دوره 23، شماره 1 - ( بهار 1401 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghasemi Fard F, Mirzaie H, Hoseini S A, Riazi A, Ebadi A, Houshmandzadeh N. Psychometric Evaluation of Instruments Used in Children and Adolescents With Visual Impairments: A Systematic Review Study. jrehab 2022; 23 (1) :140-161
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2893-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2893-fa.html
قاسمی فرد فاطمه، میرزایی هوشنگ، حسینی علی، ریاضی عباس، عبادی عباس، هوشمند زاده نرگس. بررسی روان‌سنجی ابزارهای مورد استفاده در کودکان و نوجوانان با آسیب‌های بینایی: یک مطالعه مروری سیستماتیک. مجله توانبخشی. 1401; 23 (1) :140-161
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2893-fa.html
فاطمه قاسمی فرد1 
، هوشنگ میرزایی 2، علی حسینی1 ، عباس ریاضی3 ، عباس عبادی4 ، نرگس هوشمند زاده1
، هوشنگ میرزایی 2، علی حسینی1 ، عباس ریاضی3 ، عباس عبادی4 ، نرگس هوشمند زاده1
1- گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
2- گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.استاد، گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ، fg.star1373@yahoo.com
3- گروه اپتومتری، مرکز تحقیقات دانشکده توانبخشی، دانشکده اپتومتری، دانشگاه علومپزشکی ایران، تهران، ایران.
4- استاد، گروه پرستاری، دانشگاه علومپزشکی بقیه الله، تهران، ایران.
2- گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.استاد، گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ، fg.star1373@yahoo.com
3- گروه اپتومتری، مرکز تحقیقات دانشکده توانبخشی، دانشکده اپتومتری، دانشگاه علومپزشکی ایران، تهران، ایران.
4- استاد، گروه پرستاری، دانشگاه علومپزشکی بقیه الله، تهران، ایران.
چکیده: (2602 مشاهده)
هدف: استفاده از ابزارهای استاندارد می‌تواند اثرات دقیق آزمایشات را در کودکان و نوجوانان دچار آسیب بینایی نشان دهد. تا‌کنون هیچ مطالعه مروری جامعی به ارزیابی ویژگی‌های کلی و روان‌سنجی ابزارهای مورد استفاده در کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی نپرداخته است. بنابراین مطالعه حاضر به بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی ابزارهای مورد استفاده برای کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی پرداخته است.
روش بررسی: پایگاه داده‌های مگایران، ایران مدکس، ساینس، پاب‌مد، اسکپوس، کوهرن، کتابخانه ملی ایران و گوگل اسکالر با استفاده از کلید‌واژه‌های فارسی و انگلیسی تا سال 2021 جست‌وجو شد. مطالعات و ابزارهای مورد استفاده در کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی از نظر شرایط ورود به مطالعه توسط دو نفر بررسی شدند. اطلاعات مرتبط و کیفیت‌سنجی ابزارها با چک‌لیست اقتباس‌یافته کاسمین و فرم ارزیابی نقادانه مطالعات کمّی بررسی شدند. ویژگی‌های روان‌سنجی ابزارهای مورد بررسی در دسته‌های روایی با زیرگروههای روایی صوری، محتوا، وابسته به ملاک و سازه و قابلیت اعتماد با زیرگروههای پایایی داخلی و خارجی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: از 1738 مقاله یافت‌شده، 39 مقاله مطالعه و تجزیه و تحلیل شدند. از 39 مقاله، 26 مورد از کیفیت بالا و سایر موارد در سطح متوسط بودند. مطالعات اولیه با روش‌های مختلف شامل توسعه ابزار، بومی‌سازی، مطالعات تجربی، طولی یا مقطعی انجام گرفته بودند. ابزارهای مورد استفاده برای کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی در طبقات رشدی (مهارت‌های عمومی، شناختی و اجتماعی)، فعالیت‌های روزمره زندگی، کیفیت زندگی و بیناییِ عملکردی طبقه‌بندی شدند. از میان ابزارهای توسعه‌یافته صرفاً تست هوش دکر، پرسش‌نامه کیفیت زندگی مرتبط با بینایی، پرسش‌نامه کاردیف عملکرد بینایی برای کودکان، پرسش‌نامه عملکرد بینایی افرادکم بینا نسخه اول و دوم و پرسش‌نامه بینایی عملکردی برای کودکان با ویژگی‌های روان‌سنجی مطلوب گزارش شده بودند. در ارتباط با ابزارهای تطابقی، تغییرات اعمال‌شده شامل استفاده از کمک شنیداری، لامسه، بویایی و حرکتی، تغییر واژگان، روش اجرایی ابزار و به‌کار‌گیری وسایل کمکی بود که تنها تعدادی از آن‌ها ویژگی‌های روان‌سنجی را گزارش کردند.
