دوره 20، شماره 4 - ( زمستان 1398 )                   دوره، شماره، فصل و سال، شماره مسلسل | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- گروه سلامت در بلایا و فوریت‌ها، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
2- کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی بالینی، اداره آموزش و پرورش تهران، تهران، ایران.
3- گروه سلامت در حوادث و بلایا، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
4- مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، تهران، ایران.؛ گروه سلامت در حوادث و بلایا، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران. ، mohsen.aminizadeh@gmail.com
چکیده:   (4072 مشاهده)
اهداف: اضطراب یکی از مشکلات عمده در زندگی روزمره کارکنان فوریت پزشکی محسوب می‌شود. تجربه این عوامل تنش‌زا و عوارض ناشی از آن، موجب کاهش کیفیت کار و تمایل نداشتن فرد به ادامه خدمت می‌شود. شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌تواند یکی از مداخلات مؤثر در کاهش اضطراب باشد؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، بر کاهش اضطراب کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی شهر کرج انجام شد. 
روش: بررسی از نوع شبه‌آزمایشی بود که در آن از طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی البرز در سال ۱۳۹۵تشکیل داده بودند که از ۱۰۰ نفر کارکنان داوطلب در این پژوهش، ۷۵ نفر از کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی که بر اساس تست کتل، نمره اضطراب متوسط به بالا را کسب کرده بودند، وارد این مطالعه شدند. در نهایت ۳۰ نفر از کارکنان بر اساس ملاک‌های ورود در دو گروه ۱۵نفری کنترل و آزمایش به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی ساده در گروه‌‌های آزمایش (شناخت‌درمانی مبتنی بر آگاهی) و گروه کنترل گمارده شدند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. معیارهای ورود به پژوهش مشتمل بر داشتن علاقه‌مندی و موافقت برای شرکت در پژوهش بر اساس رضایت‌نامه کتبی، مبتلانبودن به بیماری جسمی و روانی حاد، عدم دریافت درمان‌های روان‌شناختی و دارویی در طی ماه‌های اخیر و شرکت‌نداشتن در پژوهش مشابه بود و معیارهای خروج از پژوهش نیز شرکت‌نکردن بیش از سه جلسه و رضایت‌نداشتن به شرکت در ادامه پژوهش بود. درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ذﻫﻦ‌آﮔﺎﻫﯽ ﻃﯽ ۸ ﺟﻠﺴﻪ ۹۰ دﻗﯿﻘﻪ‌ای، ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ یﮏ ﺟﻠﺴﻪ اﺟﺮا ﺷﺪ. ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﺟﻠﺴﺎت، ﭘﺲ‌آزﻣﻮن روی دو ﮔﺮوه آزﻣﺎیﺶ و ﮐﻨﺘﺮل اﺟﺮا شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه اضطراب کتل بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو بخش توصیفی و تحلیلی ارائه شد. آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف استاندارد بود و در بخش آمار استنباطی، از آزمون تحلیلی کوواریانس برای آزمون فرضیات پژوهش و از کولموگروف‌‌اسمیرنوف برای بررسی نرمال‌بودن توزیع متغیرها و برای رعایت پیش‌فرض‌های تحلیل واریانس از آزمون‌های باکس و لوین استفاده شد. داده‌های پژوهش با نسخه ۲۲ نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: مداخله شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی به کاهش میانگین نمرات اضطراب کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی در مقایسه با گروه کنترل منجر شد (۰/۰۵>P و ۳۲/۸۷=F). همچنین نتایج حاصل از آزمون نشان داد داخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی منجر به کاهش  نبود انسجام از خود (P<۰/۰۵ ،۱۳/۳۲=F) و کاهش ناایمنی پارانویایی (P<۰/۰۵ ،‌۹/۴۰=‌F‌) در کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد بین دوگروه کنترل و آزمایش تفاوت معنی‌داری در کاهش احساس گناهکاری، کاهش روان‌نژندی عمومی و کاهش تنش ارگی مشاهده نشد (P<۰/۰۵).
نتیجه‌گیری: بین به‌کارگیری درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و کـاهش اضـطراب کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی، رابطه معناداری وجود داشت. درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی سبب شناسایی افکار اضطرابی، چالش و نبرد با این افکار، روبه‌روشدن و جایگزین‌کردن آن‌ها با افکار غیراضطرابی در پرستاران مبتلا به اضطراب می‌شود و همین امر در کاهش‌یافتن علائم اضطراب در آنان مؤثر است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد آموزش ذهن‌آگاهی در کارکنان فوریت‌های پزشکی می‌تواند با کاهش نبود انسجام از خود وکاهش ناایمنی پارانویایی به عنوان اقدامی مؤثر برای کاهش اضطراب در کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی استفاده شود که درنتیجه باعث افزایش راندمان کاری و رضایت شغلی کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی و افزایش تاب‌آوری آن‌ها در شرایط اورژانسی می‌شود و می‌توان امید داشت با ارتقای تکنیک‌های این درمان، اضطراب، سلامت روان، کیفیت کاری، رضایت‌مندی شغلی و تاب‌آوری کارکنان اورژانس بهبود می‌یابد.
متن کامل [PDF 2702 kb]   (1728 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (2090 مشاهده)  
نوع مطالعه: كاربردی | موضوع مقاله: روانشناسی بالینی
دریافت: 1397/9/15 | پذیرش: 1398/3/12 | انتشار: 1398/10/7

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.