغیرهای مرکز فشار بدن و متغیرهای مرکز ثقل بدن با مقیاس بین‌المللی کارآمدی افتادن حاصل نشد. علت دیگر برای این یافته می‌تواند ناشی از ورود افراد دچار استئوآرتریت یک‌طرفه به مطالعه حاضر باشد. به‌طوری‌که در برخی از مطالعاتی که اختلال تعادل در این بیماران را گزارش کرده‌اند، افراد دچار استئوآرتریت دوطرفه زانو بررسی شده‌اند [6، 36، 62]. همچنین ابزار سنجش تعادل در مطالعه حاضر با مطالعات گذشته متفاوت است. بنابراین به‌عنوان مثال، در مطالعه خلج و همکارانش بر روی 60 بیمار دچار استئوآرتریت زانو، تعادل و ترس از زمین‌خوردگی با استفاده از سیستم تعادل بایودکس و تست تی یو جی بررسی و گزارش شده است که تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای بین تعادل (ایستایی و پویا) افراد سالم و بیماران دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط وجود دارد. به‌طوری‌که بیماران دچار کاهش تعادل شده و خطر زمین‌خوردگی در آنان افزایش یافته است [6].
متغیر دیگر مورد‌بررسی در مطالعه حاضر تعادل پویا بود. بر‌اساس تحلیل نوسانات مرکز ثقل بدن در مطالعه حاضر، میزان نوسانات این متغیر در بیماران کمتر از افراد سالم بود. همچنین سرعت راه رفتن بیماران به میزان قابل‌توجهی کمتر از افراد سالم به دست آمد (جدول شماره 4). سرعت راه رفتن یک متغیر مهم در ارزیابی تعادل دینامیک افراد است [53]. به‌صورتی‌که سرعت بالاتر راه رفتن به تعادل دینامیک بیشتری هم نیاز دارد [63, 64]. اگر سرعت راه رفتن ثابت بود، کاهش نوسانات مرکز ثقل بدن، بیانگر افزایش تعادل دینامیک طی راه رفتن بود [53]. حال آنکه کاهش نوسانات مرکز ثقل بدن در 2 جهت قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی همراه با کاهش سرعت راه رفتن به‌دست‌آمده در بیماران بیانگر کاهش تعادل دینامیک ایشان است [53]. کاهش سرعت راه رفتن این بیماران در مقایسه با افراد سالم می‌تواند به علت بیشتر بودن ترس از زمین‌خوردگی ایشان نسبت به افراد سالم [65] و یا ناشی از وجود پوسچر فلکشن در مفاصل اندام تحتانی بیماران دچار استئوآرتریت زانو (دورسی فلکشن مچ پا و فلکشن مفاصل زانو و هیپ) و کاهش دامنه حرکتی این مفاصل در صفحه ساجیتال(فلکشن‌اکستنشن مفاصل هیپ و زانو) در مقایسه با افراد سالم باشد [61].
بر‌اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، ارتباط قابل‌توجهی بین متغیرهای مرکز ثقل بدن طی راه رفتن و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی وجود ندارد (P>0/0). به‌عبارت‌دیگر، تعادل پویای بیماران دچار استئوآرتریت زانو مسئول ترس از زمین‌خوردگی آنان طی انجام فعالیتهای روزانه نیست. از فاکتورهای مؤثر بر ترس از زمین‌خوردگی می‌توان به درد اشاره کرد. درد بر قدرت و هماهنگی عضلات، نوسانات وضعیتی، قدرت، حس عمقی، حرکت و توانایی راه رفتن اثر گذاشته و خطر زمین خوردن را افزایش می‌دهد [23، 66]. بنابراین در مطالعه حاضر، با‌توجه‌به نبود همبستگی بین پارامترهای تعادل و ترس از زمین‌خوردگی، درد خفیف تا متوسط بیماران می‌تواند دلیل احتمالی برای ترس بیشتر ایشان از زمین‌خوردگی طی انجام فعالیتهای روزانه نسبت به افراد سالم باشد. بنابراین توصیه میشود در مطالعات آینده علاوه بر بررسی تأثیر شدت‌های مختلف استئوآرتریت بر تعادل بیماران، متغیر درد هم به‌عنوان یک فاکتور خطر در وقوع زمین‌خوردگی و ترس از آن سنجیده شود. همچنین به‌منظور تشخیص اثر خالص اختلال تعادل بر میزان ترس از زمین‌خوردگی این بیماران، لازم است دیگر فاکتورهای مؤثر در ایجاد زمین‌خوردگی همچون اختلال بینایی، دهلیزی (وستیبولار)، حسی‌پیکری (سوماتوسنسوری)، حس عمقی و قدرت عضلانی، تحت بررسی و کنترل قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
بر‌اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، بیماران دچار استئوآرتریت زانو نسبت به افراد سالم تعادل کمتری طی ایستادن و راه رفتن دارند هرچند ارتباط معناداری بین متغیرهای تعادل ایستایی و پویای افراد دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط زانو (به ترتیب بر‌اساس متغیر مرکز فشار بدن و مرکز ثقل بدن) و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی وجود ندارد. بنابراین به‌منظور بهبود توانایی‌های عملکردی این بیماران، درمانگر باید بر دیگر پارامترهای اثرگذار بر زمین‌خوردگی مثل کاهش درد، بهبود قدرت عضلانی و حس عمقی تمرکز کند.