نتیجه‌گیری: این مطالعه مروری نشان می‌دهد ابزارهای محدودی برای کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی طراحی شده است که اعتبار و پایایی آن‌ها به شکل کامل و صحیح بررسی و گزارش نشده‌اند. این در حالی است که برای بهبود کیفیت مطالعات و کنترل خطاهای سیستماتیک به ابزارهای استانداردنیاز است.
روش بررسی: پایگاه داده‌های مگایران، ایران مدکس، ساینس، پاب‌مد، اسکپوس، کوهرن، کتابخانه ملی ایران و گوگل اسکالر با استفاده از کلید‌واژه‌های فارسی و انگلیسی تا سال 2021 جست‌وجو شد. مطالعات و ابزارهای مورد استفاده در کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی از نظر شرایط ورود به مطالعه توسط دو نفر بررسی شدند. اطلاعات مرتبط و کیفیت‌سنجی ابزارها با چک‌لیست اقتباس‌یافته کاسمین و فرم ارزیابی نقادانه مطالعات کمّی بررسی شدند. ویژگی‌های روان‌سنجی ابزارهای مورد بررسی در دسته‌های روایی با زیرگروههای روایی صوری، محتوا، وابسته به ملاک و سازه و قابلیت اعتماد با زیرگروههای پایایی داخلی و خارجی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: از 1738 مقاله یافت‌شده، 39 مقاله مطالعه و تجزیه و تحلیل شدند. از 39 مقاله، 26 مورد از کیفیت بالا و سایر موارد در سطح متوسط بودند. مطالعات اولیه با روش‌های مختلف شامل توسعه ابزار، بومی‌سازی، مطالعات تجربی، طولی یا مقطعی انجام گرفته بودند. ابزارهای مورد استفاده برای کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی در طبقات رشدی (مهارت‌های عمومی، شناختی و اجتماعی)، فعالیت‌های روزمره زندگی، کیفیت زندگی و بیناییِ عملکردی طبقه‌بندی شدند. از میان ابزارهای توسعه‌یافته صرفاً تست هوش دکر، پرسش‌نامه کیفیت زندگی مرتبط با بینایی، پرسش‌نامه کاردیف عملکرد بینایی برای کودکان، پرسش‌نامه عملکرد بینایی افرادکم بینا نسخه اول و دوم و پرسش‌نامه بینایی عملکردی برای کودکان با ویژگی‌های روان‌سنجی مطلوب گزارش شده بودند. در ارتباط با ابزارهای تطابقی، تغییرات اعمال‌شده شامل استفاده از کمک شنیداری، لامسه، بویایی و حرکتی، تغییر واژگان، روش اجرایی ابزار و به‌کار‌گیری وسایل کمکی بود که تنها تعدادی از آن‌ها ویژگی‌های روان‌سنجی را گزارش کردند.
نتیجه‌گیری: این مطالعه مروری نشان می‌دهد ابزارهای محدودی برای کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی طراحی شده است که اعتبار و پایایی آن‌ها به شکل کامل و صحیح بررسی و گزارش نشده‌اند. این در حالی است که برای بهبود کیفیت مطالعات و کنترل خطاهای سیستماتیک به ابزارهای استانداردنیاز است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خیابان کودکیار، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، معاونت پژوهشی، دفتر فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
