دوره 22، شماره 3 - ( پائیز 1400 )
دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Esmaeili F, Tahmsebi S, Mohammadi Arya A, Soltani P R. The Relationship Between Parenting Styles and Moral Development of Preschool Children Mediated by Children’s Attachment. jrehab 2021; 22 (3) :362-377
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2854-fa.html
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2854-fa.html
اسمعیلی فرزانه، طهماسبی سیامک، محمدی آریا علیرضا، سلطانی پوریا‌رضا. بررسی ارتباط بین سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی کودکان پیش از دبستان با میانجی‌گری دلبستگی کودک. مجله توانبخشی. 1400; 22 (3) :362-377
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2854-fa.html
1- گروه پیش‌دبستانی، دانشکده علوم تربیتی و رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- گروه پیش‌دبستانی، دانشکده علوم تربیتی و رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ، siyamak.tahmasebi@gmail.com
2- گروه پیش‌دبستانی، دانشکده علوم تربیتی و رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ، siyamak.tahmasebi@gmail.com
چکیده: (4786 مشاهده)
اهداف: خانواده مانند دانشگاهی است که در آن آموزش درس انسانیت و اخلاق که پایه اساسی سعادت انسان را تشکیل می‌دهد بر عهده والدین است که باید از کودکی شروع شود. رشد اخلاقی از موارد مهم در درک کودکان از قوانین و معیارهای اخلاقی در جهت جلوگیری از گناه تا عمل به رفتار اخلاقی است. کمبود رشد اخلاقی، اضطراب و افسردگی، کودکان را در معرض بیشتر رفتارهای جامعه‌ستیزی و خودکشی قرار می‌دهد. در این راستا فرزندپروری و دلبستگی به عنوان رهاورد مرتبط با رشد اخلاقی در هر خانواده‌ای مطرح است. این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی با میانجی‌گری دلبستگی در کودکان پیش‌دبستانی شهر تهران انجام گرفت.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی همبستگی روی 128 نفر از هشت مدرسه پیش‌دبستانی در استان تهران در نیمه دوم سال 1398 انجام شد. نمونه‌گیری به صورت طبقه‌ای انجام شد. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه فرزندپروری بامریند (1972)، پرسش‌نامه دلبستگی هالپرن و کاپنبرگ (2006) و پرسش‌نامه رشد اخلاقی لطف‌آبادی (1384) از طریق پخش بین نمونه آماری جمع‌آوری شدند. پایایی پرسش‌نامه سبک‌های فرزندپروری برای مقیاس آزادگذاری 0/69، برای استبدادی 0/77 و برای اقتدار منطقی 0/73 گزارش شده است و در مقیاس کلی، 0/90 به دست آمد. پایایی اولیه پرسش‌نامه روابط میانی دلبستگی در مطالعه سازندگان پرسش‌نامه بر اساس همبستگی درونی، 0/85 و بر اساس روش دونیمه کردن 0/83 گزارش شده است. پایایی پرسش‌نامه رشد اخلاقی با روش آلفای کرونباخ برای کل پرسش‌نامه بالای 0/7 گزارش شد. اعتبار ابزارها با استفاده از شاخص روایی محتوایی مورد تأیید قرار گرفت و پس از حصول اطمینان از روایی و پایایی ابزار، پرسش‌نامه‌ها به صورت مصاحبه از دانش‌آموزان پرسیده شد. داده‌‌ها توسط آزمون‌های کولموگروف اسمیرنوف، همبستگی چندگانه (اینتر)، تحلیل واریانس و رگرسیون چندگانه (هم‌زمان) با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: مشارکت‌کنندگان در این تحقیق شامل 64 نفر (50 درصد) زن و 64 نفر (50 درصد) مرد