از محدودیت‌های پژوهش حاضر می‌توان به ارزیابی تعادل پویای بیماران تنها طی راه رفتن و در محیط آزمایشگاه بیومکانیک و نه در دیگر فعالیتهای مرتبط با عملکرد اشاره کرد. ضمن آنکه دیگر عوامل مرتبط با زمین‌خوردگی در این بیماران بررسی و کنترل نشده است، همچنین تنها افرادی با میانگین سنی 50 سال در مطالعه حاضر شرکت کردند. بنابراین با انجام مطالعه بر روی نمونه آماری سالمند با دامنه‌های سنی بیشتر و بررسی جزئی‌تر عوامل تأثیرگذار در ایجاد زمین‌خوردگی، می‌توان به نتایج دقیق‌تری رسید.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
مقاله حاضر برگرفته از طرح پژوهشی مصوب دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان با کد اخلاق IR.MUI.REC.1396.2.042 است. قبل از اجرای آزمون به تمام شرکت‌کنندگان در‌مورد هدف و روش مطالعه توضیحات کامل ارائه شد و پس از آن فرم رضایت آگاهانه از ایشان اخذ شد. همچنین به افراد شرکت‌کننده در مطالعه اجازه داده شد هر زمان که مایل به ادامه همکاری با طرح تحقیقاتی نبودند از مطالعه خارج شوند.
حامی مالی
پژوهش حاضر با حمایت مالی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان و با کد علمی 296042 انجام گرفت.
مشارکت نویسندگان
ایده و مفهوم‌سازی: مهسا کاویانی، محمدتقی کریمی؛ تحقیق و بررسی: مهسا کاویانی، محمدتقی کریمی، حسین اکبری اقدم، تحلیل: مهسا کاویانی، کیوان شریف مرادی؛ ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: مهسا کاویانی، محمدتقی کریمی
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان هیچ‌گونه تعارض منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.
تحلیل آماری دادهها با نرم‌افزار SPSS نسخه 16 صورت گرفت. به‌منظور بررسی توزیع نرمال دادهها از آزمون شاپیروویلک استفاده شد. به‌منظور مقایسه تعادل بیماران و افراد سالم از آزمون تی 2 نمونه مستقل استفاده شد. ارتباط بین پارامترهای تعادل ایستایی و پویا و ترس از زمین‌خوردگی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون سنجیده شد.
یافته‌ها
متغیرهای تعادل ایستایی افراد سالم و بیماران دچار استئوآرتریت زانو در جدول شماره 2 و ارتباط بین متغیرهای تعادل ایستایی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی در جدول شماره 3 نشان داده شده است.
بر‌اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر تفاوت آماری قابل‌توجهی بین پارامترهای تعادل ایستایی بین دوگروه وجود دارد (0/05>P). همچنین بر‌اساس نتایج حاصل از تحلیل تعادل بیماران، بین نوسانات مرکز فشار بدن در جهت قدامی‌خلفی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی ارتباط مستقیمی وجود داشت ولی از‌لحاظ آماری قابل‌توجه نبود (0/416=r و 0/123=P). بین نوسانات مرکز فشار بدن در جهت داخلی‌خارجی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی ارتباط معکوس وجود داشت (0/249=r و 0/371=P). همچنین بین دیگر پارامترهای مرکز فشار بدن و مقیاس بین‌المللی کارآمدی افتادن ارتباطی یافت نشد (0=r).
پارامترهای تعادل پویای بیماران در مقایسه با افراد سالم در جدول شماره 4 نشان داده شده است.
بر‌اساس نتایج حاصل، مقدار پارامترهای مرتبط با نوسانات مرکز ثقل بدن در بیماران به میزان قابل‌توجهی از افراد سالم کمتر بود. همچنین اندازه‌گیری سرعت راه رفتن افراد شرکت‌کننده در مطالعه نشان داد میزان این متغیر در بیماران به میزان قابل‌توجهی کمتر از افراد سالم است (0/18±0/96 در مقایسه با 0/196±1/3 و 0/05>P). میانگین پارامترهای نوسانات مرکز ثقل بدن و ارتباطشان با مقیاس ترس از زمین‌خوردگی در جدول شماره 5 نشان داده شده است.
ارتباط بین نوسانات مرکز ثقل بدن در جهات قدامی‌خلفی، داخلی‌خارجی و عمودی و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی به ترتیب برابر با 0/309، 0/123- و 0/026- به دست آمد. هرچند این ارتباطات از‌لحاظ آماری معنادار نبود (0/05>P).
