دوره 18، شماره 1 - ( بهار 1396 )                   دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Gowdini R, Pourmohamdreza-Tajrishi M, Tahmasebi S, Biglarian A. Effect of Emotion Management Training to Mothers on the Behavioral Problems of Offspring: Parents’ View. jrehab 2017; 18 (1) :13-24
URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1601-fa.html
گودینی رحمان، پورمحمدرضای تجریشی معصومه، طهماسبی سیامک، بیگلریان اکبر. تأثیر آموزش مدیریت هیجان به مادران بر مشکلات رفتاری فرزندان از دیدگاه والدین. مجله توانبخشی. 1396; 18 (1) :13-24

URL: http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1601-fa.html


1- گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات توانبخشی اعصاب اطفال، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ، mpmrtajrishi@gmail.com
3- گروه آموزش پیش‌دبستانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
4- گروه آمار زیستی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
چکیده:   (6226 مشاهده)

هدف در پنجمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، اختلال‌های رفتاری به عنوان اختلال‌هایی (اختلال رفتار مقابله‌ای و اختلال سلوک و اختلال رفتار مزاحم) معرفی شده‌اند که وجه مشخصه تمامی آن‌ها وجود مشکلاتی در مهار هیجانی و رفتاری فرد است. مشکلات هیجانی و رفتاری در اختلال‌ها و افراد با طبقات تشخیصی متفاوت تغییر می‌کند. گستره اختلال‌های رفتاری از پرخاشگری یا برانگیختگی ناگهانی تا اعمال افسرده‌وار متغیر است و رفتارهای گوناگون، افراطی، مزمن و انحرافی را دربر می‌گیرد. اختلال‌های رفتاری ازجمله اختلال‌هایی است که به‌شدت به دریافت مداخله آموزشی و درمانی نیاز دارد. همچنین مشکلات فردی و اجتماعی متعددی را به وجود می‌آورد که خانواده و مدرسه و اجتماع را با مسائل و دشواری‌های گوناگونی مواجه می‌کند و کودکان را در برابر آشفتگی‌های روانی و اجتماعی دوران نوجوانی و حتی بزرگ‌سالی آسیب‌پذیر می‌نماید. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش مدیریت هیجان به مادران دارای فرزندان پسر با مشکلات رفتاری انجام شد و میزان تأثیر این برنامه آموزشی از دیدگاه والدین ارزیابی شد. 
روش بررسی مطالعه حاضر از نوع نیمه‌تجربی است که در آن از طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با یک گروه کنترل استفاده شده است. از بین مدارس پسرانه مقطع ابتدایی در شهر کرمانشاه یک مدرسه به شیوه در دسترس انتخاب شد. تمامی دانش‌آموزان شاغل به تحصیل (۹۶ نفر) با استفاده از پرسش‌نامه رفتاری راتر کودکان (فرم والد) ارزیابی شدند و ۳۰ نفر از آن‌ها که نمره بالا (۱۳ و بالاتر) کسب کرده بودند به عنوان دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری تشخیص داده شدند. سپس در جلسه‌ای توجیهی هدف پژوهش برای مادران توضیح داده شد و مادران به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه ۱۵ نفر) تقسیم شدند. مادران گروه آزمایش به مدت دو ماه در نُه جلسه آموزش برنامه مدیریت‌ هیجان (هفته‌ای یک جلسه و هر جلسه ۶۰ دقیقه‌)‌ شرکت کردند. گروه کنترل در این زمینه آموزشی دریافت نکردند. پس از پایان جلسه نهم والدین مجدداً وضعیت فرزندان خود را با استفاده از پرسش‌نامه رفتاری راتر کودکان ارزیابی کردند. داده‌های به‌دست‌آمده از پرسش‌نامه رفتاری راتر قبل و بعد از مداخله با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و نسخه ۲۰ نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها یافته‌های این پژوهش حاکی از آن بود که پس از شرکت مادران در جلسات آموزش مدیریت هیجان‌، کاهش معناداری در نمره‌ مؤلفه‌های مشکلات رفتاری ازجمله پرخاشگری و بیش‌فعالی (۰/۰۱>P)، اضطراب و افسردگی (۰/۰۰۲>P)، ناسازگاری اجتماعی (۰/۰۵>P)، رفتارهای ضداجتماعی (۰/۰۰۱>P) و نمره کلی اختلال‌های رفتاری (۰/۰۰۱>P) در فرزندان مادران گروه آزمایش مشاهده می‌شود (۰/۰۱>P)، ولی این تغییر در مؤلفه کمبود توجه با افزایش همراه بوده است که از لحاظ آماری معنادار نیست (۰/۰۱<P). با توجه به شاخص ضریب اتا می‌توان بیان کرد که ۶۶ درصد از کاهش در نمره کلی مشکلات رفتاری فرزندان ناشی از شرکت‌کردن مادران آن‌ها در برنامه آموزشی مدیریت هیجان بوده است. با توجه به مقادیر ضریب اتا در زمینه مؤلفه‌های دیگر می‌توان مشاهده کرد که تغییر در واریانس مؤلفه‌های پرخاشگری و بیش‌فعالی، اضطراب و افسردگی، ناسازگاری اجتماعی، رفتارهای ضداجتماعی و کمبود توجه فرزندان پسر به ترتیب ۲۴، ۳۳، ۱۵، ۳۸ و ۱۱درصد است که بر اساس شرکت مادران در جلسات آموزشی مدیریت هیجان قابل تبیین است.
نتیجه‌گیری با توجه به کاهش مشکلات رفتاری فرزندان پس از شرکت مادران در جلسات مداخله‌ای می‌توان نتیجه گرفت طراحی و برنامه‌ریزی به منظور ارائه مداخله‌های آموزشی (به‌ویژه آموزش مدیریت هیجان) به مادران دارای فرزند پسر با مشکلات رفتاری می‌تواند ضمن توانمندسازی والدین در مواجهه واقعی با هیجان‌ها و مدیریت آن‌ها گام مؤثری در کاهش مشکلات رفتاری فرزندان پسر آن‌ها به شمار ‌رود.

متن کامل [PDF 5692 kb]   (4804 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (14429 مشاهده)  
نوع مطالعه: پژوهشی | موضوع مقاله: روانشناسی کودکان استثنایی
دریافت: 1395/8/8 | پذیرش: 1395/11/2 | انتشار: 1396/1/12

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه آرشیو توانبخشی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Archives of Rehabilitation

Designed & Developed by : Yektaweb