بودند. نتایج آزمون رگرسیون حاکی از آن است که سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی (با ضریب رگرسیون 0/74 و ضریب تعیین تعدیل‌یافته 0/54) و همچنین دلبستگی با رشد اخلاقی (با ضریب رگرسیون 0/71 و ضریب تعیین تعدیل‌یافته 0/49) ارتباط معنی‌داری دارند (0/001=P). نتایج آزمون رگرسیون نشان داد به ازای تغییر در یک واحد انحراف‌معیار سبک‌های فرزندپروری آزادگذاری، استبدادی و منطقی میزان رشد اخلاقی کودکان پیش از دبستان به ترتیب به اندازه 0/435، 0/190 و 0/376، همچنین در مورد مؤلفه‌های دلبستگی تکامل انطباقی، واکنش‌های هیجانی، رفتارهای منفی و دوری گزیدن از حمایت چهره دلبستگی (فرد مراقب) میزان رشد اخلاقی کودکان پیش از دبستان به ترتیب به اندازه 0/336، 0/384، 0/264- و 0/114- قابل پیش‌بینی هستند. نتایج آزمون سوبل (با بتا و خطای استاندارد معادله رگرسیون) نشان داد که متغیر دلبستگی به‌عنوان میانجی (غیرمستقیم) با میزان 29/2، در رابطه سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی تاًیید می‌گردد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد بین رشد اخلاقی با شیوه‌های آزادگذاری، استبدادی و اقتدار منطقی والدین رابطه مثبت معنی‌داری در سطح اطمینان 0/001 وجود دارد. دلبستگی علاوه بر اثر مستقیم بر رشد اخلاقی، به صورت غیرمستقیم در ارتباط بین سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی تأثیر معنی‌داری دارد و گویای این مطلب است که سبک‌های فرزندپروری و دلبستگی در کودکان پیش‌دبستانی تا چه اندازه می‌تواند، رشد اخلاقی کودکان را پیش‌بینی کند. در آخر، دلبستگی به عنوان میانجی بین سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی عمل می‌کند؛ بنابراین لازم است با برنامه‌ریزی و پیگیری‌های لازم در جهت بهبود و ارتقای رشد ذهنی کودکان در مدارس پیش‌دبستانی اقدام شود. زمانی که والدین در روش‌های تربیتی خود در مورد فرزندشان ثابت‌قدم هستند، رفتارهای ابراز وجود و اعتماد را به آن‌ها ارائه میدهند، به گفته‌های کودکان خود گوش می‌سپارند و گفت‌وگو با آن‌ها را ترویج میدهند، همچنین روش انضباطی آنان توأم با گرمی، منطق و انعطاف‌پذیری است و تا حدی به کودکان خود آزادی (سبک سهل‌گیرانه که در پژوهش‌های دیگر ارائه نشده است) میدهند، کودکان رشد اجتماعی بیشتری را نشان می دهند.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی همبستگی روی 128 نفر از هشت مدرسه پیش‌دبستانی در استان تهران در نیمه دوم سال 1398 انجام شد. نمونه‌گیری به صورت طبقه‌ای انجام شد. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه فرزندپروری بامریند (1972)، پرسش‌نامه دلبستگی هالپرن و کاپنبرگ (2006) و پرسش‌نامه رشد اخلاقی لطف‌آبادی (1384) از طریق پخش بین نمونه آماری جمع‌آوری شدند. پایایی پرسش‌نامه سبک‌های فرزندپروری برای مقیاس آزادگذاری 0/69، برای استبدادی 0/77 و برای اقتدار منطقی 0/73 گزارش شده است و در مقیاس کلی، 0/90 به دست آمد. پایایی اولیه پرسش‌نامه روابط میانی دلبستگی در مطالعه سازندگان پرسش‌نامه بر اساس همبستگی درونی، 0/85 و بر اساس روش دونیمه کردن 0/83 گزارش شده است. پایایی پرسش‌نامه رشد اخلاقی با روش آلفای کرونباخ برای کل پرسش‌نامه بالای 0/7 گزارش شد. اعتبار ابزارها با استفاده از شاخص روایی محتوایی مورد تأیید قرار گرفت و پس از حصول اطمینان از روایی و پایایی