بر اساس نتایح حاصل، میانگین نمره مقیاس زمین‌خوردگی در بیماران و افراد سالم به ترتیب برایر با 10/06±32/73 و 1/35±18/13 بود (0/05>P).
بحث
توانایی حفظ تعادل طی ایستادن و راه رفتن یک فاکتور مهم جهت انجام فعالیتهای روزانه است. بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که اندازه‌گیری تعادل طی ایستادن و راه رفتن می‌تواند خطر زمین‌خوردگی را در افراد پیش‌بینی کند [56, 57]. اگرچه اغلب زمین‌خوردگی‌ها طی حرکت و نه طی وضعیت‌های استاتیک رخ می‌دهد. در رابطه با زمین خوردن، فاکتورهای خطر متعددی ازجمله استئوآرتریت زانو در افراد مسن وجود دارد [8, 9, 10]. ارتباط بین استئوآرتریت زانو و تعادل در مطالعات قبلی بررسی شده است [17، 22-24، 58، 59]. همچنین تعدادی از مطالعات، خطر زمین‌خوردگی و اختلال تعادل بیماران دچار استئوآرتریت زانو را بررسی کرده‌اند [6، 24، 32-34].
نتایج مطالعه حاضر نشان داد مرکز فشار بدن در بیماران دچار استئوآرتریت زانو طی ایستادن نوسانات بیشتری داشته و این بیماران تعادل ایستایی کمتری از افراد سالم دارند (جدول شماره 1). در مطالعه‌ای که پایایی متغیرهای مرکز فشار بدن و تعادل را بررسی کرده است، بیان شده است که پایایی پارامترهای تعادل بر‌اساس سرعت نوسانات مرکز فشار بدن بیشتر است [60]. در مطالعه حاضر میزان این پارامتر در بیماران به میزان قابل‌توجهی بالاتر از افراد سالم به دست آمد. این یافته همسو با نتایج مطالعاتی است که تعادل ایستایی بیماران دچار استئوآرتریت زانو را بررسی کرده‌اند [17، 22-24، 58، 59، 61، 62]. علت اصلی کاهش تعادل ایستایی این بیماران در مقایسه با افراد سالم می‌تواند مرتبط با الایمنت اندام، اختلال در حس عمقی و کاهش قدرت عضلانی بیماران در مقایسه با افراد سالم باشد.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد نوسانات مرکز فشار کف پایی در جهات قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی به ترتیب ارتباط مستقیم و معکوس با مقیاس ترس از زمین‌خوردگی دارند. هرچند این ارتباط از‌لحاظ آماری معنادار نبود. نتایج پژوهش حاضر با نتایج مطالعه تاگلیتی و همکارانش که تعادل وضعیتی زنان دچار استئوآرتریت زانو را با استفاده از یک صفحه نیروی پرتابل و ارتباط آن با ترس از زمین‌خوردگی بررسی کرده‌اند، همسو است [24]. در این مطالعه همچون پژوهش حاضر، ارتباط معناداری بین پارامترهای مرکز فشار کف پایی و مقیاس بین‌المللی کارآمدی افتادن حاصل نشده است. علت این امر می‌تواند ناشی از این حقیقت باشد که متغیرهای مرکز فشار کف پایی نماینده‌ای از عملکرد نمی‌باشند و بنابراین ارتباط دادن متغیرهای مرکز فشار کف پایی به اطمینان افراد جهت انجام فعالیتهای روزانه ناصحیح باشد [24]. همچنین بیان شده است، هیجانات و استرس افراد هم بر نتایج حاصل از پرسش‌نامه بین‌المللی کارآمدی افتادن اثرگذار است [24]. در‌صورتی‌که متغیرهای مذکور در مطالعه حاضر کنترل نشده است. بنابراین هرچند در مطالعه حاضر مشابه با مطالعات گذشته، ثبات ایستایی بیماران دچار استئوآرتریت زانو کمتر از افراد نرمال است، ارتباط آماری قابل‌توجهی بین متغیرهای مرکز فشار بدن و متغیرهای مرکز ثقل بدن با مقیاس بین‌المللی کارآمدی افتادن حاصل نشد. علت دیگر برای این یافته می‌تواند ناشی از ورود افراد دچار استئوآرتریت یک‌طرفه به مطالعه حاضر باشد. به‌طوری‌که در برخی از مطالعاتی که اختلال تعادل در این بیماران را گزارش کرده‌اند، افراد دچار استئوآرتریت دوطرفه زانو بررسی شده‌اند [6، 36، 62]. همچنین ابزار سنجش تعادل در مطالعه حاضر با مطالعات گذشته متفاوت است. بنابراین به‌عنوان مثال، در مطالعه خلج و همکارانش بر روی 60 بیمار دچار استئوآرتریت زانو، تعادل و ترس از زمین‌خوردگی با استفاده از سیستم تعادل بایودکس و تست تی یو جی بررسی و گزارش شده است که تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای بین تعادل (ایستایی و پویا) افراد سالم و بیماران دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط وجود دارد. به‌طوری‌که بیماران دچار کاهش تعادل شده و خطر زمین‌خوردگی در آنان افزایش یافته است [6].
