هدف: آسیب شنوایی در دوران کودکی معمولاً بر همه جنبه‌های تولید و درک گفتار تأثیرگذار است. به نظر می‌رسد افرادآسیب‌دیده شنوایی از برخی مهارت‌های گفتاری و زبانی از جمله درک ساخت‌های مشتق از حرکت نحوی محروم هستند. هدف مطالعه حاضر مقایسه درک ساخت‌های مشتق از حرکت نحوی اسم بین کودکان آسیب‌دیده شنوایی و کودکان شنوای فارسی زبان می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه از نوع مورد شاهدی بود که در آن 20 کودک شنوای 6-7 ساله و 20 کودک آسیب‌دیده شنوایی 8-12 ساله به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از میان مدارس عادی دولتی و مدارس استثنایی دولتی ویژه ناشنوایان مقطع ابتدایی انتخاب شدند. به جز کم‌شنوایی در دانش آموزان ناشنوا، افراد مورد مطالعه هیچ گونه بیماری یا مشکل عصبی تایید شده‌ای نداشتند. برای تعیین میزان و نوع کم شنوایی، به پرونده وضعیت شنوایی دانش‌آموزان و تأیید شنوایی‌شناس مدارس ناشنوایان استناد شد. برای انجام آزمون درک، از تکلیف محقق ساخته انطباق جمله – تصویر استفاده شد. در ابتدا روایی محتوایی احراز شد و بررسی پایایی آن نیز با ضریب آلفای کرونباخ %77 مورد تأیید قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تی‌مستقل و یو-‌من ویتنی و نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .

یافته‌ها: بین نمره درک ساخت‌های مشتق از حرکت نحوی، در کودکان شنوا و آسیب‌دیده شنوایی تفاوت معناداری وجود داشت (P<0/05)درک کودکان آسیب‌دیده شنوایی از جمله‌های دارای ساخت متعارف بهتر از جمله‌های مشتق از حرکت نحوی بود.

نتیجه‌گیری: پاسخ‌های نادرست کودکان آسیب‌دیده شنوایی به تکلیف انطباق جمله – تصویر، بیانگر درک ناکامل آنها از جمله‌های مشتق از حرکت نحوی است و تفاوت چشمگیر کودکان شنوا و آسیب‌دیده شنوایی در درک جمله‌های مشتق از حرکت نحوی نشانگر نیاز ویژه این گروه به آموزش چنین ساخت‌هایی است.