ابزار، پرسش‌نامه‌ها به صورت مصاحبه از دانش‌آموزان پرسیده شد. داده‌‌ها توسط آزمون‌های کولموگروف اسمیرنوف، همبستگی چندگانه (اینتر)، تحلیل واریانس و رگرسیون چندگانه (هم‌زمان) با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: مشارکت‌کنندگان در این تحقیق شامل 64 نفر (50 درصد) زن و 64 نفر (50 درصد) مرد بودند. نتایج آزمون رگرسیون حاکی از آن است که سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی (با ضریب رگرسیون 0/74 و ضریب تعیین تعدیل‌یافته 0/54) و همچنین دلبستگی با رشد اخلاقی (با ضریب رگرسیون 0/71 و ضریب تعیین تعدیل‌یافته 0/49) ارتباط معنی‌داری دارند (0/001=P). نتایج آزمون رگرسیون نشان داد به ازای تغییر در یک واحد انحراف‌معیار سبک‌های فرزندپروری آزادگذاری، استبدادی و منطقی میزان رشد اخلاقی کودکان پیش از دبستان به ترتیب به اندازه 0/435، 0/190 و 0/376، همچنین در مورد مؤلفه‌های دلبستگی تکامل انطباقی، واکنش‌های هیجانی، رفتارهای منفی و دوری گزیدن از حمایت چهره دلبستگی (فرد مراقب) میزان رشد اخلاقی کودکان پیش از دبستان به ترتیب به اندازه 0/336، 0/384، 0/264- و 0/114- قابل پیش‌بینی هستند. نتایج آزمون سوبل (با بتا و خطای استاندارد معادله رگرسیون) نشان داد که متغیر دلبستگی به‌عنوان میانجی (غیرمستقیم) با میزان 29/2، در رابطه سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی تاًیید می‌گردد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد بین رشد اخلاقی با شیوه‌های آزادگذاری، استبدادی و اقتدار منطقی والدین رابطه مثبت معنی‌داری در سطح اطمینان 0/001 وجود دارد. دلبستگی علاوه بر اثر مستقیم بر رشد اخلاقی، به صورت غیرمستقیم در ارتباط بین سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی تأثیر معنی‌داری دارد و گویای این مطلب است که سبک‌های فرزندپروری و دلبستگی در کودکان پیش‌دبستانی تا چه اندازه می‌تواند، رشد اخلاقی کودکان را پیش‌بینی کند. در آخر، دلبستگی به عنوان میانجی بین سبک‌های فرزندپروری با رشد اخلاقی عمل می‌کند؛ بنابراین لازم است با برنامه‌ریزی و پیگیری‌های لازم در جهت بهبود و ارتقای رشد ذهنی کودکان در مدارس پیش‌دبستانی اقدام شود. زمانی که والدین در روش‌های تربیتی خود در مورد فرزندشان ثابت‌قدم هستند، رفتارهای ابراز وجود و اعتماد را به آن‌ها ارائه میدهند، به گفته‌های کودکان خود گوش می‌سپارند و گفت‌وگو با آن‌ها را ترویج میدهند، همچنین روش انضباطی آنان توأم با گرمی، منطق و انعطاف‌پذیری است و تا حدی به کودکان خود آزادی (سبک سهل‌گیرانه که در پژوهش‌های دیگر ارائه نشده است) میدهند، کودکان رشد اجتماعی بیشتری را نشان می دهند.
نوع مطالعه: پژوهشی |
موضوع مقاله:
مدیریت توانبخشی
دریافت: 1399/9/8 | پذیرش: 1400/1/22 | انتشار: 1400/7/9
دریافت: 1399/9/8 | پذیرش: 1400/1/22 | انتشار: 1400/7/9
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
فصلنامه آرشیو توانبخشی
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خیابان کودکیار، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، معاونت پژوهشی، دفتر فصلنامه آرشیو توانبخشی
تلفن دفتر فصلنامه: 02171732812، 09941095452 (زمان تماس شنبه تا چهار شنبه ۸ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر)
تلفن ناشر : 02145355555 - 02145355000
ایمیل: rehabilitationj@gmail.com