متغیر دیگر مورد‌بررسی در مطالعه حاضر تعادل پویا بود. بر‌اساس تحلیل نوسانات مرکز ثقل بدن در مطالعه حاضر، میزان نوسانات این متغیر در بیماران کمتر از افراد سالم بود. همچنین سرعت راه رفتن بیماران به میزان قابل‌توجهی کمتر از افراد سالم به دست آمد (جدول شماره 4). سرعت راه رفتن یک متغیر مهم در ارزیابی تعادل دینامیک افراد است [53]. به‌صورتی‌که سرعت بالاتر راه رفتن به تعادل دینامیک بیشتری هم نیاز دارد [63, 64]. اگر سرعت راه رفتن ثابت بود، کاهش نوسانات مرکز ثقل بدن، بیانگر افزایش تعادل دینامیک طی راه رفتن بود [53]. حال آنکه کاهش نوسانات مرکز ثقل بدن در 2 جهت قدامی‌خلفی و داخلی‌خارجی همراه با کاهش سرعت راه رفتن به‌دست‌آمده در بیماران بیانگر کاهش تعادل دینامیک ایشان است [53]. کاهش سرعت راه رفتن این بیماران در مقایسه با افراد سالم می‌تواند به علت بیشتر بودن ترس از زمین‌خوردگی ایشان نسبت به افراد سالم [65] و یا ناشی از وجود پوسچر فلکشن در مفاصل اندام تحتانی بیماران دچار استئوآرتریت زانو (دورسی فلکشن مچ پا و فلکشن مفاصل زانو و هیپ) و کاهش دامنه حرکتی این مفاصل در صفحه ساجیتال(فلکشن‌اکستنشن مفاصل هیپ و زانو) در مقایسه با افراد سالم باشد [61].
بر‌اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، ارتباط قابل‌توجهی بین متغیرهای مرکز ثقل بدن طی راه رفتن و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی وجود ندارد (P>0/0). به‌عبارت‌دیگر، تعادل پویای بیماران دچار استئوآرتریت زانو مسئول ترس از زمین‌خوردگی آنان طی انجام فعالیتهای روزانه نیست. از فاکتورهای مؤثر بر ترس از زمین‌خوردگی می‌توان به درد اشاره کرد. درد بر قدرت و هماهنگی عضلات، نوسانات وضعیتی، قدرت، حس عمقی، حرکت و توانایی راه رفتن اثر گذاشته و خطر زمین خوردن را افزایش می‌دهد [23، 66]. بنابراین در مطالعه حاضر، با‌توجه‌به نبود همبستگی بین پارامترهای تعادل و ترس از زمین‌خوردگی، درد خفیف تا متوسط بیماران می‌تواند دلیل احتمالی برای ترس بیشتر ایشان از زمین‌خوردگی طی انجام فعالیتهای روزانه نسبت به افراد سالم باشد. بنابراین توصیه میشود در مطالعات آینده علاوه بر بررسی تأثیر شدت‌های مختلف استئوآرتریت بر تعادل بیماران، متغیر درد هم به‌عنوان یک فاکتور خطر در وقوع زمین‌خوردگی و ترس از آن سنجیده شود. همچنین به‌منظور تشخیص اثر خالص اختلال تعادل بر میزان ترس از زمین‌خوردگی این بیماران، لازم است دیگر فاکتورهای مؤثر در ایجاد زمین‌خوردگی همچون اختلال بینایی، دهلیزی (وستیبولار)، حسی‌پیکری (سوماتوسنسوری)، حس عمقی و قدرت عضلانی، تحت بررسی و کنترل قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
بر‌اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، بیماران دچار استئوآرتریت زانو نسبت به افراد سالم تعادل کمتری طی ایستادن و راه رفتن دارند هرچند ارتباط معناداری بین متغیرهای تعادل ایستایی و پویای افراد دچار استئوآرتریت خفیف تا متوسط زانو (به ترتیب بر‌اساس متغیر مرکز فشار بدن و مرکز ثقل بدن) و مقیاس ترس از زمین‌خوردگی وجود ندارد. بنابراین به‌منظور بهبود توانایی‌های عملکردی این بیماران، درمانگر باید بر دیگر پارامترهای اثرگذار بر زمین‌خوردگی مثل کاهش درد، بهبود قدرت عضلانی و حس عمقی تمرکز کند.
