هدف: پژوهشهای گوناگونی برای ارزیابی وضعیت عملکرد شناختی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و اختلال دو قطبی I و مقایسه آنها با یکدیگر انجام گرفته است. ولی انجام چنین پژوهشی در بیماران سرپائی در ایران سابقه چندانی ندارد.

روش بررسی: دو گروه پنجاه نفری از بیماران سرپائی مراجعه کننده به درمانگاه های بیمارستان روزبه که براساس ملاکهای DSM-IV-TR مبتلا به اسکیزوفرنیا و اختلال دو قطبی I (که دست کم به مدت سه ماه در وضعیت یوتایمیک) بوده‌اند، به صورت نمونه های در دسترس انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. دو گروه آزمودنیها از نظر سه متغیر اصلی که براساس منابع ، بیشترین سهم را در وضعیت شناختی بیماران ممکن است داشته باشند یعنی سن ، میزان تحصیلات، طول مدت ابتلاء به بیماری به دقت همسان سازی شدند. برای هر یک از آزمودنیها ، آزمون دسته بندی کارتهای ویسکانسین انجام گرفته و نتایج با استفاده از روشهای آمار توصیفی و آمار تحلیلی با یکدیگر مقایسه شد.

یافته‌ها: میانگین نتایج آزمون دسته‌بندی کارتهای ویسکانسین در هر دو گروه مبتلایان به اسکیزوفرنیا و اختلال دو قطبی به طور معنی‌داری پایین‌تر از جمعیت نرمال بود (P<0/05) و سطح عملکرد شناختی در بیماران اسکیزوفرنیا به طور معنی‌داری نسبت به بیماران دو قطبی پایین‌تر بود(P<0/05).

نتیجه‌گیری: عملکرد اجرایی در مبتلایان به اسکزوفرنیا ضعیفتر از مبتلایان به اختلال دو قطبی I است.