دوره 21، شماره 2 - ( تابستان 1399 )                   دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
2- گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران. ، fahimi1970@yahoo.com
3- مرکز تحقیقات اعصاب اطفال، دانشگاه علوم بهزیستی توانبخشی، تهران، ایران
4- گروه آمار زیستی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
چکیده:   (2982 مشاهده)
اهداف: فلج مغزی یکی از اختلالات عصبی رشدی شایع در کودکان است. با توجه به افزایش ورود دانش‌آموزان فلج مغزی به مدارس عادی و مواجهه آنان با مشکلاتی در زمینه عملکرد مستقل، نیازمند ابزار ارزیابی معتبر و جامع برای ورود موفق آنان به مدارس عادی و همچنین ارائه برنامه درمانی دقیق، احساس می‌شود. «آزمون عملکرد مدرسه» با هدف اندازه‌گیری بسیاری از مهارت‌های کارکردی مرتبط با مدرسه، قادر به شناسایی نقاط قوت و محدودیت‌های مؤثر بر سطح استقلال و مشارکت دانش‌آموزان در تکالیف مدرسه است. این آزمون شامل 320 سؤال در سه بخش اصلی مشارکت، حمایت‌کننده‌های تکلیف و عملکرد فعالیت است. نمره این آزمون را می‌توان به شکل کلی و یا نمره هر بخش را به شکل جداگانه گزارش کرد. هدف از این مطالعه بررسی روایی محتوایی و پایایی نسخه فارسی «آزمون عملکرد مدرسه» در کودکان فلج مغزی هفت تا دوازده سال است.
روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه مقطعی از نوع روش‌شناختی بود. جامعه آماری کودکان فلج مغزی12-7 سال شهر تهران بود. نمونه پژوهش 120 دانش‌آموز مدارس استثنایی دولتی تهران بودند که به روش غیراحتمالی در دسترس انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه عبارت بود از تشخیص فلج مغزی به تشخیص متخصص مغز و اعصاب و مندرج در پرونده تحصیلی دانش‌آموز، سن بین هفت تا دوازده سال، کودک نابینا یا ناشنوا (چند‌معلولیتی) نباشد و تمایل والدین برای شرکت در مطالعه. در این مطالعه از پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی و «آزمون عملکرد مدرسه» استفاده شد. اطلاعات اولیه دانش‌آموزان از طریق پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی بر اساس مصاحبه با والدین و پرنده دانش‌آموزی جمع‌آوری شد. برای بررسی روایی محتوایی از محاسبه نسبت روایی محتوایی CVR و شاخص روایی محتوایی CVI بر اساس پروتکل استاندارد «ارزیابی کیفیت زندگی استاندارد» استفاده شد. برای این منظور نسخه فارسی «آزمون عملکرد مدرسه » توسط هشت متخصص در حوزه کار با کودکان فلج مغزی تکمیل شد. برای بررسی پایایی آزمون از روش‌های آزمون باز‌آزمون و هم‌خوانی درونی استفاده شد. پس از تکمیل پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی توسط محقق، جهت پایایی آزمون باز‌آزمون، پرسش‌نامه «آزمون عملکرد مدرسه» توسط یکی از والدین کودکان در دو نوبت با فاصله زمانی چهار هفته تکمیل شد. هم‌خوانی درونی با محاسبه آلفای کرونباخ و پایایی آزمون باز‌آزمون با محاسبه ضریب همبستگی درون‌رده ای ICC بررسی شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: در این مطالعه 64 دانش‌آموز پسر و 56 دانش‌آموز دختر شرکت کردند. میانگین سنی دانش‌آموزان شرکت‌کننده نُه سال و چهار ماه بود. توزیع انواع فلج مغری به صورت 10 درصد فلج مغزی همی پلژی، 27/5 درصد فلج مغزی دایپلژی، 5/8 درصد فلج مغزی مونوپلژی و 56/7 درصد فلج مغزی کودروپلژی بودند. 80/8 درصد از پاسخ‌دهندگان به پرسش‌نامه، مادران دانش‌آموزان بودند. حداقل و حداکثر نسبت روایی محتوایی در محدوده 0/7 تا 1 بود. شاخص روایی محتوایی برابر 0/87 تا 1 (قابل قبول) برآورد شد. تمامی سؤالات در روایی محتوایی، نمره مطلوب کسب کردند. ضریب آلفای کرونباخ برای بخش اول (مشارکت) 0/95، بخش دوم (کمک به انجام تکالیف حمایت‌های کاری) در محدوده 0/99- 0/95 و در بخش سوم ( انجام فعالیت) در محدوده 0/99 -0/83 و برای کل آزمون 0/92 محاسبه شد. ضریب همبستگی درون‌رده‌ای برای بخش اول (مشارکت)0/90، بخش دوم (کمک به تکالیف حمایت‌های کاری) در محدوده 0/91-0/840، بخش سوم (انجام فعالیت) در محدوده 0/97-0/84 و برای کل آزمون 0/89 به دست آمد. 
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد نسخه فارسی آزمون عملکرد مدرسه از روایی محتوایی، هم‌خوانی درونی و پایایی آزمون باز‌آزمون مناسبی برای کودکان فلج مغزی مدرسه رو برخوردار است؛ بنابراین این آزمون، آزمون مناسبی برای بررسی کارکرد مدرسه این کودکان است و می‌توان از آن به صورت پژوهشی و بالینی برای ارزیابی کارکرد مدرسه کودکان فلج مغزی استفاده کرد.
متن کامل [PDF 5999 kb]   (1476 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (2397 مشاهده)  
نوع مطالعه: پژوهشی | موضوع مقاله: کاردرمانی
دریافت: 1397/11/5 | پذیرش: 1398/7/15 | انتشار: 1399/4/11

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.