از محدودیت‌های پژوهش حاضر می‌توان به ارزیابی تعادل پویای بیماران تنها طی راه رفتن و در محیط آزمایشگاه بیومکانیک و نه در دیگر فعالیتهای مرتبط با عملکرد اشاره کرد. ضمن آنکه دیگر عوامل مرتبط با زمین‌خوردگی در این بیماران بررسی و کنترل نشده است، همچنین تنها افرادی با میانگین سنی 50 سال در مطالعه حاضر شرکت کردند. بنابراین با انجام مطالعه بر روی نمونه آماری سالمند با دامنه‌های سنی بیشتر و بررسی جزئی‌تر عوامل تأثیرگذار در ایجاد زمین‌خوردگی، می‌توان به نتایج دقیق‌تری رسید.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
مقاله حاضر برگرفته از طرح پژوهشی مصوب دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان با کد اخلاق IR.MUI.REC.1396.2.042 است. قبل از اجرای آزمون به تمام شرکت‌کنندگان در‌مورد هدف و روش مطالعه توضیحات کامل ارائه شد و پس از آن فرم رضایت آگاهانه از ایشان اخذ شد. همچنین به افراد شرکت‌کننده در مطالعه اجازه داده شد هر زمان که مایل به ادامه همکاری با طرح تحقیقاتی نبودند از مطالعه خارج شوند.
حامی مالی
پژوهش حاضر با حمایت مالی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان و با کد علمی 296042 انجام گرفت.
مشارکت نویسندگان
ایده و مفهوم‌سازی: مهسا کاویانی، محمدتقی کریمی؛ تحقیق و بررسی: مهسا کاویانی، محمدتقی کریمی، حسین اکبری اقدم، تحلیل: مهسا کاویانی، کیوان شریف مرادی؛ ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: مهسا کاویانی، محمدتقی کریمی
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان هیچ‌گونه تعارض منافعی در پژوهش حاضر وجود ندارد.
References
1.Davatchi F, Sandoughi M, Moghimi N, Jamshidi AR, Tehrani Banihashemi A, Zakeri Z, et al. Epidemiology of rheumatic diseases in Iran from analysis of four COPCORD studies. International Journal of Rheumatic Diseases. 2016; 19(11):1056-62. [DOI:10.1111/1756-185X.12809] [PMID]
2.Hawker GA. Osteoarthritis is a serious disease. Clinical and Experimental Rheumatology. 2019; 37(Suppl 120):3-6. [PMID]
3.Jadelis K, Miller ME, Ettinger Jr WH, Messier SP. Strength, balance, and the modifying effects of obesity and knee pain: Results from the observational arthritis study in seniors (OASIS). Journal of the American Geriatrics Society. 2001; 49(7):884-91. [DOI:10.1046/j.1532-5415.2001.49178.x] [PMID]
4.Martin JA, Buckwalter JA. Aging, articular cartilage chondrocyte senescence and osteoarthritis. Biogerontology. 2002; 3(5):257-64. [DOI:10.1023/A:1020185404126] [PMID]
5.Loeser RF. The role of aging in the development of osteoarthritis. Transactions of the American Clinical and Climatological Association. 2017; 128:44. [PMID] [PMCID]
6.Khalaj N, Abu Osman NA, Mokhtar AH, Mehdikhani M, Wan Abas WA. Balance and risk of fall in individuals with bilateral mild and moderate knee osteoarthritis. Plos One. 2014; 9(3):e92270. [DOI:10.1371/journal.pone.0092270] [PMID] [PMCID]
7.Alkan BM, Fidan F, Tosun A, Ardıçoğlu Ö. Quality of life and self-reported disability in patients with knee osteoarthritis. Modern Rheumatology. 2014; 24(1):166-71. [DOI:10.3109/14397595.2013.854046] [PMID]
8.Leveille SG, Jones RN, Kiely DK, Hausdorff JM, Shmerling RH, Guralnik JM, et al. Chronic musculoskeletal pain and the occurrence of falls in an older population. JAMA. 2009; 302(20):2214-21. [DOI:10.1001/jama.2009.1738] [PMID] [PMCID]
9.Ng CT, Tan MP. Osteoarthritis and falls in the older person. Age and Ageing. 2013; 42(5):561-6. [DOI:10.1093/ageing/aft070] [PMID]
10.Sturnieks DL, Tiedemann A, Chapman K, Munro B, Murray SM, Lord SR. Physiological risk factors for falls in older people with lower limb arthritis. The Journal of Rheumatology. 2004; 31(11):2272-9. [PMID]
11.Brand C, Aw J, Lowe A, Morton C. Prevalence, outcome and risk for falling in 155 ambulatory patients with rheumatic disease. APLAR Journal of Rheumatology. 2005; 8(2):99-105. [DOI:10.1111/j.1479-8077.2005.00136.x]
12.Williams SB, Brand CA, Hill KD, Hunt SB, Moran H. Feasibility and outcomes of a home-based exercise program on improving balance and gait stability in women with lower-limb osteoarthritis or rheumatoid arthritis: A pilot study. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2010; 91(1):106-14. [DOI:10.1016/j.apmr.2009.08.150] [PMID]
13.Rombaut L, Malfait F, De Wandele I, Thijs Y, Palmans T, De Paepe A, et al. Balance, gait, falls, and fear of falling in women with the hypermobility type of Ehlers-Danlos syndrome. Arthritis Care & Research. 2011; 63(10):1432-9. [DOI:10.1002/acr.20557] [PMID]
14.Scheffer AC, Schuurmans MJ, Van Dijk N, Van Der Hooft T, De Rooij SE. Fear of falling: Measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Age and Ageing. 2008; 37(1):19-24. [DOI:10.1093/ageing/afm169] [PMID]
15.Lord SR, Menz HB, Tiedemann A. A physiological profile approach to falls risk assessment and prevention. Physical Therapy. 2003; 83(3):237-52. [DOI:10.1093/ptj/83.3.237] [PMID]
16.Manlapaz DG, Sole G, Jayakaran P, Chapple CM. Risk factors for falls in adults with knee osteoarthritis: A systematic review. PM&R. 2019; 11(7):745-57. [DOI:10.1002/pmrj.12066] [PMID]
17.Hinman R, Bennell K, Metcalf B, Crossley K. Balance impairments in individuals with symptomatic knee osteoarthritis: A comparison with matched controls using clinical tests. Rheumatology. 2002; 41(12):1388-94. [DOI:10.1093/rheumatology/41.12.1388] [PMID]
18.Takacs J, Carpenter MG, Garland SJ, Hunt MA. The role of neuromuscular changes in aging and knee osteoarthritis on dynamic postural control. Aging and Disease. 2013; 4(2):84. [PMID] [PMCID]
19.Foley S, Lord SR, Srikanth V, Cooley H, Jones G. Falls risk is associated with pain and dysfunction but not radiographic osteoarthritis in older adults: Tasmanian older adult cohort study. Osteoarthritis and Cartilage. 2006; 14(6):533-9. [DOI:10.1016/j.joca.2005.12.007] [PMID]
20.de Zwart AH, van der Esch M, Pijnappels MA, Hoozemans MJ, van der Leeden M, Roorda LD, et al. Falls associated with muscle strength in patients with knee osteoarthritis and self-reported knee instability. The Journal of Rheumatology. 2015; 42(7):1218-23. [DOI:10.3899/jrheum.140517] [PMID]
21.Prata MG, Scheicher ME. Correlation between balance and the level of functional independence among elderly people. Sao Paulo Medical Journal. 2012; 130:97-101. [DOI:10.1590/S1516-31802012000200005] [PMID]
22.Masui T, Hasegawa Y, Yamaguchi J, Kanoh T, Ishiguro N, Suzuki S. Increasing postural sway in rural-community-dwelling elderly persons with knee osteoarthritis. Journal of Orthopaedic Science. 2006; 11(4):353-8. [DOI:10.1007/s00776-006-1034-9] [PMID]
23.Hassan B, Mockett S, Doherty M. Static postural sway, proprioception, and maximal voluntary quadriceps contraction in patients with knee osteoarthritis and normal control subjects. Annals of the Rheumatic Diseases. 2001; 60(6):612-8. [DOI:10.1136/ard.60.6.612] [PMID] [PMCID]
24.Taglietti M, Bela LFD, Dias JM, Pelegrinelli ARM, Nogueira JF, Júnior JPB, et al. Postural sway, balance confidence, and fear of falling in women with knee osteoarthritis in comparison to matched controls. PM&R. 2017; 9(8):774-80. [DOI:10.1016/j.pmrj.2016.11.003] [PMID]
25.Gaerlan MG. The role of visual, vestibular, and somatosensory systems in postural balance [MSc thesis]. Las Vegas: University of Nevada; 2010. [DOI:10.1111/j.1745-7599.2012.00699.x]
26.Browne J, O’Hare N. Review of the different methods for assessing standing balance. Physiotherapy. 2001; 87(9):489-95. [DOI:10.1016/S0031-9406(05)60696-7]
27.Karlsson A, Frykberg G. Correlations between force plate measures for assessment of balance. Clinical Biomechanics. 2000; 15(5):365-9. [DOI:10.1016/S0268-0033(99)00096-0] [PMID]
28.Wikstrom EA, Tillman MD, Smith AN, Borsa PA. A new force-plate technology measure of dynamic postural stability: The dynamic postural stability index. Journal of Athletic Training. 2005; 40(4):305-9. [PMID] [PMCID]
29.Lee CH, Sun TL. Evaluation of postural stability based on a force plate and inertial sensor during static balance measurements. Journal of Physiological Anthropology. 2018; 37(1):1-16. [DOI:10.1186/s40101-018-0187-5] [PMID] [PMCID]
30.Niino N, Tsuzuku S, Ando F, Shimokata H. Frequencies and circumstances of falls in the national institute for longevity sciences, longitudinal study of aging (NILS-LSA). Journal of Epidemiology. 2000; 10(1sup):90-4. [DOI:10.2188/jea.10.1sup_90] [PMID]
31.Higuchi Y, Sudo H, Tanaka N, Fuchioka S, Hayashi Y. Does fear of falling relate to low physical function in frail elderly persons?: Associations of fear of falling, balance, and gait. Journal of the Japanese Physical Therapy Association. 2004; 7(1):41-7. [DOI:10.1298/jjpta.7.41] [PMID] [PMCID]
32.Hill KD, Williams SB, Chen J, Moran H, Hunt S, Brand C. Balance and falls risk in women with lower limb osteoarthritis or rheumatoid arthritis. Journal of Clinical Gerontology and Geriatrics. 2013; 4(1):22-8. [DOI:10.1016/j.jcgg.2012.10.003]
33.Sánchez-Herán Á, Agudo-Carmona D, Ferrer-Peña R, López-de-Uralde-Villanueva I, Gil-Martínez A, Paris-Alemany A, et al. Postural stability in osteoarthritis of the knee and hip: Analysis of association with pain catastrophizing and fear-avoidance beliefs. PM&R. 2016; 8(7):618-28. [DOI:10.1016/j.pmrj.2015.11.002] [PMID]
34.Hsieh RL, Lee WC, Lo MT, Liao WC. Postural stability in patients with knee osteoarthritis: Comparison with controls and evaluation of relationships between postural stability scores and international classification of functioning, disability and health components. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2013; 94(2):340-6. [DOI:10.1016/j.apmr.2012.09.022] [PMID]
35.Aydoğ E, Bal A, Aydoğ ST, Çakci A. Evaluation of dynamic postural balance using the biodex stability system in rheumatoid arthritis patients. Clinical Rheumatology. 2006; 25(4):462. [DOI:10.1007/s10067-005-0074-4] [PMID]
36.Wegener L, Kisner C, Nichols D. Static and dynamic balance responses in persons with bilateral knee osteoarthritis. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy. 1997; 25(1):13-8. [DOI:10.2519/jospt.1997.25.1.13] [PMID]
37.Almeida GPL, Monteiro IO, Marizeiro DF, Maia LB, de Paula Lima PO. Y balance test has no correlation with the stability index of the biodex balance system. Musculoskeletal Science and Practice. 2017; 27:1-6. [DOI:10.1016/j.msksp.2016.11.008] [PMID]
38.Arifin N, Osman NAA, Abas WABW. Intrarater test-retest reliability of static and dynamic stability indexes measurement using the biodex stability system during unilateral stance. Journal of Applied Biomechanics. 2014; 30(2):300-4. [DOI:10.1123/jab.2013-0130] [PMID]
39.McAndrew Young PM, Wilken JM, Dingwell JB. Dynamic margins of stability during human walking in destabilizing environments. Journal of Biomechanics. 2012; 45(6):1053-9. [DOI:10.1016/j.jbiomech.2011.12.027] [PMID] [PMCID]
40.Bhatt T, Espy D, Yang F, Pai YC. Dynamic gait stability, clinical correlates, and prognosis of falls among community-dwelling older adults. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2011; 92(5):799-805. [DOI:10.1016/j.apmr.2010.12.032] [PMID]
41.Toebes MJ, Hoozemans MJ, Furrer R, Dekker J, van Dieën JH. Local dynamic stability and variability of gait are associated with fall history in elderly subjects. Gait & Posture. 2012; 36(3):527-31. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2012.05.016] [PMID]
42.Torres L, Dunlop DD, Peterfy C, Guermazi A, Prasad P, Hayes KW, et al. The relationship between specific tissue lesions and pain severity in persons with knee osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage. 2006; 14(10):1033-40. [DOI:10.1016/j.joca.2006.03.015] [PMID]
43.Krebs EE, Carey TS, Weinberger M. Accuracy of the pain numeric rating scale as a screening test in primary care. Journal of general Internal Medicine. 2007; 22(10):1453-8. [DOI:10.1007/s11606-007-0321-2] [PMID] [PMCID]
44.Mosallanezhad Z, Salavati M, Hellström K, Reza Sotoudeh G, Nilsson Wikmar L, Frändin K. Cross-cultural adaptation, reliability and validity of the Persian version of the modified falls efficacy scale. Disability and Rehabilitation. 2011; 33(25-26):2446-53. [DOI:10.3109/09638288.2011.574774] [PMID]
45.Mat S, Ng CT, Fadzil F, Rozalli FI, Tan MP. The mediating role of psychological symptoms on falls risk among older adults with osteoarthritis. Clinical Interventions in Aging. 2017; 12:2025. [DOI:10.2147/CIA.S149991] [PMID] [PMCID]
46.Akbari Aghdam H, Kavyani M, Bosak M, Karimi MT, Motififard M. Evaluation of the stability of the subjects with anterior cruciate injuries reconstruction. The Journal of Knee Surgery. 2021; 34(14):1527-30. [DOI:10.1055/s-0040-1710374] [PMID]
47.Salavati M, Hadian MR, Mazaheri M, Negahban H, Ebrahimi I, Talebian S, et al. Test-retest reliabty of center of pressure measures of postural stability during quiet standing in a group with musculoskeletal disorders consisting of low back pain, anterior cruciate ligament injury and functional ankle instability. Gait & Posture. 2009; 29(3):460-4. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2008.11.016] [PMID]
48.Doyle TL, Newton RU, Burnett AF. Reliability of traditional and fractal dimension measures of quiet stance center of pressure in young, healthy people. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2005; 86(10):2034-40. [DOI:10.1016/j.apmr.2005.05.014] [PMID]
49.Swanenburg J, de Bruin ED, Favero K, Uebelhart D, Mulder T. The reliability of postural balance measures in single and dual tasking in elderly fallers and non-fallers. BMC Musculoskeletal disorders. 2008; 9. [DOI:10.1186/1471-2474-9-162] [PMID] [PMCID]
50.Lafond D, Corriveau H, Hébert R, Prince F. Intrasession reliability of center of pressure measures of postural steadiness in healthy elderly people. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2004; 85(6):896-901. [DOI:10.1016/j.apmr.2003.08.089] [PMID]
51.Karimi M, Kaviani Borojeni M. Stability analysis theories, strategies and mechanisms of evaluation. Sunnyvale: Lap Lambert Academic Publishing; 2016. [Link]
52.Karimi M, Kargar H, Zolaktaf V. Evaluation of the dynamic stability of individuals with spinal cord injury. Technology and Disability. 2015; 27(4):155-60. [DOI:10.3233/TAD-160437]
53.Sharifmoradi K, Farahpour N, Karimi MT, Bahram A. Analysis of dynamic balance during walking in patients with parkinson’s disease & able-bodied elderly people. Physical Treatments-Specific Physical Therapy Journal. 2015; 4(4):191-8. [Link]
54.Perry SD, Bombardier E, Radtke A, Tiidus PM. Hormone replacement and strength training positively influence balance during gait in post-menopausal females: A pilot study. Journal of Sports Science & Medicine. 2005; 4(4):372. [PMID] [PMCID]
55.Perry SD, Radtke A, Goodwin CR. Influence of footwear midsole material hardness on dynamic balance control during unexpected gait termination. Gait & Posture. 2007; 25(1):94-8. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2006.01.005] [PMID]
56.Morris R, Harwood RH, Baker R, Sahota O, Armstrong S, Masud T. A comparison of different balance tests in the prediction of falls in older women with vertebral fractures: A cohort study. Age and Ageing; 2007; 36(1):78–83. [DOI:10.1093/ageing/afl147] [PMID]
57.Shumway-Cook A, Brauer S, Woollacott M. Predicting the probability for falls in community-dwelling older adults using the timed up & go test. Physical Therapy. 2000; 80(9):896-903. [DOI:10.1093/ptj/80.9.896] [PMID]
58.Kim HS, Yun DH, Yoo SD, Kim DH, Jeong YS, Yun JS, et al. Balance control and knee osteoarthritis severity. Annals of Rehabilitation Medicine. 2011; 35(5):701-9. [DOI:10.5535/arm.2011.35.5.701] [PMID] [PMCID]
59.Park HJ, Ko S, Hong HM, Ok E, Lee JI. Factors related to standing balance in patients with knee osteoarthritis. Annals of Rehabilitation Medicine. 2013; 37(3):373-8. [DOI:10.5535/arm.2013.37.3.373] [PMID] [PMCID]
60.Santos BR, Delisle A, Larivière C, Plamondon A, Imbeau D. Reliability of centre of pressure summary measures of postural steadiness in healthy young adults. Gait & Posture. 2008; 27(3):408-15. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2007.05.008] [PMID]
61.Esrafilian A, Karimi MT, Amiri P, Fatoye F. Performance of subjects with knee osteoarthritis during walking: Differential parameters. Rheumatology International. 2013; 33(7):1753-61. [DOI:10.1007/s00296-012-2639-2] [PMID]
62.Lawson T, Morrison A, Blaxland S, Wenman M, Schmidt CG, Hunt MA. Laboratory-based measurement of standing balance in individuals with knee osteoarthritis: A systematic review. Clinical Biomechanics. 2015; 30(4):330-42. [DOI:10.1016/j.clinbiomech.2015.02.011] [PMID]
63.Buzzi UH, Ulrich BD. Dynamic stability of gait cycles as a function of speed and system constraints. Motor Control. 2004; 8(3):241-54. [DOI:10.1123/mcj.8.3.241] [PMID] [PMCID]
64.Dingwell JB, Cusumano JP, Sternad D, Cavanagh PR. Slower speeds in patients with diabetic neuropathy lead to improved local dynamic stability of continuous overground walking. Journal of Biomechanics. 2000; 33(10):1269-77. [DOI:10.1016/S0021-9290(00)00092-0] [PMID]
65.Chamberlin ME, Fulwider BD, Sanders SL, Medeiros JM. Does fear of falling influence spatial and temporal gait parameters in elderly persons beyond changes associated with normal aging? The Journals of Gerontology Series A. 2005; 60(9):1163-7. [DOI:10.1093/gerona/60.9.1163] [PMID]
66.Al-Zahrani K, Bakheit A. A study of the gait characteristics of patients with chronic osteoarthritis of the knee. Disability and Rehabilitation. 2002; 24(5):275-80. [DOI:10.1080/09638280110087098] [PMID]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خیابان کودکیار، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، معاونت پژوهشی، دفتر فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
